Οικισμοί Δήμου Εορδαίας Κοζάνης

 

Οικισμοί Δήμου Εορδαίας Κοζάνης (βιβλίο)

του Βασίλη Αποστόλου

Μέγεθος 17Χ24

 σελίδες 146

Ο Δήμος Εορδαίας αποτελείται από όλους τους οικισμούς της Επαρχίας, με την προσάρτηση των οικισμών των πρώην Δήμων Αγίας Παρασκευής (Α.Χριστόφορος), Μουρικίου (Εμπόριον), Βερμίου  (Κομνηνά), Πτολεμαΐδας και την αυτοτελή κοινότητα Βλάστης.

Καταγράφονται οι 28 οικισμοί που απογράφηκαν το 2011 από την Ελληνική Στατιστική Αρχή.

Χαρακτηριστικό των οικισμών η οικονομική ευρωστία, η θετική πληθυμιασμική εξέλιξη, η συνύπαρξη γηγενών και προσφύγων.

Μαζί με τους Δήμους Κοζάνης, Βοΐου, Σερβίων, Βελβεντού απαρτίζουν την Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης.

Ο τόπος παράγει αρίστης ποιότητας μήλα, κτηνοτροφικά προϊόντα. Με τα πλούσια λιγνιτοφόρα κοιτάσματα της περιοχής λειτούργησαν θερμοηλεκτρικά εργοστάσια.

Το παρόν πόνημα στηρίζεται πρωτίστως σε πληροφορίες που άντλησα από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους-Αρχεία Ν. Κοζάνης.  Ανάλογες εργασίες μου εκδόθηκαν με τους α)Οικισμοί Γρεβενών, β) Οικισμοί του Δήμου Κοζάνης, γ) Οικισμοί Δήμων Σερβίων, Βελβεντού, δ) Οικισμοί Δήμου Βοΐου.

Περιεχόμενα του βιβλίου: Άγιος Χριστόφορος (Τρέπιστα), Αναρράχη (Δέβρη), Ανατολικόν (Ίνελι), Άρδασσα (Σούλποβον), Ασβεστόπετρα (Χανσακιόι), Βλάστη (Βλάτση,Πολυνέρι), Γαλάτεια (Τσόρ), Δροσερόν (Κονούφι, Έλος),Εμπόριον, Ερμακιά (Φραγκότς), Καρδία (Τρέμπενον), Καρυοχώριον (Κοζλούκιοϊ), Κόμανος, Κομνηνά (Ούτσανα, Κομνηνόν), Κρυόβρυση (Ραδούνιστα), Μαυροπηγή (Καραμπουνάρ), Μεσόβουνον (Κρίμσια), Μηλοχώριον (Λύγκα), Ολυμπιάς (Ρακίτα), Παλιά Αμπέλια, Περδίκκας (Ναλμπάνκιόϊ), Πεντάβρυσος, Προάστιον (Δορουτλάρ), Πτελεών (Χαρμπίνα,Φτελιώνας), Πτολεμαΐς (Καΐλάρια), Πύργοι  (Κατράνιτσα), Σπηλιά  (Βοεβοδίνα), Φούφας (Παλαιοχώρι)

ΒΙΒΛΙΑ ΕΚΔΟΘΕΝΤΑ

1.  “Η συμβολή των Δυτικομακεδόνων στην Επανάσταση του Γένους-Πορεία προς την ανεξαρτησία. Για τη γιορτή της 25^ης Μαρτίου”. Κοζάνη 2005.σ.28

2.  “Προτομές Ανδριάντες Μνημεία Κοζάνης”. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης. Κοζάνη 2006 σ.240

3.  “Οι οικισμοί της Ανασελίτσης το 1922”. Δήμος Ασκίου. Κοζάνη 2006. σ.102

4.  “Δυτική Μακεδονία 1912-1915”. Αθλητικός- Εκπολιτιστικός Σύλλογος Μηλέας (Μυλωτίνη) Κοζάνης “Ο ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΣ” Κοζάνη 2009. σ.160  

5. “Δυτική Μακεδονία 1916-1917”. Γρεβενά 2009. σ.160. 

 6.  “Εξαρχος Γρεβενών”. Επιμορφωτικός-Εξωραϊστικός- Εκπολιτιστικός Σύλλογος Εξάρχου Γρεβενών “Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ”. Έξαρχος Γρεβενών 2011  σ.304 

7.1^ο Δημοτικό Σχολείο Κοζάνης-Γ.Κονταρή 1900-2011. Κοζάνη 2011 σ.207.

8. 17^ο Δημοτικό Σχολείο Κοζάνης 1987-2011. Κοζάνη 2011. σ. 106

9. “Παλαιόκαστρον Κοζάνης”. Επιμορφωτικός- Εξωραϊστικός-Εκπολιτιστικός Σύλλογος Εξάρχου Γρεβενών “Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ”. Παλαιόκαστρον Κοζάνης 2014.σ.96  

10. “Οικισμοί Γρεβενών” Κοζάνη 2018 σ.386  

11.Δαφνερόν Κοζάνης Κοζάνη 2022 σ.118

12.Οικισμοί Δήμου Κοζάνης Κοζάνη 2022 σ.226

13.Οικισμοί Δήμων Σερβίων-Κοζάνης Κοζάνη 2022 σ.176

14. Οικισμοί Δήμου Εορδαίας-Κοζάνης Κοζάνη 2022 σ.146

15.Οικισμοί Δήμου Βοΐου Κοζάνης Κοζάνη 2022 σ. 336

16. Περιοδικό ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ. Επιμορφωτικός-Εξωραϊστικός- Εκπολιτιστικός Σύλλογος Εξάρχου Γρεβενών “Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ”. Έξαρχος Γρεβενών.

Επιμελητής Έκδοσης, πρόεδρος του συλλόγου: 1^ο Τεύχος 2009 σ.64, 2^ο Τεύχος 2010 σ.80, 3^ο Τεύχος 2011 σ.80, 4^ο Τεύχος 2012 σ.96, 5^ο Τεύχος 2013 σ.160, 6^ο Τεύχος 2014 σ.96

 

 

 

Δαφνερόν Κοζάνης (βιβλίο)

 

Βιβλίο 12ο

Δαφνερόν Κοζάνης

Του Βασίλη Αποστόλου

Μέγεθος 17Χ24

Σελίδες 118

 

Το Δαφνερό με την παλιά ονομασία Βαΐπεσι, χτισμένο σε υψόμετρο 698 μέτρων από τη θάλασσα, σε μια πεδινή, καρποφόρα έκταση είναι ένα όμορφο χωριό που κατοικείται από γηγενείς και Έλληνες Μικρασιάτες πρόσφυγες. Άνθρωποι φιλόξενοι, ομιλητικοί, εργατικοί, νοικοκυραίοι προκόβουν με ότι καταπιάνονται. Από το 1918 αποτέλεσε κοινότητα με το Παλαιόκαστρο. Άλλα γειτονικά χωριά είναι, ο Έξαρχος, η Μικροκλεισούρα, ο Ταξιάρχης, η Κνίδη.

Με το ΦΕΚ 260 Α με ημερομηνία 31-12-1918 ο οικισμός προσαρτάται στην κοινότητα Παλαιοκάστρου. Μετονομάζεται σε Δαφνερόν στις 1/2/1927. Στις 2-7-1974 αποσπάται από την επαρχία Γρεβενών του Νομού Γρεβενών και προσαρτάται στο Νομό Κοζάνης. Στις 4/12/1997 εντάσσεται στο Δήμο Σιατίστης. Στις 7/6/2010 αποσπάται από το Δήμο Σιατίστης και προσαρτάται στο Δήμο Βοΐου με έδρα τη Σιάτιστα.

Στις πρώτες βουλευτικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στις 31 Μαΐου 1915 ψήφισαν 15 άρρενες μεταξύ αυτών κι ο Καπλάν Μπέης (εκλογικός κατάλογος της Υποδιοικήσεως Γρεβενών).

Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας λόγω της πεδινής του έκτασης αποτέλεσε τσιφλίκι Μπέη. Ο τελευταίος Μπέης ήταν ο Καπλάν γνωστός για τα φιλελληνικά του αισθήματα. Στο χωριό διατηρούσε μεγαλοπρεπή διώροφη οικία, την κούλια, όπου και διέμενε τη θερινή περίοδο.

Το 1880 με τη διάλυση του οικισμού του Μπούρινου εγκαταστάθηκαν στο χωριό οι οικογένειες Καλιαμπάκα και Κοκόγια.

Οικονομικά το χωριό στηρίχθηκε στην κοπαδιάρικη αιγοπροβατοτροφία και γεωργία. Στη δεκαετία του 60 οι νέοι ασχολήθηκαν με την επεξεργασία της γούνας. Σήμερα πολλοί νέοι διαπρέπουν ως επιχειρηματίες, επιστήμονες στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, οι περισσότεροι των οποίων είναι απόφοιτοι του Τραμπάντζειου Γυμνασίου Σιατίστης.

Πιστοί στις παραδόσεις διατηρούν και πορεύονται με την πλούσια εθιμική ζωή. Οι κάτοικοι διακατέχονται από έντονο θρησκευτικό συναίσθημα. Ανήγειραν και διατήρησαν σε καλή κατάσταση τέσσερις εκκλησίες και ισάριθμα εικονοστάσια, πολλά σε σχέση με το μέγεθος του χωριού.

Σημαντικές είναι οι αρχαιότητες, όστρακα, νομίσματα, που κατά τακτά διαστήματα ανευρίσκονται διάσπαρτα σε διάφορες περιοχές του χωριού τα οποία και παραδίδονται στα καθ’ ύλην αρμόδια αρχαιολογικά μουσεία.

 

Περιεχόμενα του βιβλίου

1	Δαφνερόν-Εισαγωγικά……………………………………………..	3
2	Πεσόντες……………………………………………………………	4
3	Αρχαιότητες………………………………………………………...	5
4	Τουρκοκρατία………………………………………………………	13
5	Πληθυσμός…………………………………………………………	13
6	Το Δαφνερό και η ευρύτερη περιοχή το 1886…………………….	14
7	Μακεδονικός αγώνας-Η Επανάσταση του 1878  στον Μπούρινο…	16
8	Απογραφή 1905…………………………………………………….	19
9	Καραπιπέρης οπλαρχηγός…………………………………………	20
10	Καπλάν Μπέης…………………………………………………….	22
11	Απελευθέρωση περιοχής το 1912…………………………………	24
12	Εκλογικός κατάλογος της Υποδιοικήσεως Γρεβενών 1914………	24
13	Εκλογικά τμήματα…………………………………………………	25
14	Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος………………………………………….	25
15	Μικρασιατική εκστρατεία………………………………………..	25
16	Βοήθεια σε πρόσφυγες……………………………………………	29
17	Σιδηροδρομική γραμμή Βέροιας-Καλαμπάκας…………………..	29
18	Αίτηση κατοίκων Δαφνερού για υποψηφιότητα βουλευτή………	30
19	Τσιποτούρα-Αγοραπωλησία……………………………………..	33
20	Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940…………………………….	33
21	Μάχη του Φαρδύκαμπου………………………………………….	35
22	Κατοχή-Unrra……………………………………………………..	35
23	Δηλώσεις Ζημιών Πολέμου………………………………………..	39
24	Ανταρτόπληκτοι διαμενόντων στη Σιάτιστα……………………….	41
25	Εμφύλιος πόλεμος…………………………………………………	43
26	Η κοινότητα Παλαιοκάστρου 1915-1948…………………………	43
27	Η κοινότητα Παλαιοκάστρου  1951-1999…………………………	50
28	Μεγάλο Μετέωρο…………………………………………………	61
29	Ιερά Μονή Ζάβορδας……………………………………………..	62
30	Ιερά Δαφνερού……………………………………………………	64
31	Καμπαναριό ………………………………………………………	68
32	Εικονοστάσια…………………………………………………….	69
33	Δαμιανός Mαυρίδης……………………………………………..	74
34	Δημοτικό Σχολείο…………………………………………………	75
35	Μαθητές-Διδάσκαλοι…………………………………………….	82
36	Σχολική Εφορεία………………………………………………….	84
37	Τοπωνύμια………………………………………………………..	85
38	Συνεταιρισμός ακτημόνων……………………………………….	86
39	Πίναξ διανομής αγροκτήματος………………………………….	89
40	Ιστορικό  Παλιοχέρωνας………………………………………..	91
41	Κτηνοτροφία-πηγή ζωής………………………………………..	95
42	Ποδοσφαιρική ομάδα……………………………………………	101
43	Καφενεία του χωριού…………………………………………….	102
44	Πολιτιστικός Σύλλογος Δαφνερού……………………………….	105
45	Εθιμική ζωή………………………………………………………	114
46	Πηγές……………………………………………………………..	117