ΕΛΕΥΘΕΡΟΧΩΡΙΟΝ ΓΡΕΒΕΝΩΝ

37.ΕΛΕΥΘΕΡΟΧΩΡΙΟΝ, ΤΟ

Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου (Από το βιβλίο μου "ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΓΡΕΒΕΝΩΝ"  σελ. 386 ΚΟΖΑΝΗ 2018

Γενικά: Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 596 μέτρων, πολύ κοντά στον παραπόταμο του Αλιάκμονα Βενέτικου, με πλησιέστερους οικισμούς το Φελλίον, Καλόχιον, στο δρόμο Γρεβενών -Καλαμπάκας. Στα χαλάσματα παλιού πέτρινου γεφυριού στήθηκε νέα. Ένας θρύλος αναφέρει ότι πολύ κοντά στη γέφυρα Γρεβενών-Καλαμπάκας επί του Βενέτικου ποταμού υπάρχουν τα ίχνη (πατημασιές) του Βουκεφάλα του αλόγου του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Εδώ οι λάτρεις των υδάτινων σπορ μπορούν να κάνουν καγιάκ και ράφτιγκ.

Στον εκλογικό κατάλογο της Υποδιοικήσεως Γρεβενών του 1914 ήταν εγγεγραμμένοι 16 χριστιανοί.

“Έχει 30 οικογένειες χριστιανικές, εκκλησία εις το άκρο, βρύσες προς το μέρος του ποταμού, χόρτο και λίγη κριθή” (Σχινάς 1866).

Αρχαιότητες: Ρωμαϊκός οικισμός στη θέση “Παλιοκλήσι” εκτάσεως 30 στρεμμάτων  (Σαμσάρης).

Εκπαίδευση:  Ο επιθεωρητής με απόφασή του στις 1-1-41 αποσπά το διδάσκαλο Δημήτριο Λαπσατά εκ του δημοτικού σχολείου Ελευθεροχωρίου στο δημ. σχ. Λάβδας (31-1-41 ΑΒΕ70  ΣΑΕ 52).

Ιερά: Θρησκευτικά μνημεία του οικισμού οι εκκλησίες του Αγίου Γεωργίου ενοριακός ναός και του Αγίου Αθανασίου. Αφιερωτές στην πρόθεση 421 της Μονής Αγίου Νικάνορα ήταν για την Α΄ Γραφή 10 (1534-1692)  και στη Β΄ Γραφή 11 (από το 1692 και μετά).

Κοινοτικά: Στις 31-12-1918 προσαρτάται στην κοινότητα Φιλί. Στις 4/12/1997 αποσπάται από την κοινότητα Φελλίου και προσαρτάται στο Δήμο Γρεβενών. Δια το δημοψήφισμα της 3^ης Νοεμβρίου 1935  οι χωροφύλακες των οικείων σταθμών  στις 28 Οκτωβρίου επέδωσαν το διορισμό των ως μελών των εφορευτικών επιτροπών τον  Περικλή Κατσάνο (60/687).

            Οικονομία: Κτηνοτροφία, γεωργία. Ο Δασάρχης Γρεβενών στις 30-10-1937 υποβάλλει αίτηση του Περικλέους Κατσάνου κατοίκου Ελευθεροχωρίου στη Δασική Επιθεώρηση Κοζάνης με την οποία ούτος αιτείται 40ήμερον παράτασιν βοσκής των εκ πεντήκοντα αιγών ποιμνίων του εντός των δασών Ελευθεροχωρίου. Ο δασάρχης παρακαλεί να δοθεί η άδεια από 26-10-39 χρόνου ισχύος απαγορευτικής διατάξεως αιγοβοσκής, διότι ο κτηνοτρόφος ούτος μέχρι σήμερα πούλησε πλέον των 200 αιγών από τότε που κοινοποιήθηκε η απαγορευτική διάταξη.

Πληθυσμός:1859=10 στεφάνια. 1913=52. 1920=48. 1928=32. 1940=198. 1951=150. 1961=125. 1971=105. 1981=104. 1991=83. 2001=82. 2011=59. (70^ος κατά σειρά από τους 112 απογραφέντες οικισμούς με την απογραφή του 2011).