Λικνάδες Βοΐου Κοζάνης

Λικνάδες,αι

 Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου (Προδημοσίευση:Από το βιβλίο μου ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΒΟΪΟΥ ΚΟΖΑΝΗΣ)

Γενικά:Χτισμένος σε υψόμετρο 730 μ., στην αριστερή όχθη του ποταμού Βέλους  δίπλα στα ερείπια μιας αρχαίας πόλης.

 Στον εκλογικό κατάλογο της Υποδιοικήσεως Ανασελίτσης  του 1915 ήταν εγγεγραμμένοι 45 χριστιανοί  και 6 μουσουλμάνοι.

Στις 31 Δεκεμβρίου 1914 με απόφαση του Νομάρχη Κοζάνης ορίστηκαν στην Υποδιοίκηση Ανασελίτσας δεκαπέντε (15) εκλογικά τμήματα. Οι ψηφοφόροι των Λικνάδων ψήφισαν στο δέκατον τέταρτον με έδραν το χωρίον Βεδυλούστιον (Δαμασκηνιά) μαζί με τους εκλογείς των χωρίων Μεσολογγόστιον (Μεσόλογγος), Πλαζόμιστα (Σταυροδρόμιον), Λικνάδες, Σιρότσιανη (Λεύκη), Τραπατούστιον (Κλεισώρεια) και Λατόριστα (Αγίασμα),  τόπον δε ψηφοφορίας ορίζομεν την δημοτικήν σχολήν[1].

Από τους 76 κατοικημένους οικισμούς που απογράφτηκαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή  το 2011στο Δήμο Βοΐου ο οικισμός με πληθυσμό 16 κατοίκους κατέχει την 70^η θέση. Απογράφηκαν και τρεις ακατοίκητοι οικισμοί Παρόχθιον, Ρόκαστρον, Παναγία Χορηγού (π.παιδικές κατασκηνώσεις).

Αρχαιότητες:Πλούσια τα ευρήματα όπως λίθινα και πήλινα ευρήματα, αγγεία Ρωμαΐκών χρόνων, ογκώδεις πίθοι, χιλιάδες νομίσματα…

Σημαντικό εύρημα η «τρίμορφη» Εκάτη, η οποία βρέθηκε τον Αύγουστο του 1979, από την Στεργιανή Κ.Παντόπουλου στην τοποθεσία «Μπαχτσέδια», μαρμάρινη τριπρόσωπη γυναικεία στήλη. Έχει ύψος 0,30 μ, μήκος 0,16 μ και πλάτο; 0,11 μ. [2] Σήμερα φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κοζάνης επί της οδού Δημοκρατίας.

Στο Δημοτικό σχολείο λειτουργούσε αρχαιολογική συλλογή την οποία είχε δημιουργήσει ο δάσκαλος Αδαμίδης Αλέξανδρος.

         

 

 Η τρίμορφη Εκάτη. Φωτογραφία από τα εγκαίνια του Αρχαιολογικού Μουσείου Κοζάνης

  στις 9 Δεκεμβρίου 2016 (Δημοκρατίας 10)

 

 

 

 

  Εκπαιδευτικά:Λικνάδες,  μονοτάξιο, (γηγενής)[3]

Μαθητές: 21, 26, 24, 23, 27,30, 24, 43, 24[4].

Διδακτήριο: Έτοιμα τα υλικά της ανέγερσης αρχίζει με τη διακοπή των μαθημάτων (8/6/1925)[5]. Διδακτήριο ακατάλληλο, παλαιός ξενώνας (14/6/1927). Διδακτήριο ανηγέρθη το 1925-1929 με δαπάνη του εν Αμερική συλλόγου εκ δραχμών 93 χιλ. έρανο κατοίκων 5 χιλ, κρατική αρωγή 30 χιλ. Είναι 1τάξιο με γραφείο και κατοικία διδασκάλου (28/6/1929). Είναι τύπου μονοταξίου άνευ σχεδίου του υπουργείου με δωμάτιο για το δάσκαλο. Προσανατολισμός μεσημβρινός (21/11/1930).

Υλικό: Θα κατασκευασθούν  θρανία νέου τύπου (8/6/1925). Οκτώ θρανία (9/6/1927). Έχει 3 τρίεδρα θρανία, τα άλλα ερείπια, πίνακα, αριθμητήριο, τραπέζι, κάθισμα, χάρτες, θερμάστρα (28/6/1929). 9 τρίεδρα θρανία, θερμάστρα, τραπέζι, πίναξ, αριθμητήριο, κάθισμα, κώδων, σφραγίς (21/11/1930). Ελλιπέστατο σε εποπτικά μέσα και διδακτικά όργανα (4/6/1939).

Υπηρεσιακά βιβλία-Βιβλιοθήκη: Υπηρεσιακά βιβλία εν τάξει πλην του βιβλίου εμβολιασμού (28/6/1929). Σχολική βιβλιοθήκη δεν υπάρχει (28/5/1937). Πενιχρή

(4/6/1939).

Σχολικός κήπος: Στενόμακρος σχολικός κήπος (28/6/1929). Καλλιεργείται (21/11/1930). Υπάρχει και καλλιεργείται (28/5/1937). Καλός, επιμελώς καλλιεργούμενος, αλλά μη συντηρούμενος, ελλείψει νερού και ασφαλείας (4/6/1939).

Φοίτηση: Τακτική.

Διδάσκαλοι: Θεοδωρακόπουλος Παναγιώτης, Νικολαΐδης Ιωά. Θωμάς, Παπακωνσταντίνου Αθανάσιος, Μπάτζιος Χρήστος, Παπαδόπουλος Αναστάσιος.

Ιστορία ανεγέρσεως διδακτηρίου

Διευθυντής σχολείου Τριαν. Εμμανουηλίδης. Προ του 1925 έτους εστεγάζετο το διδακτήριον εις μίαν οικία του χωριού η οποία είχεν άπαντα τα μειονεκτήματα δια μία τοιαύτην λειτουργίαν. Κατά το έτος 1925 Έλληνες της Αμερικής γνήσια τέκνα του χωρίου Λικνάδων δι’ εράνου μεταξύ των προσέφεραν δια ανέγερσιν διδακτηρίου (80) ογδοήκοντα χιλιάδας προπολεμικάς περίπου δραχμάς, ως και το ελληνικόν δημόσιον (30) τριάκοντα χιλιάδας δραχμάς περίπου. Ή έναρξις των εργασιών του ως άνω διδακτηρίου δια την ανέγεριν ήρχισαν το έτος 1925 και επερατώθησαν το ίδιον έτος. Εργολάβος ήτο ο κ. Βασίλειος Λεβεντόπουλος εκ Πλακίδας-Βοΐου. Είναι κτισμένον εις το κέντρον αυτού. Επιφάνεια 141,34 τ.μ

                        

Ιερά: Ενοριακός ναός Αγίας Παρασκευής, πανηγυρίζει στις 26 Ιουλίου.Εξωκλήσι Αϊ Θανάση, ανηγέρθη το 1978 στη θέση παλιότερου.

Κοινοτικά: Σύσταση της κοινότητας με έδρα τον οικι σμό Λικνάδες. Στην κοινότητα προσαρτώνται οι οικισμοί Τσάριστα (αποσπάται στις 31-3-1920 από την κοινότητα και προσαρτάται στην κοινότητα Λατορίστης)  και Σιρότσιανη (Λεύκη). Η κοινότητα στις 4-12-97 εντάσσεται στο δήμο Τσοτυλίου.

Στις 16-2-1919 το κοινοτικό συμβούλιο προκειμένου να επιδιορθώσει οδό επιβάλλει φορολογία 1 δραχμής για κάθε αγελάδα, βου, βούβαλο. Στις 16-2-1920 αποφασίζει κοινοτικό έρανο για επισκευή και επιδιόρθωση δρόμων. Στις 13 Σεπτεμβρίου 1921 επιβάλλει αυτοτελή φορολογία για τα αιγοπρόβατα και χοίρους προς 30 λεπτά κατά κεφαλή με σκοπό τη διάθεση των προσόδων για επισκευή και επιδιόρθωση του κοινοτικού καταστήματος. Για τα μεγάλα ζώα επιβάλλει αυτοτελή φορολογία μία δραχμή κατά κεφαλή την οποία μεταρρυθμίζει ο υποδιοικητής ως προς τους όνους σε 50 λεπτά. Στις 6 Απριλίου 1922 επιβάλλει πρόσθετη φορολογία 20 % επί του δημοσίου φόρου με σκοπό τη διάθεση των προσόδων στην επισκευή του δρόμου Λικνάδων-Σιρότσιανης (Λεύκη)[6]

Στις 16 Φεβρουαρίου 1920 πρόεδρος ήταν ο Γεώργιος Αθ.Παντόπουλος, αντιπρόεδρος. Δημήτριος Στεφόπουλος, σύμβουλοι Χρήστος Νικόπουλος,Μεχμέτ Ισπούφ, Δεμήρ Τζαφέρ και αγροφύλακας ο Ρακήπ Τζαφέρ αγράμματος[7]

Το κ.σ με πρόεδρο τον Καραμητόπουλο Ιωάννη στις 14-2-46 συνέταξαν το Κοινοτικό Δελτίο Απογραφής με τα παρακάτω στοιχεία: Κατοικίες 70. Πληθυσμός 387. Κατεστράφησαν ολοσχερώς 4 κατοικίες και μερικώς μία από Γερμανούς.Θύματα 4 από πόλεμο και βομβαρδισμό.

Ο τέως δημοδιδάσκαλος και Γραμματέας Ι.Νικολαΐδης  με έγγραφο στο Νομάρχη στις 27-10-27 αναφέρει: «Ο ευσεβάστως υποσημειούμενος Ιωάννης Νικολαΐδης τέως δημοδιδάσκαλος και Γραμματεύς των κοινοτικών συμβουλίων των κοινοτήτων Λαμπανίτσας και Λικνάδων Ανασελίτσης αναφέρει ότι επειδή με καθυστερούν το επιμίσθιόν μου αι ανωτέρω κοινότητες Λαμπανίτσης από της χρήσεως 1921 μέχρι του 1924 η δε των Λικνάδων από το 1924 ως το 1926 ως και εις τους κοινοτικούς των προϋπολογισμούς εμφαίνηται το καθυστερούμενο ποσό.

     Δια ταύτα παρακαλώ υμάς θερμώς όπως ευαρεστούμενοι διατάξηται τους προέδρους των άνω κοινοτήτων όπως με πληρώσουν τούτο, άλλως θα ευρεθώ στην ανάγκη να τους καταγγείλω (60/1737).

Δασικά: Αίτησις Ηρακλέους Ζωγραφίδου προέδρου Γεωργικού Συνεταιρισμού Λεύκης κοινότητος Λικνάδων Βοΐου Περί απαγορεύσεως υλοτομίας ξυλείας δι’ατομικάς ανάγκας κατοίκων Λικνάδων εκ του δάσους Λεύκης στις 21-1-1939 προς τη Νομαρχία Κοζάνης.

            Το υπάρχον στην κτηματική μας περιοχή δάσος, το οποίον επί δεκαπενταετίαν από την εγκατάστασή μας  ως πρόσφυγες περιποιούμεθα και προστατεύοντες τούτο προς αναδάσωσιν του μέρους και φειδόμενοι την υλοτόμησιν δι’ατομικάς μας χρήσεις αγοράζοντες εξ άλλης περιοχής και πλείστα άλλα μέσα προστατευτικά ποιούμενοι, μετά λύπης μας παρατηρούμεν εσχάτως τινές των κατοίκων Λικνάδων εφοδιασθέντες δια σχετικών αδειών υλοτομίας παρά της τοπικής δασικής αρχής υλοτομούν  τα πλέον εύχρηστα και ευθυτενή δενδρύλια προς χρησιμοποίησιν τούτων δια πασάλους μη φειδόμενοι παντελώς την επιζήμιον ταύτην υλοτόμησιν των δενδρυλίων.

            Απηγορεύθησαν οι αίγες εκ του δάσους αλλά εισήλθεν άλλος καταστρεπτικός εχθρός του δάσους ο πέλεκυς. Ζητούν από το Νομάρχη με επείγουσα διαταγή να απαγορευθεί η υλοτόμηση από τους κατοίκους των Λικνάδων (60/1156). 

            Πληθυσμός: 1913=148. 1920=131. 1928=144. 1940=371. 1951=134. 1961=120. 1971=81. 1981=62. 1991=48. 2001=50. 2011=16

            Σύλλογοι: α)Αδελφάτο Κωνσταντινουπόλεως «Αγία Παρασκευή». β)Σύλλογος Λικναδιωτών Η.Π. Αμερικής «Αγία Παρακευή» (1916-1927). Με χρήματα του συλλόγου ανηγέρθη το διδακτήριο. γ) Ερασιτεχνικός σύλλογος με έδρα τον οικισμό. Περιτείχισε τη σχολική αυλή, φροντίδα στις βρύσες του χωριού.[8]

δ)Εκπολιτιστικός Μορφωτικός Εξωραϊστικός Σύλλογος Λικνάδων

---

[1] Βασίλη Αποστόλου:Δυτική Μακεδονία 1912-1915 Κοζάνη 2009. σελ.160

[2] Αλέκου αδαμίδη: ιστορικά λικνάδων βοΐου. Θεσσαλονίκη 1979. σελ.128.

[3] Τάνια Αποστόλου Μεταπτυχιακή εργασία Π.Δ.Μ 2015 «Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ ΒΟΪΟΥ (ΑΝΑΣΕΛΙΤΣΗΣ) ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ»

[4].Αντίστοιχες ημερομηνίες επιθεωρήσεως:8/6/1925, 28/6/1929, 21/11/1930, 13/5/1932, 11/11/1932, 15/6/1934, 28/5/1937, 6/4/1938, 4/6/1939.

[5].Το πρώτο διδακτήριο στεγάσθηκε σε οικία που δώρισε ο Τούρκος (προερχόμενος από εξισλαμισθέντα έλληνα, βαλαάς) Σελίμ Μπέης κάτοικος Ομαλής, το οποίο λειτούργησε ως το 1926, βλέπε Αδαμίδη, Α. (1979)  Ιστορικά Λίκνάδων Βοΐου, σ.84.

[6] Βασίλη Αποστόλου:Οι οικισμοί της Ανασελίτσης το 1922 σ.103

[7]ό.π

[8] Αλέκου αδαμίδη: ιστορικά λικνάδων βοΐου. Θεσσαλονίκη 1979. Σελ.128.