Σάββατο 25 Ιουνίου 2011

ΒΙΒΛΙΟ 7ο. ΕΞΑΡΧΟΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ


Διατίθεται δωρεάν
1. ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ

Οι γονείς μου από το 1952 λειτουργούσαν στον Έξαρχο, το χωριό μου, καφενείο. Στο χώρο τούτο συγκεντρώνονταν οι κάτοικοι, κυρίως άρρενες, να ψυχαγωγηθούν, να παίξουν την ξερή, την ανοιχτή, τα σπαθιά κι άλλα παρεμφερή παιγνίδια.

Στον ίδιο χώρο λειτουργούσε και το μοναδικό τηλέφωνο του χωριού. Πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας ειδοποιούσα τους χωριανούς να προσέλθουν στο καφενείο, να επικοινωνήσουν με τους δικούς των. Εκεί γινόταν τα γλέντια, στις πανηγύρεις του Αγίου Αθανασίου, εκεί πίνανε ένα ποτήρι κρασί, ένα τσίπουρο τις καθημερινές και γιορταστικές μέρες.
Εκεί κι ο υπάλληλος της νομαρχίας, ο αστυνόμος, ο ταχυδρόμος, ο κυνηγός, ο κάθε επισκέπτης κατέληγε στο συγκεκριμένο χώρο. Οι γονείς μου είχαν επιφορτισθεί τη φιλοξενία, πολλές φορές και τη διανυκτέρευση. Τότε δεν υπήρχε το αυτοκίνητο. Οι υπηρεσιακοί παράγοντες ερχόταν με τα πόδια.
Σ’ αυτό το καφενείο, το κοινωνικό εργαστήρι, οι κάτοικοι συμφωνούσαν την παράδοση του γάλακτος στον τυροκόμο, τον αλωνισμό των χωραφιών με τον ιδιοκτήτη του θεριζοαλωνιστικού συγκροτήματος, τη διάθεση των αμνοεριφίων τη Μεγαλοβδόμαδα, εκεί κλείνονταν ο αγελαδάρης για την ομαδική βόσκηση των ζώων.
Εκεί οι αντεγκλήσεις, τα μαλώματα μεταξύ των χωριανών τα οποία πολλές φορές είχαν βίαιο χαρακτήρα. Εκεί και ο πολιτικός, ο υποψήφιος βουλευτής, εκεί έβγαζε τον πολιτικό λόγο.
Όλα αυτά τα παρακολουθούσα, άκουγα τις συζητήσεις, τις αγωνίες τους, τις χαρές, τις λύπες. Όλες αυτές οι οπτικές και ακουστικές παραστάσεις επηρέασαν τον ψυχικό μου κόσμο.
Από μικρός ήθελα κάτι να κάνω για τον Έξαρχο, κάτι που να μείνει. Πάντα ήθελα να προβώ στην έκδοση κάποιου βιβλίου σχετικά με το γενέθλιο τόπο. Κάποια προσπάθεια καταγραφής της τοπικής ιστορίας ξεκίνησε με την ίδρυση του Εκπολιτιστικού συλλόγου, έτος ίδρυσης 1978, η οποία στην πορεία απέτυχε. Ξεκίνησα μόνος το 1982 εκδίδοντας δύο περιοδικά με τίτλο «ΕΞΑΡΧΟΣ’ 82». Είχα προμηθευτεί πολύγραφο μελάνης, αρκετά δαπανηρό για εκείνη την εποχή. Έκτοτε είχα κατά νου την ολοκληρωμένη έκδοση. Σήμερα υλοποιώ το διακαή μου πόθο, τον προσωπικό μου μύθο, την έκδοση του παρόντος πονήματος.

Για την παρούσα έκδοση ευχαριστώ το Νομάρχη Γρεβενών και νυν Δήμαρχο του διευρυμένου Δήμου Γρεβενών κ. Δημοσθένη Κουπτσίδη και την αντινομάρχη Γρεβενών και νυν αντιδήμαρχο κ.Κατερίνα Πέτρου για την οικονομική στήριξη της έκδοσης.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
1 Προλεγόμενα 9
2 Πεσόντες 10
3 Αποκαλυπτήρια αναθηματικής στήλης 13
4 Ο Έξαρχος του χτες και του σήμερα 15
5 Αρχαιότητα- Οι πρώτοι οικισμοί 19
6 Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής 23
7 Σημερινή θέση-Καραούλι-Βλαχοχώρι 25
8 Ονομασία 27
9 Δήμος Βεντζίων 29
10 Τουρκοκρατία 30
11 Οι Εξαρχιώτες και η Σιάτιστα 32
12 Ο Έξαρχος και η ευρύτερη περιοχή το 1896 34
13 Μακεδονικός Αγώνας-Η Επανάσταση του 1878 στον Μπούρινο 35
14 Απογραφή του 1905 37
15 Μακεδονικός Αγώνας. Η Επανάσταση των Νεότουρκων το 1908 40
16 Βαλκανικοί Πόλεμοι 40
17 Εκλογικός κατάλογος του 1914 42
18 Α΄Παγκόσμιος Πόλεμος 43
19 Μητρώο Εφέδρων Οπλιτών 46
20 Μικρασιατική εκστρατεία 47
21 Τα Βέντζια το 1922, 1933. Καλλιέργεια κρόκου στον Έξαρχο 48
22 Οι Εξαρχιώτες στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 51
23 Μάχη του Φαρδύκαμπου-Χρονικό 51
24 Κατοχή –UNRRA 1941-1949 55
25 Εμφύλιος πόλεμος 60
26 Έγγραφα κοινότητας μέσα από το πρωτόκολλο αλληλογραφίας 61
27 Ο Έξαρχος μέσα από τις αποφάσεις της κοινότητας 69
28 Μικρά-Μικρά 94
29 Οπες«Ι»- Διεκδικήσεις της κοινότητας Κνίδης 99
30 Αγρόκτημα Βοϊδόλακκος του χωριού ΄Εξαρχος-Διεκδικήσεις 105
31 Δημοτικό σχολείο Εξάρχου μέσα από αρχειακές πηγές 111
32 Δράξασθε Παιδείας 130
33 Πανομοιότυπα από τα μηναία του ιερού ναού αγίου Νικολάου Εξάρχου 132
34 Αποστόλου Ιωάννης δάσκαλος Εξάρχου 136
35 Σκίτσα από τον ιερό ναό του αγίου Νικολάου 138
36 Τραμπαντζής Ιωάννης 142
37 Ιατρική περίθαλψη 142
38 Οδικές προσβάσεις 144
39 Ταχυδρομική υπηρεσία 145
40 Αρδευτικό-Τσιμενταύλακας 148
41 Υδραγωγείο-Εργάτες, οι κάτοικοι του χωριού 150
42 Καλλιέργεια καπνού 151
43 Τα Εξαρχιώτικα 153
44 Χρωμίτης-Μεταλλεία 153
45 Σεισμός 158
46 Μπούρινος 161
47 Εκκλησίες 166
48 Ιερά Μονή Οσίου Νικάνορος-Ζάβορδας 175
49 ΄Αγιος Κοσμάς 179
50 Αγιόπετρα στο Κολοκυθάκι 180
51 Προσκύνημα στο Παλιομανάστηρο-Ανάβαση στον Μπούρινο 181
52 Μοναστήρι Παλιοκαρυάς 183
53 Καστράκια 184
54 Αερόμυλος στον Μπούρινο 185
55 Τρύπια πέτρα- Το μνημείο της φύσης 187
56 Νερόμυλοι 188
57 Απόσταξη τσίπουρου 189
58 Αφήγηση Νικόλαου Αποστόλου (Μάρτιος 2003) 190
59 Σουλτάνα Αποστόλου –Αργυρίου (Αφήγηση) 192
60 Τοπωνύμια 193
61 Εθιμική ζωή 195
62 Το σπιτικό 208
63 Όργωμα-Αλωνισμός 210
64 Η χλωρίδα του χωριού 211
65 Οι Εξαρχτες στην ξενιτιά 211
66 Τοπολαλιά 213
67 Ε.Ε.Ε Σύλλογος Εξάρχου “Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ” 215
68 Στρατιώτες 225
69 Ομιλίες 227
70 Αφιερωτές στο Μοναστήρι Μεγάλο Μετέωρο-Μονή Βαρλαάμ 245
71 Ο Μοναχός Διονύσιος στη Ζάβορδα 247
72 Εκδόσεις βιβλίων 248
73 Εξάρχου Οίκοι 251
74 Βιβλιογραφία 302

Τιμή βιβλίου διανέμεται δωρεάν

ISBN:978-960-98702-1-4

Παρασκευή 10 Ιουνίου 2011

ΒΙΒΛΙΟ 6ο. 17ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΟΖΑΝΗΣ 1987-2011




17ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΟΖΑΝΗΣ




1. ΠΡΟΛΟΓΙΚΑ
Η πόλη της Κοζάνης
Η περιοχή της Κοζάνης, ένας οικισμός άσημος αρχικά, αποτέλεσε τον 14ον αιώνα πόλο έλξης πολλών Ελλήνων για εγκατάσταση από διάφορες περιοχές. Οι πλούσιες υδάτινες πηγές, τα βοσκοτόπια, η ασφάλεια της περιοχής ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά που συνέβαλαν να ιδρυθεί συνοικισμός στην περιοχή Σιόποτου. Ακολούθησαν το 1392 άποικοι από την Κόσδιανη της Ηπείρου στους οποίους οφείλεται και η ονομασία της σημερινής πόλης. Οι πλησιόχωροι οικισμοί συνέχισαν να εγκαθίστανται στην περιοχή όπως από το Δρέπανο, την περιοχή Σερβίων, από περιφέρειες που εγκαταστάθηκαν οι Οθωμανοί μετά την κατάληψη της περιοχής το 1390.
Το 1612 στην πολίχνη της Κοζάνης μετοίκησαν πλήθος Αγραφιώτες, οι οποίοι σε ανάμνηση του γεγονότος τελούν ετήσια αγρυπνία στις 14 Σεπτεμβρίου στον ιερό ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, χαμηλός Αϊ-Λιάς . Το 1646 ο Παπαγκίκας από το Χόρμοβο της Ηπείρου με πενήντα ένοπλες οικογένειες εγκαθίσταται στη Σκίρκα. Λίγο αργότερα ο Ιωάννης Τράντας από το κατεστραμμένο Χτένι, με πολυπληθείς οικογένειες βρίσκει καταφύγιο στην πόλη.
Εκείνο που πρέπει να τονιστεί είναι ότι οι αλλεπάλληλοι εποικισμοί έγιναν με ειρηνικό τρόπο. Τούτο φαίνεται και στις μέρες μας. Οι γηγενείς αγκαλιάζουν τον κάθε νεοφερμένο και με τον τρόπο τους τούτο δρα αφομοιωτικά με αποτέλεσμα η κοινωνία της Κοζάνης να έχει μία ζηλευτή κοινωνική συνοχή και ένα πλήθος ανθρώπων από διάφορες περιοχές να συμμετέχει στα κοινά σε όλα τα πολιτικά και πολιτιστικά επίπεδα.
Ο οικισμός της Κοζάνης επί Τουρκοκρατίας ανήκε στο σαντζάκι (Νομαρχία) Σερβίων με πρωτεύουσα τα Σέρβια (τουρκικά Σέρφιτζε). Οι κάτοικοι που εγκαταστάθηκαν στην πόλη ανέπτυξαν αξιόλογη οικονομική δραστηριότητα κι ως είναι φυσικό επακόλουθο, εκεί που παρατηρείται οικονομική άνθιση, υπάρχει και εκπαίδευση, πολιτιστικές δραστηριότητες.

Γιατί ασχολήθηκα.
Στο 12θέσιο 17ο Δημοτικό σχολείο τοποθετήθηκα ως Διευθυντής στις 7/6/2010. Για μένα ήταν τιμητικό που ανέλαβα υψηλά καθήκοντα ευθύνης σε ένα από τα μεγαλύτερα σε πληθυσμό σχολεία της πόλης. Με την τοποθέτησή μου μπαίνει ως στόχος η συγγραφή της ιστορίας του σχολείου.
Η όλη αγωγή και συγκρότηση του εσωτερικού μου κόσμου είναι αυτός της προσφοράς προς την τοπική κοινωνία. Βέβαια ο χρόνος είναι ελάχιστος. Αρχειακό υλικό από δραστηριότητες-εκδηλώσεις του σχολείου πενιχρό. Ωστόσο δεν απογοητεύομαι. Έκανα ότι ήταν ανθρωπίνως δυνατό.
Ευχαριστώ τους συναδέλφους του σχολείου, το σύλλογο γονέων και κηδεμόνων, όλους τους γονείς, τους μαθητές του σχολείου, τις καθαρίστριες, τις τροχονόμους για τη γόνιμη και ουσιαστική συνεργασία που είχαμε κατά τη θητεία μου ως Διευθυντής του Σχολείου.

Κοζάνη φθίνοντος Μαρτίου 2011

Βασίλης Αποστόλου, Διευθυντής του σχολείοu

Το βιβλίο εκτυπώθηκε στο φωτοτυπικό κέντρο του Νίκου Μιχαηλίδη Αρμενοπούλου 3 Κοζάνη. Τηλ. 2461040802
. Τα δωρεάν τεύχη που μας παραχώρησε θα τα διαθέσουμε στα πολυθέσια δημοτικά σχολεία της πόλης της Κοζάνης και βιβλιοθήκες. Για αυτή την ευγενική του προσφορά τον ευχαριστώ θερμά.Το βιβλίο είναι έγχρωμο κι αποτελείται από 106 σελίδες.΄Το βιβλίο διατίθεται από το βιβλιοπωλείο.

Υπάρχει στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης και Εθνική Βιβλιοθήκη με ISBN:



ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ


1 Προλογικά σελ.3
2 Τα διδακτήρια 4
3 Διευθυντές σχολείου 6
4 Οι εκπαιδευτικοί του σχολείου 7
5 Μαθητές κατά σχολικά έτη 13
6 Ομάδα ποδοσφαίρου 14
7 Οι εκδρομές 15
8 Ομάδα χειροσφαίρισης 17
9 Δίπλωμα-Διακρίσεις 18
10 Πατρογονικές εστίες 19
11 Οι μαθητές γράφουν για τις οδούς της Κοζάνης 24
12 Χριστούγεννα 2010-Φωτογραφίες 30
13 Απόφοιτοι σχολικού έτους 2010-2011 31
14 Λίγες σκέψεις για τη Δημοκρατία 33
15 Ομάδα ποδοσφαίρου πρωταθλήτρια σχολικών αγώνων 36
16 Βράβευση φοιτητών,αποφοίτων 17ου Δημοτικού 37
17 Η Πυροσβεστική Κοζάνης στο Σχολείο μας 40
18 Εργασίες 41
19 Σκέψεις-Αντιθέσεις-Ομοιότητες 48
20 Διακρίσεις 49
21 Δραστηριότητες 53
22 Πρώτο Βραβείο Φωτογραφίας 59
23 Γιορτή της μητέρας 60
24 Ρατσισμός και ξενοφοβία. Επικίνδυνα φαινόμενα για τη χώρα 61
25 Γιορτή Μητέρας-Φωτογραφίες 63
26 Μικρά-Μικρά. 65
27 Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων 66
28 Μακεδονικός Αγώνας -Ομιλία 67
29 Φωτογραφίες Μαθητών ανά τάξη. 71
30 Βιωματικό Σεμινάριο-Φωτογραφίες εκπαιδευτικών 77
31 Απόφοιτοι Δημοτικού σχολείου 1988-2011 79
32 Κυκλοφοριακή Αγωγή 105
33 Οι μαθητές ζωγραφίζουν για το ρατσισμό. 106