Αγία Κυριακή (Σκούλιαρη) Δήμου Βελβεντού Κοζάνης

 

Αγία Κυριακή (Σκούλιαρη) Δήμου Βελβεντού Κοζάνης

 

Από το βιβλίο του Βασίλη Αποστόλου “Οικισμοί Δήμων Σερβίων-Βελβεντού”  σ. 177 Κοζάνη 2022

 

Γενικά: Η Αγία Κυριακή βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του νομού Κοζάνης, στα ΒΔ. Πιέρια, σε υψόμετρο 760 μ, σε ορεινή τοποθεσία που δεσπόζει στο βόρειο τμήμα της τεχνητής λίμνης του Αλιάκμονα, στη διαδρομή Βελβεντού- Αγία Κυριακή αποστάσεως 8 χλμ. με πλησιέστερο οικισμό τον Πολύφυτο. Απέχει από την Κοζάνη, 75 χλμ. περίπου, προς τα ανατολικά. Στον οικισμό μένουν ελάχιστοι. Οι περισσότεροι μετακόμισαν στο Βελβεντό, Κοζάνη, Βέροια. Στον οικισμό λειτουργεί κοινοτικός ξενώνας.

Εκλογικά: Στις πρώτες βουλευτικές εκλογές 30-5-1915 οι άρρενες εκλογείς  ψήφισαν στο 8^ο εκλογικό κέντρο της Υποδιοικήσεως Σερβίων με τόπο ψηφοφορίας τον οικισμό Καταφύγι.

Για το δημοψήφισμα της 3^ης Νοεμβρίου 1935  ψήφισαν Βασιλευομένη δημοκρατία  165. Αβασίλευτη δημοκρατία 0  Λευκά 0

Εκπαιδευτικά: Έκθεση του Επιθεωρητή Δημοτικών Σχολείων Κοζάνης Ι .Μαργαρώνη στις 15-5-17 «Μονοτάξιον μικτόν. Τάξεις 5. Το διδακτήριον είναι κοινοτικόν, νεόδμητον, διώροφον και ευήλιον. Εν τω κάτω ορόφω είναι δωμάτιον προς κατοικίαν του διδασκάλου και αποθήκη. Εν τω άνω 3 αίθουσαι παραδόσεως επαρκείς τον τε χώρον και τον φωτισμόν. Παρά το σχολείον σχολικός κήπος, την κυριότητα του οποίου αμφισβητεί γείτων τις, όστις δια προσωρινών μέτρων κατεδίκασε την εναγομένην κοινότητα. Ένεκα τούτου οι αντιπρόσωποι της κοινότητος ητήσαντο την αντίληψιν ημών επί του προκειμένου προς αναθεώρησιν της δίκης.

Υλικόν του σχολείου: 1 έδρα, 2 καθίσματα, 3 πίνακες, 1 κώδων, 6 χάρται γεωγραφικοί, 17 θρανία καινουργή παλαιού τύπου και 2 θερμάστραι. Αρχείον: Μαθητολόγιον, γεν. έλεγχος και πλέον ου. Μαθηταί εγγεγραμμένοι 110, λίαν ευφυείς. Ο διδάσκαλος Αδ. Ηλιάδης, τριτοβ. δημοδιδάσκαλος του λυκείου Κων/πόλεως. Οι μαθητές του έχουσι πλουσίας γνώσεις, απαιτεί δε ν’ απαντώσι αυτώ οι μαθηταί τάχιστα, ως οι εβραίοι, κατά την έκφρασίν του».

            Η Σχολική Επιτροπή που συγκροτήθηκε τον Αύγουστο  του 1928 αποτελούνταν από τους  Γεώρ. Παπαμάρκου πρόεδρο,  Αστ.Κακούλης ταμίας, Νικολ. Παπαδημητρίου  μέλος.

            Οι είκοσι εννέα μαθητές του δημ σχ,. Σκούλιαρης στις 2-2-41 εισέφεραν για τα μαθητικά συσσίτια 1940-41 από 15 δρχ. (60/1443).

            Ο Επιθεωρητής Δημοτικών Σχολείων με πράξη στις 27-10-42 μετά από πρόταση του διευθυντή του Δημοτικού σχολείου επεβλήθη  χρηματικό πρόστιμο  σε 23 γονείς για πλημμελή φοίτηση των παιδιών τους στο σχολείο (70/88).

Διδάσκαλοι

Παπαβασιλείου Ελένη εκ Βελβενδού, 1912. πτυχιούχος 3/ξίου διδασκαλείου (Σκούλιαρη 34,  38)

Το εποπτικό συμβούλιο στις 30-6-39 προτείνει όπως απονεμηθεί έπαινος και τιμητική διάκρισις στον Αθανάσιο Μανωλή του διταξίου δημοτικού σχολείου Σκούλιαρης

«Αθανάσιος Μανωλής. Κατάγεται εκ Σκούλιαρης, είναι ετών 30 υγιής και έγγαμος, κέκτηται πτυχίον τριταξίου Διδασκαλείου, υπηρετεί με βαθμόν Γραμματέως Β΄και έχει συνολικήν υπηρεσίαν 13 ετών. Η γενική και επαγγελματική αυτού μόρφωσις είναι πολύ καλή. Από απόψεως διδακτικής ικανότητος είναι διδάσκαλος ικανός. Από διοικητικής λίαν δεξιός. Από απόψεως φιλοπονίας λίαν φιλόπονος και πολύ καλός ως προς την εξωτερικήν εμφάνισιν. Κατορθώνει να έρχεται σε ψυχικήν επαφήν με τους μαθητάς και γονείς αυτών. Μολονότι τυγχάνει πτωχός οικογενειάρχης, εκ ζήλου προς περεταίρω αυτοβελτίωσιν, εξοδεύει διαρκώς προς προμήθειαν παιδαγωγικών και άλλων βιβλίων, καταρτίζων ούτω πλουσίαν ατομικήν βιβλιοθήκην.  Έξωθι του σχολείου του, όπερ στεγάζεται εις νεόδμητον διδακτήριον, δια την αποπεράτωσιν του οποίου ούτε ολίγον συνετέλεσε, ίδρυσε θαυμάσιον σχολικόν κήπον, ον δεν χρησιμοποιεί μόνον δια διδακτικούς και παιδαγωγικούς σκοπούς αλλά προς διδασκαλίαν και διαφώτισιν των κατοίκων της κοινότητος ως προς την ανάπτυξιν και αξίαν της δενδροκομίας, ην θέλει να καταστήσει την σπουδαιοτέραν πλουτολογικήν πηγήν αυτής, διότι το έδαφός της, ως λίαν κατωφερές είναι ακατάλληλον δια πάσαν σχεδόν άλλην καλλιέργειαν. Προς τούτο ωργάνωσε θαυμασίως τον σχολικόν κήπον ου μόνον δια φυτεύσεως οπωροφόρων και άλλων  δέντρων και δια καλλιεργείας λαχανικών και ανθέων, αλλά και δια πολλών σπορείων και φυτωρίων οπωροφόρων και άλλων καλλωπιστικών και δασικών, τα οποία διαρκώς διανέμει εις τους μαθητάς και τους κατοίκους, επαυξάνων διαρκώς την δενδροκομίαν της κοινότητός του. Δεν πρέπει δε να παραλείψωμεν να τονίσωμεν ότι, λόγω του χθαμαλού πολιτιστικού επιπέδου των κατοίκων της Κοινότητος, εργάζεται υπό τας πλέον δυσμενείς συνθήκας. Εν τούτοις πιστεύων εις την δυναμικότητά του δεν αποθαρρύνεται επιμένει, εργάζεται».

 Έρανοι: Υπέρ του οικοτροφείου θηλέων Κοζάνης 100 δρχ. το 1927

Ιερά: Ενοριακός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου όπου και πανηγυρίζει.  Ανηγέρθη το 1875. Άγιος Αθανάσιος, Άγιος Μερκούριος, Αγία Κυριακή.

Μέλη του Ιερατικού Συνδέσμου Κοζάνης  στις 28-3-27 ήταν οι Γεώργιος…και Κων/νος Ανθίτσης (60/1472).

         Κατανομή περιουσίας:  Στις 2-9-1926 η επιτροπή αποτελούμενη από Αστέριο Κακούλη και Δημ. Παπαμάρκου παραχωρεί στην εκκλησία το ήμισυ εξ αδιαιρέτου του υπ΄αυτής διαχειριζομένου λειβαδίου εκ πέντε στρεμμάτων στη δε σχολική παραχωρεί κατά κυριότητα προς συντήρηση του σχολείου το έτερον ήμισυ.

Κατοχή: Η Αναστασία χήρα Δημητρίου Χρήστου Σγούρου κάτοικος Σκούλιαρης  δηλώνει στις 10-10-46 στο Γενικό Διοικητή Μακεδονίας ότι ο σύζυγός της εφονεύθη υπό Γερμανών στρατιωτών στη Γέφυρα της κοινότητας Λεπτοκαργιάς το Φεβρουάριο μήνα του έτους 1944. Ο ειρηνοδίκης Πιερίας στις 27-9-46 έδωσε παραγγελία στο Ληξίαρχο της Λεπτοκαργιάς να συντάξει ληξιαρχική πράξη. Την ίδια ημέρα την γνωστοποίησαν ότι το κοινοτικό κατάστημα και το Ληξιαρχείο κατεστράφη υπό των αναρχικών (60/1053).

Η Επιτροπή Μητέρων απόρων τέκνων της Σκούλιαρης με υπόμνημα στο Γενικό Διοικητή Μακεδονίας στις 5-5-1952 μεταξύ άλλων αναφέρει. «Το χωρίο κείμενο επί αποκρήμνων ορέων έγινε παρανάλωμα του πυρός υπό των Γερμανών, οι δε κάτοικοι τούτων πεινώντες και γυμνητεύοντες διασκορπίσθηκαν προσπαθούντες έκαστος να εξοικονομήσει το ψωμί των πεινώντων παιδιών». Ζητούν να συμπεριληφθούν σε καταστάσεις διανομής τροφίμων τα άπορα τέκνα ,60 τον αριθμό (60/1246).

Κοινοτικά: Σύσταση της κοινότητας στις 31/12/1918  με έδρα τον οικισμό Σκούλιαρη. Στις 20/6/1961 μετονομάζεται σε Αγία Κυριακή.  Στις 7/10/1985 προσαρτάται στο δήμο Βελβεντού.

Στις κοινοτικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 25-10-25 ψήφισαν 89 εκλογείς και έλαβαν ψήφους οι Ιωάννης Μπαλατζής 63, Δημ. Σγουρός 61, Αθαν. Ρηγ. Νατσιούλας 55, Δημήτριος Παπαμάρκου 54, Δήμος Λόγας 48, Γεώργιος Σταμάτης 26, Αθανάσιος Καραμανώλας 23, Αθανάσιος Μανώλας 22, Δημήτριος Δούπουλος 22, Αντώνιος Ανθίτης 21, Αναστάσιος Βέιος 14, Αθανάσιος Βέιος 13, Γρηγόριος Πγιάλας 10, Χρίστος Κακούλης 3, Λάμπρος Λόγας 3.

Διενέξεις  ως προς τα όρια το 1926 είχε και η κοινότητα Σκούλιαρης με τις κοινότητες Καταφυγίου και Φυτίβιανης.

Ο Νομάρχης Κοζάνης στις 23-3-39 ζητά από τους προέδρους των κοινοτήτων Σκούλιαρης, Καταφυγίου, Παλιογρατσάνου να διαθέσουν από 100 τουλάχιστο ημερομίσθια προσωπικής εργασίας δια την καταδίωξη της κάμπιας ήτις επικινδύνως εξηπλώθη επί των δασών πεύκης της περιφέρειας Σερβίων. Παρακαλεί επίσης να συστήσουν στα μέλη της Ε.Ο.Ν να συμβάλλουν στο έργο της καταπολεμήσεως της κάμπιας (60/1675).

Πληθυσμός:1913=675. 1920=585. 1928=560. 1940=. 1951=. 1961=. 1971=. 1981= 24. 1991=46. 2001=59. 2011=14