(24η) ΚΤΕΝΙ

ΚΤΕΝΙ

Γράφει η Αθανασία Βλάχου της Δ΄τάξης του 17ου Δημοτικού Σχολείου Κοζάνης

Το Κτένι είναι χτισμένο στην ανατολική πλευρά του όρους Μπούρινου, που φέρνει την ονομασία “Κάστρο”, στην επίπεδη κορυφή όπου σώζονται τα ερείπια αρχαίου κάστρου. Μέσα σε αυτό ήταν χτισμένος ο παλιός οικισμός.
Την ονομασία Χτένι (Κτένι) κατά μία εκδοχή την πήρε, επειδή από την κορυφή του βουνού ο παρατηρητής “χτενίζει” με το μάτι του κυριολεκτικά όλη την κοιλάδα του ποταμού Αλιάκμονα και την περιοχή της Κοζάνης.
Σύμφωνα με την παράδοση στο Κάστρο είχε το βασίλειό του ο βασιλιάς Κτέναρος ή Κτενάς ο οποίος το οχύρωσε για προστασία από τις επιδρομές. Οι υπήκοοι κατεβαίνανε κάθε μέρα από το λόφο για τις καθημερινές τους δραστηριότητες και κυρίως για την καλλιέργεια της γης. Νερό στην κορυφή του βουνού δεν υπήρχε και έφτανε με υδροσωλήνες τα λεγόμενα “κιούγκια” από την περιοχή “καρούτια”, όπου υπήρχε άφθονο νερό.
Το “Κάστρο του Κτενίου” σύμφωνα με την άποψη των αρχαιολόγων είναι το μεγαλοπρεπέστερο Κάστρο των αρχαίων Μακεδόνων και η μία από τις τρείς ακροπόλεις της περιοχής (Μεγάλη Ράχη Αιανής και Παλαιόκαστρο Καισαρείας οι άλλες δύο).
Το Κάστρο κυριεύτηκε το 1649 από επιδρομή Τουρκοσλάβων. Η καταστροφή ήταν μεγάλη. Οι Χτενιώτες το εγκατέλειψαν έντρομοι. Ανάμεσά τους ο μεγαλοκτηνοτρόφος Ιωάννης Τράντας με 120 οικογένειες του χωριού κατέφυγαν προς την πόλη της Κοζάνης και εγκαταστάθηκαν στους γύρω λόφους. Κάποιες οικογένειες αργότερα επέστρεψαν και έκτισαν τον καινούργιο οικισμό στη σημερινή θέση που βρίσκεται τώρα.
Το 18ο αιώνα έγινε “τσιφλίκι” του Αλή Πασά και οι κάτοικοι κολλήγοι των μπέηδων. Η απελευθέρωση ήρθε το 1912, όμως ο Τούρκος αφέντης έφυγε πολύ αργότερα.
Στη Μικρασιατική εκστρατεία και στο Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο συμμετείχαν στα τμήματα της πρώτης γραμμής.
Το δημοτικό σχολείο λειτούργησε το 1851 και καταργήθηκε το 1990. Η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, ενοριακός ναός, χτίστηκε το 1887. Στον ιερό ναό φυλάσσεται ιερό Ευαγγέλιο, βυζαντινής γραφής, με έτος έκδοσης 1748. Το 1973 χτίστηκε η εκκλησία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος δίπλα στην παλιά εκκλησία που σώζεται μέχρι σήμερα, η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων και ο κοιμητηριακός ναός του Αγίου Αθανασίου.