Οικισμοί Δήμου Βοΐου Κοζάνης

 

 

Οικισμοί Δήμου Βοΐου Κοζάνης

Μέγεθος Α4 ( 21Χ29,7)

 

Σελίδες 336

Συγγραφέας: Βασίλης Αποστόλου

 

Περιεχόμενο του βιβλίου: Οι οικισμοί  του διευρυμένου Δήμου Βοΐου που καταγράφηκαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή το 2011 αποτελούν το περιεχόμενο του βιβλίου. Πληροφορίες για την παρουσίαση του κάθε οικισμού βασίζονται πρωτίστως από αρχειακό υλικό που συνέλεξα από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους-Αρχεία Ν.Κοζάνης. Ως προς την εκπαίδευση παραθέτω τα στοιχεία από μεταπτυχιακό της κόρης μου “Αποστόλου Τάνια: Μεταπτυχιακή εργασία Π.Δ.Μ 2015 «Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ ΒΟΪΟΥ (ΑΝΑΣΕΛΙΤΣΗΣ) ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ»”.

Σημαντικές πληροφορίες έλαβα από την έκδοση «Γνωριμία με το Νομό Κοζάνης» του Συνδέσμου Γραμμάτων και Τεχνών της Π.Ε Κοζάνης και βιβλία για τους οικισμούς που εκδόθηκαν από φιλίστορες και πολιτιστικούς συλλόγους.

Δήμος Βοΐου: Ο Δήμος Βοΐου με έδρα τη Σιάτιστα και ιστορική  έδρα τη Νεάπολη, πληθυσμός 18.386 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή πληθυσμού  κατοικιών  το 2011, απαρτίζεται από τη Δημοτική Ενότητα Ασκίου με έξι τοπικές κοινότητες  και ισάριθμους οικισμούς, τη Δημοτική Κοινότητα Νεαπόλεως με 20 τοπικές κοινότητες με 26 κατοικημένους οικισμούς και την Παναγία Χορηγού (λειτούργησε ως τόπος παιδικών κατασκηνώσεων) με 0 κατοίκους, τη Δημοτική κοινότητα Πενταλόφου με τέσσερις τοπικές κοινότητες και ισάριθμους κατοικημένους οικισμούς, τη Δημοτική Ενότητα Σιάτιστας  με τρεις τοπικές κοινότητες και πέντε κατοικημένους οικισμούς εκ των οποίων ο ένας η Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μικροκάστρου και τη Δημοτική Ενότητα Τσοτυλίου με 26 τοπικές κοινότητες και 35 κατοικημένους οικισμούς και δύο ακατοίκητους το Παρόχθιον και το Ρόκαστρον. Σύνολο κατοικημένων οικισμών 76, ακατοίκητοι 3.

Διατελέσαντες δήμαρχοι του Δήμου Βοΐου: Παναγιώτα Ορφανίδου - Παπακωνσταντίνου (2011-2014). Δημήτριος Λαμπρόπουλος (2014-2019). Χρήστος Ζευκλής (2019-…).

Γενικά για το Βόιο: Η περιοχή του Βοΐου περιβάλλεται από τα όρη Άσκιο και Βόιο. Εντυπωσιάζουν τα πέτρινα γεφύρια, τα πέτρινα σχολεία, τα πετρόκτιστα σπίτια.

Ονομαστοί οι τόποι λατρείας σε κάθε οικισμό, όπως τα μοναστήρια της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Μικρόκαστρο, Αγίας Τριάδας στο Βυθό (1793), της Μεταμορφώσεως στο Δρυόβουνο (1622), Αγίου Αθανασίου Ζηγκοβίστης στη Δαμασκηνιά (1629), Μονή Αγίου Αθανασίου στην Εράτυρα (1797). Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Σισάνι (1662).

Ονομαστά τα γεφύρια που έστησαν οι πετράδες του Βοΐου: Ανθοχωρίου, Βελανιδιάς. Κοιλαδίου, Κριμηνίου, Μόρφης, Ντέρη στον Πεντάλοφο, το Πετρογέφυρο  στην Τριάδα, Ροδοχωρίου, Σβόλιανης, Χρυσαυγής, Πελεκάνου.

Σύμφωνα με τον εκλογικό κατάλογο της Υποδιοικήσεως Ανασελίτσης του έτους 1915  δεκαπτά (αρ.17)  οικισμοί κατοικούνταν από Μουσουλμάνους  και δεκατρείς οικισμοί ήταν μεικτοί, κατοικούνταν από μουσουλμάνους και χριστιανούς. Οι μουσουλμάνοι ήταν Έλληνες, μιλούσαν όλοι ελληνικά και στα χρόνια της Τουρκοκρατίας  αλλαξοπίστησαν (Έμειναν γνωστοί ως Βαλαάδες).

Άνθρωποι ευφυείς, ανήσυχοι, δεν τους χωρούσε ο τόπος, από  τα χρόνια της Τουρκοκρατίας ξενιτεύτηκαν στην Κωνσταντινούπολη, Αμερική. Εκεί ιδρύουν Αδελφότητες με σκοπό την εκπαιδευτική και οικονομική αναβάθμιση των οικισμών με αποκορύφωμα την ίδρυση και λειτουργία του γυμνασίου Τσοτυλίου (1873).

Εντυπωσιάζουν οι ευεργέτες της Σιάτιστας, ο Τραμπατζής χρηματοδοτεί το ομώνυμο γυμνάσιο, ο Τσίπος σχολείο τεχνικής εκπαίδευσης, οι αδελφοί Παπαγεωργίου το νυν γυμνασιακό συγκρότημα, κλινική στη Θεσσαλονίκη. Ο Παπανικολάου το μουσικό γυμνάσιο, ο Κουκουλίδης χρηματοδοτεί σχολεία, ο Μανούσης τη βιβλιοθήκη.

Στον ακριτικό Πεντάλοφο η οικογένεια Καρούτα χτίζει σχολεία, δημόσια κτήρια.

Από τα μεγαλύτερα παζάρια επί Τουρκοκρατίας και μετά ήταν αυτό του Τσοτυλίου.

Σήμερα οι περισσότεροι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν στην Κοζάνη και κυρίως στη Θεσσαλονίκη. Δεν ξεχνούν  τον τόπο τους.  Στήνουν γέφυρες ιδρύοντας πολιτιστικούς συλλόγους, δι-

οργανώνουν εκδηλώσεις στα χωριά των δίνοντας χαρά στους λιγοστούς ανθρώπους που έχουν μείνει.

Στην οικονομική ζωή σημαντική θέση κατέχει η γουνοποιϊα στη Σιάτιστα, η κτηνοτροφία, η καλλιέργεια αρωματικών φυτών.

 

 

Περιεχόμενα του βιβλίου

1) Αγίασμα,το (Λατόριστα) 2) Αγία Σωτήρα,η (Σβόλιανη) 3) Άγιοι Ανάργυροι,οι (Βρόστιανη) 4) Άγιος Θεόδωρος,ο (Τσάριστα) 5) Αηδονοχώριον,το 6) Αλιάκμων,ο (Βρατίνιον, Παληούριον) 7) Ανθούσα,η (Ρέζνη) 8) Ανθοχώριον,το (Τσακνοχώριον) 9) Αξιόκαστρον,το (Σουρδάνιον) 10) Απιδέα,η (Λώπες,Ανάργυροι) 11) Ασπρούλα,η (Βελίστη) 12) Αυγερινός,ο (Κωστάντσικον) 13) Αχλαδέα,η (Μαζγκάν, Αχλαδιά) 14) Βελανιδιά,η (Σταμπάδες) 15) Βουχωρίνα,η (Μποχωρίνη) 16) Βροντή,η (Βρόντιζα) 17) Βυθός,ο (Ντόλος) 18) Γαλατινή,η (Κωντζικόν) 19) Γλυκοκερασέα,η (Τσιαραπιανή) 20) Δαμασκηνιά,η (Βεδυλούτσιον) 21) Δαφνερόν,το (Βαΐπεση) 22) Δάφνη,η (Δράμιστα, Μακρυπλαγιά) 23) Δίλοφον,το (Λιμπόχοβον, Βραχοπλαγιά) 24) Διχείμαρρον,το (Ρέντα) 25) Δραγασιά,η (Δίσλαπον) 26) Δρυόβουνον,το (Δρυάνοβον) 27) Εράτυρα,η (Σέλιτσα, Κατωχώρι) 28) Ζώνη,η (Ζάντσικον, Γερακοχώρι) 29) Καλλιστράτιον,το 30) Καλονέρι, το (Βρογγίστα) 31) Κλεισώρεια,η (Τραπατούστιον) 32) Κλήμα,το (Φραγκάτσι) 33) Κοιλάδιο,το (Τσαβαλέρι) 34) Κορυφή,η (Μπόρσια) 35) Κριμήνιον,το 36) Κρυονέριον,το (Δέβλα) 37) Λευκάδι,το (Βίνιανη) 38) Λεύκη,η (Σιρότσιανη) 39) Λευκοθέα,η (Χουτούριον) 40) Λικνάδες,αι 41) Λούβρη,η 42) Λουκούμιον,το 43) Μελιδόνιον,το 44) Μεσόλογγος,ο (Μεσολογγόστιον) 45) Μικρόκαστρον,το (Τσιρούσινον) 46) Μολόχα,η (Γκινόσιον) 47) Μόρφη,η (Μοιρασάνη) 48) Νάματα,τα (Πιπιλίστα) 49) Νεάπολις,η (Λειψίστα) 50) Ομαλή,η (Πλάζουμη) 51) Παλαιόκαστρον,το 52) Πανάρετη,η 53) Πελεκάνος,ο (Πέλκα) 54) Πεντάλοφος,ο (Ζουπάνιον, Πετρόβουνος) 55) Πεπονιά,η (Λάη) 56) Περιστέρα,η (Μαρτίτσιον) 57) Πλακίδα,η (Λαμπανίτσα) 58) Πλατανιά,η (Μπουμπούτσιον) 59) Πολυκάστανον,το (Κλεπίστιον) 60) Πολύλακκον,το (Κύναμη) 61) Πυλώριον,το (Πυλωρή) 62) Ροδοχώριον,το (Ραδοβίστιον,Κρυφόν) 63) Σήμαντρον,το (Λαμπάνοβον) 64) Σιάτιστα,η 65) Σισάνιον,το 66) Σκαλοχώριον,το (Σκαλοχώριον ή Τσουκαλοχώριον) 67) Σταυροδρόμιον,το (Πλαζόμιστα) 68) Στέρνα,η (Σολομίστιον) 69) Τραπεζίτσα,η 70) Τριάδα,η (Πέτσιανη) 71) Τσοτύλιον,το 72) Φυτόκιον,το 73) Χειμερινόν,το (Βάιπες) 74) Χορηγός,ο (Χοριβόν) 75) Χρυσαυγή,η (Μοιραλή, Στρογγυλόν) 76) Μ.Κ Θ.Μικροκάστρου 77) Παναγια Χορηγού 78) Παρόχθιον (Συγκόλιον) 79) Ρόκαστρον 80) Φωτογραφίες Σχολείων 81) Βιβλιογραφία

 

 

ΒΙΒΛΙΑ ΕΚΔΟΘΕΝΤΑ

 

1.  “Η συμβολή των Δυτικομακεδόνων στην Επανάσταση του Γένους-Πορεία προς την ανεξαρτησία. Για τη γιορτή της 25^ης Μαρτίου”. Κοζάνη 2005.σ.28

2.  “Προτομές Ανδριάντες Μνημεία Κοζάνης”. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης. Κοζάνη 2006 σ.240

3.  “Οι οικισμοί της Ανασελίτσης το 1922”. Δήμος Ασκίου. Κοζάνη 2006. σ.102

4.  “Δυτική Μακεδονία 1912-1915”. Αθλητικός- Εκπολιτιστικός Σύλλογος Μηλέας (Μυλωτίνη) Κοζάνης “Ο ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΣ” Κοζάνη 2009. σ.160  

5. “Δυτική Μακεδονία 1916-1917”. Γρεβενά 2009. σ.160. 

 6.  “Εξαρχος Γρεβενών”. Επιμορφωτικός-Εξωραϊστικός- Εκπολιτιστικός Σύλλογος Εξάρχου Γρεβενών “Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ”. Έξαρχος Γρεβενών 2011  σ.304 

7.1^ο Δημοτικό Σχολείο Κοζάνης-Γ.Κονταρή 1900-2011. Κοζάνη 2011 σ.207.

8. 17^ο Δημοτικό Σχολείο Κοζάνης 1987-2011. Κοζάνη 2011. σ. 106

9. “Παλαιόκαστρον Κοζάνης”. Επιμορφωτικός- Εξωραϊστικός-Εκπολιτιστικός Σύλλογος Εξάρχου Γρεβενών “Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ”. Παλαιόκαστρον Κοζάνης 2014.σ.96  

10. “Οικισμοί Γρεβενών” Κοζάνη 2018 σ.386  

11.Δαφνερόν Κοζάνης Κοζάνη 2022 σ.118

12.Οικισμοί Δήμου Κοζάνης Κοζάνη 2022 σ.226

13.Οικισμοί Δήμων Σερβίων-Κοζάνης Κοζάνη 2022 σ.176

14. Οικισμοί Δήμου Εορδαίας-Κοζάνης Κοζάνη 2022 σ.146

15.Οικισμοί Δήμου Βοΐου Κοζάνης Κοζάνη 2022 σ. 336

16. Περιοδικό ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ. Επιμορφωτικός-Εξωραϊστικός- Εκπολιτιστικός Σύλλογος Εξάρχου Γρεβενών “Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ”. Έξαρχος Γρεβενών.

Επιμελητής Έκδοσης, πρόεδρος του συλλόγου: 1^ο Τεύχος 2009 σ.64, 2^ο Τεύχος 2010 σ.80, 3^ο Τεύχος 2011 σ.80, 4^ο Τεύχος 2012 σ.96, 5^ο Τεύχος 2013 σ.160, 6^ο Τεύχος 2014 σ.96

Μπούρινος 5ο "Τα κόλιαντα όπως τα έζησα και τα θυμάμαι"

 

 

50. ΤΑ ΚΟΛΙΑΝΤΑ ΟΠΩΣ ΤΑ ΕΖΗΣΑ ΚΑΙ ΤΑ ΘΥΜΑΜΑΙ

Γράφει ο Δημήτρης Κοκόγιας

            Φαίνεται παράξενο στα σημερινά παιδιά, αλλά τα κόλιαντα ήταν για μας μια σημαντική μέρα που την περιμέναμε πώς και πώς. Βλέπετε πέρα από τα άλλα καλούδια (γλυκά, κάστανα κλπ) εξασφαλίζαμε κι ένα σημαντικό χαρτζιλίκι.

            Ήμουνα στην Τρίτη Δημοτικού όταν πρωτοείπα τα κόλιαντα με τους μεγάλους. Το χωριό ήταν κάτασπρο από το χιόνι και έκανε παγωνιά. Ήταν 3 το πρωί. Ντύθηκα καλά, έβαλα μια κουκούλα που κάλυπτε και το πρόσωπο με τρύπες μόνο στα μάτια, το στόμα και τη μύτη, φόρεσα τις μπότες (λαστιχένιες γαλότσες), πήρα τη τζιουμάκα που είχε φτιάξει ο πατέρας μου, κρέμασα και τον απαραίτητο τρουβά για τις κουλιαντίνες και τα άλλα καλούδια και πήγα να συναντήσω τους μεγάλους στην εκκλησία. Μετά από τις απαραίτητες συνεννοήσεις ξεκινήσαμε να τραγουδάμε τα κόλιαντα, διαφορετικά σε κάθε σπίτι, ανάλογα με την κατάσταση που υπήρχε (τσομπάνος, ξενιτεμένος, νέο κορίτσι, νέο παιδί κλπ.).

            Εκτός όμως από το τραγούδι που έπρεπε να είναι καλοτραγουδισμένο και βροντώδες, πολλές φορές έπρεπε να κάνουμε κι άλλα «χουσμέτια».π.χ Ανακατεύαμε τη φωτιά με το τσιμπίδι για να γεννήσουν οι κότες καλά πουλάκια, ή μας πετούσαν τα κάστανα κάτω κι έπρεπε να τα μαζέψουμε βελάζοντας για να έχουν υγεία τα γιδοπρόβατα! Η νοικοκυρά πέρα από την καθιερωμένη κουλιαντίνα (ένα ψωμάκι ήταν), μας έδιναν κάστανα, σύκα, γλυκά και 1-2 δραχμές τις οποίες φύλαγε ένας από τους μεγαλύτερους. Πώς να ξεχάσουμε το Γιωρίκα που μας έδινε και μέχρι 20άρικο! Ξημερώματα που τελειώναμε, μοιράζαμε τα χρήματα στα ίσια, αφού βγάζαμε και ίση μερίδα για την εκκλησία!

            Ανάλογα ήταν και τα έθιμα και στα σούρβα, τα κάλαντα δηλ. της πρωτοχρονιάς. Η διαφορά ήταν ότι στα σούρβα συγκεντρώναμε αλεύρι, τυρί, κρέας, λίγδα και κρασί. Μια γυναίκα αναλάμβανε να μας κάνει πίτες και τηγανιά με αυτά που μαζεύαμε.

            Τα ίδια κάλαντα με κάποιες παραλλαγές τα συναντάμε σε όλη τη Δυτική Μακεδονία, αλλά και σε άλλες γειτονικές περιοχές της Ελλάδας όπως την Ήπειρο και τη Θεσσαλία.

 

            Να λοιπόν τα κόλιαντα και τα υπόλοιπα που τραγουδούσαμε.

Κόλιαντα

-Κόλιαντα μπάμπου μ΄κόλιαντα

κι εμένα κουλιαντίνα

κι αν δε μου δίνεις κόλιαντα

δώσι μι του κουρίτσι σ’.

-Και τι του θέλεις  γάιδαρι του θκόμου του κουρίτσι;

-Να του φιλώ να του τσιμπώ και μι ζιστένι του βράδυ.

 

Στα σπίτια των τσελιγκάδων:

Ιδώ ’χουν χίλια πρόβατα κι δυό χιλιάδις γίδια

ιδώ  ΄χουν κι τους πιστικούς που φλάγουν του κουπάδι.

καλα Νίκου[1] μ’ τα πρόβατα καλά Νίκου μ’ τα γίδια

κάτου στους βάλτους μην τα πας, νιρό να μην τα δώσεις

γιατί είν΄του λησμουβότανου κι λησμονούν τα αρνιά τους.

 

Εκεί που είχαν κόρη για παντρειά:

Ιδώ έχουν κόρη για παντρειά, κόρη για αρραβώνα,

την τάζουνε του βασιλιά, την τάζουνε του ρήγα

Δε θέλου γω του βασιλιά δε θέλου γω του ρήγα.

μον΄θέλου τσουμπανόπουλου, να παίζει τη φλουγέρα.

 

Κι εκεί που είχαν γιο για παντρειά:

Σαν κίνησι ου νιούτσικος να πάει να αρραβωνιάσει

ούτι τα ρούχα τ’ έβαλι ούτι τη φορισιά του.

κι η μάνα του τουν έλεγε κι η μάνα του τουν λέει.

Γύρισι πίσου νιούτσικι κι βάλ’ τη φορεσιά σου.

 

Στα σπίτια των ξενιτεμένων:

Ξενιτεμένου μου πουλί κι παραπουνιμενου

η ξενιτιά σι χαίριτι κι γω έχω τουν καημό σου

τι να σου στείλου ξένι μου ικεί στα ξένα που’ σι

να στείλου μήλου σέπιτι κυδώνι μαραγκιάζει

να στείλου κι το δάκρυ μου σ’ ένα χρυσό μαντήλι

του δάκρυ είνι καυτερό κι καίει του μαντήλι.

 

Σούρβα

Άγιους Βασίλης έρχιτι Γενάρης ξημιρώνει

-Βασίλη μ’ πόθεν έρχισι, και πόθι κατιβαίνεις.

-Από τα ξένα έρχομι και στα δικά μου πάω.

-Αν έρχισι απ’ την ξινιτιά πες μας ένα τραγούδι.

-Ιγώ τραγούδια μάθαινα τραγούδια να σας λέω.

Στην πατιρίτσα ακούμπησι να πει ένα τραγούδι

κι η πατιρίτσα ήταν χλωρή κι απόλυκι κλουνάρια

κλουνάρια χρυσουκλώνουρα  κι αργυρά ιν’ τα φύλλα.

 

Χρόνια Πολλά

Περιοδικό "Ο Μπούρινος". Ετήσια έκδοση του Επιμορφωτικού- Εξωραϊστικού-Εκπολιτιστικού Συλλόγου Εξάρχου Γρεβενών  "Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ".

Έτος έκδοσης 2013,  σελίδες 160, κεφάλαια 86.

5o Τεύχος. Έτος 5^ο.

Η επικαιρότητα που παρατίθεται στο παρόν τεύχος αφορά το 2012.

Επιμελητής έκδοσης: Βασίλης Αποστόλου

ISSN:2241-0805

Σύνολο τευχών έξι (αρ.6):

2009=σελ.64

2010= σελ.80

2011= σελ.80

2012= σελ.96

2013= σελ.160

2014= σελ. 96.

---

[1] Το  όνομα του νοικοκύρη

 

Μπούρινος 5ο "Βάπτιση Βασιλικής"

 

51. ΒΑΠΤΙΣΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ

 

                     Πραγματοποιήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2012 η βάπτιση της κόρης του διάκου Νικόλαου Τριανταφύλλου (αρ.1) και της Αλεξάνδρας (αρ.3), από Έξαρχο, στον ιερό ναό του Αγίου Νικολάου Ξηροκρίνης Θεσσαλονίκης. Το μυστήριο τέλεσε ο ιερέας Ευδόκιμος Θεοδωρίδης (αρ.4) από Έξαρχο. Νονά η Μαρία Ιωσηφίδη (αρ.2). Στην τελετή παρέστη κι ο Μητροπολίτης Σταυρουπόλεως και Νεαπόλεως Βαρνάβας.

Περιοδικό "Ο Μπούρινος". Ετήσια έκδοση του Επιμορφωτικού- Εξωραϊστικού-Εκπολιτιστικού Συλλόγου Εξάρχου Γρεβενών  "Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ".

Έτος έκδοσης 2013,  σελίδες 160, κεφάλαια 86.

5o Τεύχος. Έτος 5^ο.

Η επικαιρότητα που παρατίθεται στο παρόν τεύχος αφορά το 2012.

Επιμελητής έκδοσης: Βασίλης Αποστόλου

ISSN:2241-0805

Σύνολο τευχών έξι (αρ.6):

2009=σελ.64

2010= σελ.80

2011= σελ.80

2012= σελ.96

2013= σελ.160

2014= σελ. 96.

 

 

 

Καρυδίτσα Κοζάνης

Δημοτικό Σχολείο Καρυδίτσης
 

Καρυδίτσα,η  (Σπούρτα)

Από το βιβλίο του Βασίλη Αποστόλου “Οικισμοί Δήμου Κοζάνης”

Γενικά: Χτισμένος σε υψόμετρο 680 μ. Απέχει από την Κοζάνη 5 χλμ. Πλησιέστεροι οικισμοί Κρόκος. Λευκόβρυση.

Σύμφωνα με το οθωμανικό φορολογικό κατάστιχο του 1528 αριθμούσε 20 χριστιανικές εστίες (Τσότσος Ελιμειακά 64).

Στον εκλογικό κατάλογο της Υποδιοικήσεως Κοζάνης του 1915 υπήρχαν εγγεγραμμένοι 62 άρρενες εκλογείς. Μεταξύ αυτών οι ιερείς Δημήτριος Καρανάτσιος του ΠαπαΝικόλαου 1878, Δημήτριος Σκόρδας του Παναγιώτη 1863.

Με την απογραφή που πραγματοποιήθηκε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή το 2011 από τους 71 κατοικημένους οικισμούς που απογράφηκαν  στο Δήμο Κοζάνης  η Καρυδίτσα  ως προς τον πληθυσμό βρισκόταν στην 13η θέση.

Σύμφωνα με το Γουναρόπουλο στο περιοδικό «Πανδώρα» το 1872 οι οικογένειες που κατοικούσαν ήταν δεκαπέντε.

         Εκλογικά: Στις πρώτες βουλευτικές εκλογές 30-5-1915 οι άρρενες εκλογείς ψήφισαν στο 10^ο εκλογικό κέντρο με τόπο ψηφοφορίας τον  Ναόν Άνω Κώμης.

Εκπαιδευτικά: Κοινόν μικτόν σχολείον. Τάξεις 4. Το διδακτήριο είναι κοινοτικό, διώροφο. Και ο μεν κάτω όροφος χρησιμεύει ως παντοπωλείο, ο δε άνω ως αίθουσα παραδόσεως. Έχει επάρκεια χώρου και φωτισμού. Ως προς το υλικό του σχολείου υπάρχουν ελάχιστα ανθυγιεινά θρανία, ενός μαυροπίνακος και ενός καθίσματος ουδέν άλλο υπάρχει. Αρχείον: Χειρόγραφον μαθητολόγιον και κατάλογος. Μαθηταί: Παρόντες 35 (τα 6 θήλεα), λίαν ευφυείς, καθαροί και πειθαρχικοί. Αναγιγνώσκουσι και καλλιγραφούσιν εξαίρετα. Ο διδάσκαλος Ιωάν. Καραμήτσος, υποδιδάσκ. πρώτης τάξεως, της β΄ γυμνασίου Κοζάνης, είναι μεθοδικός και φιλότιμος, παρουσίασε δε θαυμασίαν εργασίαν, ιδία εις τας ανωτέρας τάξεις, γνωρίζει δε και την Αγγλικήν (1-3-1917) (Βασίλη Αποστόλου”Δυτική Μακεδονία 1916-17).

Το διδακτήριο ανώγειον, είναι οπωσδήποτε καλό, μικράς κατασκευής. Παρατηρείται το εξαιρετικό φαινόμενο να φοιτούν στο σχολείο πολύ μεγάλης ηλικίας μαθητές. Μαθητές άνω των 60 (15/12/1920).

Το υλικό του σχολείου αποτελείται από 12 παλαιά θρανία πολύεδρα, 1 πίνακα, 1 τραπέζι, 1 κάθισμα. Μαθητές εγγραφέντες κατά τάξη και φύλο: Αη 7-11, Βα 8-7, Γη 9-2. Δη 5-0, Εη 3-2, Στη 2-1. Διδάσκαλος ο Μάρκος Τριανταφύλλου εκ Κοζάνης (Οκτώβριος 1936. 70/1922).

Κάτοικοι 267. Τάξεις 4. Εγγεγραμμένοι άρρενες 32, θήλεις 15. Διδακτήριον διώροφον επισκευασθέν τον Αύγουστο του 1922. Στον άνω όροφο υπάρχει μία αίθουσα διδασκαλίας, ευρύχωρος και ευφώτιστος, παρ’ αυτήν δωμάτιον χρησιμεύον ως κατοικία του διδασκάλου. Ο κάτω όροφος αδιόρθωτος χρησιμοποιείται ως αποθήκη ξύλων (18-27/4/1923).

Νέα θρανία δεν κατασκευάσθηκαν παρά τις επανειλημμένες συστάσεις του επιθεωρητή, μαθητές 85 (Σχ,. Έτος 1927-28 ΑΒΕ 70 ΣΑΕ 73).

Σχολική επιτροπή (17-8-1928) κατά σειρά, πρόεδρος, ταμίας, μέλος: Αθαν.Παπανικολάου. Βασ. Καραθανάσης. Αθαν. Ιω. Σκόρδας.

Μαθητές. 57, ενεγράφησαν πάντες οι προς φοίτησιν εγγεγραμμένοι βάσει των βιβλίων του Εφημερίου διότι δεν έχουν συνταχθεί μητρώα των δύο τελευταίων πενταετιών (Οκτώβριος 36).

Διδακτήριο παλαιό. Είναι διώροφο. Εις τον άνω όροφο υπάρχει μια αίθουσα αρκετή ευρύχωρη και εν μικρόν δωμάτιο για γραφείο. Στον κάτω όροφο υπάρχει αποθήκη και χώρος για στέγαση κοινοτικού γραφείου. Υπάρχει σχολικός κήπος περίπου ενός στρέμματος. Μαθητές 68 (3/4/38).

Ιερά: Ενοριακός ναός Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου (1866). Αγία Παρασκευή 1963. Άγιος Αθανάσιος κοιμητηριακός. Προφήτης Ηλίας.

Αφιερωτές στην πρόθεση 421 της Μονής Αγίου Νικάνορα ήταν για την Α΄ Γραφή 6 και στη Β΄ Γραφή  28 (Από το 1692 και μετά).

Την Κυριακή 11 Ιουλίου  ε.έ μετά παρέλευσιν 9 ετών επεσκέφθη την κοινότητα ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Κοζάνης. Η υποδοχή υπήρξε θερμοτάτη, εν αντιθέσει προς την υποδοχήν του 1928 που μία απρεπής στάσις μας ελύπησεν τόσον τον Σ.Μητροπολίτην (Β.Ε 25-7-37).

Κατοχή: Η κοινότης Καρυδίτσας στις 15-2-42 αναφέρει προς την Νομαρχία ότι καλέσαντες εκ δευτέρου τους κατοίκους της κοινότητος να παραδώσουν τα καθορισθέντα με διαταγή του Νομάρχη  σφάγια δήλωσαν ότι δεν τα παραδίδουν λόγω του ότι έκαστος κατέχει μικρό αριθμό ζώων δια τις ανάγκες της οικογένειας και ως επί το πλείστον γαλακτοφόρα. Λόγω δε του χειμώνος και της ελλείψεως τροφής τα ζώα καθημερινώς θνήσκουν τα δε υπάρχοντα είναι ακατάλληλα για σφαγή και των νεογέννητων μικρών ζώων καθημερινώς ικανός αριθμός θνήσκει.

Κοινοτικά: Σύσταση της κοινότητας  στις 31/12/1918 με έδρα τον οικισμό Σπούρτα (μετονομάζεται στις 30/8/1927 σε Καρυδίτσα). Ο οικισμός  στις 4/12/1997 προσαρτάται στο δήμο Κοζάνης. Ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Κοζάνης. Αποτελεί ιδία κοινότητα.

Στις κοινοτικές εκλογές, 25-10-25, ψήφισαν 46 εκλογείς, έλαβαν ψήφους οι Χαρίσιος Σπύρου Τσιφτσής 31, Αθανάσιος Ιωάνου Σκόρδας 21, Αργύριος Εμμανουήλ Καραθανάσης 20, Νικόλαος Ευαγγέλου Τσιφτσής 16, Παναγιώτης Εμμανουήλ Τσιφτσής 13.

Ο πρόεδρος της κοινότητος Ι.Κ. Τσακιρόπουλος  αναφέρειν ότι προ αμνημονεύτων ετών υπήρχε χέρσο μέρος 2000 στρεμμάτων του οποίου οι κάτοικοι το χρησιμοποιούσαν για βοσκή των ζώων. Προ ημερών εστάλη βενζινάροτρον όπως ο βοσκότοπος εκχερσωθεί και δοθεί στους πρόσφυγες της Λευκοβρυσης, Πρωτοχωρίου, Αργίλλου. Με τηλεγράφημα στον πρωθυπουργό ζητά να καθορισθούν τα όρια της κοινότητας (Μ.Β 26-6-32).

Ο πρόεδρος της κοινότητας στις 12-6-41 αναφέρει ότι οι 64 οικογένειες προμηθεύονται τρόφιμα από παντοπώλες Κοζάνης Ιωάννης Γκουντιός, Κων\νος Μπαξεβάνος, Νικόλαος Τριανταφύλλου, Αντώνιος Τζέλλος, Θεόδωρος Γκουντιός, Αστέριος Καρακούνης κι από τον τοπικό Γεώργιο Τσαγκαδούρα (60/1013).

Για τον έρανο του Παναγίου Τάφου ο οικισμός πρόσφερε 1022 δρχ. (Β.Ε 1-10-39).

Οικονομία: Μετά από διαταγή του υπουργείου το έτος 1929 διετάχθησαν να μετάσχουν των επιτροπών της γεωργικής απογραφής διδάσκαλοι απέχοντες εν ανάγκη και των μαθημάτων. Ιωάννης Σκόδρας ιερεύς. Λάζαρος Αθ. Παπανικολάου αγροφύλαξ. Χαρίσιος Σπ. Τσιφτσής πρόεδρος κοινότητας. Χαρίσιος Γ. Καραθανάσης ιδιώτης. Νικόλαος Δημ. Παπαδημητρίου ιδιώτης (60/1977).

Αίτησις Γρηγορίου Εμ. Τάτσιου, Χρήστου Γ.Πασιάκου, Χαρισίου Σ. Τσιφτσή, Χαρισίου Γεωρ. Καραθανάση, Χαρισίου Γ.Λιαλιούση, Γεωργίου Χ. Τσαγκαδούρα, Νικολάου Αρ. Στεργιοπούλου, Νικολάου Α. Παπανικολάου, Κων/νου Ν. Τσαγκαδούρα, Ιωάννου Δ.Σκόρδα καπνοπαραγωγών και κατοίκων Καρυδίτσης Κοζάνης προς τον Υπουργό Γεν. Διοικητή Μακεδονίας στις 19-2-38. Οι παραπάνω αναφέρουν ότι από διετίας τυγχάνουν καπνοκαλλιεργητές καλλιεργούντες καπνό οι οποίοι αγροί είναι καταλληλότατοι δια τοιαύτην καλλιέργεια  και ουχί δια σιτοκαλλιέργεια. Πλην δια του τελευταίου Αναγκαστικού νόμου δυστυχώς απαγορεύεται η τοιαύτη καλλιέργεια. Επειδή η τοιαύτη απαγόρευση θέλει καταστρέψει ημάς τελείως και καταδικάσει εις οικονομικό μαρασμό, παρακαλούμε όπως, ευαρεστούμενοι ενεργήσητε τα δέοντα όπως τροποποιουμένου του σχετικού νόμου επιτραπεί και εις ημάς εις το χωρίον ημών η καπνοκαλλιέργεια δια την οικονομική μας ανάπτυξη.

Κοινωνική Αλληλεγγύη: Ο Επιθεωρητής των Δημοτικών Σχολείων Κοζάνης με την εγκύκλιο 2 της 20-1-51 ζητά να του γνωστοποιηθούν οι δραστηριότητες των μαθητών και των δασκάλων των σχολείων από το 1940 ως το 1950: Ο διδάσκαλος στις 20-1-51 αναφέρει ότι κατά την οπισθοχώρηση του ελληνικού στρατού  τον Απρίλιο του 1941 προσέφεραν διάφορα τρόφιμα  στους διελθόντες εκ του χωρίου στρατιώτες.

Πληθυσμός: 1913=230. 1920=267. 1928=327. 1940=465. 1951=596. 1961=734. 1971=720. 1981=899. 1991=949. 2001=953. 2011=904.

Σύλλογοι: Εκπολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Καρυδίτσας "Ο Γαύρος" (Δημοτική βραδιά  2017)