ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΡΕΒΕΝΩΝ

Δήμητρα, η (Αράπη -μεικτός οικισμός)

 Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου

Από το βιβλίο μου "ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΓΡΕΒΕΝΩΝ" σελ. 386

Γενικά: Η Δήμητρα χτισμένη σε υψόμετρο 454 μέτρων βρίσκεται κοντά στους οικισμούς Παλιουριά, Δίπορο, Καρπερό, Παναγία. Πανηγυρίζει του Αγίου Γεωργίου.

Κοινοτικά: Με  το ΦΕΚ 260 Α με ημερομηνία 31/12/1918 ο οικισμός Αράπη προσαρτάται στην κοινότητα Δημηνίτσας (Καρπερού).  Το 1961 ο οικισμός μετονομάζεται σε Δήμητρα. Στις 4/12/1997 αποσπάται από την κοινότητα Καρπερού και προσαρτάται στο Δήμο Χασίων και στις 7/6/2010 στο δήμο Δεσκάτης. Στον εκλογικό κατάλογο της Υποδιοικήσεως Γρεβενών του 1914 ήταν εγγεγραμμένοι 47 χριστιανοί.

Αλληλεγγύη: Ο πρόεδρος της κοινότητας Καρπερού αναφέρει στις 5-4-41 ότι οι κάτοικοι του συνοικισμού Αράπη με μεγάλη προθυμία καλλιέργησαν τους αγρούς των στρατευθέντων, αφού κατά την καλλιέργεια των σιτηρών το φθινόπωρο του 1940 όχι μόνο καλλιέργησαν τους αγρούς των στρατιωτών αλλά και σε όσους έλλειψε σίτος προς σπορά έκαμαν έρανο αναμεταξύ των οι κάτοικοι και εξοικονόμησαν τον απαιτούμενο  προς σπορά σίτο και έσπειραν ταύτα και είναι άξιοι συγχαρητηρίων (60/1582).

Αρχαιότητες: Στην τοποθεσία Άγιος Κωνσταντίνος, κοντά στον Αλιάκμονα,  βρέθηκαν λίθινα εργαλεία, τρία κτίρια ελληνιστικών και βυζαντινών χρόνων[1]. Αρχαίοι οικισμοί υπάρχουν και στις θέσεις “Μέγα” και “Άγιος Αθανάσιος” όπου βρέθηκαν αρχαία νομίσματα, μαρμάρινο ανδρικό άγαλμα (Σαμσάρης).

Εκπαίδευση: Ο έπαρχος εγκρίνει πίστωση 10.000 δραχμών για την κατασκευή θρανίων, διότι υπήρχαν μόνο τρία και οι μαθητές εδιδάσκοντο σταυροπόδι επί του δαπέδου (Μ.Β 14-10-34).

Ιερά: Ενοριακός ναός Αγίου Νικολάου. Άγιος Γεώργιος, Άγιος Κωνσταντίνος. Εξωκκλήσι του Αγίου Αθανασίου στη θέση Σούτσα 1972.  Αφιερωτές στην πρόθεση 421 της Μονής Αγίου Νικάνορα ήταν για την Α΄ Γραφή 0 (1534-1692)  και στη Β΄ Γραφή 49 (από το 1692 και μετά).

Μακεδονομάχοι: Βασίλειος Ντίνας ως οδηγός ( Παπαδημητρίου. Σελίδες Ιστορίας Γρεβενών σ. 306).

Οικονομία: Γεωργία, κτηνοτροφία. Αίτησις Βασιλείου Καραδήμα  στις 8-5—59 προς τη Νομαρχία ζητά άδεια λήψεως πρεσομηχανής 20 HP  δια την κοπήν κεράμων και οπτολίνθων εις την περιοχήν του Συνοικισμού Αραπίου της κοινότητος Καρπερού (60/845).

Αίτησις Βασιλείου Ευ. Καραδήμου στις 11-7-59 κάτοικος Αραπίου προς το Δασαρχείο Γρεβενών, ζητά άδεια λειτουργίας ασβεστοκαμίνου εις θέσιν Παπανόκου παλιάς Γούβας περιοχής Αραπίου. Την δε εξαχθησομένη άσβεστο θα χρησιμοποιήσει προς εμπορική χρήση. Δια την καύση ασβεστοκαμίνου θα χρησιμοποιήσει καυσόξυλα δρυός και πλατανών εκ κατακειμένων ξερών και κουφαλιαρών (60/845).

Οι κάτοικοι του χωρίου  στις 8-8-52 αναφέρουν στο Δασάρχη Γρεβενών να διατάξει την άρση της απαγορευτικής διαταγής με την οποία απαγορεύεται η βοσκή εις το εν τη θέσει «Βραστερά», του χωρίου πυρποληθέν το έτος 1950 δάσος.

Πληθυσμός:1859=24 στεφάνια.[2] 1913=151. 1920=159. 1928=284. 1940=463. 1951=454. 1961=645. 1971=574. 1981=506. 1991=548. 2001=712. 2011=357. (13^ος κατά σειρά από τους 112 απογραφέντες οικισμούς με την απογραφή του 2011).

Σύλλογοι: α)Γεωργικός Σύλλογος Δήμητρας Γρεβενών (26/5/1923). β)ΑΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑΣ (ποδοσφαιρική ομάδα) γ) Πολιτιστικός Σύλλογος Δήμητρας. Δραστηριότητες: Πάρκο αναψυχής στην τοποθεσία «Άγιος Αθανάσιος» μετά από αναβλάστηση πλατανιών δίπλα στη λίμνη του Ιλαρίωνα. Συμμετέχει στις ενιαύσιες εκδηλώσεις (19 Μαΐου) μνήμης ποντιακού ελληνισμού για τις 353.000 έλληνες του Πόντου που έχασαν τη ζωή τους γιατί ήταν Έλληνες. Αναβιώνει το έθιμο “Λαζαρίνες”. Διατηρεί χορευτικό τμήμα.

---

[1]Καραμήτρου: Η Τυμφαία και ο Ν.Γρεβενών.

[2] Χριστιανικές οικογένειες σύμφωνα με την απογραφή του 1859, προκειμένου να συνεισφέρουν στην κατ’ έτος Αρχιερατική και Πατριαρχική επιχορήγηση. Τα ονόματα των οικισμών σύμφωνα με την απογραφή