Πέμπτη 25 Οκτωβρίου 2018

Εκλογικά τμήματα της Υποδιοικήσεως Γρεβενών το έτος 1915

Εκλογικά τμήματα της Υποδιοικήσεως Γρεβενών το έτος 1915



Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου.

Με απόφαση του Νομάρχη Κοζάνης στις 31 Δεκεμβρίου 1914 ορίσθηκαν εκλογικά τμήματα στο Νομό ως ακολούθως: Στην Υποδιοίκηση Κοζάνης ένδεκα (11), Σερβίων οκτώ (8), Καϊλαρίων (Πτολεμαΐδος) δεκαπέντε (15), Ανασελίτσης (Βοΐου) δεκαπέντε (15) και στην Υποδιοίκηση Γρεβενών δεκαεννέα (19).

Στα παραπάνω εκλογικά τμήματα προσήλθαν οι άρρενες εκλογείς να εκλέξουν στις 6 Δεκεμβρίου 1915 ημέρα Κυριακή ένδεκα βουλευτές σύμφωνα με τον εκλογικό κατάλογο. Οι πρώτες εκλογές στο Νομό Κοζάνης πραγματοποιήθηκαν στις 31 Μαΐου 1915. 


Ο εκλογικός κατάλογος της Υποδιοικήσεως Γρεβενών [1] το 1914 περιελάμβανε εκατόν δέκα οικισμούς εκ των οποίων 90 κατοικούνταν μόνο από έλληνες χριστιανούς, 10 (δέκα) ήταν μεικτοί: Γρεβενά, Τριβένιον (Σύνδεντρον), Μέγα Σειρήνι, Έλατος, Αγαλαίοι, Άγιος Γεώργιος, Κοκκινιά, Κληματάκιον, Μηλιά, Δαφνερόν (ένας ο Καπλάν Μπέης). Αμιγείς μουσουλμανικοί: Κάστρο, Κυρακαλή, Βατόλακκος, Μυρσίνα, Αναβρυτά, Πηγαδίτσα, Κέντρο, Νησηνίκος, Ποντινή, Κιβωτός (δέκα). Οι εγγεγραμμένοι άρρενες ψηφοφόροι στον εκλογικό κατάλογο ήταν 13.040 εκ των οποίων οι 1.702 μουσουλμάνοι. Μεγαλύτεροι οικισμοί Σαμαρίνα 1737,  Περιβόλιον 835, Αβδέλλα 702, Γρεβενά 653, Άγιος Γεώργιος 431, Κρανέα 374, Σμιξη 274, Κιβωτός 258 το μεγαλύτερο μουσουλμανικό χωριό, Φιλιππαίοι 245, Κηπουρείον 239, Σπήλαιον 222, Μέγαρον 209.



Υποψήφιοι βουλευτές ανεκηρύχθησαν νομίμως οι εξής 32 εκ των οποίων οιεπτά (7) μουσουλμάνοιι:1) Αλή Βέης Δεμήρ, 2) Αμπάς Βέης ή Τσιγκόβιης Χουσεΐν, 3) Αντωνιάδης Γεώρ. Ιωάννης, 4) Γεωργόπουλος Ιωάννης, 5) Γιαγιά βέης Τσάτσου Ζενέλ, 6) Γκιουλέκας Ιω. Νικόλαος, 7) Δεληβάνης Ιω. Στέργιος, 8) Δεμερτζής Κων/νος, 9) Ευθυμιάδης Σπύρος, 10) Ζαμκίνος Χρ. Νικόλαος, 11) Ζάχος Αθ. Αριστείδης, 12) Ζουλφικάρ Βέης Ατίνφ, 13) Ζυγαλάκης Δ. Γεώργιος, 14) Ζωγράφος Μιχ. Πέτρος, 15) Καλαντζόπουλος Κ. Τάκης, 16) Κόντσα Χουσεΐν Νεντήμ, 17) Κωτούλας Θεόδωρος, 18) Λαδάς Κ. Περικλής, 19) Λουτφής Ομέρ  20) Μακεδόνας Κ. Γεώργιος, 21) Μπούζας Ηλ. Παναγιώτης, 22) Μπούσιος Ανδρέας Γεώργιος, 23) Οικονομίδης Κωνσταντίνος, 24) Οικονόμου Μιχ. Δημήτριος, 25) Παπακωνσταντίνου Μ. Κωνσταντίνος, 26) Παπακωνσταντίνου Μ. Στέφανος, 27) Παπανικολάου Γεώργιος, 28) Παπαράσχου Γεώργιος, 29) Παπαργυρούδης Σ. 30) Ραμαντάν Βέης Ναντήρ, 31) Σαχίνης Περικλής και 32) Τζώνης Κ. Μιλτιάδης».

Εξελέγησαν οι Γρεβενιώτες Ευθυμιάδης Σπύρος, Μπούσιος Γεώργιος



«Τα δεκαεενέα εκλογικά τμήματα με την παλαιά ονομασία όπως αναγράφονται στην απόφαση του Νομάρχη Κοζάνης ήσαν τα παρακάτω[2]:

 Το πρώτον με έδραν τα Γρεβενά Αον , ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς της πόλεως Γρεβενών ως και οι των χωρίων Τριβένι (Σύδεντρον), Μεγάλο Σειρήνι και Μικρό Σειρήνι, τόπον δε ψηφοφορίας ορίζομεν το δημοτικόν σχολείον αρρένων.

Το δεύτερον με έδραν τα Γρεβενά Βον , ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου Δοβράτοβον (Βατόλακκος), Ασπρόκαμπος, Γκομπλάρι  (Μυρσίνα),  Καλαμήτσι, Ζυγόστι (Μεσόλακκος), Καλόχι, Ελευθεροχώρι, Φυλή, Πλέσια (Μελίσσι), Μαυραναίοι, Μπούρα (Δοξαράς), Βραβόνιστα (Καληράχη), Δόβρανη (΄Ελατος), Κυρακαλή, Κάστρον, Μαυρονόρος, Βράστινον (Ανάβρυτα) και, τόπον δε ψηφοφορίας ορίζομεν την δημοτικήν σχολήν θηλέων.     

Το τρίτον με έδραν το χωρίον Κρίφτσι (Κιβωτός) ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτου ως και οι των χωρίων Σούμπινον (Κοκκινιά), Κουσκόν (Ταξιάρχης), Μηλιά και Σπάτα (Πολύδεντρον), τόπον δε ψηφοφορίας ορίζομεν το Μουσουλμανικόν δημοτικόν σχολείον.

Το τέταρτον με έδραν το χωρίον Τσούρχλι (Α. Γεώργιος), ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτου ως και οι των χωρίων Ραδοβίστι (Ροδιά), Κριθαράκια, Δοβρούνιστα (Κληματάκιον), Πικριβινίτσα (Αμυγδαλέαι), Βίτα (Λόχμη), Κοντσικιώτη  (Ελεύθερον),  τόπον δε ψηφοφορίας ορίζομεν την δημοτικήν Σχολήν.

Το πέμπτον με έδραν το χωρίον Βαντσικόν (Κυδωνιές) ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτου ως και οι των χωρίων Στιχιάζι (Αηδόνια), Παλαιοκόπρια (Δασάκιον), Ραδοσίνιστα (Μέγαρον), Λείψι και Βηλιά (Οροπέδιον) τόπον δε ψηφοφορίας ορίζομεν την δημοτικήν Σχολήν.

Το έκτον με έδραν το χωρίον Σαρακίνα  ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτου ως και οι των χωρίων Βέντζια (Κέντρον), Αγαλαίοι, Νησινίκος (Νησί), Χολένιστα (Δίπορο), Τουρνίκη (Παναγιά), Γουρουνάκι (Νεοχώρι), Μονή Ζάμπουρδας, Παλαιοχώρι, Βούρμποβον (Ιτέα), τόπον δε  ψηφοφορίας ορίζομεν την δημοτικήν Σχολήν.

Το έβδομον με έδραν το χωρίον Κοπρίβα  (Κνίδη) ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτου ως και οι των χωρίων Τόριστα (Ποντινή), Σφίλτσι (Χρώμιο), Πυλωροί, Βάρεσσα (Βάρη), Έξαρχος, Βαΐπες (Δαφνερό), Παλαιόκαστρον, Λουτσίσινο (Λαγκαδάκια), Γκουστώμη (Πόρος) και Πισκόν  (Πιστικόν) τόπον δε  ψηφοφορίας ορίζομεν την δημοτικήν Σχολήν.

Το όγδοον με έδραν το χωρίον Φιλιππαίοι ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτου ως και οι των χωρίων, Βοδεντσκό (Πολυνέρι), Τούζι (Αλατόπετρα), Λάβδα, Τσιούργιακας (Αετιά), Σαργκαναίοι (Πανόραμα) τόπον δε ψηφοφορίας ορίζομεν την δημοτικήν Σχολήν.

Το ένατον με έδραν το χωρίον Λούντζι (Καλλονή) ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτου ως και οι των χωρίων Μαγέρι (Δασύλλιον), Μεσολούρι, Δέλνον (Πρόσβορον), Τρισκό (Τρίκορφο), Μπίσιοβον (Κυπαρίσσι), Τσιράκι (Άγιος Κοσμάς) και Βιβίστι (Εκκλησιά) τόπον δε  ψηφοφορίας ορίζομεν την δημοτικήν Σχολήν.

Το δέκατον με έδραν το χωρίον Σπήλαιον  ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτου ως και οι των χωρίων Τίστα (Ζιάκας), Λεπενίτσα (Περιβολάκιον), Ριάχοβον (Παρόρειον), Ζάλοβον (Τρίκωμον), Κοσμάτι και Παλαιοχώρι (Σταυρός), τόπον δε  ψηφοφορίας ορίζομεν την δημοτικήν Σχολήν.

Το ενδέκατον με έδραν το χωρίον Δημηνίτσα (Καρπερό) ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτου ως και οι των χωρίων Αράπη (Δήμητρα), Ζημνιάτση (Παλιουριά), Κατάκαλη, Σίντα (Τριφύλλι), Τσαπουρνιά (Τρικοκκιά), Λουμπενίτσα (Βαλάνιον), Γκουμπλαράκι, Μάνεση (Ανθρακιά), Γρέους (Άνοιξις), Καλαπόδι, Μονή Βουνάσας τόπον δε  ψηφοφορίας ορίζομεν την δημοτικήν Σχολήν.

Το δωδέκατον με έδραν το χωρίον Κηπουριό ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτου ως και οι των χωρίων Ζαπανταίοι (Λαγκαδιά), Γεωργίτσα, Λιμπίνοβον (Διάκος), Σίτοβον (Σιταράς), Γκριντάδες (Αιμιλιανός), Πηγαδίτσα  και Σχίνοβον, τόπον δε  ψηφοφορίας ορίζομεν την δημοτικήν Σχολήν.

Το δέκατον τρίτον με έδραν του χωρίου Κρανιά θέλουν ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτων ως και των χωρίων Βελώνη, Μπάλτινον (Καλλιθέα), Μπόζιοβον (Πριόνια), Μοναχήτι, Λαβανίτσα (Μικρολίβαδο) τόπον ψηφοφορίας ορίζομεν την δημοτικήν σχολήν.

Το δέκατον τέταρτον με έδραν το χωρίον Περιβόλι ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτου τόπον δε  ψηφοφορίας ορίζομεν την δημοτικήν Σχολήν.

Το δέκατον πέμπτον με έδραν το χωρίον Αβδέλλα ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτου ως και οι του χωρίου Σμίξη τόπον δε  ψηφοφορίας ορίζομεν την δημοτικήν Σχολήν.

Το δέκατον έκτον με έδραν την κωμόπολιν Σαμαρίναν Αον ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς της κωμοπόλεως ταύτης των οποίων τα επώνυμα άρχονται από του αλφαβητικού στοιχείου Α μέχρι Μ, τόπον δε ψηφοφορίας ορίζομεν την δημοτικήν Σχολήν Μεγάλης Παναγίας.

Το δέκατον έβδομον με έδραν την κωμόπολιν Σαμαρίναν Βον  ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς της κωμοπόλεως ταύτης των οποίων τα επώνυμα άρχονται από του αλφαβητικού στοιχείου Ν μέχρι Ω, τόπον δε ψηφοφορίας ορίζομε την δημοτικήν Σχολήν Μικράς  Παναγίας.

Το δέκατον όγδοον με έδραν την κωμόπολιν Δεσκάτην Αον ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς της κωμοπόλεως ταύτης των οποίων τα επώνυμα άρχονται από του αλφαβητικού στοιχείου Α μέχρι Π, τόπον δε ψηφοφορίας ορίζομε την δημοτικήν Σχολήν Αρρένων.

Το δέκατον ένατον με έδραν την κωμόπολιν Δεσκάτην Βον  ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς της κωμοπόλεως ταύτης των οποίων τα επώνυμα άρχονται από του αλφαβητικού στοιχείου Ρ μέχρι Ω, ως και των χωρίων Τσούκα (Γήλοφος), Παρασκευή, Πιτσούγγια (Δασοχώρι), Λουτρού, Σέλισμα (Διασελλάκι), Άγιος Γεώργιος, Κρανιά, Μπεσεριτσά τόπον δε ψηφοφορίας ορίζομε το δημαρχιακό κατάστημα».















[1] Βασίλη Αποστόλου “ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΓΡΕΒΕΝΩΝ”  Κοζάνη 2018


[2] Βασίλη Αποστόλου “Δυτική Μακεδονία 1912-1915”  Κοζάνη 2009

Τρίτη 2 Οκτωβρίου 2018

Πρόσληψη εργατών στα μεταλλεία χρωμίτη στην τοπική κοινότητα Εξάρχου Γρεβενών


ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ-ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ         Έξαρχος Γρεβενών 24 Σεπτεμβρίου 2018
ΕΞΩΡΑΪΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ΕΞΑΡΧΟΥ ΓΡΕΒΕΝΩΝ                                                 
«Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ»   
Πληροφορίες: 6934872483
Αρ. πρωτ.134




Προς τη Διεύθυνση της Εταιρείας «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΚΟΖΑΝΗΣ Α.Ε»
Θέμα: Πρόσληψη εργατών 




Σας συγχαίρουμε θερμά για την επαναλειτουργία των εργασιών εξόρυξης χρωμίτη στον τόπο μας. Σύμφωνα με τα γραφόμενα της εφημερίδος της Κοζάνης “Βόρειος Ελλάς” (28-6-36) για πρώτη φορά  η έναρξη των  εργασιών ανόρυξης πραγατοποιήθηκε στην κοινότητα Εξάρχου με τις ευλογίες του τοπικού ιερέως παρισταμένων του προέδρου της κοινότητος, του δημοδιδασκάλου, των προκρίτων της κοινότητος και  άλλων πολιτών.
Ευτυχής συγκυρία η εταιρεία σας να προβεί στη  θεμελίωση του εργοστασίου εντός της κτηματικής περιφέρειας της τοπικής κοινότητος Εξάρχου (στο μέσον της επαρχιακής οδού Εξάρχου –Βάρης, 7χλμ) η οποία απαρτίζεται από τους οικισμούς Έξαρχος και Βάρης.
Πιστεύουμε ότι ο χρωμιτοφόρος Μπούρινος θα σας ανταμείψει για την επενδυτική σας επιλογή.
Αυτό που προσδοκούμε και προσβλέπουμε από εσάς για λόγους δεοντολογίας να επιλέξετε για εργασία και εργάτες που έλκουν την καταγωγή από τους οικισμούς Έξαρχος και Βάρης. Ενθαρρυντικό η απασχόληση εργατών από τον οικισμό Βάρης. Για λόγους ισονομίας και ισοπολιτείας προχωρήστε και στην πρόσληψη εργατών και από τον οικισμό Έξαρχος.
Την ίδια αντιμετώπιση πρέπει να έχουν και οι όμοροι οικισμοί που θα συνεισφέρουν με χρωμιτοφόρα κοιτάσματα για τη λειτουργία του εργοστασίου.


Με εκτίμηση


Βασίλειος Αποστόλου (πρόεδρος του συλλόγου)

Δευτέρα 4 Ιουνίου 2018

Καναδική Βοήθεια στους οικισμούς Γρεβενών 1952


Καναδική Βοήθεια στους οικισμούς Γρεβενών 1952

Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου



                 Με τη λήξη της τριπλής κατοχής (Γερμανίας, Ιταλίας, Βουλγαρίας) 1941-1944 και του αδελφοκτόνου πολέμου 1943 -1949  η χώρα μας υπέστη τα πάνδεινα. Πολλοί οικισμοί κατεστράφησαν, η παντός είδους παραγωγή γεωργική, βιομηχανική μειώθηκε αισθητά. Οι κάτοικοι πολλών οικισμών, κυρίως τα δύο τελευταία έτη του εμφυλίου πολέμου  1948-1949 εγκαταστάθηκαν στις μεγαλουπόλεις οι οποίοι επαναπατρίσθηκαν την Άνοιξη του 1950. Σπίτια ερειπωμένα, αροτριώντα ζώα απαραίτητα για την καλλιέργεια της γης ελλείπουν παντελώς. Πολλά εύρωστα οικονομικά κράτη της Ευρώπης και κυρίως της Αμερικής βοήθησαν τους κατοίκους σε ένδυση και τρόφιμα. Ο Καναδάς με τις πολλές φιλανθρωπικές οργανώσεις συνέβαλε  τα μάλα στον επισιτισμό των κατοίκων.

               Χαρακτηριστικό είναι το έγγραφο του Υπουργού κοινωνικής Προνοίας Φ.Ζαΐμη προς τη Νομαρχία Κοζάνης στις 28 Ιανουαρίου 1952. “ Το άλευρον 1000 σάκων προερχόμενο εκ της δωρεάς της Καναδικής Οργανώσεως «Γιουνιτάριαν» να διανεμηθεί δωρεάν άνευ διακρίσεως στους κατοίκους των χωρίων των περιφερειών Γρεβενών και Τσοτυλίου και ανά 8 οκάδες εις έκαστον κάτοικον. Σε περίπτωση που το άλευρο δεν επαρκέσει δια όλα τα χωρία το Νομαρχιακό Συμβούλιο Περιθάλψεως να επιλέξει τα πλέον ορεινά,  άγονα και άπορα και διανεμηθεί το άλευρο ως ανωτέρω”.

            Σε πολλούς οικισμούς η καναδική βοήθεια δεν έφτασε ποτέ, όπως στο Τρίκωμο, στην Πηγαδίτσα.

            Η κοινότης Τρικώμου στις 15-2-1952 αναφέρει στο Νομάρχη Κοζάνης.
          «Μολονότι η κοινότης Τρικώμου κατεστράφη καθ’ ολοκληρία λόγω των γεγονότων της τελευταίας δεκαετίας πυρποληθείσης δις και επί Γερμανών και επί ανταρτών, εν τούτοις δεν τυγχάνει της αυτής μεταχειρίσεως εν σχέσει με άλλας κοινότητας της επαρχίας μας. Συγκεκριμένως δεν ελάβομεν την χορηγουμένη Καναδική βοήθεια η οποία θα εθεράπευε τας στοιχειώδεις ανάγκας της κοινότητας. Αν ληφθεί υπόψιν ότι η κοινότης μας τυγχάνει ορεινή οι δε κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την αμπελουργία επί τρία συνεχή έτη ήτοι 1948-1951, ως διεπιστώθη τούτο υπό δύο επαρχιακών γεωπόνων και του ιδίου Επάρχου, υπέστη η παραγωγή της ολοκληρωτική καταστροφή.
Επειδή από οικονομικής απόψεως ευρισκόμεθα εις αθλία κατάσταση το δε 30% των κατοίκων μας στερούνται χωρίς υπερβολή και αυτόν του επιουσίου άρτου.
Δια ταύτα
Παρακαλούμε το διευθυντή της κοινωνικής προνοίας να χορηγήσει και στην κοινότητά μας την εν λόγω καναδική βοήθεια».

 
Η κοινότης Πηγαδίτσης στις 28-2-1952 προς το Νομάρχη Κοζάνης

      «Η κοινότης Πηγαδίτσης κειμένη νοτίως της πόλεως Γρεβενών και έναντι του ποταμού Βενέτικος προς τα Θεσσαλικά σύνορα και αριθμούσα πλέον των 280 κατοίκων υπέστη μεγίστας ζημίας και καταστροφάς κατά τη διάρκεια της κατοχής και του ακολουθήσαντος συμμοριτοπόλεμου.

            Οι κάτοικοι απασών των πέριξ κοινοτήτων της περιφερείας ταύτης ενισχύθηκαν σημαντικώς εις είδη τροφίμων κ.λ.π.

            Η κοινότης όπως Πηγαδίτσης εξηρέθη της ενισχύσεως καίτοι ευρίσκεται εις την ιδία περιοχή και εις αυτήν την περιφέρειαν και εις την ιδίαν μοίραν.

            Προς τι λοιπόν η εξαίρεσις αύτη κύριε Νομάρχα; μήπως και ημείς δεν αποτελούμε τμήμα της ελληνικής επικρατείας, διότι εξηρέθημεν της ενισχύσεως της βοηθείας ανά 5 κάδων αλεύρου κατ’ άτομον προερχομένη εκ Καναδικής βοηθείας.

            Πολλάκις μετέβημεν παρά της υπηρεσίας Κοινωνικής Προνοίας και διεμαρτυρήθημεν δια την υπόθεσιν ταύτην  πλην όμως οι διαμαρτυρίες δεν εισηκούσθησαν.

κ. Νομάρχα

Επειδή ως ανωτέρω εκθέτω υπέστημεν μεγίστας ζημίας και κατατροφάς και επειδή τυγχάνομε ελεεινοί και τρισάθλιοι μη έχοντες που την κεφαλήν κλίναι

Δια ταύτα

Παρακαλούμεν υμάς θερμώς όπως λάβητε υπόψει τα δίκαιά μας παράπονα, ενεργήσητε ότι δει και ενισχυθεί και η ημετέρα κοινότης εις άλευρα καναδικής βοηθείας και εις τας λοιπάς τοιαύτας της περιοχής μας».





        Οι διαμαρτυρίες των κατοίκων γνωστοποιούνται στον πολιτικό Γρεβενών Θεόδωρο Σαράντη ο οποίος με τη σειρά του με επιστολή στο Νομάρχη Κοζάνης ζητά τη διευθέτηση του θέματος.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ  Κ.ΣΑΡΑΝΤΗΣ[1]

ΑΝΤ/ΡΧΗΣ ΠΕΖΙΚΟΥ Ε.Α

ΑΘΗΝΑΙ,ΒΙΚΤΩΡΟΣ ΟΥΓΚΩ 4

ΤΗΛ. ΓΡΑΦΕΙΟΥ 30-133 70-934

ΤΗΛ. ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ 593-630



Εν Αθήναις 23 Μαρτίου 1952



Αγαπητέ κ. Νομάρχα



            Από διάφορα χωριά των Γρεβενών ως λ.χ το Τρίκωμον μου έγραψαν παράπονα ότι εξηρέθησαν της προσφάτου διανομής αλεύρου δια λόγους κομματικούς δήθεν ηδικήθησαν κ.λ.π

            Δεν έχω υπ’ όψιν μου το κριτήριον της γενομένης διανομής ίνα μορφώσω και σχετικήν γνώμην επί αυτών που μου γράφουν οι χωρικοί.

            Πάντως επί τη ευκαιρία ταύτη σας παρακαλώ πολύ όπως μεριμνήσετε ναρθώσιν αι τυχόν παρεξηγήσεις και προτιμήσεις και αν υπάρχουν αποθέματα να διατάξητε να δοθούν και εις άλλα πτωχότερα χωριά. Το χωρίον Έλατος που δεν είναι ούτε πτωχόν ούτε ορεινόν και όμως επροτιμήθη εις την διανομήν”.



Μ’ αγάπη

Σαράντης (6)


 


[1] Διετέλεσε βουλευτής με τον Ελληνικό Συναγερμό α) από 9-9-1951 ως 10-10-1952 β) 16-11-1952 ως 11-1-1956 (Από το βιβλίο ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΓΡΕΒΕΝΩΝ του Β.Αποστόλου)

Κυριακή 20 Μαΐου 2018

Έναρξη εργασιών εξόρυξης χρωμίτη στον Έξαρχο Γρεβενών ( Βοΐδόλακκο του Μπούρινου) 1936


Έναρξη εργασιών εξόρυξης χρωμίτη στον 'Εξαρχο Γρεβενών (Βοϊδόλακκος του Μπούρινου) 1936
                    
Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου
 

            Η εφημερίδα της Κοζάνης Βόρειος Ελλάς (28-6-36) γράφει για τις εργασίες ανόρυξης μεταλλευμάτων στον Έξαρχο Γρεβενών

            «Από 10ημέρου αφίκετο εις την κοινότητά μας επίλεκτον συνεργείο του κ. Παπασωτηρίου τέως ανωτάτου Κρατικού υπαλλήλου υπό τον κ. Νικ. Ζαχαράκη μηχανικό και ήρχισε την ανόρυξη μεταλλεύματος χρωμίτη. Η έναρξη των εργασιών ανορύξεως εγένετο υπό τας ευλογίας του ιερέως Γεωργ. Τζάρου παραστημένων των Γ. Γιώτα προέδρου, Θ. Θεοδωρίδου διδασκάλου, των προκρίτων Γ. Γκουτζιαμάνη, Κ. Στάμου και άλλων πολιτών.

            Ακολούθως υπό του κ. Ζαχαράκη παρετέθη γεύμα κατά το οποίο εξεφράσθησαν ευχαί ευοδόσεως των εργασιών δια την ανάδειξη του τόπου και καλυτέρευση των συνθηκών ζωής εν τη περιφερεία. Εις τας εργασίας του κ. Ζαχαράκη προσελήφθησαν περί τους 30. Θα ανέλθει ο αριθμός των εργατών εις 1000 κατά τον Π. Καρατζέρην, ο οποίος είδε τον πόθον του εκπληρούμενον. Εις ιδιαιτέραν ομιλία μας με τους ειδικούς ο τόπος θα αποβεί Αλάσκα διότι η γη κρύβει πλούσιον μετάλλευμα ανεξάντλητο».



Ο  Φώτιος Β. Ντέμκας από τον Ταξιάρχη Γρεβενών γεννηθείς το 1921 γράφει στο βιβλίο του. «Πήγα στα μεταλλεία του Μπούρινου στο Βοϊδόλακκα. Δούλεψα σκληρά στις γαλαρίες Νο 3 και Νο 9. Στο νούμερο 3ο είχε βάθος περίπου 300 μέτρα. … Έγινα επικεφαλής στο 3ο (τρία). Επιστάτη είχα τον Παχόθλη από τη Σέριφο. Αντίκρυ στο Νο 12 και 4 επιστάτης ήταν ο Πεταχτής με επικεφαλής το χωριανό Γεώργιο Καλιαμπάκα. Στα γραφεία ήταν ο Θεόδωρος Ντιντιόλης εκ Σιατίστης και ο Κουτρομάνος, στο μηχανοστάσιο ο Σκιαδάς Καλαματιανοί». Συνεχίζοντας αναφέρει ότι υπήρχε εκπρόσωπος της γερμανικής εταιρείας Κρούπ ο Αντάμσκι ως και ένας Γερμανός ανθυπολοχαγός. Στα μεταλλεία υπήρχε συσσίτιο δηλ. φαγητό και ψωμί γαλέτα σε κουτιά σικαλίσιο. Στη δουλειά υπήρχαν εργάτες και εργάτριες από τα γύρω χωριά αλλά και από την Πελοπόννησο, διότι υπήρχε πείνα».


Η εξόρυξη χρωμίτη  κατά την κατοχή.

Οι Γερμανοί ως κατακτητές της περιοχής από τον Απρίλιο του 1941 δίδουν προτεραιότητα στην εξόρυξη του χρωμίτη. Τα πολεμικά εργοστάσια της Γερμανίας τον χρησιμοποιούσαν ως πρώτη ύλη για την κατασκευή αεροπλάνων, αρμάτων. Όλες οι ποσότητες χρωμίου μεταφέρονταν στη Γερμανία.
 Ο Σωτήριος Παπασωτηρίου κάτοικος Αθηνών (Κοδριγκτώνος 40)  ιδιοκτήτης των μεταλλείων με αίτηση στο Νομάρχη Κοζάνης στις 27 Ιουνίου 1941 αναφέρει τα παρακάτω «Κατόπιν διαταγής των Γερμανικών Αρχών ήρξαντο αι εργασίαι των εν Βουρίνω μεταλλείων χρωμίου και παρακαλώ όπως διατάξητε, δια τας ανάγκας των εργατών  και προσωπικού εν γένει, ανερχομένων επί του παρόντος εις 80, την χορήγησιν των κάτωθι επισιτιστικών ειδών δια τον μήνα Ιούλιο ε. έ. 15 σάκκων αλεύρου, 15 οκάδων μακαρονίων, 40 οκάδων σάπωνος, 5 δοχείων ελαίου, 30 οκάδων άλατος, 2 δοχείων φωτιστικού πετρελαίου, 5 οκάδων ζαχάρεως».
               Σύμφωνα με έγγραφο του Νομάρχη Κοζάνης στις 15-10-42 προς το γραφείο επισιτισμού Κοζάνης αναφέρεται ότι κατόπιν του από 15 Οκτωβρίου 1942 εγγράφου της γερμανικής υπηρεσίας κατασκευής της νέας οδού Κοζάνης-Εξάρχου ζητά να χορηγηθούν πέντε χιλιάδες οκάδες καυσοξύλων εκ του δάσους Αυληάνας για τις ανάγκες της υπηρεσίας.


Καταστροφή των μεταλλείων Βοϊδόλακκα

Τα μεταλλεία χρωμίτη στην περιοχή Βοϊδόλακκα καταστράφηκαν από τους αντάρτες στις 29 –30 Μαρτίου 1943.

            Ο Μήτσος Ζυγούρας (Παλαιολόγος) δάσκαλος  στο χωριό Πυλωροί αρχηγός των ανταρτικών δυνάμεων του ΕΛΑΣ Βεντζίων περιγράφει το γεγονός.

             «… Η διάλυση και καταστροφή αυτών των εγκαταστάσεων έγινε στο τέλος Μαρτίου 1943. Στο διάστημα που η μεγάλη ιταλική δύναμη, μετά τη μάχη του Φαρδύκαμπου, πέρασε και μπήκε στα Γρεβενά, μια ομάδα του συγκροτήματος Τσιανόπουλου-Κυρατζόπουλου με επικεφαλής τον Τάσο Θεοδωρόπουλο από το Σχίνοβο –Γρεβενών και το δάσκαλο Αραιοβηματά, πέρασε τον Αλιάκμονα και ήρθε στα Βέντζια.

           Μαζί επιδιώξαμε στην αρχή να προσβάλουμε την  ιταλική δύναμη (που είχε εγκαταστήσει στο πέρασμά της η φάλαγγα που πήγε στα Γρεβενά) μέσα στο Μπουγάζι Σιάτιστας, στην Πετρομαγούλα. Εκεί είχαν εγκαταστήσει οι Ιταλοί για τον έλεγχο του Μπουγαζιού δύναμη λόχου σχεδόν. Επειδή όμως το έδαφος είναι εντελώς πετρώδες και γυμνό επιχειρήσαμε να χτυπήσουμε το λόχο τη νύχτα αιφνιδιαστικά, αλλά δεν το καταφέραμε, διότι το βάδισμα στο πετρώδες αυτό έδαφος ήταν δύσκολο και προκαλούσε θόρυβο, που δεν ευνοούσε τον αιφνιδιασμό, έτσι σκεφθήκαμε να πάμε  να διαλύσουμε και να καταστρέψουμε τα μεταλλεία χρώμιου. Βέβαια δεν ξέραμε αν υπήρχε φρουρά ή όχι. Πήραμε υπ’ όψη το ενδεχόμενο να δίναμε μάχη, αν υπήρχε φρουρά και ξεκινήσαμε απ’ το χωριό Παλιόκαστρο. Έχω την εντύπωση ότι η ιδέα αυτή προήλθε αρχικά από τον Αραιοβηματά.

            Όταν φτάσαμε στο χωριό Βάρη, από τους κατοίκους πληροφορηθήκαμε ότι δεν υπήρχε φρουρά και έτσι δεν χρειάστηκε να δώσουμε μάχη. Εκείνο που κάναμε από το χωριό Βάρη, ήταν να ειδοποιήσουμε τους κατοίκους των χωριών απ’ όλα τα Βέντζια να έλθουν με τα ζώα τους στο χώρο των εγκαταστάσεων των ορυχείων στο Μπούρινο για να μεταφέρουν στα χωριά τους όλα τα υλικά που μπορούσαν να μεταφερθούν.

Όταν φτάσαμε στο χώρο των μεταλλείων βρήκαμε όλο το μόνιμο προσωπικό, γύρω στους 30 ανθρώπους, που έμενε εκεί στα χτισμένα οικήματα. Αυτοί ήταν όλοι ξένοι ( από νησιά, άλλοι από Θεσσαλονίκη κλπ). Οι ντόπιοι εργάτες δεν επρόκειτο να έλθουν εκείνη τη μέρα γιατί είχαμε ειδοποιήσει να φτάσουν οι χωρικοί με τα ζώα τους, για να διαλύσουμε τα μεταλλεία. Μιλήσαμε στο προσωπικό για τους σκοπούς μας που μας οδήγησαν να σταματήσουμε τη λειτουργία των μεταλλείων. Προτείναμε στους νέους αν ήθελαν να καταταγούν αντάρτες και οι υπόλοιποι μπορούσαν να φύγουν. Νομίζω ότι κανένας  από τους λίγους νέους, που ήταν στο μόνιμο προσωπικό εκεί, δεν κατατάχτηκε. Τους αφήσαμε και έφυγαν αφού πρώτα τελειώσαμε την καταστροφή των εγκαταστάσεων.

            Όταν έφτασαν κατά το μεσημέρι οι χωρικοί από όλα τα χωριά των Βεντζίων, με τη βοήθεια του μόνιμου προσωπικού των μεταλλείων φορτώσαμε εργαλεία (κασμάδες, φτυάρια, λοστούς, βαριές) που ήταν πάρα πολλά, διάφορα υλικά ( τζάμια, ξυλεία, τούβλα, πετρέλαιο, δυναμίτη, πισσόχαρτο και άλλα που δε θυμούμαι τώρα), χαλάσαμε και όλα τα οικήματα ( γραφεία, θαλάμους, αποθήκες κλπ.) από θεμέλιο και δεν αφήσαμε τίποτα όρθιο. Οι χωρικοί με τα ζώα τους τα μετέφεραν όλα στα χωριά τους.

Μια μηχανή μεγάλη που δεν μπορούσαμε να την κουβαλήσουμε τη σπρώξαμε και έπεσε μέσα στις χαράδρες του βουνού. Στις δυο μέρες που κράτησε το κουβάλημα και μείναμε εκεί πάνω για τη φρούρηση των χωρικών που μετέφεραν συνέχεια υλικά, δεν παρουσιάστηκε καμία αντίδραση του εχθρού. Όταν τέλειωσε η καταστροφή τότε επιτρέψαμε να φύγει και το μόνιμο προσωπικό.

Στη δυτική αυτή πλευρά του Μπούρινου (Βοϊδόλακκας) δε λειτούργησε σε όλο το διάστημα της κατοχής τα μεταλλεία εξόρυξης χρωμίου….».