Τρίτη 6 Απριλίου 2021

Μπούρινος 6ο "Βαλαάδες περιφέρειας Γρεβενών"

 

Ανάρτηση 

στις 4 Μαΐου 1914 στην ομάδα του fb «Παλιές φωτογραφίες Βοΐου Κοζάνης (Ανασελίτσα)» από τον Aycan Yilmaz,ο πατέρας του από Κιβωτό έτυχε ανταλλαγής.

   Πρόκειται για γυναίκα από την Κιβωτό Γρεβενών μουσουλαμάνα (μιλούσε ελληνικά) η οποία έτυχε ανταλλαγής το 1924 (3 Απριλίου) για την Τουρκία.


Κεφάλαιο 33. ΒΑΛΑΑΔΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ

 

Με την απόβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη στις 15 Μαΐου 1919 μετά από προτροπή των Αγγλογάλλων  αρχίζει ο Μικρασιατικός πόλεμος ο οποίος λήγει με την πυρπόληση της Σμύρνης στις 27-8-1922. Με το Πρωτόκολλο ανταλλαγής που συμφωνήθηκε στη Λωζάννη (Ελβετία) στις 30-1-1923 αποφασίζεται η ανταλλαγή των πληθυσμών των Ορθοδόξων Ελλήνων της Μ.Ασίας και Μουσουλμάνων κατοίκων της Ελλάδας αρχομένης από 1 Μαΐου 1923.

Στην περιοχή των Βεντζίων, Γρεβενών, Ανασελίτσης, Άργους Ορεστικού οι Μουσουλμάνοι που ανταλλάσσονται είναι Έλληνες που αλλαξοπίστησαν οι επονομαζόμενοι Βαλαάδες.

Κύριες αιτίες που προχώρησαν στον Ισλαμισμό ήταν ο κεφαλικός φόρος, ο φόρος της δεκάτης, η αρπαγή της περιουσίας, η τσιφλικοποίηση οικισμών, το παιδομάζωμα, η εισφορά στο πατριαρχείο, η κοινωνική καταξίωση των εξωμοτών.

               Οι εξισλαμισθέντες ομιλούσαν την ελληνική γλώσσα, τη μόνη τουρκική λέξη που γνώριζαν, ήταν η προσφώνηση «Βα Αλλάχ= Μα τον Αλλάχ». Δε φοιτούσαν σε σχολεία γι’ αυτό και δεν έμαθαν την τουρκική γλώσσα. Επαφή με την τουρκική γλώσσα είχαν οι άρρενες όταν υπηρετούσαν τη στρατιωτική θητεία.

               Τα χωριά του Νομού Γρεβενών με αμιγείς βαλααδικούς πληθυσμούς σύμφωνα με τον εκλογικό κατάλογο του 1914 της υποδιοικήσεως Γρεβενών, στον οποίο καταγράφονται άρρενες ψηφοφόροι, ήταν : Βέντζια (Κέντρο) 79,  Τόριστα (Ποντινή) 144,  Νησηνίκος (Νησί) 54, Κρίφτσι (Κιβωτός) 258, Πηγαδίτσα 116,  Δοβράτοβον  (Βατόλακκος) 83, Κομπλάριον (Μυρσίνα) 106, Κυρά Καλή 53, Κάστρο 44. Αναβρυτά  (Βράστινον) 74.

               Οικισμοί που εκτός από τους χριστιανούς υπήρχαν και Βαλαάδες. Ο πρώτος αριθμός δείχνει χριστιανούς κι ο δεύτερος Βαλαάδες. Αγαλαίοι (6-27), Γρεβενά (498-155), Κοκκινιά (69-65), Άγ. Γεώργιος (255-176), Σύνδεντρο (76-91), Κληματάκι (115- 69), Έλατος (61-59), Μηλιά (73- 22), Μέγα Σειρήνι (134-25).

Περιοδικό "Ο Μπούρινος". Ετήσια έκδοση του Επιμορφωτικού- Εξωραϊστικού-Εκπολιτιστικού Συλλόγου Εξάρχου Γρεβενών  "Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ". Έτος έκδοσης 2014,  σελίδες 96, κεφάλαια 55.

6o Τεύχος. Έτος 6ο.

Η επικαιρότητα που παρατίθεται στο παρόν τεύχος αφορά το 2013.

Επιμελητής έκδοσης: Βασίλης Αποστόλου

ISSN:2241-0805

 

Δευτέρα 5 Απριλίου 2021

Προτομές Ανδριάντες Μνημεία Κοζάνης "Ο γλύπτης Βαγγέλης Τσεκρέζης"

 

 

 

Ο  Βαγγέλης Τσεκρέζης φιλοτεχνώντας την προτομή του Ίωνα Δραγούμη.

Κεφάλαιο 24 ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΤΣΕΚΡΕΖΗΣ

             Γεννήθηκε στην Κορυτσά της Βορείου Ηπείρου το έτος 1957. Το έτος 1972 τελειώνει το 8 \τάξιο δημοτικό σχολείο της γενέτειράς του. Στη συνέχεια για τέσσερα χρόνια (1972-76) φοιτά στο καλλιτεχνικό λύκειο Τιράνων. Ολοκληρώνει τις σπουδές του (1978-82) στη Σχολή Καλών Τεχνών Τιράνων. Έργα του εκθέτονται σε διάφορες πόλεις της Αλβανίας.

             Το 1993 εγκαθίσταται στην Ελλάδα κι ασχολείται με την γλυπτική. Με δαπάνες του  Συνδέσμου Γραμμάτων και Τεχνών φιλοτεχνεί 4 προτομές που κοσμούν την πόλη μας. Χαρίσιος Μεγδάνης, Ίων Δραγούμης, Ιωάννης Τράντας, Κων\νος Τσιτσελίκης.

            Φιλοτεχνεί για το μουσείο του Μακεδονικού αγώνα στο Μπούρινο 30 προτομές μαρτύρων και ηρώων αγωνιστών. Μερικές απ’ αυτές είναι. Φίλιππος, Αριστοτέλης, Μπρούφας, Θεόδωρος Ζιάκας, Φαρμάκης, Ολύμπιος, Κοβεντάρος Ιωάννης, Ρήγας Φεραίος, Αναστάσιος Πηχεών, Καπετάνισσα Περιστέρα, Ιωσήφ Λιάτης. Επίσης φιλοτέχνησε Νικόλαος Μαλούτας στο στρατόπεδο, Αλέξανδρος Υψηλάντης στη Λευκόβρυση, Γεώργιος Ρουσιάδης στο Μουσείο του Συνδέσμου Γραμμάτων και Τεχνών Κοζάνης. Ακόμα στον Μπούρινο φιλοτέχνησε τον ανδριάντα του ανώνυμου Έλληνα Μακεδονομάχου, ύψους 3,5 μέτρων, το άγαλμα της Ελευθερίας ύψους 3,20 μέτρων, το μνημείο των Κυπρίων.

            Ζει και εργάζεται στην Κοζάνη με τη σύζυγό του και την κόρη του Ραφαέλα. Την  κόρη  του Ραφαέλα την είχα μαθήτρια στην Δ΄ τάξη, το σχολικό έτος 2002-2003 και στην Στ΄ τάξη το σχολικό έτος 2004-05.

 

Βασίλη Αποστόλου

Δασκάλου του Αου Δημοτικού Σχολείου Κοζάνης

Προτομές-Ανδριάντες –Μνημεία Κοζάνης

Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης

Κοζάνη 2006 σελίδες:238

ISBN:960-87195-6-9

Μπούρινος 6ο "Συνεταιρισμός Ποντινής Γρεβενών 1951"

 

 

 

 

Κεφάλαιο 34. Συνεταιρισμός  Ποντινής 1951

Υ.Χ Γρεβενών   Σταθμός Χωροφυλακής Σαρακίνης

                                        Κατάστασις

Γεωργικού Πιστωτικού Συνεταιρισμού χωρίου Ποντινής

Ιδρύθηκε με την εγκριτική διαταγή 32500 στις 20 Μαρτίου 1946

1.Μίσσιος Δημήτριος του Κων/νου, πρόεδρος

2.Δημητριάδης Μιχαήλ του Θεόδωρου Αντιπρόεδρος

3.Σπανούδης Μιλτιάδης του Χαραλάμπους, ταμίας

4.Αθανασιάδης Αθανάσιος του Χαραλάμπου
ς, γραμματέας

5.Αβραμίδης Ιάκωβος του Σάββα, μέλος

Εν Σαρακίνη τη 7-7-1951

Ο Διοικητής του Σταθμού

Περιοδικό "Ο Μπούρινος". Ετήσια έκδοση του Επιμορφωτικού- Εξωραϊστικού-Εκπολιτιστικού Συλλόγου Εξάρχου Γρεβενών  "Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ". Έτος έκδοσης 2014,  σελίδες 96, κεφάλαια 55.

6o Τεύχος. Έτος 6ο.

Η επικαιρότητα που παρατίθεται στο παρόν τεύχος αφορά το 2013.

Επιμελητής έκδοσης: Βασίλης Αποστόλου

ISSN:2241-0805

Παρασκευή 2 Απριλίου 2021

Προτομές-Ανδριάντες-Μνημεία Κοζάνης "Οδοί ηρώων"

 

 

Κάθε πινακίδα και ένα ηρώο (προτομές, ανδριάς)


Βασίλη Αποστόλου

Δασκάλου του Αου Δημοτικού Σχολείου Κοζάνης

Προτομές-Ανδριάντες –Μνημεία Κοζάνης

Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης

Κοζάνη 2006 σελίδες:238

ISBN:960-87195-6-9

 

Κεφάλαιο 25.ΟΔΟΙ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ

 

            Κάθε οργανωμένη κοινωνία, τιμά τις προσωπικότητες που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εθνική και τοπική ιστορία ενός τόπου.

             Η πόλη της Κοζάνης δεν τους τίμησε μόνο με ανδριάντες και προτομές αλλά έδωσε σε οδούς, πλατείες τα ονόματά τους. Η ονοματοθεσία οδών χρειάζεται σπουδή, φρόνηση και βαθιά γνώση της τοπικής ιστορίας. Ο τόπος και το μέγεθος μιας οδού που δίδεται σε μια προσωπικότητα πρέπει να είναι συνάρτηση της περιοχής που έδρασε και της προσφοράς στον τόπο.

             Τα ιστορικά τοπωνύμια, οι πολιτικοί άνδρες, τα ιστορικά πρόσωπα, οι άνθρωποι των γραμμάτων, η κοινωνική προσφορά των συμπολιτών πρέπει να τιμώνται με οδούς και πλατείες από την τοπική κοινωνία.

            Οι δε αλλαγές ονομάτων οδών πρέπει να γίνονται μετά από μελέτη και φρόνηση. Χαρακτηριστική είναι η διαφωνία του υπουργού με τη δημοτική αρχή για την αλλαγή του ονόματος της πλατείας της 25ης Μαρτίου.

            Στις 10 Νοεμβρίου 1962 ο Υπουργός Εσωτερικών με απόφασή του δεν εγκρίνει τη μετονομασία της πλατείας 25ης Μαρτίου (Αλώνια) σε πλατεία Κασομούλη. Προτείνει να δοθεί το όνομα Κασομούλη σε μία από τις πλατείες του δήμου Ελευθερίας ή Νίκης.

            Ο δήμος με άλλη απόφασή του επανέρχεται, υποστηρίζει την αρχική πρόταση. Πληροφορεί ότι καταβάλλεται προσπάθεια να ανεγερθεί ανδριάντας του Κασομούλη στην προτεινόμενη πλατεία. «Εις τον ομφαλόν δε της πόλης οι πλατείες Ελευθερίας και Νίκης συμβολίζουν επαρκώς την αλησμόνητο εποχή της 25ης Μαρτίου  1821». Ωστόσο ο Υπουργός Εσωτερικών εμμένει στην απόφασή του δεν εγκρίνει τη μετονομασία.

            Κι ο Δελιαλής, έφορος της βιβλιοθήκης, επισημαίνει τις δυσκολίες που ανακύπτουν, όταν πρόκειται να παρθούν αποφάσεις σχετικές με την ονοματοθεσία οδών και πλατειών. Λαμβάνει προφορική διαταγή να επισπεύσει την εργασία της επιτροπής ονομασιών. Ο συνετός Δελιαλής απαντά στο δήμαρχο (αχρονολόγητο έγγραφο) ότι η ονοματοθεσία μιας πόλης απαιτεί τεράστια εργασία. Το πόρισμα της Επιτροπής πρέπει να μελετηθεί από ειδικούς επιστήμονες ήτοι μηχανικό, νομικό και ενός γλωσσολόγου φιλόλογου. Προτείνει τα ονόματα των οδών να προέρχονται από την τοπική ιστορία και παράδοση της κλασικής εποχής, της δυναστείας των Μακεδόνων Βυζαντινής περιόδου, Τουρκοκρατίας, ιστορικά τοπωνύμια και ιστορικά γεγονότα. Τα ονόματα να είναι απλά σύμφωνα με το πνευματικό επίπεδο του λαού μας. Θλίβεται για το γεγονός ότι υπάρχουν ανορθόγραφες πινακίδες στα επαγγελματικά καταστήματα και προτείνει η επιτροπή να επιληφθεί του θέματος. (3\ΚΤ 110α)

              Οι οδοί και οι πλατείες μιας πόλης με την ονοματοθεσία τους συνθέτουν την ιστορία  μιας πόλης. Μοιάζουν μ’ ένα πολυσέλιδο βιβλίο που στις σελίδες περιέχεται μόνο ο τίτλος. Κάθε σελίδα κι ένας ευπατρίδης, κάθε σελίδα κι ένα ιστορικό γεγονός. Οι άγραφες σελίδες περιμένουν τους πατριώτες που με τις πράξεις τους θα ανεβάσουν το πνευματικό, πολιτιστικό, οικονομικό επίπεδο της πόλης. Περπάτησα τις οδούς με τις οποίες τιμήθηκαν οι προσωπικότητες με αγάλματα.

  Ο παρακάτω πίνακας δίδει επαρκή στοιχεία για τις οδούς και πλατείες που μας παραπέμπουν στους ήρωες της πόλης.

ΟΔΟΙ

1. Παύλου Μελά. Αριθμός οικοδομών 1-78. Αρχίζει από την Εθνική Τράπεζα (αρ.1) και Λέσχη Αξιωματικών (αρ.2) και καταλήγει στις οδούς Μοναστηρίου, Αγίας Παρασκευής, Μπιζανίου, Στέφανου Σταμκίδη, Αγίων Σαράντα. Οι οδοί που συμβάλλουν στην περιττή σειρά:Ρήγα Φερραίου, Επισκόπου Βενιαμίν, Παπαγιάννη Ιωάννου, Υποσμηναγού Γιολδάση, Άρτης, Βλάστης, Περδίκα, Αθανασίου Μπρούφα, Αντιγόνης. Στην άρτια σειρά συμβάλλουν οι οδοί:Εθελοντών, Κων\νου Παλαιολόγου, Πλατεία Αυλιώτη, Στάμκου Αναστασίου, Λαχανά, Φαίδρας, Δοϊράνης.

 

2. Βενιζέλου. Αριθμός οικιών 1-76 .Αρχίζει από την πλατεία της 28ης Οκτωβρίου και καταλήγει στην οδό 13ης Οκτωβρίου. Συμβάλλουν οι οδοί Δελιαλή, Πολυζούλη, Π.Λιούφη, Ερμού, Σαρανταπόρου, Ωριγένους, Παγούνη, Ι.Μικρού.

 

3. Μ. Αλεξάνδρου. Αριθμός οικιών 1-53. Αρχίζει από την πλατεία της 28ης Οκτωβρίου και καταλήγει στην πλατεία 25ης Μαρτίου (Αλώνια). Οδοί που συμβάλλουν. Συντεχνιών, Νικ.Πλακοπίτη, Ναούσης, Αμύντα Α, Ολύνθου, Παγούνη, Ωριγένους, Σαρανταπόρου, Μελούνας, Νεάρχου.

 

4. Ι. Τράντα Αριθμός οικιών 1-50. Αρχίζει από την πλατεία 28ης Οκτωβρίου και καταλήγει στην πλατεία Συντάγματος. Συμβάλλουν οι οδοί Θέμιδος, Ν.Χαλκιά, Τακιατζήδων, Αδαμαντίδου, Γεωργίου Τιόλη, Στοάς, Μητροπολίτου Κωνστάντιου, Χαρ.Βαμβακά, Χ.Μεγδάνη, Πέτρας, Αμμούδας, Χειμάρας.

 

5. Γ. Ρουσιάδου Αριθμός οικιών 1-28 Αρχίζει από την πλατεία 25ης Μαρτίου (Αλώνια) και καταλήγει στην οδό Γ. Σακελλάριου (Πλάτανος). Συμβάλλουν οι οδοί Κύπρου, Αριστοφάνους, Υψηλάντου, Φιλώτα, Αμύντα Α.

 

6. Στάμκου Αναστασίου. Αριθμός οικιών  1-26. Αρχίζει από την οδό Παύλου Μελά και καταλήγει στην οδό Ισαύρων. Συμβάλλουν οι οδοί Γ. Σακελλάριου, Μιχ. Περδικάρη, Περικλέους, Δαναών

 

7. Χ. Μεγδάνη. Αριθμός οικιών 1-22. Αρχίζει από την οδό Ξ.Τριανταφυλλίδη και καταλήγει στην οδό Ι..Τράντα. Συμβάλλουν οι οδοί. Ζαλόγγου, Διογένους, Δημογεροντίας, Μητροπολίτου Κωνστάντιου.

 

8. Γ. Σακελλάριου Αριθμός οικιών 1-21. Αρχίζει από την οδό Μάρκου Σιακαβάρα (εργατικό κέντρο) και καταλήγει στην οδό Γ.Ρουσιάδου.

 

9. Κ.Δρίζη. Αριθμός οικιών 1-18 Αρχίζει από την οδό Ειρήνης και καταλήγει στην οδό Ξενοφώντος Τριανταφυλλίδη. Συμβάλλουν οι οδοί Εστίας και Βαλταδώρων.

 

10. Ν.Δελιαλή. Αριθμός οικιών 1-10. Αρχίζει από το ξενοδοχείο Αλιάκμων  και καταλήγει στην οδό Σοφοκλέους. Συμβάλλουν οι οδοί Αρχελάου, Βενιζέλου.

 

11. Μαμάτσιου. Αριθμός οικιών 1-10. Αρχίζει από την οδό Μοναστηρίου και καταλήγει στην οδό Δημοκρατίας. Συμβάλλουν οι οδοί Καστοριάς, Ζωντίδου, Ζωγραφίδου, Τσιτσελίκη.

 

12.Μητροπολίτου Ιωακείμ Αποστολίδη. Αριθμός οικιών 1-9 Αρχίζει από την οδό Κωνσταντινουπόλεως και καταλήγει στην οδό Πανόρμου.

 

 13. Ν. Κασομούλη.  Αριθμός οικιών 1-9. Αρχίζει από την εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου και καταλήγει στην πλατεία Συντάγματος. Συμβάλλουν οι οδοί. Παπαδιαμάντη, Αρκαδίου, Βογατσικού, Τίρυνθος, Αμμούδας, Ναουμίδου.

 

14. Αδελφών Βαλταδώρων. Αριθμός οικιών 1-6. Αρχίζει από την πλατεία Νίκης  και καταλήγει στο Βαλταδώρειο γυμνάσιο. Συμβάλλουν οι οδοί Κώστα Βάρναλη, Δρίζη.

 

15. Τσιτσελίκη. Αριθμός οικιών 1-4. Αρχίζει από την οδό Ερρίκου Ντυνάν και τελειώνει στην οδό Αχρίδος στην είσοδο του 11ου Δημοτικού σχολείου.

 

16. Ι. Δραγούμη. Αριθμός οικιών 1-4 Συμβάλλουν οι οδοί: Π.Χαρίση, Β.Φόρη

 

17. Μανέντη. Αριθμός οικιών 1-3. Αρχίζει από την οδό Ν.Χαλκιά  (παλιά δικαστήρια) και καταλήγει στην οδό Τακιατζήδων

 

Πλατεία

1. Λασσάνη. Αριθμός οικιών  1-24. Συμβάλλουν οι οδοί Ολύμπου, Αρχελάου, Τσιμηνάκη, Π.Λιούφη, Ερμού. Συμβάλουν οι οδοί. Ισαύρων, Στάμκου Αναστασίου, Κομνηνών, Δωδεκανήσου.