Κτιστός τάφος- ηρώο του 1ου αι. μ.Χ. Φωτογραφία (45\31)
Βασίλη Αποστόλου
Δασκάλου του Αου Δημοτικού Σχολείου Κοζάνης
Προτομές-Ανδριάντες –Μνημεία Κοζάνης
Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης
Κοζάνη 2006 σελίδες:238
ISBN:960-87195-6-9
1.ΚΤΙΣΤΟΣ ΤΑΦΟΣ . ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΟΥ 1ΟΥ ΑΙΩΝΑ μ.Χ.
Το έτος 1991 κατά τη διάνοιξη αγωγού στην οδό Αρκαδίου, κοντά στην εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου, αποκαλύφτηκε ο παραπάνω οικογενειακός τάφος. Κατά την αρχαιότητα είχε συληθεί από τυμβωρύχους. Στον εσωτερικό χώρο του τάφου βρέθηκαν τα παρακάτω, τα οποία φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κοζάνης.
α) Μαρμάρινη σαρκοφάγος.
Σήμερα βρίσκεται στον αύλειο χώρο του αρχαιολογικού μουσείου λόγω του μεγάλου βάρους, δεξιά της εισόδου ορατής από την οδό Δημοκρατίας.
Στο βάθος υπάρχει μία μεγαλύτερη σαρκοφάγος η οποία αποκαλύφτηκε στο χωριό Κέντρο, του Δήμου Βεντζίων Γρεβενών στο προαύλιο του δημοτικού σχολείου το έτος 1935. Μεταφέρθηκε στην Κοζάνη με την επίβλεψη του δικηγόρου Κ. Τσιτσελίκη τον Ιούλιο του 1937. Το βάρος της ανέρχεται στα 2000 κιλά.
H σαρκοφάγος που βρέθηκε στην οδό Αρκαδίου στις 10-10-1991, όπου υπάρχει νεκρόπολη ρωμαϊκών χρόνων.(Φωτογραφία 51\150)
β) Μαρμάρινο πορτραίτο γυναικείας μορφής μεγάλης ηλικίας. γ) δύο κεφάλια γυναικείων αγαλμάτων. δ) ένα κεφάλι αγοριού.
Τα ευρήματα φιλοτεχνήθηκαν από αξιόλογους γλύπτες κατά τον 1ο και 2ο αιώνα.
Το μνημείο της οδού Αρκαδίου σήμερα είναι σκεπασμένο με σκέπαστρο, προκειμένου να προστατεύεται από βροχές και χιονοπτώσεις. Περιβάλλεται για λόγους προστασίας και ασφάλειας από συρματόπλεγμα. Σήμερα πρέπει να γίνει επισκέψιμο, πρέπει να αναδειχτεί.
Η αρχαιολόγος Γεωργία Καραμήτρου-Μεντεσίδη που τόσα πολλά προσέφερε
και προσφέρει στον τόπο γράφει για το συγκεκριμένο θέμα.( 45\32)
«Για το χώρο αυτό εκκρεμεί η μελέτη διαμόρφωσης, ώστε ο μεγάλος τάφος-ηρώο, που ανασκάφηκε πρόσφατα, να αναδειχτεί με την τοποθέτηση στην αρχική θέση εκμαγείων των αγαλμάτων και να καταστεί επισκέψιμο μνημείο-μαρτυρία της ανθηρής οικονομικά και καλλιτεχνικής πόλης».
Ακόμα μία μαρμάρινη στήλη που να δίδει σαφείς πληροφορίες στους επισκέπτες κρίνεται απαραίτητη. Η ανάδειξη αυτού του χώρου όπως κι άλλων αρχαιολογικών τόπων της πόλης θα συνδέσει το παρόν με το παρελθόν και θα φανεί έτσι η διαχρονικότητα της πόλης, γιατί η Κοζάνη δεν είναι πόλη του 1300 μ.Χ όπως πάει να καθιερωθεί, αλλά είναι πόλη αρχαία. Γραπτές πηγές είναι τα πλούσια ευρήματα, που όλως τυχαία αποκαλύφτηκαν, όπως του 1000 π.Χ, του 400 π.Χ, του 2ου αιώνος μ.Χ., της Βυζαντινής περιόδου.
Μ’ αυτόν τον τρόπο οι μαθητές θα αποκτήσουν ιστορική συνείδηση θα συνειδητοποιήσουν ότι ζουν σ’ έναν τόπο που μεγαλούργησε από την περίοδο των μυκηναϊκών χρόνων. Πολλά από τα αρχαιολογικά ευρήματα είναι ενεπίγραφα με γραφή ελληνική.
Αρχαιολογικοί χώροι της πόλης Κοζάνης.
1.Οδός Αρκαδίου, Τριπόταμος, Τρίδεντρο, περιοχή Αγίου Κωνσταντίνου, σιδηροδρομικός σταθμός. Ευρήματα: α) Ενεπίγραφο επιτύμβιο κιονόκρανο του 2ου αιώνος μ.Χ. Το αρχαίο αντικείμενο μεταφέρθηκε το 1817 από τον Άγγλο στρατιωτικό W.Leake στην Ευρώπη απ’ όπου επέστρεψε το 1848 με συνδρομή των Κοζανιτών που διέμεναν στη Βιέννη και τοποθετήθηκε στη βιβλιοθήκη. Φέρει επιγραφή στις τρεις πλευρές β) Το 1930 αποκαλύφτηκαν τάφοι με κτερίσματα κατά τις εργασίες κατασκευής της σιδηροδρομικής γραμμής, όπως πήλινα αγγεία και επιτύμβια στήλη με ανάγλυφη γυναικεία μορφή του 2ου αιώνα μ.Χ με την επιγραφή Εαρίνη\ Ηρακλίδου. γ)Το 1968 κατά τις εργασίες ισοπέδωσης του αύλειου χώρου του Αγίου Κωνσταντίνου για κατασκευή του Γκέρτσειου ιδρύματος αποκαλύφτηκε κιβωτιόσχημος τάφος που περιείχε χάλκινη κυλινδρική πυξίδα, αργυρό κουταλάκι, σιδερένιο αντικείμενο, δύο πήλινους αμφορείς και δύο γυάλινα αγγεία. δ) Το 1991 στην οδό Αρκαδίου κτιστός οικογενειακός τάφος.
2. Της Μπίλιως τα Νημόρια (πλατεία 25ης Μαρτίου, Αλώνια.)
Ευρήματα: α)Το 1930 πήλινο αγγείο κλασικών χρόνων. β)Το 1970 πήλινα χειροποίητα αγγεία πρώιμης εποχής του σιδήρου. γ) Το 1972 τάφος ρωμαϊκών, βυζαντινών χρόνων, μυκηναϊκά όστρακα της περιόδου 1300-1200 π.Χ.
3. Οδός Ακροπολίτου, κοντά στο μέγαρο της Νομαρχιακής αυτοδιοίκησης. Το 1963 κατά την εκτέλεση δημοτικών έργων βρέθηκε πήλινο πινάκιο. Ανάγλυφος αμφορέας ελληνιστικών χρόνων.
4.Κεντρική πλατεία Το έτος 1931 μία μαρμάρινη στήλη με επιγραφή στα ελληνικά της ρωμαϊκής περιόδου.
5.Μεταξύ των ναών Αγίου Δημητρίου και Αγίων Αναργύρων το έτος 1938 βρέθηκε στήλη με ανάγλυφη παράσταση του Δία.
6. Οδός Φιλίππου, νότια του σημερινού νεκροταφείου. Κατά τη διάνοιξη της οδού βρέθηκαν 21 λακκοειδείς τάφοι και 2 κιβωτιόσχημοι. Μερικά από τα κτερίσματα είναι πήλινα αγγεία, όπλα, κοσμήματα, μεταλλικά αγγεία, αργυρή φιάλη με επιγραφή του 4ου αιώνος π.Χ. Αθαναίας: ιαρά:τας Μhεγαροί., διάτρητος λίθινος πέλεκυς προϊστορικών χρόνων, 22 όστρακα μυκηναϊκών αγγείων, αργυρό νόμισμα με παραστάσεις του Ηρακλή και του Δία καθισμένο σε θρόνο με σκήπτρο και κεραυνό. Επίσης βρέθηκε υδρία που παριστάνει τον Ηρακλή να παλεύει με το λιοντάρι της Νεμέας και την Αθηνά να συμπαρίσταται.
7.Ύψωμα Αγίου Αθανασίου. Το έτος 1930 βρέθηκαν 30 πήλινα χειροποίητα αγγεία της Πρώιμης εποχής του σιδήρου και 22 μικρά γυάλινα αγγεία ρωμαϊκών χρόνων.
8.Σιόποτο. Σύμφωνα με δημοσίευμα του τοπικού τύπου (44\28-1-1937) οι εργάτες του δήμου κατά την εκτέλεση χωματουργικών εργασιών για την κατασκευή λεκάνης ποτίσματος των ζώων βρήκαν τεμάχιο αγάλματος 30 εκατοστών που παρίστανε το κάτω μέρος του ανθρώπου. Ο εργοδηγός του δήμου κ. Καραβάς το παρέδωσε στο τοπικό μουσείο του Δήμου.
Δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι στο Νομό Κοζάνης και συγκεκριμένα στο χωριό Παλιόκαστρο Βοΐου (κοντά στα χωριά Έξαρχος και Δαφνερό) βρέθηκε το 1963 το αρχαιότερο παλαιολιθικό εργαλείο της Ελλάδας ηλικίας 100.000 χρόνων, ένας λίθινος χειροπέλεκυς, ο οποίος εκτίθεται στο αρχαιολογικό Μουσείο της Κοζάνης. Το εύρημα δεν αναφέρεται στα διδακτικά βιβλία της ιστορίας.
Ο λίθινος χειροπέλεκυς του Παλαιοκάστρου ηλικίας 100.000 χρόνων. Φωτογραφία (45\59)
Περισσότερες πληροφορίες υπάρχουν στο βιβλίο: «Κοζάνη, πόλη Ελιμειώτιδος, Αρχαιολογικός οδηγός» της Καραμήτρου Μεντεσίδη που εκδόθηκε με χορηγία του Δήμου Κοζάνης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου