Τρικοκκιά Γρεβενών

107. Τρικοκκιά,η

Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου (Από το βιβλίο μου "ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΓΡΕΒΕΝΩΝ" σελ. 386 Κοζάνη 2018 

Γενικά: Χτισμένος σε υψόμετρο 552 μέτρων, ιδρύθηκε το 1860 όταν οι κάτοικοι έφυγαν από τους οικισμούς Καλαπόδι, Παλιοχώρια, Βαλάνι. Βρίσκεται στα όρια των Π.Ε Γρεβενών και Τρικάλων. Εντυπωσιάζει η λίμνη Τρικοκκιάς..  Πλησιέστεροι οικισμοί Τριφύλλι, Θεοτόκος, Αγιόφυλλο. 

Κοινοτικά: Στις 31-12-1918 ορίζεται έδρα κοινότητας Τσαπουρνιάς, η οποία μετονομάζεται σε Τρικοκκιά στις 1-2-1927. Το 1997 προσαρτάται στο δήμο Χασίων και στις 7-6-2010 στο δήμο Δεσκάτης. Στις κοινοτικές εκλογές του 1925 ψήφισαν 63 εκλογείς. Εκλέχτηκαν: Αθανάσιος Φ. Νάτσιου 57, Γεώργιος Σ. Δεριχτυάρης ή Παπαδημητρίου 55, Ευάγγελος Μεσημέρης 35, Γεώργιος Χρήστου Μακρής 21, Ευάγγελος Δ. Βασιλειάδης 15.

 Έρανος υπέρ του Ερυθρού σταυρού στις 12-12-28  δρχ. 25. Έρανος κατοίκων υπέρ ανέγερσης τρούλου στον Πανάγιο Τάφο 25 δρχ. (24-10-30).

Η κοινότητα Τρικοκκιάς στις 1-11-36 αναφέρουν στο Νομάρχη, ότι σύμφωνα με τις προθέσεις της κυβερνήσεως επίκειται η συγχώνευση των κοινοτήτων. Ζητούν να μη συνενωθεί με την κοινότητα Καρπερού διατί παρεμβάλλεται ο χείμαρος «Ζούτσα» ο οποίος στις περισσότερες ημέρες του χειμώνα καθίσταται αδιάβατο. Ζητά  η κοινότητα Τρικοκκιάς να αποτελέσει ιδία κοινότητα με ακτίνα το χωρίον Τριφύλλι, Βαλάνια, κοινότητα Κατάκαλης, χωρίον Παλιουργιά τα οποία χωρία υπάγονται άπαντα στο αυτό ειρηνοδικείο Δεσκάτης και βρίσκονται εντεύθεν του χειμάρρου «Σούτσα» δύνανται επομένως να συγκοινωνήσουν ευκόλως μεταξύ των. Ακόμη τα έσοδα μόνο της ημετέρας κοινότητας ανέρχονται εις τας 50.000 δραχμές περίπου ετησίως” ενώ της κοινότητος Καρπερού (ειρηνοδικείο Γρεβενών)  μετά βίας θα ανέρχονται στις 30.000 δραχμές (60/1404).

Κατά το έτος 1958 αμμοχαλικοστρώθηκε  δρόμος 6,5 χιλιομέτρων και κατασκευάσθηκε μία γέφυρα στη θέση Σταμάτη.

Ο έρανος του Ε.Ε.Σ το έτος 1958 απέδωσε  468 δραχμές και δύο χρόνια μετά 267.

Κοινοτικό Δελτίο Απογραφής 1-8-1945: Πρόεδρος Γεώργιος Παπαδημητρίου. Κατοικίες 56. Πληθυσμός 452. Ουδεμία ζημία κατοικίας. Νόσοι ελονοσία και πνευμονία. Θύματα πέντε.

Αξιοθέατα: Στολίδια του χωριού είναι οι πέτρινες βρύσες. Ονομαστές οι βρύσες «Παναγιά» χτίστηκε γύρω στο 1940 και η «Σταμάτω», στην είσοδο του χωριού.

Εκπαίδευση: Διδακτηριακή κατάσταση του σχολείου το έτος 1937:  Στεγάζεται σε δημόσιο οίκημα. Στη μία αίθουσα διδασκαλίας φοιτούν 60 μαθητές. Είναι κατάλληλο και δια τη μελλοντική στέγαση του σχολείου (60/619).

Ο Διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Ευθύμιος Γιαννακόπουλος ζητά από τη Δ/ση Γεωργίας του Νομού Κοζάνης στις 28-11-59 την ενίσχυσιν του οικονομικού ταμείου προς ίδρυσιν παραδειγματικού σχολικού κήπου τριών στρεμμάτων  (60/1159)

Τα σχολεία Τρικκοκιάς, Καρπερού, Δήμητρας, Κατάκαλης, Άνοιξης, Τριφυλλίου πραγματοποίησαν εκδρομή με δύο λεωφορεία στην Καλαμπάκα στις 4 Ιουνίου 1962. Ο διευθυντής του σχολείου Γιαννακόπουλος. Το 1962 από τον εμπειροτέχνη Δημοσθένη Γκόψη κατασκευάσθηκε αίθουσα (προσθήκη) στο δημοτικό σχολείο.

Ιερά: Αγία Παρασκευή στη θέση Καλαπόδι. Κοίμησις της Θεοτόκου με γυναικωνίτη χτίστηκε με την ίδρυση του χωριού, ενοριακός ναός. Αϊ-Λιας.

Οικονομία: Η προβλεπόμενη παραγωγή για καλλιέργειες το 1933  ήταν  σε οκάδες καπνός 15, μποστάνια 500, φακή 1000, ρόβη 500, βίκος 50, ερεβύνθια 600, κρόμμυα 2000, μπιζέλια 100,  αραβόσιτος ξηρικός 162.000.

Πεσόντες: α)Ντούμας Στέργιος του Γεωργίου, γεννήθηκε το 1915, 27ΣΠ. Φονεύτηκε στο Κοξαίν (Μόροβα) στις 16-11-40. β)Σιούτας Γεώργιος του Ευθυμίου,1912, 27ΣΠ,Υψ.1866 Κάμια στις 4-4-41.

Πληθυσμός: 1913=396. 1920=324. 1928=327. 1940=436. 1951=403. 1961=476. 1971=403. 1981=398. 1991=320. 2001=305. 2011=235. (23^ος κατά σειρά από τους 112 απογραφέντες οικισμούς της Π.Ε Γρεβενών με την απογραφή του 2011).

Σύλλογοι: Δραστηριοποιείται ο Εκπολιτιστικός Μορφωτικός Αθλητικός Σύλλογος Μ.Αλέξανδρος Τρικοκκιάς με έτος ιδρύσεως το 1979.

            Από δω έλκει την καταγωγή ο συμβολαιογράφος και συλλέκτης Παύλος Μπαλογιάνης ο οποίος λειτουργεί στην πόλη της Καλαμπάκας  “Μουσείο Ελληνικής Παιδείας” στο οποίο εκτίθενται σχολικά βιβλία, Αρχαίοι Έλληνες Συγγραφείς και άλλα βιβλία (trikalakids.gr).

 Τρικοκκιά

Γράφει ο Κώστας Λάχανος


           Η Τρικοκκιά ιδρύθηκε το 1860, όταν οι Χασιώτες της περιοχής έφυγαν από τους οικισμούς Καλαπόδι, 6 χιλιόμετρα βορειοανατολικά, Παλιοχώρια, 1 χιλιόμετρο βορειοανατολικά και Βαλάνι, 3 χιλιόμετρα νότια. Σήμερα η πλειοψηφία των κατοίκων κατάγεται από την Ήπειρο, απ' όπου ήρθαν γύρω στο 1900.

 Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 480 μέτρων, στα όρια του Νομού Γρεβενών με το Νομό Τρικάλων και ανήκει στο Δήμο Δεσκάτης( Χασίων). Εδώ ζουν 600 περίπου άτομα (700 το καλοκαίρι), οι περισσότεροι γεωργοί και κτηνοτρόφοι.

Εξαιρετικό ενδιαφέρον στην κοινότητα της Τρικοκκιάς παρουσιάζει η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στη θέση Καλαπόδι, η οποία διαθέτει και ξενώνα. Το τέμπλο της φιλοτεχνήθηκε από Δεσκατιώτες το 1901. Μια παλιά εικόνα της Αγίας Παρασκευής φυλάσσεται σήμερα στην εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, επειδή έγινε απόπειρα κλοπής. Θρύλος αναφέρει πως παλιά, όταν γινόταν το έθιμο της «Διάκλισης», εμφανιζόταν εκεί ένα ελάφι, το οποίο προσκυνούσε και ξεκουραζόταν. Μετά οι κάτοικοι του χωριού το έσφαζαν και το έτρωγαν. Κάποια φορά το ελάφι άργησε να έρθει, δεν πρόλαβε να ξεκουραστεί και οι πιστοί το έσφαξαν, πριν προσκυνήσει. Από τότε δεν ξαναφάνηκε. Η εκκλησία φημίζεται για τις θαυματουργικές της ιδιότητες, γι' αυτό και μαζεύεται εκεί πλήθος κόσμου. Η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, βασιλική με γυναικωνίτη, χτίστηκε με την ίδρυση του χωριού και σώζονται αγιογραφίες, εικόνες και ξυλόγλυπτο τέμπλο.

Οι πέτρινες βρύσες είναι πραγματικά στολίδια και προκαλούν το θαυμασμό των επισκεπτών. Στην Τρικοκκιά η βρύση «Παναγιά» χτίστηκε γύρω στο 1940 και η «Σταμάτω», στην είσοδο του χωριού, λίγο νωρίτερα.

Εκπληκτική είναι η φύση γύρω από την κοινότητα της Τρικοκκιάς και τους οικισμούς της. Στο βάθος διαγράφονται η Βουνάσα και τα βουνά των Χασίων. Από την κορυφή «Αϊ-Λιας» (750 μέτρα) 4 χιλιόμετρα δυτικά της Άνοιξης, είναι εκπληκτική η θέα προς Καρπερό και Βέντζια. Δάση με δρύες, σφενδάμια, γαύρο και φράξο απλώνονται σ' ολόκληρη την κοινότητα Τρικοκκιάς. Εξίσου ωραίο είναι το τοπίο από την κορυφή «Ντούρος» (650 μέτρα) 2 χιλιόμετρα δυτικά, με θέα προς Αγιόφυλλο, Καρπερό και Τριφύλλι. Επίσης, στο ψηλότερο σημείο της Τρικοκκιάς, όπου βρίσκεται η εκκλησία του χωριού, υπάρχουν πεύκα και η θέα προς Βέντζια και Βουνάσα είναι απολαυστική, ενώ από τη θέση «Βαλάνια» αγναντεύει τα Χάσια και τα Αντιχάσια. Εκεί, μέσα στο δρυόδασος, υπάρχει κατάλληλος χώρος για πικ-νικ. Επίσης, στο δρόμο προς τα «Βαλάνια» σχηματίζονται μικροί καταρράκτες στη θέση «Σουρβάλα», μέσα σε δάσος με δρύες, σφενδάμια και πλατάνια. Το ρέμα «Σιούτσα», το κύριο ρέμα της περιοχής Φιλουριάς, περνά από την περιφέρεια των τριών οικισμών. Πηγάζει από την Ανθρακιά, το Διάκο και την Άνοιξη και καταλήγει στον Αλιάκμονα. Σ' αυτό χύνεται η «Ποταμιά», ενώ παραποτάμια υπάρχουν πλατάνια και ιτιές. Στη διάρκεια του χειμώνα ζουν και κάποια είδη πάπιας. Επίσης, στη θέση «Βαρκά» 1,5 χιλιόμετρο βορειοανατολικά της Άνοιξης, λόγω γεωφράγματος έχει δημιουργηθεί τεχνητή λίμνη, βάθους 17 μέτρων. Στο δρόμο από το Τριφύλλι προς το «Βαλάνι» συναντάμε την πηγή «Αγιονέρια», της οποίας το νερό πιστεύεται ότι έχει θεραπευτικές-ιαματικές ιδιότητες, κυρίως για δερματικές παθήσεις. Ωραίο νερό θα βρείτε και στην πηγή «Κρυόβρυση» 1,5 χιλιόμετρο δυτικά της Τρικοκκιάς.

 Στις 25/7 το βράδυ, παραμονή της γιορτής της Αγίας Παρασκευής, γίνεται εσπερινός στο ναό και στον ξενώνα διανυκτερεύουν αρκετοί επισκέπτες. Ακολουθεί χορός με συνοδεία μουσικών οργάνων. Η Τρικοκκιά και το Τριφύλλι είναι πολύ ζωντανοί οικισμοί. Εκεί την Πρωτοχρονιά αναβιώνουν τα Ρογκατσάρια και τις Απόκριες ο Φανός. Ξεχωριστό ακόμα είναι το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου στα χωριά. Το κάθε χωριό εκκλησιάζεται στη δική του αφιερωμένη στην Παναγία εκκλησία, ενώ το βράδυ στις 15-16/8 γίνεται γλέντι στις πλατείες με παραδοσιακή μουσική και χορό.

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στη θέση Καλαπόδι κοντά στην Τρικοκκιά, την εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Τρικοκκιά και τις εκκλησίες των Αγίων Δημητρίου και Αϊ-Λια στην Άνοιξη. ΕΠΙΔΟΘΕΙΤΕ ΣΕ πεζοπορία στη γύρω περιοχή και κυνήγι στις επιτρεπόμενες δασοσκεπείς εκτάσεις. ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ τη γιορτή της Αγίας Παρασκευής στην ΤΡΙΚΟΚΚΙΑ και το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου στην ΤΡΙΚΟΚΚΙΑ.