Δίπορο Γρεβενών

 

 

39. ΔΙΠΟΡΟ

 

Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου

 

Γενικά: Ο οικισμός Χολένιστα, χτισμένος σε υψόμετρο 630 μέτρων από τη θάλασσα,  μετονομάσθηκε σε Δίπορον στις 20-1-1927 με το ΦΕΚ Α.18/1927. Παραδοσιακός οικισμός με ΦΕΚ 594 και ημερομηνία 13/11/1978. Αποτέλεσε συνοικισμός της κοινότητας Σαρακίνης που συστάθηκε με το Β.Δ στις 19-12-1918, ΦΕΚ, Α 200/1918. Στον εκλογικό κατάλογο του 1915 της Υποδιοικήσεως Γρεβενών ήταν γραμμένοι άρρενες 48. Για αρχιερατική εισφορά που πραγματοποιήθηκε από τη Μητρόπολη Γρεβενών το 1859 οι οικογένειες ήταν 27.Το Μάρτιο του 1953 οι κάτοικοι του Διπόρου (190) και Νεοχωρίου (92)  με αίτημα στην Επαρχία Γρεβενών ζητούν να αποσπαστούν από την κοινότητα Σαρακίνης και να αποτελέσουν ιδία κοινότητα.

Αρχαιότητες: Αρχαιολογικά ευρήματα στο χωριό Δίπορο έχουν αποκαλυφθεί στης εξής περιοχές: Στην περιοχή Κτιό και Παναγιά ανακαλύφθηκαν ευρήματα κατοικιών, εργαστηρίων κεραμικής καθώς και νεκροταφείο του οικισμού, ευρήματα τα οποία ανάγονται στην νεολιθική εποχή καθώς και στην ύστερη εποχή του χαλκού. Στην περιοχή του Αγ. Αθανασίου ανακαλύφθηκαν 2 αγάλματα των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, ίχνη οικισμού και πολλά νομίσματα του 4ου π.Χ αιώνα. Στην περιοχή του λόφου του Αγ. Κων/νου ανακαλύφθηκαν τείχη χρονολογημένα στον 3ο π.Χ αι. Στο κέντρο του χωριού ανακαλύφθηκαν 2 μαρμάρινες επιγραφές του 2ου π.χ αιώνα. Στον περίβολο του ναού του Αγ. Νικολάου αποκαλύφθηκε μαρμάρινη στήλη αφιερωμένη στον Ασκληπιό της εποχής του 2ου μ.χ αι. (Πηγή Άρης Λαναράς)

Εκκλησίες: Κοίμησις της Θεοτόκου, Ταξιαρχών, Αγίας Μαρίνης, Άγιος Αθανάσιος, Προφήτη Ηλία, Αγία Παρασκευή (κοιμητηριακός), Άγιος Δημήτριος, Άγιος Νικόλαος.

Πεσόντες: Σουγλέρης Λάμπρος 1943. Λαγιώτης Χρήστος 10-2-44. Γκανάς Ιωάννης 1943. Χρήστος Γκουλιαβέρας 1-3-44. Κων/νος Γιαννουλόπουλος 10-2-44. Γραμμένος Γεώργιος 1947. 

Πληθυσμός: 1913=150.1920=165. 1928=168.1940=189. 1951=197.1961=274. 1971=228. 1981=185.1991=139.2001=119. 2011=85.

Αφιερωτές Μονής  της Ζάβορδας: Οι κάτοικοι στάθηκαν πολύ κοντά στο μοναστήρι. Τούτο καταδεικνύεται από το πλήθος των αφιερωτών για την ψυχική τους σωτηρία όπως καταγράφονται στον Κώδικα της Ζάμπουρδας.  Έτσι αφιερωτές της περιόδου 1534-1692 από Δίπορο έχουμε 122 και από 1693 και μετά 339.

Οικονομία: Οικονομικά στηρίχθηκε στην καλλιέργεια  δημητριακών στα εύφορα κτήματα και στην κτηνοτροφία. Το Μάρτιο του 1934 η Ιερά Μονή Αγίου Νικάνορος εκποιεί 62 τεμάχια αγρού  από το αγρόκτημα Διπόρου. Ο  εκκλησιαστικός υδρόμυλος διαχειριζόταν το 1960 από το Μπέλτσιο Γεώργιο.

Σχολείο: To έτος 1873-74 σύμφωνα με έκθεση του «Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου του εν Κωνσταντινουπόλει Ηπειρωτών» λειτουργούσε σχολείο με 20 μαθητές και η αμοιβή ήταν 400 λίρες.

Ενθύμημα από το Μηναίο του ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Εξάρχου «Εις το 1886 εχριμάτισα Διδάσκαλος εγώ ο Δημήτριος Αναγνώστης από χορίον Χωλενίστα εις χορίον Έξαρχου επίτροπος ίταν ο γιόργιος Χατζή Και ευφιμέριος παπα Χριστόδουλος Παλιωκαστρο” και άλλη ενθύμηση «Εγώ Σοφολογιότατος διδάσκαλος Ρούσης Χρί…από χωρίον Χωλέ…ήμουν διδάσκαλος εδώ εις το χωρίον Έξαρχου 520. Διάβαζα μαθητάδες 10 και προόδεψαν καλά 1895 Απριλίου 12».

 

 (13-3-31) Το διδακτήριο υποφερτό. Το υλικό αποτελείται από 5 θρανία πολύεδρα, 2 μαυροπίνακες, χάρτης της Ελλάδος. Ως προς το σχολικό κήπο φυτεύθηκαν προ ολίγων ημερών εντός της αυλής μερικά δέντρα. Εγγεγραμμένοι μαθητές 29. Στην Α΄τάξη 13 άρ. και 8 θήλεις και στη Β΄ 5 άρ.  και στη Γ΄ 3 άρ. Το σχολείο από διετίας εργάζεται κανονικώς. Κοράσια στη Βα και Γη δεν είναι εγγεγραμμένα, διότι το πρώτον δεν εφαρμόζεται η υποχρεωτική φοίτησις στα κοράσια. Διδάσκαλος ο Σάββας Παπαδόπουλος εις Τραπεζούντα  το 1893, εγκατατεστημένος από Ασβεστόπετρα Πτολεμαΐδας, ετών 38, τελειόφοιτος γυμνασίου.

5-11-31: Προσετέθη εις μεγάλος χάρτης της Ελλάδος. Ως προς το σχολικό κήπο εξευρέθη χώρος. Απομένει το περίφραγμα το μετά δυσκολίας θα επιτευχθεί λόγω της ελλείψεως χρημάτων.

26-5-32: Εκ των 33 εγγεγραμμένων ευρέθησαν παρόντες 26. Εκ των επτά απουσιαζόντων οι δύο άρρενες, μετενεγράφησαν εις το σχολείον Πόρου. Ο διδάσκαλος Σάββας Παπαδόπουλος εργάζεται με ευσυνειδησία και εργατικότητα Τα αποτελέσματα ως προς την επίδοση των μαθητών δύνανται να χαρακτηρισθούν σχετικώς ικανοποιητικά.

1-6-33: Το διδακτήριο σε ανεκτή κατάσταση. Προσετέθησαν 7 χάρτες μικροί. Η σχολική βιβλιοθήκη δεν επλουτίσθη, ο σχολικός κήπος καλλιεργείται. Οι εγγεγραμμένοι 34 μαθητές φοιτούν τακτικώς και προσέρχονται σχετικώς καθαροί και ευπρόσωποι. Διδάσκαλος είναι ο Σαβ. Παπαδόπουλος εκ Πόντου εγκαταστημένος εις Ασβεστόπετρα Πτολεμαΐδος, ηλικίας 39 ετών. Εργάζεται με επιμέλεια και ευσυνειδησία. Οι μαθητές απεκόμισαν γνώσεις. Σχετικώς η σκέψις και η κρίσις των μαθητών παρουσιάζονται ανεπτυγμένες.

 Κατά την επίσκεψη του επιθεωρητή των Δημοτικών σχολείων Βοΐου κ. Οικονόμου στις 11-6-33 (Β.Ε) οι κάτοικοι παράτησαν τις εργασίες τους, προκειμένου να ακούσουν τα λόγια του επιθεωρητή που αφορούσαν την πρόοδο των παιδιών τους. 

24-6-37: Η κατάστασις του διδακτηρίου μετρία δυναμένη να βελτιωθεί ικανοποιητικώς αν εκτελεσθεί η μελέτη περί επισκευής του ως υπεδείχθη. Υπάρχουν ακατάλληλα θρανία και ελλιπή, πίναξ, υδρόγειος σφαίρα και ολίγοι χάρτες. Σχολικός κήπος αποτελείται από δενδρόκηπο καλώς καλλιεργημένο. Μαθητές εγγεγραμμένοι 29.

Το 1937 το σχολείο στεγαζόταν σε δημόσιο οίκημα  αποτελούμενο από δύο δωμάτια  εκ των οποίων το ένα 28 τ.μ  χρησιμοποιούνταν ως  αίθουσα διδασκαλίας  για 30 μαθητές και το άλλο ως γραφείο με επιφάνεια 6,25 τ.μ

15-5-38: Εξευρέθησαν πόροι δια την εκτέλεση μελετηθεισών επισκευών του διδακτηρίου. Εγγεγραμμένοι μαθητές 30. Διδάσκαλος ο Σάββας Παπαδόπουλος εκ Λιβεράς-Τραπεζούντος. Τα αποτελέσματα της εξέτασης των μαθητών πενιχρά ποιοτικώς και μέτρια ποσοτικώς οφειλόμενα εις γενικάς δυσμενείς τοπικάς και κοινωνικάς συνθήκας του Διπόρου-Βεντζίων, αλλά και του διδασκάλου εργαζομένου μόνο αποδοτικώς στο σχολικό κήπο και δια την ευρεία διάδοση της δενδροκομίας.

23-2-52: Η σχολική Εφορεία αποτελουμένη από τον πρόεδρο Τσιμηνάκη Ιωάννη, τον ταμία Γκοτζαμπασόπουλο Γεώργιο και Χατζηπετρίδου Ουρανία γραμματέα αποφάσισαν όπως διενεργηθεί μειοδοτική δημοπρασία δια την ανέγερση του ως άνω διδακτηρίου.

 

 

 

4. Τσακμάκα Όλγα 7.Αργυρόπουλος Βασίλειος. 9.Μπαλάφα Α. Βάια 10. Παπαδόπουλος Χρήστος 12. Παππάς Πάσχος. 13. Λαναράς Βάιος 14. Ζολώτα Δήμητρα 16. Λαναρά Ελένη. 17. Γκοτζαμπασοπούλου Ειρήνη . 18. Παπαδοπούλου Βάσω    19. Μπαλάφα Α.Βάια. 23. Μπελλή Χρυσούλα