Δευτέρα 3 Μαρτίου 2014

Μεσολούριον Γρεβενών











69. Μεσολούριον,το

 Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου (Από το βιβλίο μου "ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΓΡΕΒΕΝΩΝ" Κοζάνη 2018

Γενικά: Ο οικισμός Μεσολούριον ένα πανέμορφο κουπατσαροχώρι  είναι χτισμένος σε υψόμετρο 1007 μέτρων. Κατοικείται το καλοκαίρι. Πολλά νερά, δύο μικρές λίμνες επιφάνειας 150 τ.μ. και 50 τ.μ., πολλές πέτρινες βρύσες διακοσμούν τον οικισμό. Στο δάσος του οικισμού αποτελούμενο από πεύκα, έλατα, βελανιδιές, κέδρα βρίσκουν καταφύγιο αλεπούδες, λαγοί, αγριογούρουνα.
Ανάμεσα στις κορυφές "Πέτρα" με υψόμετρο 1326 μ. όπου βρέθηκαν αρχαιολογικά ευρήματα και " Τσούκα" με υψόμετρο 1220 μ. υπάρχει ρέμα που σχηματίζονται δύο μαγευτικοί (πέτρινο μονοπάτι με τις σκάλες που κατεβαίνουν στης Στεργιάννως τον Βιρό) καταρράκτες ύψους 3,5 μ. και 2,5 μ. αντίστοιχα, σε μια απόσταση 1- 1 ,5 χλμ. Δ από το Μεσολούρι (http://www.e-city.gr)

Κοινοτικά: Το 1918 ορίσθηκε έδρα κοινότητας Μεσολουρίου και το 2010 προσαρτάται στο Δήμο Γρεβενών.
Στον εκλογικό κατάλογο της Υποδιοικήσεως Γρεβενών του 1914 ήταν εγγεγραμμένοι 93 χριστιανοί.
 Στις κοινοτικές εκλογές του 1925  ψήφισαν 31. Εκλέχτηκαν: Ιωάννης Τζουβάρας 20, Γεώργιος Καραΐσκος 19, Γεώργιος Λέτσιου 18, Γεώργιος Μπίττης 14, Δημήτριος Καραδήμος 13.
Το 1938 ψήφισε εισφορά δια τη ΔΕΘ για τη συμμετοχή του Ν. Κοζάνης η κοινότητα  50 δρχ., (60/1976).
Η κοινότης στις 15-7-57 αναφέρει στο Νομάρχη ότι «η κοινότης από το 1917 όπου έκανε το υδραγωγείο δια αποφάσεως του τότε κοινοτικού συμβουλίου απαγόρευσε την γύρω θέση και έκταση από όπου πηγάζει το ύδωρ, μέχρι το χωριό απέχον περίπου 600 μέτρα προς προφύλαξη του υδραγωγείου και ενεκρίθη η απόφαση παρά των τότε Αρχών και έμεινε απαγορευμένη θέση. Τα μετέπειτα συμβούλια εμβολίασαν τουλάχιστον 500 δέντρα και υπάρχουν άλλα 1500 άγρια ακόμη αλλά δυστυχώς μεσολάβησε ο πόλεμος και κατεστράφησαν όλα και δάσος και οπωροφόρα δέντρα. Μετά τον επαναπατρισμό του 1950 λόγω του ότι δεν είχε αγροφύλακα η κοινότης πάλι δεν ήτο δυνατή η φύλαξη του ανωτέρου δάσους. Το παρελθόν έτος η κοινότης ημών από κοινού μετά της κοινότητος Δοτσικού διόρισαν αγροφύλακα της Αγρονομίας με την πρόθεση να φυλαχθεί και η ανωτέρω έκταση δια να αναδειχθεί προς φύλαξη και διάσωση της κρήνης διότι η κοινότης δαπάνησε 115.000 τώρα τελευταίως του 1954-55 δια την κατασκευήν της ανωτέρω βρύσεως, πλην όμως ο αγροφύλαξ της αγρονομίας αρνείται τη φύλαξη του ανωτέρω δάσους με την πρόφαση ότι δεν είναι της δικαιοδοσίας της Αγρονομίας η ανωτέρω απαγόρευση αλλά είναι του δασαρχείου και εις παρατήρησή μου διατί δεν το φυλάγει τέτοια εντολή έχω από την αρχή μου, μου απήντησε… Ζητά η κοινότης να διαταχθεί η Αγρονομία να διατάξει τον ειρημένο αγροφύλακα να αναλάβει την αυστηρά φύλαξη του ανωτέρω δάσους και να μηνυθούν οι παραβάτες διότι εξακολουθούν να βόσκουν μέσα στην ανωτέρω απαγορευμένη θέση με τα ποίμνιά τους συνεχώς από τον Ιούνιο» (60/1222).
Ο πρόεδρος της κοινότητας στις 20-6-52  υποβάλλει στο Νομάρχη ψήφισμα του κοινοτικού συμβουλίου με το οποίο εκφράζει την ευγνωμοσύνη του προς τον Καναδικό λαό δια την ενίσχυση εις τους κατοίκους εις άλευρον δωρεάν.
Το έτος 1958  διαπλατύνθηκε κοινοτική οδός στη θέση « Καταπάτι» κι επιστρώθηκε με τσιμεντοαμμοχάλικο ο λιθόκτιστος αυλόγυρος.
Το 1958 διανοίχτηκε η οδός προς Δοτσικό με χρήματα του κοινοτικού ταμείου και προσωπικής εργασίας ανδρών και γυναικών. Το έργο περατώθηκε και κατά το θέρος του 1959 αφίχθησαν αυτοκίνητα στο χωριό.

Αλώνια: Οι κάτοικοι του Μεσολουρίου στις 2-7-39 αναφέρουν στο Νομάρχη ότι η ημετέρα κοινότης κείται εις το προτελευταίο άκρον του Νομού και εν μέσω πετρωτών όντως ειπείν λόφων. Ασχολούμεθα με την  γεωργία εν μέρει, καλλιεργούντες από 2 μέχρι 10 στρέμματα έκαστος. Ο καθένας έχει 2 ή 3 μέρες αλωνισμού, αλωνίζομε δε εν πλήρει ησυχία και με όλα τα  νόμιμα προληπτικά εναντίον της πυρκαγιάς μέτρα.  Είμεθα κάτοικοι νομοταγείς, ήσυχοι και εκτελούμε πιστώς και απαρεγκλίτως τας υμετέρας Διαταγάς. Είναι δύσκολο να κατασκευάσωμεν αλώνια έξωθεν του χωρίου κατά μείζονα δε λόγον λόγω του πετρώδους εδάφους». Ζητούν να τους επιτραπεί ο αλωνισμός εις τα συνήθη ευρισκόμενα αλώνια εντός του χωρίου. Υπογράφεται από 20 κατοίκους.
Ο Διοικητής της Υποδιοικήσεως Χωροφυλακής Πολυνερίου στις 11-8-39  αναφέρει στο  Νομάρχη Κοζάνης ότι “οι κάτοικοι ηδύναντο να κατασκευάσουν αλώνια εκτός του χωρίου των και εις απόστασιν απ’ αυτού, καθόσον υπάρχουν πέριξ αυτού ακαλλιέργητες εκτάσεις κατάλληλες προς κατασκευήν αλωνίων…» 

Εκπαίδευση: Έχει 124 κατοίκους που μετακινούνται το χειμώνα. Λειτουργεί κοινό σχολείο, οι μαθητές είναι γύρω στους 30, ο δάσκαλος αμείβεται με μισθό 500 γροσίων από την εκκλησία και την κοινότητα. (1873-74. Πηγή Ηλίας Γάγαλης greveniotiς.gr βλέπε Βιβλιογραφία).
“Οι οικογένειες που αναχωρούν για τα χειμαδιά είναι λίγες κι έτσι τα μαθήματα  του δημοτικού σχολείου δε διακόπτονται. Στο σχολείο υπηρετεί ο ευπαίδευτος διδάσκαλος  κ. Γιώτσας. Λείπουν θρανία, οι μαθητές είναι υποχρεωμένοι να κάθονται σταυροπόδι, ή να ίστανται όρθια ή να στριμώχνονται στα λίγα υπάρχοντα θρανία” (Μ.Β 15-3-1933).

Ιερά: Άγιος Δημήτριος, χτίστηκε το 1778, ενοριακός ναός, με ονομαστές τοιχογραφίες. Σχετική επιγραφή: “Εκ βάθρων μεν ωκοδομήθη ο περικλεής και πάνσεπτος ούτος ναός του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου τω 1778 σωτηρίω έτει υπό των ορεσιβίων οπλαρχηγών Τόσκα και Γώγου…Μεσοβούνι 1867 8)βρίου 17”[1].   Άγιοι Απόστολοι, Άγιος Νικόλαος, Προφήτης Ηλίας, Άγιος Αθανάσιος. Κοίμηση της Θεοτόκου το οποίο πανηγυρίζει το δεκαπενταύγουστο, με το τέλος της θείας λειτουργίας όλοι παρακάθηνται σε κοινή τράπεζα (ΜΒ 27-8-1933).
            Αφιερωτές στην πρόθεση 421 της Μονής Αγίου Νικάνορα ήταν για την Α΄ Γραφή 5 (1534-1692)  και στη Β΄ Γραφή 2 (από το 1692 και μετά).

Δελτίο κοινοτικής Απογραφής, κατοχή 1941-44: Συντάχθηκε  στις 5-8-1945 με πρόεδρο το  Μιχ. Λάτσο. Μέλη. Χρ. Καραΐσκος, Γ. Μπαρλαγιάννης, Αλ. Λάτσος, Αθ. Μιχούλας. Συν. κατοικίες 65. Πληθυσμός 400. Νόσος ελονοσία. Θύματα 10 από πόλεμο Αλβανίας και Γερμανών.

Οικονομία: Το κ.σ σε συνεδρίαση επικύρωσε τον πίνακα καταμέτρησης των ποιμνίων που πραγματοποιήθηκε στις 7-8-59. Πάνω από 300 μικρά ζώα είχαν: Καραΐσκος Ι. Στέργιος 886, Καραΐσκος Γ. Δημήτριος 529, Κανιάς Δ. Γεώργιος 460, Χονδρογιάννης Δ. Κων/νος 437, Τζιουβάρας Ν. Χρήστος 403, Μιχούλας Ν. Αθανάσιος 360, Μπαρλαγιάννης Κ. Γεώργιος 360, Τζιουβάρας Ι. Απόστολος 313, Λάτσος Ν. Κων/νος 312.

Πεσόντες: Στρατ. Τσανίκας Ιωάννης του Στέργιου, 1913, 53 ΣΠ, Σέγουλα Μόροβα, 14-11-1940.

Πληθυσμός:1859=33 στεφάνια. 1913=304. 1920=146. 1928=290. 1940=370. 1951=8. 1961=14. 1971=-, 1981=30, 1991=135. 2001=139. 2011=33. (87ος κατά σειρά από τους 112 απογραφέντες οικισμούς της Π.Ε Γρεβενών με την απογραφή του 2011). Στο κατάστιχο του έτους 1564 (ΤΤ 350) των Οθωμανικών αρχείων της Κων/πολης ο οικισμός είχε 41κατοικίες και το ποσό φόρου που πλήρωνε ήταν 3.160 άσπρα ενώ το 1579 ήταν 73 κατοικίες και ο φόρος ήταν 3.200 άσπρα.

Πολιτισμός:  Στον οικισμό δραστηριοποιείται ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μεσολουρίου «Ο Αη Δημήτρης».
Σύλλογος γυναικών Μεσολουρίου, 2015.


[1] M.B 4-6-1931. Μετέπειτα ονομάσθηκε σε Μεσολούριον.







Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου