Περιοδικό "Ο Μπούρινος". Ετήσια έκδοση του Επιμορφωτικού- Εξωραϊστικού-Εκπολιτιστικού Συλλόγου Εξάρχου Γρεβενών "Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ".
Έτος έκδοσης 2014, σελίδες 96, κεφάλαια 55.
6o Τεύχος. Έτος 6ο.
Η επικαιρότητα που παρατίθεται στο παρόν τεύχος αφορά το 2013.
Επιμελητής έκδοσης: Βασίλης Αποστόλου
ISSN:2241-0805
Σύνολο τευχών έξι (αρ.6):
2009=σελ.64
2010= σελ.80
2011= σελ.80
2012= σελ.96
2013= σελ.160
2014= σελ. 96.
Κεφάλαιο 17. Νεοχώριον Γρεβενών
Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου
Γενικά: Ο οικισμός Γουρνάκι, με υψόμετρο 530 μέτρα, μαζί με τη Χολένιστα (Δίπορο) και Σαρακίνα αποτέλεσαν το 1918 την κοινότητα Σαρακίνας. Μετονομάσθηκε σε Νεοχώριον στις 9-9-1950. Οι κάτοικοι του παλιού οικισμού “Γουρνάκι” άρχισαν να εγκαταλείπουν το χωριό από το 1928. Αρκετοί εγκαταστάθηκαν στους Πυλωρούς. Τελευταίος έμεινε ο Μπαλάφας. Τα πρώτα σπίτια που κτίστηκαν στον τόπο που βρίσκεται ο σημερινός οικισμός Νεοχώριον, σε υψόμετρο 530 μέτρων, ήταν το έτος 1939. Ήρθαν και από άλλα μέρη και δημιούργησαν χειμαδιά στο νέο χωριό. Το 1943 κάηκε το χωριό από Γερμανούς. Αποτελεί το πέρασμα για επίσκεψη στην Ι.Μ.Α. Νικάνορος.
Εκκλησίες: Στην παλιά
τοποθεσία, παλιό “Γουρνάκι” υπάρχουν οι εκκλησίες της Γεννήσεως της Θεοτόκου
(πανηγύρι 8 Σεπτεμβρίου) με έτος κτήσης 1900 , ο Άγιος Αθανάσιος και τα
εξωκλήσια του Προφήτη Ηλία και Αγίας Παρασκευής. Στο νέο χωριό, το Νεοχώρι,
δεσπόζει στην πλατεία η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου με έτος θεμελίωσης το 1964.
Αφιερωτές στη Μονή Αγίου Νικάνορος: Σύνολο αφιερωτών 180 εκ των οποίων 58 της Α΄ γραφής, 119 της Β΄ γραφής και 3 από αφιέρωμα χωραφιού. (α) 1899 Απριλίου 16: Αφηέρωσαν τα παιδιά του Κόστα Ντάγγα εν χωράφι εις Μέζτραν του χορίου Γορνάκη στρέμματα 3. β) Αφιέροσεν ο Λάμπρος Γεωργίου Πανταζή από χορίον Γουρνάκη ένα χωράφη στρέματα 1:1/2 γ) 1901 Μαρτίου 28: Αλέξης λάμπρου Κατζάκα ένα χωράφη εις το χωρίον γουρνάκη.
Κοινοτικά: Πραγματοποιήθηκε έρανος υπέρ των οικοτροφείων και ορφανοτροφείων τη συγκεκριμένη ημερομηνία 25-3-1937 σε όλους τους οικισμούς σύμφωνα με απόφαση του Νομάρχη (60/1632). Ερανική επιτροπή, ο διευθυντής του σχολείου Βασίλειος Καρακάσης, ο Αχιλλέας Λιάκος και Κων\νος Καφετζής, μετά από καταμέτρηση βρέθηκε το ποσό των 25 δραχμών.
Αρχαιολογικά: Οικισμός χαλκού στην περιοχή «Αγίου Κωνσταντίνου» Διπόρου[1]
Πληθυσμός: 1913=119. 1920=112. 1928=68. 1940=81. 1951=98. 1961=151. 1971=135. 1981=151. 1991=152. 2001=138. 2011=116
Οικονομία: Η κτηνοτροφία, η
καλλιέργεια εύφορων χωραφιών, η εργατικότητα αποτελούν τους βασικούς παράγοντες
ανάπτυξης του οικισμού. Στο χωριό λειτουργεί εργαστήριο τυροκομικών προϊόντων ο
Αθανάσιος Δήμζας.
Σχολείο: Μετά την απελευθέρωση, 1912, λειτουργούσε σχολείο
με 12 μαθητές με δάσκαλο το Νικόλαο Κακάλη από Κατάκαλη 17 ετών έναντι μισθού 5 λιρών μαζί με τα
τρόφιμα που συντηρούνταν. Το σχολείο χρηματοδοτούνταν από τους γονείς των
μαθητών. 
12-3-31: Η κατάσταση του διδακτηρίου ικανοποιητική. Ανηγέρθη το 1921. Έχει δύο θρανία πολύεδρα, ένα κομμάτι πίνακος, 1 μικρό τραπέζι. Σχολικός κήπος και σχολική βιβλιοθήκη δεν υπάρχει. Εγγεγραμμένοι μαθητές 15. Διδάσκαλος είναι ο Ιάκωβος Συμεωνίδης πρόσφυξ εκ Ρωσίας ετών 52, απόφοιτος του ρωσικού διδασκαλείου.
6-6-31: Τα αποτελέσματα δύνανται να χαρακτηρισθούν επαρκή οφειλόμενα εις την εργατικότητα και με το σχολείο μοναδική απασχόληση του διδασκάλου.
5-11-31: Σχολικός κήπος ελλείψει χώρου δεν καλλιεργείται εκτός ολίγων μέτρων έμπροσθεν του διδακτηρίου με άνθη και μερικά λαχανικά. Μαθητές είναι εγγεγραμμένοι 17 στις τρεις πρώτες τάξεις του δημ. σχολείου ως εξής : 8, 5 4. Άπαντες οι υπόχρεοι προς φοίτηση είναι εγγεγραμμένοι. Παρουσιάζονται κουρελιασμένοι και κάτισχνοι. Το χωριό δέρνεται από τη φτώχεια. Διδάσκαλος ο Ιάκ. Συμεωνίδης. Εις τη διδασκαλία των Θρησκευτικών διηγείται ο ίδιος το όλον με απλά λόγια και εν συντομία αποδίδουν τα παιδιά. Η διήγηση είναι ρέουσα, παραστατική και βραδεία. Οι μαθητές παρακολουθούν και αποδίδουν. Δεν κάμνει και ορθώς ηθικολογία με τα μικρά. Τα προβλήματα Αριθμητικής που δίδει προς λύση εις την Τρίτην περιστρέφονται εις πράγματα της ζωής του τόπου και του χωριού. Είναι ευσυνείδητος και με όλην την πτωχείαν του και τη μεγάλη του οικογένεια διαθέτει προς αγοράν των νεωτέρων βιβλίων δια την παρακολούθηση της εκπαιδευτικής κινήσεως.
26-5-32: Όλοι οι
εγγεγραμμένοι ευρέθησαν παρόντες κατά την επιθεώρηση. Υπολείπονται στην
εμφάνιση. Η επίδοση των μαθητών καλή. Ο διδάσκαλος εργάζεται με επιμέλεια,
ευσυνειδησία και ζήλο. 
24-6-37: Η κατάσταση του διδακτηρίου ικανοποιητική. Υλικόν 3 ακατάλληλα θρανία, 1 πίναξ, 1 χάρτης. Τίποτε άλλο. Οι υπόχρεοι εγγεγραμμένοι 12 εκ των οποίων στην Α΄ 10 και στη Β΄ 2. Το σχολείο φθίνει για τους εξής λόγους. Οι εύπορες οικογένειες μετώκησαν από τινων ετών εις έτερα χωρία δια λόγους Δημοσίας Ασφαλείας. Το κλίμα είναι ανθυγιεινό και η θέσις του χωρίου ουχί καλή. Απεφασίσθη ένεκα τούτου η αλλαγή της θέσεως του χωρίου. Κατά τα τρία προηγούμενα έτη οπότε παρατηρούνταν έλλειψη διδακτικού προσωπικού εις σχολεία με μεγάλο αριθμό μαθητών απεσπάτο ο διδάσκαλος Γουρνακίου και ήργει το σχολείο τούτο. Ένεκα τούτου έχουν φύγει και άλλοι μαθητές. Οι κάτοικοι Γουρνακίου αισθάνονται βαθύτατα την ανάγκη του σχολείου, του οποίου το διδακτήριο μόνοι των έχουν κτίσει και παρακαλούν την υπηρεσία να μην καταργηθεί το σχολείο. Δεν θα προτείνω την κατάργηση του σχολείου Γουρνακίου πριν ίδω αποτελέσματα 3ετούς ομαλούς λειτουργίας. Άλλωστε οι ολίγοι ατυχείς κάτοικοι Γουρνακίου αξίζουν περισσότερο από το μισθό ενός δημοδιδασκάλου. Διδάσκαλος ο Βασίλειος Καρακάσης εκ Βαλανιδιάς, πτυχιούχος 6ξίου Διδασκαλείου. Προ πολλού διέγνωσα δια των αιτήσεων περί μεταθέσεώς του, ότι αισθάνεται απογοήτευσιν και θεωρεί υποτιμητικόν να υπηρετεί εν Γουρνακίω μη γνωρίζων ότι «ο ανήρ τιμά την θέσιν και ουχί η θέσις τον άνδρα».
21-9-37: Στεγάζεται σε δημόσιο οίκημα αποτελούμενο από αίθουσα 26 τ.μ. Φοιτούν 15 μαθητές.
14-5-38: Το διδακτήριο
είναι σε ικανοποιητική κατάσταση. Είναι ελλιπέστατο σε έπιπλα και εποπτικά
μέσα. Σχολικός κήπος, ιδρύθη και εκαλλιεργήθη. Μαθητές 13, φοιτώντες στις 3
πρώτες τάξεις. Ο διδάσκαλος φιλότιμος και ευσυνείδητος κατέβαλε απάσας τας
δυνάμεις του, παρουσίασε ικανοποιητικά αποτελέσματα με τους ευαρίθμους μαθητές
του. Για να μη φθείρεται ο διδάσκαλος ούτος περαιτέρω εις τοιούτο ατροφικό
σχολείο, το ΕΣΣΕ (Εποπτικό Συμβούλιο Στοιχειώδους Εκπαιδεύσεως) με την εισήγηση
του Επιθεωρητή το μετέθεσε σε σχολείο έχον ανάγκες τοιούτου καλού και ικανού
διδασκάλου. Κατέβαλε προσπάθειες δια τη συντήρηση του διδακτηρίου, καλλιέργεια
σχολικού κήπου και νυκτερινή σχολή.
21-5-39: Το υλικό ελλιπέστατο εις έπιπλα και εποπτικά μέσα. Ακατάλληλα θρανία παλαιά. Σύνολο μαθητών 14. Κατά την επιθεώρηση απόντες όλοι. Παρόντες ουδείς. Καίτοι ειδοποιήθη ο διδ/λος από της προηγουμένης-διότι σήμερον είναι Κυριακή-δεν πρόλαβε να κρατήσει τα παιδιά, άτινα λόγω και της χθεσινής αργίας του σχολείου εκ της συμμετοχής του διδασκάλου εις την Παιδαγωγική συγκέντρωση Νησίου είχαν ματαβεί στις κτηνοτροφικές ασχολίες των προσφιλεστέρας από τας σχολικάς. Διδάσκαλος ο μονίμως διορισθείς, πτυχιούχος Παιδ. Ακαδημίας Νικόλαος Παπακωνσταντίνου μέχρι 11-4-39 οπότε στρατεύθηκε ως κληρωτός. Από 15-5-39 υπηρεσία ανέλαβε ως προσωρινός αναπληρωτής ο Κων/νος Γκιάτας εκ Σιατίστης.
21-9-37: Ο Διευθυντής του σχολείου αναφέρει στο Νομάρχη ότι το σχολείο στεγάζεται σε δημόσιο μονώροφο οίκημα αποτελούμενο εκ μιας αιθούσης εκτάσεως 26 τ.μ και εξ ενός γραφείου, Φοιτούν 12-15 μαθητές.
Πηγές: ΓΑΚ Κοζάνης, Φωτογραφίες εκκλησιών Βάσω Τσιάνη
Ενθυμίσεις από την εκκλησία του Νεοχωρίου
Περισσότερα στο βιβλίο μου "ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΓΡΕΒΕΝΩΝ"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου