Άρδασσα (Σούλποβον) Δήμου Εορδαίας

 

Άρδασσα (Σούλποβον) Δήμου Εορδαίας

 

Από το βιβλίο του Βασίλη Αποστόλου «Οικισμοί Δήμου Εορδαίας» σελ.146 Κοζάνη 2022

 

Γενικά: Χτισμένος σε ημιορεινή περιοχή με υψόμετρο 630 μ. στη διαδρομή Πτολεμαΐδα, Άρδασσα, Κρυόβρυση, Αναρράχη, Εμπόριο, Μηλοχώρι. Ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Μουρικίου, αποτελεί ιδία κοινότητα,

Με την απογραφή που πραγματοποιήθηκε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή το 2011 από τους 28 κατοικημένους οικισμούς που απογράφηκαν  στο Δήμο Εορδαίας  η Άρδασσα ως προς τον πληθυσμό βρισκόταν στην 5^η θέση.

ΔΕΘ. Ο Παύλος Συμεωνίδης έλαβε αργυρούν μετάλλιον  δια την έκθεσιν του προϊόντος βίκου (Β.Ε 20-1-35).

Εκπαιδευτικά: Ως διδακτήριο χρησιμοποιείται το εν τη εκθέσει της 20/7/24 αναφερόμενο κτήριο, τουρκικού τζαμίου, με την διαφοράν, ότι ως ιερός ναός έπαυσε να χρησιμοποιείται πλέον. Επειδή το διδακτήριο τούτο δε δύναται να περιλάβει όλες τις τάξεις επεσκευάσθη και άλλο οίκημα, κείμενον παρ’ αυτό, δαπάνη της κοινότητος και συνδρομή του κράτους, στην οποία εγκατεστάθη η α΄και β΄τάξη. Το σχολείο εφοδιάσθη με είκοσι νέα τρίεδρα θρανία και δύο πίνακες δαπάνη της κοινότητας (12-21/11/1924  ΑΒΕ 70 ΣΑΕ73).

   Τα δύο διδακτήρια επισκευασθέντα πληρούν τις ανάγκες του διταξίου σχολείου (4-10 ως 18/12/1926  ΑΒΕ 70 ΣΑΕ73).

Τα διδακτήρια και η επίπλωσις διατηρούνται σε καλή κατάσταση. Επειδή όμως κείνται μακράν αλλήλων και δυσχεραίνεται η κανονική λειτουργία  του σχολείου και επειδή η ανέγερσις νέου  διδακτηρίου είναι δύσκολος προς το παρόν, συνεστήσαμεν εις την σχολικήν επιτροπήν και αντάλλαξε το μικρότερον διδακτήριον με το κτήριον του γεωργικού συνεταιρισμού κείμενον πολύ πλησίον του μεγαλυτέρου διδακτηρίου και είναι πολύ καταλληλότερον εκείνου (Σχ. έτος 1927-28 ΑΒΕ 70 ΣΑΕ73).

Το διδακτήριο είναι νεόδμητο διώροφον τύπου τετραταξίου. Λείπουν τα εξωτερικά επιχρίσματα, η κλίμαξ, τα εσωτερικά επιχρίσματα, η οροφή. Πλην τούτου υπάρχει και μικρόν οίκημα κοινοτικό έξωθι του σχολείου στο οποίο στεγάζονται η Α΄ και η Β΄ τάξεις. Σχολικός κήπος δεντροφυτευμένος με 7 χιλιάδες λεύκες (27/5/37).

Διδακτήριο νεόδμητο, διώροφο τύπου τετραταξίου, Έχουν αποπερατωθεί οι δύο αίθουσες του κάτω ορόφου. Υπάρχουν 35 θρανία καινουργή, 10 παλιά σχεδόν άχρηστα, κατασκευάζονται ακόμη 38 καινούργια, μαθητές 337 (17/1/39).

Ο πρόεδρος της σχολικής Εφορείας Αρδάσσης στις 20-8-1939 αναφέρει στο Νομάρχη ότι ο αριθμός των μαθητών των φοιτώντων εις το Δημοτικό Σχολείο, προ τριών και πλέον ετών υπερέβη τους τριακοσίους τεσσαράκοντα (340) εν τούτοις μένει εισέτι τριτάξιον. Επειδή δε ο αριθμός είναι δυσανάλογος με το προσωπικό και οι μαθητές μένουν καθυστερημένοι εις τα μαθήματα, δια ταύτα παρακαλούμε όπως ενεργήσητε δια την συμπλήρωση του προσωπικού προς το συμφέρον της εκπαιδεύσεως (60/1610).

Διδάσκαλοι: Κοσμίδου Αγγελική, 1914, πτυχιούχος 5/ξίου διδασκαλείου, (Άρδασσα 39)

Μυλόπουλος Χρήστος εκ Τραπεζούντος , 1897, μετεκπαιδευθείς σε μονοτάξιο Διδασκαλείο (Άρδασσα 1939)

Ηλιάδης Σεραφείμ διευθυντής του μονοταξίου  δημ. Σχολείου Σουλπόβου  (Άρδασσα) 22-11-24.

Καρακλάνη Μαρία εκ Κοζάνης, 1911, πτυχιούχος 3/ξίου διδασκαλείου (Άρδασσα 38).

Ηλιάδης Σάββας προσωρινός διευθυντής του δημοτικού σχολείου Σουλπόβου (Άρδασσα) 21/1/1924 με μηνιαίο διευθυντικό επίδομα δραχ.20.

   Εκλογικά: Στις εκλογές της 30^ης Μαΐου 1915 οι άρρενες εκλογείς ψήφισαν στο  ενδέκατον εκλογικό κέντρο με έδραν το χωρίον Δέβρη εις το οποίον θέλουσι ψηφίασει οι εκλογείς του χωρίου τούτου ως και οι των χωρίων Ραδούνιστα, Σούλποβον και Χασάν –Κιόϊ τόπον ψηφοφορίας ορίζομεν το ελληνικόν δημοτικόν σχολείον.

Εκλογές 9/6/1935 ψηφοφορίσαντες 232. Λαϊκόν –Εθνικόν Ριζοσπαστικόν Κόμμα 135, Μακεδονική Ομάς Ανεξαρτήτων πολιτευτών 36. Μεμονωνένος υποψήφιος Παπαδόπουλος 24. Λευκά 23. Άκυρα 14.

Ιερά: Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, ανεγερθείς το 1949, πανηγυρίζει την 6^ην Αυγούστου.

 

Κοινοτικά: Σύσταση της κοινότητας  στις 31/12/1918 με έδρα τον οικισμό Σούλποβον (μετονομάζεται στις 1/2/1927 σε Άρδασσα). Ο οικισμός Κρυόβρυση  στις 3/12/1946 προσαρτάται στην κοινότητα, στις 13/6/1967 ορίζεται έδρα της κοινότητος Κρυόβρυσης. Αναγνώριση του οικισμού Καρυδιά  στις 19/3/1961 και προσάρτησή του στην κοινότητα Αρδάσσης. Ο οικισμός Καρυδιά στις 17/3/1991 καταργείται και προσαρτάται στον οικισμό Κρυόβρυση. Οι οικισμοί Άρδασσα  και Κρυόβρυση  στις 4/12/1997 προσαρτώνται  στο δήμο Μουρικίου.

Στις κοινοτικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στις 25-10-1925 ψήφισαν  190  εκλογείς και έλαβαν ψήφους οι: Κοσμάς Κοσμίδης 114, Θεόδωρος Ξανθόπουλος 106, Νικόλαος Αφεντουλίδης 95, Ιωάννης Ρωμανίδης 88, Ιορδάνης Προκοπίδης 70, Κων/νος Καστανίδης 70, Γεώργιος Φολτόπουλος 83, Μουράτιος Αποστολίδης 75, Γεώργιος Αμαραντίδης 66, Μουράτιος Κωνσταντινίδης 58.

Για το δημοψήφισμα της 3^ης Νοεμβρίου 1935  ψήφισαν Βασιλευομένη Δημοκρατία 244. Αβασίλευτη Δημοκρατία 25. Λευκά 7.

Πληθυσμός:1913=929, 1920=1000, 1928=973, 1940=1382, 1951=1271, 1961=1225, 1971=997, 1981=1036, 1991=997, 2001=952, 2011=874.

Σύλλογοι: Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Ποντίων Άρδασσας "Η Άρδασσα" (1η Παραδοσιακή Μουσική χορευτική εκδήλωση2018).

 

 

 

 

 

 

Ανατολικόν ( Ίνελι) (προσφυγικός οικισμός) Δήμου Εορδαίας

 

Ανατολικόν ( Ίνελι) (προσφυγικός οικισμός)

 

Από το βιβλίο του Βασίλη Αποστόλου «Οικισμοί Δήμου Εορδαίας» σελ.146 Κοζάνη 2022

 

Γενικά: Ημιορεινός οικισμός με υψόμετρο 630 μ. Συνδέεται με αστική συγκοινωνία με την Πτολεμαΐδα. Στο κέντρο του χωριού εντυπωσιάζει το πάρκο, η φωταγωγημένη πλατεία, το μνημείο πεσόντων. Πλησιέστεροι οικισμοί Κομνηνά, Πεντάβρυσος, Άγιος Χριστόφορος, Πτολεμαΐδα.

Ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Βερμίου, αποτελεί ιδία κοινότητα.

Με την απογραφή που πραγματοποιήθηκε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή το 2011 από τους 28 κατοικημένους οικισμούς που απογράφηκαν  στο Δήμο Εορδαίας  το Ανατολικόν ως προς τον πληθυσμό βρισκόταν στην 4^η θέση.

Αρχαιότητες: Στη θέση «Μεγάλη Σπηλιά» του Βερμίου σε έκταση 150 στρεμμάτων υπάρχει παλιός οικισμός (Γνωριμία με το Νομό Κοζάνης). Στην τοποθεσία «πατάτες» βρέθηκαν τάφοι, πήλινα αντικείμενα, ένα βέλος.

Εκλογικά: Στις εκλογές της 30/5/1915  οι άρρενες εκλογείς ψήφισαν στο έβδομον με έδραν το χωρίον Τριέπιστα ένθα θέλουσιν ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτου ως και οι των χωρίων Ίνελι, Κοζλουκιόϊ και Ναλμπάν-Κιόϊ, τόπον ψηφοφορίας ορίζομεν το ελληνικόν δημοτικόν σχολείον.

Εκλογές 9/6/1935 ψηφοφορίσαντες 358. Λαϊκόν –Εθνικόν Ριζοσπαστικόν Κόμμα 194, Μακεδονική Ομάς Ανεξαρτήτων πολιτευτών 74. Μεμονωνένος υποψήφιος Παπαδόπουλος 20. Λευκά 0. Άκυρα 0.

Εκπαιδευτικά: Ελλείψει άλλου καταλληλοτέρου κτιρίου εχρησιμοποιήθη ως διδακτήριον το τουρκικόν τζαμίον το οποίον στερείται πατώματος, οροφής και επαρκούς φωτισμού. Τούτο χρησιμοποιείται και ως εκκλησία. Προς αποφυγήν του ανεγειρομένου εκ του δαπέδου κονιορτού παρήγγελαν και έστρωσαν ψάθες. Εάν καταληφθή το έτερον τζαμίον και μεταβληθεί σε εκκλησίαν και αν γίνουν επισκευές και μεταρρυθμίσεις εις το κατειλημμένο ήδη θα αποκτήσει η κοινότης κατάλληλο διδακτήριο. Μαθητές 130. Ταξεις 4. Κάτοικοι 700  (6-12/4/ 1924).

Το εν τμήμα των μαθητών διδάσκεται στο τουρκικό τζαμί, το έτερον στο πρώην τουρκικό διδακτήριο. Αμφότερα είναι ακατάλληλα. Στον οικισμό έχουν εγκατασταθεί 150 νέες προσφυγικές οικογένειες, ο δε αριθμός των μαθητών ανήλθε στους 222 και πρέπει να ανεγερθεί εξατάξιον  διδακτήριον (25 Οκτ. ως 9 Νοεμ.1924 ΑΒΕ 70 ΣΑΕ 73).

                Τα δύο υπάρχοντα διδακτήρια ανθυγιεινά και τελείως ακατάλληλα. Κάτοικοι 1108 πρόσφυγες. Μαθητές 111 άρρενες 78 θήλεις (4-10 ως 18/12/1926  ΑΒΕ 70 ΣΑΕ73).

Το νέον τετρατάξιον διδακτήριον επερατώθη κατά το Νοέμβριο 1927 και από τον Ιανουάριο 1928 εγκατεστάθη εν αυτώ το δημοτ. Σχολείο (Σχ. έτος 1927-28 ΑΒΕ 70 ΣΑΕ73).

Ο Επιθεωρητής των Δημοτικών Σχολείων Κοζάνης στις 14/1/1928 διορίζει υπηρέτρια  την Σοφίαν Μυλωνά  στο τριτάξιο μεικτό δημοτικό σχολείο  με μισθό 250 δρχ. μηνιαίως.

Προαύλιο επαρκές, βρύση προς ύδρευση των μαθητών. Έχει 60 θρανία τρίεδρα καινουργή και υπό κατασκευή 8 (6/11/36).

Τριτάξιο. Διδακτήριο νεόδμητο διώροφον, τύπου τετραταξίου. Λείπουν τα εξωτερικά επιχρίσματα. Υπάρχει σχολικός κήπος τριών στρεμμάτων στον οποίο καλλιεργούνται οπωροφόρα δέντρα και μικρές άλλες καλλιέργειες. Μαθητές 290 (22/11/37).

Ιερά: Ιερός ναός Υψώσεως Τιμίου Σταυρού, ανεγερθείς το 1936, πολιούχος του οικισμού. Ιερός ναός Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στην είσοδο του οικισμού. Άγιος Νεκτάριος. Των 12 Αποστόλων.

Κοινοτικά: Σύσταση της κοινότητας στις 31/12/1918 με έδρα τον οικισμό Ίνελι (μετονομάζεται στις 1/2/1927 σε Ανατολικόν). Στις 4/12/1997 προσαρτάται στο δήμο Βερμίου.

Στις κοινοτικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στις 25-10-1925 ψήφισαν 192 εκλογείς και έλαβαν ψήφους οι: Απόστολος Τσαούσης 116, Δημήτριος Μαυρουδής 115, Στέλιος Γκαλάς 112, Δημήτριος Αερίδης 107, Ιωάννης Κιλίνης 82, Σπύρος Παπαδόπουλος 71, Μιλτιάδης Αποστολίδης 65.

Υπέρ του οικοτροφείου θηλέων Κοζάνης 300 δρχ. το έτος 1927.

Ο πρόεδρος της κοινότητος αναφέρει ότι διεξήχθη έρανος κατά την  εορτή της 25^ης Μαρτίου 1937 υπέρ των Εθνικών Οικοτροφείων και Ορφανοτροφείων και εισπράχτηκε το ποσό των 50 δραχμών.

            ΔΕΘ: Η  κοινότητα υποχρεώθηκε  να συνεισφέρει  για την 3^η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης  το Σεπτέμβριο του 1928 δραχμές 5000.

Οι Γεώργιος Αραμπατζής και Απόστολος Δεληδήμος έλαβαν Αργυρούν μετάλλιον μετ’ επαίνου διά έκθεση προϊόντων με έρια και βίκος (Β.Ε 20-1-35)

            Εκπαιδευτικά: Αίτησις του κοινοτικού συμβουλίου Ίνελι Καϊλαρίων Προς τη Νομαρχία Κοζάνης  (60/581)

«Κύριε Νομάρχα

Οι υπογεγραμμένοι πρόεδρος και κοινοτ. Σύμβουλοι του συν/μού Ίνελι, λαμβάνομεν την τιμήν να αναφέρωμεν υμίν ότι

            Η κοινότης ημών, υπερτριακοσίας αριθμούσα οικογενείας, στερείται απολύτως σχολικού κτηρίου δια την εκπαίδευση των τέκνων αυτής, εν όλω δε τω χωρίω ουδέ εν υπάρχει κτίριον, όπερ κατ’ ανάγκην θα ήτο δυνατόν να μετατραπεί εις Σχολείον, καθότι οι τέως κάτοικοι, Τούρκοι μικρόν τέμενος, επί δύο σχολικά έτη εχρησιμοποιήθη και ως εκκλησία και ως σχολείο, δια την στενότητα όμως του χώρου οι μαθηταί εφοίτων εκ περιτροπής, όντες διηρημένοι εις δύο κατηγορίας, την π.μ και μ.μ. Κατάστασις όντως  αποθαρρυντική από  διδακτικής και  από υγιεινής  απόψεως. Ένεκα του ασφυκτικού συνωστισμού πολλάκις ησθένησαν  και μαθητές και διδάσκαλοι, οίτινες επανειλημμένως και ρητώς εδήλωσαν, ότι εάν μέχρι τέλους του προσεχούς 7/βρίου δεν ανεγέρθη Σχολείον εις τον συν/σμόν ημών, δεν θα διστάσωσι να υποβάλωσι προς τους  αρμοδίους παραίτησην από της  θέσεώς των.

Δια ταύτα

Υποβάλλοντες εις γνώσιν υμών, ότι εάν δεν ληφθή πρόνοια προς αποτροπήν του τοιούτου κακού και θεραπείαν των αναγκών της κοινότητος, τα τέκνα ημών, αμφοτέρων των φύλων εις πλέον των τριακοσίων ανερχόμενα, θα καταδικασθώσι να μείνουν αγράμματα και απαίδευτα.

            Παρακαλούμεν υμάς θερμώς όπως ευαρεστηθείτε ίνα διενεργήσητε την εκ του δια την εν Μακεδονία ανέγερσιν εκπαιδευτηρίων προσποριζομένου ποσού παροχήν εκατόν χιλιάδων +100.000 δραχμών δια την ανέγερσιν εξαταξίου Σχολής εν τη κονότητι ημών, ης άμεσον και απόλυτον αύτη έχει ανάγκην.

             Δεν παραλείπομεν να αναφέρωμεν, κύριε Νομάρχα, ότι προς τον σκοπόν τούτο έχομεν υποβάλει από της σήμερον σχετικάς αιτήσεις προς τον κ. Επιθεωρητήν των Δημ. Σολείων Ν. Κοζάνης και προς την Διεύθυνσιν Εποικισμού Δυτ,. Μακεδονίας, παρά μεν του πρώτου αιτησάμενοι όπως εισηγηθή καταλλήλως και όπου δει το θέμα, παρά δε της δευτέρας την χορήγησιν του αναγκαιούντος υλικού ξυλείας, κεράμων, οπτολίνθων, και ασβέστου περί της μεταφοράς των οποίων είμεθα  έτοιμοι να φροντίσωμεν ημείς».

            Το κ.σ Ανατολικού στις 17-9-1933 με πρόεδρο τον Κων/νο Σπυρίδη αποφάσισε την πρόσληψη κοινοτικής διδασκάλισσας την Ελένη Κωνσταντινίδου κάτοικο Πτολεμαΐδας με μηνιαίο μισθό 500 δραχμών από 1-10-1933 ως 31-5-1934. Η πρόσληψη έγινε μετά από εισήγηση της Σχολικής Εφορείας η οποία ανέφερε ότι καυτά την πρώτη μέρα των εγγραφών ενεγράφησαν στην Α΄ και Β΄ τάξη περί τους100 μαθητές και υπολείπονται προς εγγραφήν στις αυτές τάξεις άλλοι 75 μαθητές. Η διδασκαλία των 175 μαθητών είναι αδύνατος. Οι άλλοι δύο διδάσκαλοι του σχολείου είναι επιφορτισμένοι με τη διδασκαλία των άλλων τεσσάρων τάξεων (60/1608).

            Προσφυγικά: Ο Θεόδωρος Δημ. Θεοδωρίδης κάτοικος Ανατολικού στις 2-7-1940 αναφέρει στο Νομάρχη ότι είναι Έλλην το γένος, κατάγεται εξ Αργυρουπόλεως Τραπεζούντος. Το 1916 δραπέτευσε από την τουρκική επικράτεια λόγω των κατακτήσεων. Μετέβη στη Ρωσία όπου και παρέμενε συνεχώς. Αναχώρησε από τη Ρωσία βάσει της ελληνικής πρεσβείας της Μόσχας με τη σύζυγό του, τη μητέρα του, την πεθερά του και τεσσάρων ανηλίκων τέκνων. Εγκαταστάθηκε στο Ανατολικό. Τώρα η αστυνομία ζητά να εγκαταλείψει το χωριό ως αλλοδαπός γιατί η περιοχή είναι επιτηρούμενη. Ζητά από το Νομάρχη να παραμείνει ανενόχλητος στην κατοικία του στο Ανατολικό Εορδαίας (60/1638).

            Ο Νικόλαος Καραγιαννάκης από Ανατολικό Εορδαίας άπορος με πενταμελή οικογένεια γυμνός και ανυπόδητος μέχρι σήμερα δεν έλαβε ούτε ιματισμό ούτε κανένα ζεύγος παπούτσια μέχρι σήμερα.. Τονίζει ότι βρίσκεται κλεισμένος στο σπίτι του καθ’ ότι ανυπόδητος Δια ταύτα παρακαλεί να του παραχωρηθεί ένα ζεύγος παπούτσια και ένα φόρεμα για τη σύζυγό του. Τα τρόφιμα της διανομής δεν τα έλαβε καθ’ ότι δεν έχει χρήματα να τα πάρει δεδομένου ότι δεν έχει χαρακτηριστεί άπορος (60/446).

Πληθυσμός:1913=811, 1920=746, 1928=1273, 1940=1518, 1951=1204, 1961=1180, 1971=849, 1981=1020, 1991=965, 2001=962, 2011=903

            Σύλλογοι: Αθλητικομορφωτικός Σύλλογος «Η Αναγέννηση». Πολιτιστικός Σύλλογος.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Άγιος Χριστόφορος (Τρέπιστα) Δήμου Εορδαίας Κοζάνης

 

 

Άγιος Χριστόφορος (Τρέπιστα) Δήμου Εορδαίας Κοζάνης

Από το βιβλίο του Βασίλη Αποστόλου «Οικισμοί Δήμου Εορδαίας» σελ.146 Κοζάνη 2022

 

Γενικά: Χτισμένος στις πλαγιές του Βερμίου όρους  με υψόμετρο 670 μ., πολύ κοντά στην Πτολεμαΐδα, στην έξοδο προς Φλώρινα, υπήρξε έδρα του Δήμου Αγίας Παρασκευής. Πλησιέστεροι οικισμοί Καρυοχώρι, Ανατολικό, Πτολεμαΐδα, Σπηλιά, Πεντάβρυσος.

Ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Αγίας Παρασκευής, αποτελεί ιδία κοινότητα.

Με την απογραφή που πραγματοποιήθηκε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή το 2011 από τους 28 κατοικημένους οικισμούς που απογράφηκαν  στο Δήμο Εορδαίας ο Άγιος Χριστόφορος ως προς τον πληθυσμό βρισκόταν στην 13^η θέση.

 Εκλογικά: Στις εκλογές της 30-5-1915 οι άρρενες εκλογείς ψήφισαν στο έβδομον με έδραν το χωρίον Τριέπιστα (Ά. Χριστόφορος) ένθα θέλουσιν ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτου ως και οι των χωρίων Ίνελι (Ανατολικόν), Κοζλουκιόι (Καρυοχώριον) και Ναλμπάν-Κιόϊ (Περδίκας), τόπον ψηφοφορίας ορίζομεν το ελληνικόν  δημοτικόν  σχολείον.

Εκλογές της 25-9-32.  Ψηφοφορίσαντες: 514. Φιλελεύθεροι:75. Λαϊκοί: 54. Αγροτικοί: 83. Εργατικοί αγροτικοί: 167. Προοδευτικοί: 18. Εθνικοριζοσπαστικό: 94. Ενιαίο Μέτωπο εργατών Αγροτών:23. Δημ.Παπαδήμος:23 (60/1519).

Εκλογές 9/6/1935 ψηφοφορίσαντες 312. Λαϊκόν –Εθνικόν Ριζοσπαστικόν Κόμμα 224, Μακεδονική Ομάς Ανεξαρτήτων πολιτευτών 43. Μεμονωμένος υποψήφιος Παπαδόπουλος 17. Λευκά 26. Άκυρα 2.

  Εκπαιδευτικά: (Έκθεσις εκ της επιθεωρήσεως σχολείων της εκπαιδευτικής περιφερείας Κοζάνης. 13-3-17)

«Το διδακτήριον είναι κοινοτικόν, πεπαλαιωμένον και διώροφον, ακατάλληλον δια σχολείον. Το ισόγειον χρησιμεύει ως σταύλος και αποθήκη διαφόρων ειδών των χωρικών. Συνέστησα χάριν της υγείας των μαθητών την απομάκρυνσν των ζώων εκείθεν. Ο άνω όροφος σύγκειται εκ 4 δωματίων, ων το εν εκ των δύο μεγαλυτέρων χρησιμεύει ως αίθουσα παραδόσεως, το δε έτερον είναι ακάθαρτον και χρήζει μικράς επισκευής. Εκ των άλλων δύο, των και μικροτέρων, το εν είναι αίθουσα παραδόσεως, λίαν ανεπαρκής τον χώρον, το δε έτερον εντελώς άχρηστον. Το υλικόν του σχολείου, εις μόνον πίναξ δια αμφοτέρας τας αιθούσας, 1 χάρτης Ελλάδος, εν τύμπανον.

Διδάσκαλος ο Πέτρος Βασιλειάδης, πρόσφυξ, φίλεργος μεν και φιλόκαλλος. Χαρίκλ. Μιχαηλίδου, τελειόφοιτος του Παρθεναγωγείου Μοναστηρίου».

Στις 23-12-17 οι κάτοικοι ανέρχονταν στους 270. Μαθητές: Α= 5, Β =7, Γ =12, Δ= 2.

Ο Επιθεωρητής την 1^η Ιουνίου 1917 μετέβην εις Τρέπιστα όπου κάλεσε τον πάρεδρο, το διευθυντή του σχολείου και γονείς και τους ζήτησε να μεριμνήσουν 

περί της επισκευής του σχολείου εσωτερικώς και εξωτερικώς καθόσον περιέστη σε ελεεινή κατάσταση (2/6/1917 ΑΒΕ 70 ΣΑΕ 43).

Το διδακτήριο είναι οπωσδήποτε καλό δεν έχει όμως πάτωμα και τα παράθυρα είναι βορεινά. Στο σχολείο υπηρετεί μία υποδιδάσκαλος  (12/10/1921).

Ο Επιθεωρητής των Δημοτικών Σχολείων στις 13  Ιουνίου 1922 διορίζει σχολική επιτροπή τους 1)Σταύρος Παπαγεωργίου  ως πρόεδρο 2)Γεώργιος Μάντζιος  ως ταμίας 3)Τρύφων Δο(ζ)άκης ως τρίτο μέλος .

Διδακτήριον ισόγειον, χαμηλό, ευρύχωρον, ανεπαρκώς φωτιζόμενον, άνευ πατώματος και υγρόν. Τάξεις 4, μαθητές 35, κάτοικοι 300 (30-5,10-6/1923).

Το σχολείον του μεικτού τούτου συνοικισμού εκ προσφύγων και γηγενών εγκατεστάθη στο κονάκι του μπέηδων καταλλήλως επισκευασθέν και μεταρρυθμισθέν. Μαθητές άρρενες 50, θήλεις 29.  Στον ίδιο χώρο λειτουργεί και το νηπιαγωγείο (25 Οκτ. ως 9 Νοεμ.1924 ΑΒΕ 70 ΣΑΕ 73).

  Διδακτήριο, ευρύχωρο αλλ’ ακατάλληλο, διότι εις τον κάτω όροφον κατοικούν προσφυγικές οικογένειες. Η κοινότης διαθέτει 50.000 δρχ. για την ανέγερσιν νέου τριταξίου διδακτηρίου. Εάν η υπηρεσία του Εποικισμού παραχωρήσει τα οικοδομικά υλικά εντός ολίγου θα θεμελιωθεί το κτήριο.  Κάτοικοι 264 γηγενείς, 423  πρόσφυγες, μαθητές 51 άρρενες, 25 θήλεις.  Δημοδιδάσκαλος  Γεώρ. Τσαραμπουλίδης  διορισμένος στο σχολείο από το 1925  (Σχολικό έτος 1926-27 ΑΒΕ 70 ΣΑΕ73).   

Ο Επιθεωρητής Δημοτικών Σχολείων στις 19 Αυγούστου 1926 μεταθέτει το διδάσκαλο Γεώργιο Τσαραμπουλίδη εκ του διταξίου μεικτού Καραγάτς στο μεικτό μονοτ. Τρεπίστης για λόγους οικογενειακούς, για να ευρίσκεται στην οικογένειά του που είναι εγκατεστημένη στην Τρέπιστα.

Με απόφαση του Εποπτικού Συμβουλίου στις 8/5/27 αποφασίζεται η διακοπή των μαθημάτων των σχολείων λόγω της εντατικής καλλιέργειας καπνού. Την ημέρα της διακοπής των μαθημάτων επαφίεται στην κρίσιν των διευθυντών. Η αναπλήρωση των ημερών θα γίνει με τη λήξη του σχολικού έτους. Άνω και Κάτω Πτολεμαΐδα 12 ημέρες, Ανατολικό 15, Τζουμά 12, Περδίκκα, Ασβεστόπετρα, Άρδασσα, Καρυοχώρι, Κλείτος, Κιοσελέρ, Χαρμπίνα, Κοιλάδα, Κίσσα, Βοσκοχώρι 10 ημέρες. Αγίου Χριστοφόρου 12. Πενταβρύσου 5. Σαϊνλέρ 4. Λεύκαρα, Σοφουλάρ 15.

Σχολική επιτροπή (17-8-1928) κατά σειρά, πρόεδρος, ταμίας, μέλος: Κων. Παπαδόπουλος, Βασ. Μάνος, Στρ. Κουρτζακλής.

Το διδακτήριο είναι νεόδμητο τύπου διταξίου. Η μία των αιθουσών έχει χωρισθεί σε δύο διαμερίσματα δια προσωρινού διαφράγματος, εις το εν τω οποίον στεγάζεται το νηπιαγωγείο. Σχολικός κήπος δεν υπάρχει ελλείψει χώρου. Υπήρχε

άλλοτε, αλλά το συνεργείο της Γεωργικής υπηρεσίας το 1928 παρεχώρησε την έκταση σε ιδιώτες. Μαθητές 60,36,34,24, 20,4. Νήπια 39 (23/11/37).

Ο Επιθεωρητής Δημοτικών Σχολείων Αν. Δεληγεώργης εγκρίνει στις 20-9-1938 την εκποίηση σχολικού αγρού εξ ενός στρέμματος στη θέση «Αυλαγάδες», προκειμένου το προϊόν της εκποιήσεως διατεθεί για την αγορά οικοπέδου παρά τη σχολική αυλή δια τον ελεύθερο αυλισμό των μαθητών (60/1610).

Εντός των ημερών οργανώνεται σχολικός κήπος εκτάσεως δύο στρεμμάτων εις απόστασιν 300 μέτρων μακράν του σχολείου, επί ποτιστικού τεμαχίου του σχολικού κλήρου. Μαθητές 206. Νήπια 37 (23/11/38).

Διδάσκαλοι: Αγαπάλογλου Μελπομένη, νηπιαγωγός, εκ Μ.Ασίας, Ικόνιον, 1900, απόφοιτος γυμνασιακών τάξεων Ομηρείου Γυμνασίου (Α.Χριστόφορος 1926, Ολυμπιάδα 1938)

Δύσνιτσα Ανδρομάχη νηπιαγωγός , εκ Κορυτσάς, 1916, απόφοιτος Διδασκαλείου Νηπιαγωγών Φλωρίνης (Α.Χριστόφορος 36).

Δελιαλή Ελένη εκ Κοζάνης, 1997, πτυχιούχος 3/ξίου διδασκαλείου Θεσσαλονίκης (Α.Χριστόφορος 37).

Τσαραμπουλίδης Γεώργιος εκ Τραπεζούντος, 1890, απολυτήριο γυμνασίου  (Άγιος Χριστόφορος 37).

Ιερά: Άγιος Νικόλαος, ανεγερθείς το 1904 σε θέση παλαιού ναού. Άγιος Χριστόφορος ανεγερθείς στα ερείπια μοναστηριού 1971, πολιούχος του χωριού, πανηγυρίζει την 9^η Μαΐου.  Ζωοδόχος πηγή ανεγερθείσα το 1930, η οποία αφιερώθηκε αργότερα στην Αγία Παρασκευή.

 Κοινοτικά: Σύσταση της κοινότητας στις 31/12/1918 με έδρα τον οικισμό Τρέπιστα. Μετονομάζεται στις 1/2/1927 σε Άγιος Χριστόφορος. Στις 4/12/1997 ορίζεται έδρα του δήμου Αγίας Παρασκευής, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καποδίστριας. Λειτούργησε από το 1997 ως το 2010. Στο δήμο προσαρτώνται οι οικισμοί Ερμακιά, Καρυοχώρι, Σπηλιά.  Ο Δήμος Αγίας Παρασκευής στις 7/6/2010 προσαρτάται στο δήμο Εορδαίας, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης..

  Στις κοινοτικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στις 25-10-1925 ψήφισαν  127 εκλογείς και έλαβαν ψήφους οι: Χρίστος Στογιάννης 79, Δημήτριος Θεοδώρου 79, Περικλής Αγγελίδης 73, Σταύρος Γεωργίου 67, Θεόδωρος Μαλιόπουλος 66, Χαράλαμπος Αποστολίδης 36, Δημήτριος Παπαδόπουλος 33.

   Οι κάτοικοι Τρεπέστης (Άγιος Χριστόφορος) με αίτηση στο Νομάρχη στις 24-4-26 αναφέρουν ότι τον παρελθόντα Ιούλιον εξεμίσθωσαν τους αγρούς στον κτηνοτρόφο Κων/νο Μόσγον (200 πρόβατα) Σαρακατσάνον αντί 2500 δραχμών. Δια του αντιτίμου τούτου επιτροπή υπό τον πρώην πρόεδρο της κοινότητας Δημήτριον Θεοδώρου επιδιόρθωσε τις βρύσες του χωριού, τη γέφυρα που συνδέει το

δάσος μετά του συνοικισμού. Το σχολείο αγόρασε εμβόλια και φάρμακα δια τα ζώα των κατοίκων της κοινότητας. Έμενε υπόλοιπο 350 δρχ.  Η ενοικιασθείσα περυσινή έκτασις είναι σήμερα κατεσπαρμένη (60/1351).      

Επισιτισμός: Υπόμνημα διαμαρτυρίας κατοίκων Αγίου Χριστοφόρου στις 28-9-45 προς την επιτροπή διανομών Ούνρρα σχετικά με τις υπερβασίες και ατασταθαλίες της επιτροπής διανομών τροφίμων (60/1610).    

Έρανοι: Την Κυριακή 24 Νοεμβρίου 1929 πραγματοποιήθηκε παλλαϊκός έρανος για την ανέγερση του μνημείου του εθνομάρτυρος Μητροπολίτου Σμύρνης Χρισόστομου Άγιος Χριστόφορος 200 δρχ.  (60/1645).

Πυρκαγιά (21-2-1928): Πυρκαγιά μεγάλη, όλως τυχαία εκραγείσα, αποτέφρωσε ολοσχερώς τις οικίες των Ναούμ Νικολάου Πέιου, Κοσμά Προκοπίου, Σταύρου Γεωργίου, Ζήσης Γεωργίου,  Παντελής Γεωργίου. Για την κατάσβεση της πυρκαγιάς δεν εστάλη πυροσβεστική αντλία διότι σύμφωνα με το Διοικητή Χωροφυλακής δεν υπήρχε και συνέστησε η κατάσβεση της πυρκαγιάς να πραγματοποιηθεί από χωρικούς και χωροφύλακες (60/616).

Οι ιδιοκτήτες των αποτεφρωθεισών οικιών με αναφορά στο Νομάρχη τονίζουν ότι αποτεφρώθηκαν όλα τα έπιπλα των οικιών, τα σιτηρά, οι ίδιοι μένουν στο ύπαιθρο. Ζητούν να τους χορηγηθούν τρόφιμα και να τους επιτραπεί να κόψουν λεύκες των ευρισκομένων στο χωριό για να ανεγείρουν νέες κατοικίες. Ακόμη αναφέρουν ότι χάθηκαν τα 14 ζώα του Σταύρου Γεωργίου μη δυνηθέντες να περισώσωμεν ουδέν ένεκεν του πνέοντος σφοδρού ανέμου.

Ο Υποδιοικητής της Χωρ. Πτολεμαΐδας προς το Νομάρχη βεβαιώνει ότι οι οικίες απετεφρώθησαν  μαζί με τα έπιπλα. Οι οικογένειες ζουν στο ύπαιθρο άνευ στέγης, ζουν σε αθλία κατάσταση. Να δοθεί οικονομική συνδρομή, η ζημιά υπολογίζεται στις 700.000 δρχ. Διατάξετε και επιτραπεί η κοπή λευκών εκ της περιφερείας του χωρίου δια την κατασκευήν των αποτεφρωθεισών οικιών των καθόσον ούτοι ευρίσκονται εις το ύπαιθρο και υποφέρουν εκ του δριμύτατου ψύχους» (60/635).

Η Διεύθυνση Εποικισμού γνώρισε στο Νομάρχη ότι παρ’ όλη την τραγική κατάσταση των παθόντων ευρίσκεται εν αδυναμία προς το παρόν να τους ενισχύσει καθ’ όσον η υπηρεσία έκλεισε τον απολογισμό της τεχνικής διαχειρίσεως. Διέθεσε άπασα την ξυλεία και τα λοιπά οικοδομήσιμα υλικά. Ζητά από τον υπουργό να διατάξει την άμεσο αποστολή αναλόγου πιστώσεως δια την αγορά των απαραίτητων υλικών προς κατασκευήν προσωρινών οικίσκων. Και δια την οικονομική ενίσχυσή των δια της παροχής χρηματικού βοηθήματος δια τη διατροφή.

Σύλλογοι: Οι νέοι του χωριού δώσανε θεατρική παράσταση με το διδακτικό δράμα «Ναυάγια της Ζωής» και την ξεκαρδιστική κωμωδία «όχι, όχι ευχαριστώ». Στα διαλείμματα έπαιζε τραγούδια  μια πολύ καλή ορχήστρα (Μ.Β 15-3-33).

Πολιτιστικός Σύλλογος ΑΓΙΟΥ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

Ιδρύθηκε το 1993. Από τις δραστηριότητες, χορευτική ομάδα, κορυφαία εκδήλωση είναι τα ΚΟΛΝΤΑ ΜΠΑΜΠΟ.