Εκπαίδευση: Το εποπτικό συμβούλιο εισηγείται στις 25-10-26 την
ίδρυση σχολείου στο Γκουστόμη ή Καρυά, το οποίο αποτελείται από 20 οικογένειες.
Οι κάτοικοι ήρξαντο ενεργειών προς ανέγερση διδακτηρίου έχοντες μετρητά 5000,
ξυλεία και λίθους άφθονα επί τόπου (107/16).
Διδακτηριακή
κατάσταση του σχολείου το έτος 1937: Το σχολείο στεγάζεται σε δημόσιο οίκημα.
Οίκημα μονώροφο. Η αίθουσα διδασκαλίας είναι 54 τ.μ. Αριθμός μαθητών 15. Το
οίκημα είναι κατάλληλο για μελλοντική χρήση. Ζαχαριάδης (23-9-37) (60/619).
Δημοσίευση
στην εφημερίδα «-Χωρίς διδάσκαλο.-Δια τον
κ. Επιθεωρητή. Ετελείωσε και ο μήνας Οκτώβριος και διδάσκαλος δε φάνηκε ακόμη
στο χωριό μας το δε σχολειό μας μένει κατάκλειστο από τον Ιούνιο. Είχαμε
διδάσκαλο τον Μιλ. Αστερίου από το Καταφύγι και τον απέλυσαν ως γέροντα.
Διαβάσαμε ότι μας στέλλουν ένα Παπαχρυσάνθου εκ Φλωρίνης αλλά δε φάνηκε κανείς
ακόμη στον ορίζοντά μας. Τα παιδιά μας μένουν περιφερόμενα στις αγροτικές
εργασίες διότι δυστυχώς δεν έχουμε και κανένα πλησιόχωρο να πηγαίνουν. Έχουμε
σχολειό νέο, το κάναμε το 1931 και μένει και αυτό ηδικημένο. Ο κ. Επιθεωρητής
ας σπεύσει ν’ αποσπάσει προσωρινά ένα διδάσκαλο δια να μη χάσουν τη χρονιά τα
παιδιά μας, διότι δυστυχώς δεν έχουμε και τα μέσα μόνοι μας να μισθώσουμε
διδάσκαλο. Πολλοί γονείς» (Β.Ε
27-10-35).
Τα μέλη της Διδακτηριακής Επιτροπής
Πόρου της Εκπαιδευτικής περιφερείας Ανασελίτσης δηλώνουν ότι έλαβαν από την
Εθνοτράπεζα Γρεβενών το ποσό των 40.000 δραχνών για την αποπεράτωση του
διδακτηρίου (2/10/1930 ΓΑΚ Γρεβενών)
«Μαθητές: 14, 18, 19, 24, 16, 16, 22[3].
Διδακτήριο: Δε λειτουργεί σχολείο, πρέπει να
ιδρυθεί κοινό σχολείο με τον οικισμό του Πιστικού (2/4/1927). Κτήριο ελεεινό.
Ανεγείρεται νέο με σχέδιο του υπουργείου, τύπου1ξίου (17/3/1931). Εγκατεστάθη
σε νεότευκτο διδακτήριο, η κατάσταση λίαν ικανοποιητική (23/5/1932).
Υλικό: Θερμάστρα και μαυροπίναξ, ούτε θρανία
δεν υπάρχουν (17/3/1931). Προσετέθησαν 9 τρίεδρα θρανία νέου τύπου, πίναξ,
τραπέζι, έδρα και ένας μεγάλος χάρτης της Ελλάδος (23/5/1932). Θρανία
καινούργια, πίναξ, χάρτες, τίποτε άλλο 926/6/1937). Ελλιπέστατο σε εποπτικά
μέσα και διδακτικά όργανα (18/5/1939).
Υπηρεσιακά βιβλία-Σχολική βιβλιοθήκη: Σχολική
βιβλιοθήκη δε συνεστήθη (23/5/1932). Ελάχιστα βιβλία προς χρήση διδασκάλου
(26/6/1937).
Σχολικός κήπος: Δεν καλλιεργήθηκε, καίτοι εγκαίρως
περιεφράχθη (3/6/1933). Υπάρχει και καλλιεργείται (26/6/1937).
Φοίτηση: τακτική (17/3/1931). Λειτούργησαν
οι τρεις πρώτες τάξεις με λίγους μαθητές (12/6/1931), τακτική απόντες 7, εκτός
του συνοικισμού Λαγκαδακίων οίτινες λόγω της αποστάσεως δεν κατορθώνουν να
φοιτούν τακτικά (12/3/1934).
Διδάσκαλοι: Αστερίου Μιλτιάδης, Ζαχαριάδης
Νικόλαος, Σαμαράς Δημήτριος».
Εκκλησίες: Αγίων Ταξιαρχών ενοριακός ναός στο δρόμο προς
Μικροκλεισούρα. Αγία Τριάς κοιμητηριακός ναός. Άγιος Αθανάσιος εκ χρονολογίας ευρεθείσης επί μιας εικόνος,
η εκκλησία χρονολογείται από του 1794. Άγιος Χριστόφορος. Άγιος Νικόλαος. Προφήτης Ηλίας. Αριστερά της
γέφυρας επί του ποταμού Αλιάκμονος εικονοστάσι, μοναστήρι. Το πλήθος των ναών
δείχνει τη θρησκευτική ευλάβεια των κατοίκων και την οικονομική ευμάρεια. Το
1937 ιερέας του χωριού ήταν ο Χρήστος Μπουκουβάλας από το Μεσόλακκο.
Αφιερωτές στην Ιερά Μονή Αγίου Νικάνορος
για την ψυχική τους σωτηρία, Κοστόμη, Α΄ Γραφής από το 1534 ως το 1692
έχουμε 55 και Β΄ Γραφής από το 1692 και
μετά 81.
Ο Αθανάσιος Κώτα Στάικος εκ του χωρίου Γκοστόμι του
τμήματος Βεντσιών επειδή η θεία Πρόνοια δεν του χάρισε τέκνα, αποφάσισε μετά
της γυναικός του Πανάγιως να υπηρετήσει την εκκλησία του χωριού Πισκού της
Κοιμήσεως της Θεοτόκου υπό τον ρητό όρο και την απαράβατο υποχρέωση εν όσω ζουν
ο ίδιος και η σύζυγος να διατρέφονται από τα εισοδήματα της εκκλησίας και να
τελεσθούν άπαντα τα υπό της θρησκείας για ταφή και μνημόσυνα. Η περιουσία
που παραχωρείται στην εκκλησία αποτελείται από πεντήκοντα γίδια, δώδεκα
πρόβατα, οκτώ μελίσσια, τρεις αγελάδες, εν μουλάριον, ένα σπίτι με τα υπάρχοντα
έπιπλα και σκεύη (16-10-1887 σελ.54).
Εφεδρικά επιδόματα: Οι υπογεγραμμένοι Χρίστος Μπαλατσός εφημέριος και
Κων/νος Ταγάρας γεωργός κάτοικοι του χωρίου Πόρου της κοινότητος Κνίδης
διορισθέντες μέλη της επιτροπής παροχής εφεδρικών επιδομάτων στις οικογένειες
των στρατευθέντων οπλιτών λάβαμε στις
1-7-41 παρά του κ. Πέμπα Διευθυντού και
Ταμείου Γρεβενών το ποσό των 5250 δραχμών προς διανομή στις δικαιούχους Κωνσταντινιά
Κωτοπούλου και Ευαγγελή Ντέμκα δια το από 15 Οκτωβρίου 1940 μέχρι 31 Μαρτίου
χρονικό διάστημα.
Λύκοι στον Πόρο:Στην περιοχή του Πόρου
τα χώματα είναι εύφορα. Η βελανιδιά βρίσκοντας κατάλληλο έδαφος
αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς. Ανθρακέμποροι, σιδηρουργοί από τη Σιάτιστα
κυρίως μετά από άδεια στο συγκεκριμένο
δάσος παρήγαν ξυλοκάρβουνα. Στην ευρεία περιοχή μέχρι το χωριό Αγαλαίους
υπάρχουν κοιτάσματα πισσάνθρακα. Η πυκνή βλάστηση ωφελεί και την ανάπτυξη της
πανίδας. Λαγοί, πέρδικες, τσακάλια, λύκοι, αγριογούρουνα, αρκούδες, πολλά άλλα
είδη άγριων ζώων ζουν στον τόπο. Οι
κάτοικοι χαρακτηρίζονται ως οι καλύτεροι κυνηγοί των Βεντζίων. Σοβαρές ζημίες
προξενούσαν οι λύκοι στην κοπαδιάρικη αιγοπροβατοτροφία. Οι κάτοικοι του Πόρου
δεν κάθονται με σταυρωμένα τα χέρια. Προκειμένου να προστατεύσουν τα
αιγοπρόβατά τους θέτουν ως σκοπό την εξολόθρευση, τον αφανισμό των λύκων, των
«επιβλαβών» θηραμάτων. Το ίδιο επιδιώκει και η Πολιτεία. Σύμφωνα με δημοσίευμα
στην εφημερίδα Β.Ε στις 30-9-34 το Υπουργείο Γεωργίας κοινοποίησε εγκύκλιο προς
τις δασικές Αρχές σύμφωνα με την οποία προκηρύσσει δια έκαστο φονευμένο λύκο
αμοιβή δρχ. 300 και δια έκαστον τσακάλι δραχ. 200 η οποία θα καταβάλλεται άμεσα με την
προσαγωγή του δέρματος και βεβαιώσεις των αρμοδίων κοινοτικών ή αστυνομικών
αρχών. Το δέρμα μετά τη σφράγιση επιστρεφόταν στον κυνηγό.
Λύκοι στον Πόρο: Από δημοσίευμα της εφημερίδας Β.Ε στις 25-2-40
«Εις το χωρίον Πόρος των Γρεβενών έκαναν την
εμφάνισή των πολλοί λύκοι εφέτος όπως μας γράφουν. Ο Αχχιλεύς Ταγάρας διέτρεξε
κίνδυνο έξω του μύλου και κινδύνευσε το φορτωμένο ζώο του. Πέντε λύκοι
κατεσπάραξαν δύο πρόβατα και εν
μαντρόσκυλο του ποιμνίου Στέργ. Γούλα.
Εφέτος όπως μας γράφουν υπάρχουν λύκοι
πολλοί λόγω της μη συστηματικής
εξοντώσεως όπως εγένετο άλλοτε».
Δ.Μ (22-5-1961): Δημοσίευμα του Ευστ. Μάντζαρη. «Από μηνών εις πολλά
χωρία της περιοχής μας, περιεφέρετο ανενόχλητος
εις λύκος, ο οποίος κυριολεκτικώς
ελυμαίνετο τα κοπάδια και είχε καταντήσει ο κακός δαίμων των
κτηνοτρόφων. Εις τη Μικροκλεισούρα μάλιστα είχε προξενήσει τόσας καταστροφάς,
ώστε οι χωρικοί τον επικήρυξαν και υπεσχέθησαν πλούσια δώρα εις τους κυνηγούς
που θα κατόρθωναν να τον εξολοθρεύσουν..
-
Με την τελευταία δε βροχή τους εδόθη η ευκαιρία να εντοπίσουν τα ίχνη του. Έτσι
μία ομάς εκ 5 χωρικών των Βλάχου Δημ, Μακρή Χρ., Ζολώτα Γεώργ., Μακρή Απόστ.
και Κλεισιάρη Κων. εις μίαν εξόρμησή των, συνέλαβον εντός φωλιάς 6 λυκόπουλα.
Από του σημείου αυτού τα πράγματα εξομαλύνθηκαν αρκετά. Το απόγευμα της
Κυριακής 14/5/61 οι 3 πρώτοι ως άνω έμπειροι κυνηγοί, ενεδρεύσαντες τη λύκαινα
εις την περιοχή της φωλιάς της, εφόνευσαν αυτή, κατόπιν 24ώρου επιμόνου και
επικινδύνου παρακολουθήσεως, χρησιμοποιήσαντες τα μικρά της «ως δόλωμα» και
εκμεταλλευθέντες τη μητρική προς τα μικρά της
αγάπη, δια να επαληθεύσουν τα όσα, κατά την ημέρα εκείνη εορταζομένη
Ημέρα της Μητέρας, ελέχθησαν.
Το
κατόρθωμα επανηγυρίσθη υπό όλων των κατοίκων και των μακρινών χωρίων ακόμη.
Δέον να σημειωθεί ότι οι τάξαντες ξεπλήρωσαν τις υποσχέσεις των πλήρως, εξ όλων
των γειτονικών χωρίων καταφτάνουν ευχαριστίες προς τους ηρωικούς κυνηγούς του
Πόρου».
Μακεδονομάχοι:
Τσήκας ή
Γκάνης Χρήστος, ως πορθμέας επί του Αλιάκμονα ποταμού.
Οικονομία: Λειτουργούσε νερόμυλος της ιεράς Μονής Κοσκού. Τα
παραποτάμια χωράφια καλλιεργούνται με καλαμπόκι, τριφύλλι, καπνά. Οι
ακαλλιέργητες εκτάσεις καλυμμένες με βελανιδιά έδωσαν προπολεμικά και
μεταπολεμικά τη δυνατότητα σε ανθρακέμπορους να παράξουν μεγάλες ποσότητες
ξυλοκάρβουνου στα δάση του Λυκοπήγαδου και Μότσιαλη.
Το
δημόσιο δάσος Πόρου είναι εμβαδού 350 εκταρίων. Η δασική θέση
«Ρέντες-Παπαδιάς-Πηγάδι» είναι εμβαδού 100 εκταρίων. Περιέχει δασοσυστάδας
δρυός. Προτείνεται προς απόληψη ποσό 20 κ.μ. στρογγύλης ξυλείας δρυός δια τις
τεχνικές ανάγκες των κατοίκων των συνοικισμών της κοινότητας Κνίδης.
Από
δω κατάγεται ο επιχειρηματίας Βασίλειος Μάντζαρης δημιουργός της εταιρείας EUROFILM
Μάντζαρης Α.Ε. με εγκαταστάσεις στο Ζευγολατειό Κορινθίας (www.ellinismos.gr)
Στον οικισμό λειτουργεί
τυροκομείο ο Τζαλονίκος Τριαντάφυλλος Γ.
Η
ΚΟΚΚΙΝΟΣ Α.Τ.Ε.Ε δραστηριοποιείται στη
λατομική περιοχή του Πόρου όπου διαθέτει συγκρότημα παραγωγής αδρανών υλικών,
συγκρότημα παραγωγής σκυροδέματος, σκυρόδεμα παραγωγής ασφαλτοσκυροδέματος.
Πληθυσμός: 1859=17 στεφάνια. 1886=100. 1913=63. 1920= 72.
1928=85.1940=122. 1951=141. 1961=161. 1971=89. 1981=138. 1991=126. 2001=148.
2011=100. (51ος κατά σειρά από τους 112 απογραφέντες οικισμούς της
Π.Ε Γρεβενών με την απογραφή του 2011).
Στο κατάστιχο του έτους 1564 (ΤΤ 350) των Οθωμανικών αρχείων της Κων/πολης ήταν
75 κατοικίες και ο φόρος ήταν 6.401 άσπρα ενώ το 1579 ήταν 100 κατοικίες και ο
φόρος ήταν 6.500 άσπρα.