93. Ποντινή Γρεβενών

93.Ποντινή, η (προσφυγικός οικισμός)

Από το βιβλίο του Βασίλη Αποστόλου "ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΓΡΕΒΕΝΩΝ"

Γενικά: Η Ποντινή, πρώην Τόριστα, κτισμένη σε υψόμετρο 830 μέτρων είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά των Βεντζίων. Κατοικείται από Έλληνες πρόσφυγες της Μ. Ασίας. Οι γηγενείς πρώην κάτοικοι, όλοι τους Έλληνες, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ασπάστηκαν το Μουσουλμανισμό, οι γνωστοί μας Βαλαάδες, αποχώρησαν από τον οικισμό με την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών στις 30 Μαρτίου 1924 κι από Βέροια στις 5 Απριλίου όπως προέβλεπε η Σύμβαση περί ανταλλαγής των Ελληνικών και μουσουλμανικών πληθυσμών που υπογράφτηκε  στη Λοζάνη της Ελβετίας στις 30 Ιανουαρίου 1923. Οι σημερινοί κάτοικοι  κατάγονται  από τους Νομούς Κασταμονής και Σεβαστείας Μικράς Ασίας. Το χρονικό  της πορείας από τη Μ.Ασία στην Ελλάδα το περιγράφει ο Ποντινιώτης Ευθύμιος  Σ. Αβραμίδης.

“Απαρτίζεται από δύο συνοικίες  την καλή συνοικία οικουμένη εκ 40 οθωμανών και την εκ 15 χριστιανών συνοικίαν η οποία είναι τσιφλίκιον” (Σχινάς 1866).

Κοινοτικά: Αναγνωρίστηκε ως κοινότητα Τόριστας με Β.Δ 18-12-1918 ΦΕΚ.Α 200/1918. Μετονομάσθηκε σε κοινότητα Ποντινής στις 20-1-1927.

Οι χριστιανοί κάτοικοι του χωριού διασκορπίσθηκαν πριν από δεκαοκτώ χρόνια ( το έτος 1891).

Στον οικισμό Χρώμιο βρήκε καταφύγιο η οικογένεια Σιαμπάνη (Σιαμπανόπουλοι).

          Στο Πυλωροί ο παπα-Ευθύμιος  εγκατασταθείς παρέλαβε μαζί του  όπως καταγγέλλεται  εκατόν ογδόντα γιδοπρόβατα της εκκλησίας της Αγίας Παρασκευής. Ο ίδιος αναφέρει ότι τα αιγοπρόβατα ήταν 69 και σήμερον είναι εξήκοντα δύο ήτοι 28 γίδες, 17 προβατίνες, 17 βιτούλια και το ίμορον εκ δέκα κοιλών δαπανόταν για τη συντήρηση της εκκλησίας της Τόριστας (25-9-1909)[1], αγελάδες δύο από την εκκλησία είχε πάρει και ο Κυριάκος Θεοχάρης από Πυλωροί  (2-10-1909)[2].

Οι ιερείς και εφοροεπίτροποι Παλαιοχωρίου, Γουρνακίου, Τορνικίου με έγγραφο στην επαρχιακή δημογεροντία ζητούν ο Αναγνώστης παπά-Ευθυμίου από Πυλωροί να κρατήσει τα εξήντα γιδοπρόβατα της εκκλησίας Τόριστας και να πληρώνει κατ’ έτος πέντε λίρες οι δε εφοροεπίτροποι Παλαιοχωρίου να προσθέτουν άλλες πέντε λίρες για να διορίζουν διδάσκαλο στο Παλαιοχώρι για να εκπαιδεύονται τα τέκνα των και των πέριξ χωρίων. Μετά την πενταετία ο Αναγνώστης να παραδώσει τα γιδοπρόβατα στη δημογεροντία (16-10-1909)[3].

Οι κάτοικοι του χωριού Πυλωροί ζητούν το ετήσιο μίσθωμα των πέντε λιρών εκ των αιγοπροβάτων της εκκλησίας του χωρίου Τόριστας  το χορηγούμενο στο Παλιοχώρι να δίδεται για το σχολείο Πυλωρών γιατί τα γιδοπρόβατα βόσκουν στο χωριό τους. Το δικαστήριο γνωρίζει ότι το Πυλωροί έχει αρκετά έσοδα για να διατηρεί σχολείο γι αυτό δεν έλαβε απόφαση (18-6-1910)[4].

Ο Υποδιοικητής Γρεβενών (5-2- 25) παρακαλεί το Νομάρχη να προβεί στο διορισμό συμβουλίου στην κοινότητα Τόριστας με τους Βασίλειο Παυλίδη ως προέδρου, Παναγιώτη Σπυριδόπουλο, Κυριάκο Παπαδόπουλο, Σταύρο Γεωργιάδη και Αντώνιο Ιωσηφίδη προσφύγων κατοίκων Τορίστης κριθέντων καταλλήλων δια το αξίωμα τούτο.

Στις κοινοτικές εκλογές του 1925 ψήφισαν 91 εκλογείς. Βασίλειος Παυλίδης 70, Χαράλαμπος Σπανούδης 58, Κων\νος Αθανασιάδης 46, Ιορδάνης Παπαδόπουλος 45, Κων\νος Καζαντζίδης 28, Ανέστης Αναστασιάδης 26, Κυριάκος Παπαδόπουλος 21, Ευθύμιος Αθανασιάδης 19, Ιωάννης Παπαχρυσοστόμου 18[5] (60/897). Στις 12 Αυγούστου 1928 διενεργήθηκε επαναληπτική ψηφοφορία για εκλογή αναπληρωματικών συμβούλων της κοινότητας Ποντινής. Το ειρηνοδικείο Γρεβενών αναγνωρίζει επιτυχόντες τους Χαράλαμπο Σπανούδη, Σταύρο Γ. Γεωργιάδη, Ιωάννη Λάζ. Σπανούδη, Χαράλαμπο Ε. Βασιλειάδη  και Ελευθέριο Π. Καραφυλίδη (60/897).

Το κ.σ,  στις 13-5-31, αποτελούμενο από τον πρόεδρο Ιάκωβο Γεωργιάδη και μέλη τους  Χαράλ. Σπανούδη, Χαράλ. Κυριακίδη, Κυριάκο Γιανακόγλου, Ιωάννη Καλαφατίδη  αποφάσισαν να παραμείνουν στο υφιστάμενο εκλογικό τμήμα (από το 1915) Σαρακίνης.

 Μέλη της Πρωτοβαθμίου Επιτροπής δια την κατάρτιση του κτηματολογίου ορίσθηκαν από την κοινότητα, το έτος 1932, οι σύμβουλοι Χαράλαμπος Σπανούδης και Ιωάννης Καλαφατίδης. Το 1935 πρόεδρος και αντιπρόεδρος της κοινότητας ήταν  οι Αβραμίδης Ιάκωβος και Κυριακίδης Χαράλαμπος (60/668).

Ο πρόεδρος της κοινότητας Ποντινής στις 7-6-37 με αίτηση στο Νομάρχη αναφέρει:  “ότι εκ των 96 κλήρων που έχει η κοινότης περί τις εξήκοντα οικογένειες τυγχάνουν ημιτελείς στεγάσεως στεγαζόμενοι σε ετοιμόρροπα οικήματα Τούρκων ανταλλαγέντων. Επί 14 έτη μη δυνάμενοι οικονομικώς να επιδιορθώσουν ούτε να προβούν σε δάνεια προς ανέγερση νέων μήτε αναμένουν εκ των εσοδειών να προβούν σε τούτο. Ζητά να διατάξει να δοθεί δάνειο στεγάσεως προς αποφυγή ανθρωπίνων δυστυχημάτων εκ των ετοιμόρροπων. Καθ’ ότι μόνον δια δανείου και μικρών δόσεων δύνανται πλήρως να ανταπεξέλθουν και γίνουν κύριοι των κτημάτων” (60/1558).

Το 1938 το κοινοτικό συμβούλιο με πρόεδρο τον  Ιάκωβο Αβραμίδη επισκεύασε τις τρεις εκ των κοινοτικών βρύσεων, έχει ανεγείρει εκ θεμελίων τον κοινοτικό υδρόμυλο και έλαβε απόφαση συστάσεως ταμείου Εκπαιδευτικής Προνοίας δια ανέγερση διδακτηρίου.  Με προσωπική εργασία άπαντες οι παλαιοί ημιονικοί οδοί έχουν μετατραπεί σε αμαξιτούς.

Το 1938 ψήφισε εισφορά δια τη ΔΕΘ για τη συμμετοχή του Ν. Κοζάνης η κοινότητα  150 δρχ. (60/1976).

Περί απορρίψεως αιτήσεως κοινότητος Ποντινής στις 15-11-39 περί αναστολής εφαρμογής απαγορευτικής διατάξεως αιγοβοσκής, προς τον Επιθεωρητήν Δασών Κοζάνης: «Άπασα η δασική έκτασις της κοινότητος Ποντινής ανήκει εις το Δημόσιον και καλύπτεται υπό δρυός φυλλοβόλου κατά το πλείστον και υπό κέδρων και πυξού κατά το ελάχιστον, πάντων θαμνώδους μορφής και νεαράς ηλικίας. Προς προστασίαν αυτού και φυσική αναγέννηση εξεδόθη απαγορευτική διάταξη αιγοβοσκής επ’ αόριστον και η ισχύς ήρξατο από τη νέα χειμερινή περίοδο, ήτοι από 26-10-39.

            Οι κάτοικοι της κοινότητος ταύτης διετήρουν περί τας 400 αίγας κατά το π. έτος. Έκτοτε όμως και μέχρι σήμερον εξεποίησαν ταύτας πλην ελαχίστων, μη υπερβαίνον τας 100 τοιαύτας.

            Επληροφορήθην κατά την επιτόπιον μετάβασήν μου η κοινότης Ποντινής έχουσα πλεονάσματα βοσκών ενοικίαζε ταύτας κατά την χειμερινή και θερινήν περίοδο εις διαφόρους αιγοτρόφους ξένων χωρίων, μη ισχύοντος όμως ενοικιοστασίου βοσκής.

           

Κατά ταύτα η συνημμένη αίτησις τυγχάνει αβάσιμος καθόσον τα δάση  της κοινότητος ταύτης έχουσιν απολύτου και αμέσου προστασίας από της αιγοβοσκής λόγω της μικράς ηλικίας, κακής συστάσεως και θαμνώδους καταστάσεως.

            Σκοπός δε της υποβολής ταύτης κυρίως είναι η ενοικίαση χειμερινής και θερινής βοσκής εις διαφόρους ξένους αιγοτρόφους υπό της κοινότητος.

            Δι ο προτείνω την απόρριψιν της συνημμένης αιτήσεως ως αβασίμου και νόμω αστήρικτον, επιτραπεί δε εις τους ήδη κατόχους των υπολειφθησών 100 περίπου αιγών, κατοίκους Ποντινής ίνα βόσκουσι ταύτας μέχρι της 20 Δεκεμβρίου ε.έ και συστηθεί αυτούς όπως εντός της άνω προθεσμίας προβώσιν στην ολοσχερή εκποίησιν αυτών».

             Ο Έπαρχος Ι.Ριζοδήμος  στις 13-12-1939 σε έκθεση για την κοινότητα αναφέρει: «Πρόεδρος κοινότητας ο Ιάκωβος Αβραμίδης. Το κ.σ έχει επισκευάσει τρεις εκ των κοινοτικών βρύσεων, έχει ανεγείρει εκ θεμελίων τον κοινοτικό υδρόμυλο και έλαβε απόφαση συστάσεως ταμείου εκπαιδευτικής προνοίας δια την ανέγερση διδακτηρίου. Παρίσταται ανάγκη ιδρύσεως Νηπιαγωγείου. Αξία προσοχής είναι η εργασία του δημοδιδασκάλου Κων/νου Βελίκα καταγομένου εκ Σπάρτης, δι’ ότι ενώ ανέλαβε κατά τα μέσα του σχολικού έτους υπηρεσία κατόρθωσε να επιβληθεί επί των μαθητών και να απαγορεύσει σε αυτούς την τουρκική γλώσσα και σήμερο παρατηρεί κανείς μικρούς ομιλούντας την Ελληνική εις μητέρας αίτινες δε γνωρίζουν αυτήν».

Στις 18-10-1940 ορκίσθηκε γραμματέας ο Ιάκωβος Γεωργιάδης κάτοικος Ποντινής

Το κ.σ στις 2-12-1951 με πρόεδρο το Μιχαήλ Δημητριάδη και μέλη τους Δημήτριο Μίσσιο, Αθαν. Αθανασιάδη, Κων/νο Γιαννακίδη, Μιχαήλ Καραφυλλλίδη αποφάσισαν να μην επέλθει ουδεμία  τροποποίηση για την έδρα του εκλογικού τμήματος, το οποίο είναι η Σαρακήνα με τόπο ψηφοφορίας το Δημοτικό Σχολείο.

 Το 1955 πρόεδρος της κοινότητας εξελέγη ο Μιχαήλ Δημητριάδης κι αντιπρόεδρος ο Κων\νος Γιαννακίδης.

Το οικονομικό έτος 1954-55 βεβαιώθηκαν φόροι για δικαίωμα βοσκής 800, διαιτωμένων ζώων 54, δικαίωμα βοσκής ετεροδημοτών 2145, γεωργικής παραγωγής 1300, αγοραπωλουμένων ζώων 350. Πόεδρος Μιχαήλ Δημητριάδης.

Κατά τον απολογισμό του έτους 1955-56 μεταξύ των εξόδων ήταν για κατασκευή καρούτας κοινοτικού υδρομύλου 3620 και ανέγερσης σπίτι παιδιού 15.000 δρχ.

Η κοινότητα Ποντινής  στις 19-1-57 με έγγραφο στο υπουργείο Οικονομικών αναφέρει ότι στις θέσεις Σκούμζια, Κονιβός, Μπάρες γίνεται εκμετάλλευση μεταλλευμάτων από ιδιωτική εταιρεία. Προτείνει να θεσπιστεί νομοθετικό διάταγμα με το οποίο η κοινότητα να μπορεί να επιβάλει κοινοτικό φόρο 1 τοις χιλίοις  επί της αξίας χονδρικής πωλήσεως προϊόντων, προκειμένου η κοινότητα να χρηματοδοτήσει κοινοτικά έργα.

Κοινοτικό Δελτίο Απογραφής: Πρόεδρος Χαράλ. Κυριακίδης, Μέλη: Ευθύμιος Αβραμίδης, Ιωάννης Σπανούδης, Κων/νος Σπανούδης και Μιχαήλ Δημητριάδης. Συνεδρίαση 29 Ιουλίου 1945. Κατοικίες 84. Πληθυσμός 448. Κατοικίες καταστραφείσες ολοσχερώς 4, μερικώς 13. Θύματα 10.

Αξιοθέατα: Κορυφή Φακιόλα (1116μ.) απ’ όπου ο καθένας μπορεί να θαυμάσει το πανέμορφο τοπίο.

             Εκπαίδευση: Έχει 50 κατοίκους  χριστιανούς (η πλειοψηφία του χωριού είναι μουσουλμάνοι), χωρίς σχολείο (1873-74. Πηγή Ηλίας Γάγαλης greveniotiς.gr βλέπε Βιβλιογραφία).

Κάλεσε τον πρόεδρο της κοινότητας και τους προύχοντες για να συστήσουν σχολική επιτροπή όπως το ίδιο πρέπει να γίνει και εις τα άλλα σχολεία 12 εν όλω που προσαρτήθηκαν στην περιφέρεια Ανασελίτσας αποσπασθέντα από την Εκπαιδευτική περιφέρεια Γρεβενών. Με τους κοινοτάρχες συζήτησαν την ανέγερση διδακτηρίου δίπλα από το τζαμί. Υλικά οικοδομικά άφθονα εκ των κατερειπωμένων Τουρκικών οικιών (30-3-1927).

Ο Επιθεωρητής Δημοτικών σχολείων Βοΐου προτείνει την ίδρυση νηπιαγωγείου δια τη γλωσσική προπαίδεια των υπερείκοσι νηπίων. Αναφέρει ότι ο προσφυγικός συνοικισμός Ποντινής σύγκειται εξ 81 οικογενειών ήτοι 312 κατοίκων καταγομένων εκ των νομών Κασταμονής και Σεβαστείας της Μ.Ασίας. Εκ των 312 κατοίκων οι 55 ομιλούν την ελληνική οι δε λοιποί την Τουρκική (15/7/1938 ΑΒΕ 70 ΣΑΕ 49).

Ο διδάσκαλος Ιάκωβος Συμεωνίδης πτυχιούχος μονοταξίου διδασκαλείου ως εκ Ρωσίας  προτείνεται για προαγωγή. Σύμφωνα με τον επιθεωρητή «Διέθεσε απάσας τας δυνάμεις του μετά αξιοσημειώτου εργασίας και θελήσεως, εργασθείς αόκνως και εις Νυκτερινή Σχολή Τουρκοφώνων. Τα παρατηρηθέντα αποτελέσματα, είναι καλύτερα του π.έ» (31-10-1938 ΑΒΕ70 ΣΑΕ 49).

 «Μαθητές: 35, 18, 20, 20, 36, 36, 60, 71, 76[6].

Διδακτήριο: Τέως τουρκικό, ανώγειο, το ισόγειο χρησιμοποιείται ως αγροφυλακή. Είναι κατερειπωμένο καίτοι επισκευασθέν, διαιρείται σε δύο ανίσους αίθουσες εκ των οποίων η μικρή χρησιμεύει ως κατοικία του διδασκάλου (30/3/1927). Κατάσταση ελεεινή, άλλοτε καφενείο μετεβλήθη σε διδακτήριο προσωρινό (11/3/1931). Η κατάσταση με μικρές επισκευές κατέστη ανεκτή (17/3/1934). Το διδακτήριο ημικατέρρευσε, το σχολείο στεγάσθηκε σε έτερο κοινοτικό οίκημα κακής καταστάσεως, το οποίο έχει ανάγκη επισκευής (23/5/1939).

Υλικό: Λίγα θρανία παλιά και ουδέν άλλο (30/3/1927). 3 θρανία πολύεδρα, θερμάστρα, τραπέζι, χάρτης της Μακεδονίας, τεμάχιο τσίγκου για πίνακα (11/3/1931). Προσετέθη μεγάλος χάρτης της Ελλάδας (3/11/1931). Προσετέθησαν 7 πολύεδρα θρανία (31/5/1933). Προσετέθησαν εν ερμάριο μετά βιβλιοθήκης και εις μαυροπίναξ (17/3/1934). Θρανία παλαιού τύπου, ανεπαρκή, πίναξ εκ τσίγκου, λίγοι χάρτες, τίποτε άλλο (23/6/1937). Εφοδιάσθηκε με χάρτες Γεωγραφίας και εικόνες Παλαιάς και Κ.Δ και ηρώων εκ κρατικής αρωγής. Ελλιπές (13/5/1938).

Υπηρεσιακά βιβλία-Σχολική βιβλιοθήκη: Σχολική βιβλιοθήκη δε συνεστήθη (31/5/1933). Πλουτίσθηκε με το περιοδικό "Εκπαιδευτικά Χρονικά" και "Ερμής" 917/3/1934). Ελάχιστα βιβλία προς χρήση διδασκάλου (23/5/1939).

Σχολικός κήπος: Καλλιεργείται (31/5/1933). Σε μικρά έκταση εικών κήπου (13/5/1938).

Φοίτηση: Όχι τακτική, απόντες 6 μαθητές των 2 πρώτων τάξεων (11/3/1931), όχι τακτική, απόντες 4.  Λειτουργούν η Α΄τάξη με 17 μαθητές  δεν προήχθη ουδείς στη Β΄ και η Γ΄ 3 οι οποίοι προήχθησαν όλοι από τη Β΄ (3/11/1931), όχι τακτική απόντες 12 (27/5/1932), λειτουργεί η Α΄ με 13 μαθητές, η Β΄ με 13 και η Δ΄ με 3 (17/3/1934), τακτική, απόντες 3 λόγω γεωργικών εργασιών (23/6/1937).

Διδάσκαλοι: Κατσόχης Αστέριος, Πούπη Μαρία, Γώγος Χρήστος, Συμεωνίδης Ιάκωβος, Βελίκας Κων/νος»[7].

Επισιτιστική βοήθεια: Σύμφωνα με την υποεπιτροπή Κέντρου Διανομών Γρεβενών χορηγήθηκαν τα κάτωθι είδη ιματισμού για τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 1945: Μπιτζάμες κοριτσιών 20, Παλτά γυναικεία 20, Παλτά ανδρικά 15, Φουστάνια κοριτσιών 50, Μπόγια κοριτσιών 40, Φανέλες εσώρουχα 20, Υποκάμισα ανδρικά 25, Σακάκια 20, Πανταλόνια 20, Γιλέκα 20, Μπλούζες κοριτσιών 40, Παντελόνια παιδικά 20. Για Νοέμβριο 45: σίτος 2868, μπιζέλια 212, σάπωνες 37, λίπος 60, ζάχαρις 85 για 425 άτομα. Δεκέμβριος 45: σίτος  2875, μπιζέλια 213, σάπων 37, λίπος 60, ζάχαρις 85 για 426 άτομα (60/164).

Οι ανταρτόπληκτοι της κοινότητας Ποντινής διαμένοντες στη Λευκόβρυση έλαβαν  από 6,5 οκάδες αλεύρι για τον Αύγουστο του 1947. Συνολικά οι οικογένειες ήταν 11 και τα μέλη ήταν 54. Ακόμα τον ίδιο μήνα τον Αύγουστο του 1947 διέμεναν στην Κοζάνη 28 οικογένειες με 144 μέλη (60/588).

Ιατρείο: Αγροτικό ιατρείο λειτούργησε στις 11-6-1926  με έδρα την Τόριστα κι εξυπηρετούσε τους οικισμούς Βέντζια, Νησηνίκος, Αγαλαίοι, Κολοκυθάκι, Βάϊπες, Σαδοβίτσα, Δημηνίτσα, Φιλί, Πλέσσα (Μελίσσι).

Κτηματολόγιο: Το έτος 1866 συντάχθηκε από την Ιερά Μητρόπολη Γρεβενών το κτηματολόγιο του Ιερού Ναού «Αγίας Παρασκευής» με 51 αγρούς συνολικής έκτασης 133 στρεμμάτων, σπίτια, υδρόμυλος εντός του χωριού για το 1/3 και τα άλλα 2/3 ο Κώστας και Διαμαντής Σιαμπάνης (Περιοδικό Μπούρινος  Τεύχη 2 και 3). Από τα τοπωνύμια των αγρών λαμβάνουμε την πληροφορία ότι υπήρχαν οι εκκλησίες Άγιος Γεώργιος, Άγιος Νικόλαος.

Ιερά: Ενοριακός ναός Αγίας Παρασκευής. Αφιερωτές στην πρόθεση 421 της Μονής Αγίου Νικάνορα ήταν για την Α΄ Γραφή 63 (1534-1692)  και στη Β΄ Γραφή 46 (από το 1692 και μετά).

Οδικό δίκτυο: Ένα έργο ζωτικής σημασίας για την περιφέρεια Βεντζίων που ταλάνιζε για χρόνια ήταν η οδική σύνδεση με την πόλη της Κοζάνης, προκειμένου να αξιοποιηθούν και να διοχετευθούν τα παραγόμενα προϊόντα, να έχουν πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, στην εκπαίδευση. Ο Νομάρχης Κοζάνης  στις 30-5-57 γνωστοποιεί ότι το Υπουργείο Γεωργίας επιδοτεί με το ποσό των 20.000 δραχμών δια την κατασκευή του δρόμου Χρωμίου, Ποντινής, Σαρακίνης και Κέντρου με την προϋπόθεση οι παραπάνω κοινότητες να συμμετάσχουν  με το ποσό των 13.000,14.000, 20.000 και 13.000 αντίστοιχα.

 «Τα Βέντζια δια τα οποία τόσες και τόσες υποσχέσεις ακούσαμε από τη σημερινή κυβέρνηση, μένουν και πάλι εγκαταλελειμμένα. Κανείς δεν μας προσέχει. Μόνον από τον θεόν περιμένουμε προστασία.

            Δεν υπάρχει δρόμος προκοπής δια να επικοινωνούμε με τα κέντρα δια ώρα ανάγκης. Προ ημερών και συγκεκριμένα στις 20-2-65 ξεκίνησε ένα αυτοκίνητο από την Κοζάνη δια την Ποντινή με 50 περίπου επιβάτες, μερικοί των οποίων μόλις είχαν εξέλθει από τα Νοσοκομεία δια να έλθουν στο χωριό των. Το αυτοκίνητο έφτασε στην Ποντινή την επομένη το βράδυ, διότι στο λασπόνερο είχε βουλιάξει.

Οι κάτοικοι ανησυχήσαντες διότι δεν ήρχετο το αυτοκίνητο, με τους δικούς των εξήλθον με τα τρακτέρ των αλλά και αυτά με τη σειρά των είχαν βουλιάξει στο δρόμο. Μερικοί εκ των επιβατών ξεκίνησαν με τα πόδια κι έφτασαν στο χωριό με κακά χάλια κι ως ότου φτάσει  το αυτοκίνητο στο χωριό, η αγωνία των κατοίκων είχε φτάσει στο απροχώρητο» (Περιοδικό Μπούρινος Τεύχος 1^ο σ.30)

Οικονομία: Οι παραπόταμοι του Αλιάκμονα Σιουμποτό και Παλιοπύλωρο  ευνόησαν την καπνοκαλλιέργεια, τη  γεωργία, την κτηνοτροφία. Το τσιφλίκιον Τορίστης στις 8-7-1921, αποτελούνταν από 4000 στρέμματα με σύνορα Ανατολικά με περιφέρεια Μονής Ζάβορδας, Δυτικά με χωρίον Πυλωροί, Αρκτικώς με περιφέρεια Σφιλτσίου και Αλιάκμονος ποταμού και μεσημβρινώς με περιφέρεια Σαρακίνης, υπήρχαν 100 οικίες, 70 ζευγάρια. Δια την αλευροποίηση των σιτηρών διατήρησαν και φρόντισαν να συντηρήσουν τον κοινοτικό υδρόμυλο. Ο υδρόμυλος ούτος είχε μία μυλόπετρα, λειτουργούσε 9 μήνες το έτος και άλεθε 300 οκάδες το ημερονύκτιο. Απέχει του χωρίου περί τα 2 χιλιόμετρα. Ο κήπος 350 τ.μ περιέχει 2 πεύκα και 1 ιτέα. Το 1931 απασχολούνταν με τη μελισσοκομία.

Το 1933 παρήχθησαν 800 οκάδες σταφυλές φαγητού, αραβόσιτος  ξηρικός 8000 οκάδες.

Ο πρόεδρος της κοινότητας αναφέρει στις 28-1-39  ότι τα αλώνια της κοινότητας είναι εκτός του χωριού σε δυο τοποθεσίες και δεν μπορούν να μεταφερθούν σε άλλη τοποθεσία (60/1578). 

Το κοινοτικό συμβούλιο Ποντινής στις 27-8-39 μετά από διαταγή του Νομάρχη συνήλθαν σε συνεδρίαση κι αποφάσισαν να ανοίξουν χερσοτόπους εντός των καλλιεργημένων εκτάσεων κι ουχί βοσκοτόπων. Τα δηλωθέντα στρέμματα ήταν συνολικά 591 κι οι καλλιεργητές 69. Ο ανώτερος αριθμός στρεμμάτων ήταν 25 κι ο κατώτερος 4. Ο προϊστάμενος της Γεωργικής Υπηρεσίας απαντά ότι στην κοινότητα έγινε διανομή γαιών υπό του τοπογραφικού Συνεργείου του Υπουργείου Γεωργίας και συνεπώς δεν επιτρέπεται η καλλιέργεια χερσοτόπων αφεθέντων για βοσκή και ζητά ο Υπουργός να τροποποιήσει την απόφαση για διάθεση κοινοχρήστων εκτάσεων προς συμπλήρωση του ανεπαρκούς γεωργικού κλήρου κατοίκων Ποντινής.

Η Κοινότης Ποντινής στις 14-10-39 αναφέρει ότι κατοικείται «εξ 70 περίπου οικογενειών καθαρώς κτηνοτροφικών. Λόγω της στενότητος του κλήρου και της εδαφολογικής συνθέσεως της Κοινότητος, διατηρούμε δε περί τας 150 οικοσίτους αίγας, τας οποίας συμφώνως προς σχετικάς διατάξεις του Α.Ν περί προστασίας των Δασών και ως εκ τούτου περιορισμού των αιγών, πρέπει  να εκποιήσουμε ή διαφορετικά να τα διαθέσουμε  ως σφάγια, ενώ δι αυτών εξοικονομούμε το γάλα των οικογενειών μας. Ο δε διατηρούμενος αριθμός των αιγών έναντι των 70 οικογενειών αναλογούν από 3 αίγες κατά οικογένεια, διατηρουμένων εις την αυτήν αγέλη  προς αποτροπή ζημιών ή φθορών, ανεξαρτήτως του ότι ζημίες δεν γίνονται διότι το δάσος μας έχει υπεραναπτυχθεί τοσούτον ώστε να μη δύναται τις να εισέλθει σε αυτό. Ως εκ τούτου παρακαλούμε κ. Νομάρχα διατάξετε και ανασταλεί επί εν τουλάχιστον έτος η καταστροφή των αιγών μας ή άλλως επιτραπεί η διατήρηση του άνω αριθμού αιγών ως οικόσιτων και θέλομεν Σας ευγνωμονεί» (60/1263).

Η Θεοδώρα Σπανούδη από Ποντινή στις 2-10-40 δηλώνει ότι παρήγαγε 500 οκ. σίτου, δια διατροφή της πενταμελούς οικογένειας και για σπορά  παρακράτησε 300 οκάδες σίτο (60/653). 

Ο ληστής Θωμάς Γκαντάρας από Άκρη (Μπισιριτσά) Ελασσώνος (δολοφονήθηκε στις 5 Αυγούστου 1923 στο Κοκκινόγογγον Ελασσώνος ) λήσταρχος από το 1918 με την ομάδα του λήστεψαν στις 5 Μαρτίου 1923 επτακόσια (αρ.700) αιγοπρόβατα από Τοριστινούς, μουσουλμάνους,  κτηνοτρόφους, φονεύσαντες οκτώ.

Σύλλογοι: Το ετήσιο πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής που αρχίζει την παραμονή της 25^ης Ιουλίου, στην ειδικά διαμορφωμένη πλατεία του χωριού,  συγκεντρώνει πολλούς επισκέπτες οι οποίοι γλεντάνε με αξιόλογους πόντιους καλλιτέχνες. Είναι μία συνδιοργάνωση του δραστήριου αθλητικού συλλόγου “ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΝΕΟΛΑΙΑ ΠΟΝΤΙΝΗΣ” ο οποίος ιδρύθηκε το 1962 και του πολιτιστικού συλλόγου. Τα καφενεία που λειτουργούν είναι του Λαζίδη Χρήστου, Δεμερτζίδη Δημήτριου, Κολαΐδη Απόστολου. Εκπολιτιστικός Σύλλογος Ποντινής Γρεβενών

Πληθυσμός:1913=510. 1920=504. 1928=285. 1940=392. 1951=349. 1961=455. 1971=411. 1981=366. 1991=387. 2001=322. 2011=333 (15^ος κατά σειρά μεγέθους πληθυσμού από τους 112 απογραφέντες οικισμούς με την απογραφή του 2011).

---

[1] Σεργίου Σιγάλα:Πρακτικά του Πνευματικού δικαστηρίου …(1898-1914).Σελ. 313.

[2] Σεργίου Σιγάλα:Πρακτικά του Πνευματικού δικαστηρίου …(1898-1914). Σελ.316

[3] Σεργίου Σιγάλα:Πρακτικά του Πνευματικού δικαστηρίου …(1898-1914). Σελ. 318.

[4] Σεργίου Σιγάλα:Πρακτικά του Πνευματικού δικαστηρίου …(1898-1914). Σελ. 336

[5] Οι εκλογές πραγματοποιήθηκαν στις 13/12/25 καθ’ ότι στις κανονικές στις 25 Οκτωβρίου 1925 ματαιώθηκαν λόγω ανικανότητας διορισθέντων εφορευτικών επιτροπών.

[6]Αντίστοιχες ημερομηνίες επιθεωρήσεως: 30/3/1927, 11/3/1931, 3/11/1931, 27/5/1932, 31/5/1933, 17/3/1934, 23/6/1937, 13/5/1938, 23/5/1939.

[7] Τάνια Αποστόλου Η εκπαίδευση στην επαρχία Βοϊου (Ανασελίτσης) στην περίοδο του μεσοπολέμου Μεταπτυχιακή εργασία ΠΔΜ 2015

      

Πολυνέριον Γρεβενών

92. Πολυνέριον, το 

 Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου (Από το βιβλίο μου "ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΓΡΕΒΕΝΩΝ" σελ. 386 Κοζάνη 2018

Γενικά: Ο οικισμός είναι χτισμένος σε υψόμετρο 985 μέτρων με πλησιέστερους οικισμούς την Αλατόπετρα, Πανόραμα, Αναβρυτά, Λάβδας, Σμίξη. Στην πλατεία δεσπόζει ο πλάτανος με τα γραφικά καφενεία.

“Έχει 60 οικογένειες” (Σχινάς 1866). Αστυνομικός σταθμός λειτούργησε για πρώτη φορά το 1924 (Μ.Β 27-3-32).

Κοινοτικά: Στις 31-12-1918 ορίζεται ως έδρα της κοινότητος Βοδεντσικού. Μετονομάζεται σε Πολυνέρι το 1927, ένεκα των πολλών νερών που υπάρχουν στην περιοχή. Προσαρτάται στο δήμο του Θ.Ζιάκα το 1997 και στο Δήμο Γρεβενών το 2010.  Στις κοινοτικές εκλογές του 1925 ψήφισαν 48 εκλογείς. Εκλέχτηκαν: Νικόλαος Σιμούλης 42, Ιωάννης Λόλας 38, Γεώργιος Γκατζούρας 37, Ιωάννης Παπαδημητρίου 36, Δημήτριος Γκασαβέλης 32, Ιωάννης Πλέκας 24, Χρήστος Ελευθερίου 16, Ευθύμιος Παπαστεργίου 10[1].

Ο Υποδιοικητής της Υποδιοικήσεως Γρεβενών μετά από επίσκεψή του στον οικισμό στις 5/7/1922 αναφέρει  “ Η κοινότης Βοδεντσικού αποτελείται εκ μόνον του ομωνύμου χωρίου Βοδεντσικού κατοικουμένου υπό επτακοσίων περίπου κατοίκων. Το 1/3 ασχολείται εις την γεωργίαν τα δε 2/3 εις την κτηνοτροφίαν. Οι κτηνοτρόφοι κάτοικοι τον χειμώνα εγκαταλείπουσι μετά των οικογενειών των το χωρίον των και ακολουθούν τα ποίμνιά των ανερχόμενα εις 5.000 περίπου αιγοπρόβατα εις την πεδιάδα της Θεσσαλίας… (60/1743).

Το κοινοτικό συμβούλιο Πολυνερίου με πρόεδρο τον Ιωάννη Λόλα και μέλη τους Ν. Γκάλαβη, Βασ. Παπαστεργίου, Πουλ. Κυρατζή  με απόντα το Στέργιο Τσίρο διορίζουν στις 16-5-27 ειδικό ληξίαρχο της κοινότητας το Δημόκριτον Βοΐλαν από 1^ης Απριλίου ε.έ με αμοιβή ανερχομένη εις το 7% επί του οργανικού μηνιαίου μισθού του Δημοσίου υπαλλήλου μηνιαίως.

Η κοινότης Πολυνερίου μετά των κοινοτήτων Αναβρύτων, Αλατόπετρας, Προσβόρου, Αετιάς, Φιλιππαίων, Σαμαρίνης, Αβδέλης, Περιβολίου, Λάβδας, Πανοράματος, Περιβολακίου δια κοινής αυτών αιτήσεως και χωριστών τοιούτων προς το Ταμείον της Επαρχιακής οδοποιΐας και προς το Υπουργείον Συγκοινωνίας και προς τη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας ζήτησαν  στις 31-3-33 την κατασκευή της γεφύρας του «Βενέτικου» ποταμού μεταξύ Αναβρύτων-Πολυνερίου. Η γεφύρωση είναι αναγκαία και αναπόφευκτη λόγω των αλλεπάλληλων δυστυχημάτων δια του πνιγμού διαφόρων ανθρώπων, τα οποία έλαβαν χώραν στον ποταμό τούτον. Το ταμείο της επαρχιακής οδοποιίας ψήφισε κατά το παρελθόν έτος  πίστωση δραχμών 130.000 ήτις δυστυχώς δεν εχορηγήθη (60/476).

Γενομένων αρχαιρεσιών προς ανάδειξη προέδρου εξελέγη ο Στέρ. Κιτσιούλης (Μ.Β 3-9-31)

Ο σταθμός χωροφυλακής το 1937 στεγαζόταν στο αυτό ιδιωτικό οίκημα με αυτό της υποδιοικήσεως (60/619).

Ο πρόεδρος της κοινότητας Γεώργιος Μυλωνάς  στις 31-9-55 αναφέρει στο Νομάρχη ότι ανετέθησαν καθήκοντα γραμματέα της κοινότητάς του στο γραμματέα της γειτονικής κοινότητος Λάβδας ήτις απέχει μόνο 30΄ λεπτά της ώρας Ανδρέα Β. Παπακώστα με απόφαση του κοινοτικού συμβουλίου το 1951 με μηνιαίο μισθό δρχ. 200. Ο εν λόγω γραμματεύς υπηρετεί συνεχώς από 1-6-51 και δια δηλώσεώς του προτίμησε ως οριστική θέση την ημετέρα κοινότητα ήτις έγινε δεκτή υπό του κοινοτικού Συμβουλίου.

Αρχαιότητες: Το Καστρί ήταν η οχυρωμένη ακρόπολη μιας αρχαίας πόλης της χώρας των Τυμφαίων στο μακεδονικό βασίλειο. Η αρχαία πόλη ήταν σε συνεχή κατοίκηση από τον 4ο π.Χ. αιώνα μέχρι το 150 π.Χ., όταν καταστράφηκε μετά από πολιορκία των Ρωμαίων και μάλιστα άγρια, όπως δείχνουν ίχνη από αιχμές και βέλη. Αναλόγως και ο άστυλος ναός, μήκους 18,80 μ. και πλάτους 11.40 μέτρων, είχε κτιστό πρόναο[2].

Εκπαίδευση: Έχει 187 κατοίκους. Το χειμώνα διορίζεται δάσκαλος κοινός με μισθό 200 γροσίων που πληρώνεται από τα εισοδήματα της εκκλησίας, μαθητές γύρω στους 20 (1873-74. Πηγή Ηλίας Γάγαλης greveniotiς.gr βλέπε Βιβλιογραφία).

Διδακτηριακή κατάσταση του σχολείου το έτος 1937: Οίκημα δημόσιο, αποτελείται από δύο αίθουσες διδασκαλίας 54 τ.μ. Αριθμός μαθητών εκάστης αίθουσας 40-50 μαθητές. Το οίκημα είναι κατάλληλο δια τη μελλοντική στέγαση του σχολείου (60/619).

Ο Δάσκαλος του χωριού απευθυνόμενος στο Νομάρχη  στις 12-11-39 διαμαρτύρεται γιατί τα ψηφισθέντα εντάλματα της κοινότητας Πολυνερίου για τα έτη 1937, 38 εκ 1500 και 1000 δραχμών δεν εξοφλούνται από το Δημόσιο Ταμείο των Γρεβενών με το αιτιολογικό ότι δεν υπάρχουν χρήματα. Αναφέρει ότι στερείται ακόμη και κιμωλίας και των απαραιτήτων μέσων για διεξαγωγή της διδασκαλίας. Ακόμη λείπουν από τα παράθυρα υαλοπίνακες και έτσι καθίσταται δυσχερή η παραμονή των μαθητών στο σχολείο (60/1990).

Ηρακλής Παπαδόπουλος του διταξίου δημοτικού σχολείου Πολυνερίου, πτυχιούχος διδασκαλείου, με υπηρεσία 6 ετών. Παρακολουθεί την εκπαιδευτική κίνηση, φιλόπονος. Εισήγηση για την απονομή επιδόματος εκ δραχμών 193,30 μηνιαίως. Ευφροσύνη Χατζηαλεξιάδου πτυχιούχος Αρσακείου με υπηρεσία 6 ετών, φιλόπονος με κοινωνική εμφάνιση και δράση καλή. Εισήγηση για την απονομή επιδόματος εκ δραχμών 160 μηνιαίως (31-12-1940 ΑΒΕ 70. ΣΑΕ 52).

Από έκθεση του επιθεωρητή στις 15-3-51 αναφέρει ότι το διδακτήριο επυρπολήθη. Στεγάζεται σε στέγαστρα εκ πλίνθων επί ενοικίω υπό του Δημοσίου. Μαθητές 73. Διδάσκαλος ο Καλαμπούκας Θεόδωρος του Αποστόλου εκ Σιατίστης.

Ο  Έπαρχος Γρεβενών Ανδρ. Νέγρης περί διοχετεύσεως ύδατος εις δημ. σχ. Πολυνερίου, στις 5-11-59  αναφέρει προς το Νομομηχανικό Κοζάνης ότι  «η διοχέτευσις του ύδατος του προοριζομένου δια την ύδρευση του καταστήματος της Υποδιοικήσεως Χωροφυλακής Πολυνερίου γίνεται δια του αυλόγυρου του εκεί Δημοτικού Σχολείου, το οποίο στερείται επίσης ύδατος. Τόσο υπό της Σχολικής Εφορείας, όσο και υπό της κοινοτικής Αρχής και του πληθυσμού, επεβλήθη παράκλησις όπως εκ του ύδατος τούτου παραχωρηθεί και εις το σχολείο δια της κατασκευής βρύσεως εντός του προαυλίου του. Η απόδοση του ύδατος είναι τόσο σημαντική ώστε να μη παρακωλύει καθόλου την επάρκεια του ύδατος δια το κατάστημα της υποδιοικήσεως.

            Εκτός όμως τούτου, η μη χορήγηση εις το σχολείο ύδατος το οποίο οι κάτοικοι εδέχθησαν να αποστερηθούν (καίτοι το σημείο κείνο της κοινότητος στερείται ύδατος) ίνα αποκτήσει ύδωρ η ανωτέρω υπηρεσία θα έχει δυσμενή αντίκτυπο στην κοινή γνώμη του χωριού».

Ελληνοϊταλικός πόλεμος: Ο Νικόλαος Καραμήτσιος παντοπώλης κάτοικος Πολυνερίου με αίτηση στο Στρατιωτικό Διοικητή  στις 18-2-41 αναφέρει: «Λαμβάνω την τιμή να αναφέρω ότι κατά το διάστημα των επιχειρήσεων εις την περιοχήν Πίνδου μοι επιτάχθησαν παρά της ενταύθα υποδιοικήσεως Χωροφυλακής τα κάτωθι είδη τροφίμων τα οποία και διετέθησαν δια τας ανάγκας του Στρατού μας.

1) Την 31^η Οκτωβρίου 1940 δεκαπέντε (15) οκάδες ελαίου συνολικής αξίας 870 δραχμών.

2) Την 8^η Νοεμβρίου 1940 εκατόν πενήντα (150) οκάδες πρόβειου κρέατος συνολικής αξίας 4.500 δραχμών.

3) Την 8^η Νοεμβρίου 1940 εβδομήκοντα πέντε οκάδες αλεύρου συνολικής αξίας 1.200 δραχμών.

 Ήτοι τρόφιμα συνολικής αξίας 6.570 δραχμών.

            Κατά την παράδοση του κρέατος και του παρασκευασθέντος δια του αλεύρου άρτου εις την Μονάδα του Συνταγματάρχου Γιαννακόπουλου εις θέσιν Μπάρα – Πανοράματος έλαβον έναντι της αξίας των τροφίμων δρχ. 2400 και ούτω έχων λαμβάνειν υπόλοιπον 4170 δραχμών.

            Προσηρτημένως υποβάλω τας χορηγηθείσας μοι σχετικάς αποδείξεις και παρακαλώ όπως ευαρεστούμενοι διατάξητε και μοι καταβληθή το ποσόν τούτο».

Η Υποδιοίκησις Χωροφυλακής Πολυνερίου αναφέρει στις 18-2-41 προς τη Στρατιωτική Διοίκηση Κοζάνης, Διεύθυνση Επιμελητείας: «Υποβολή αιτήσεως του παντοπώλου Νικολάου Καραμήτσου κατοίκου Πολυνερίου: Λαμβάνω την τιμήν να υποβάλω προσηρτημένως αίτησιν του εν περιλήψει αναφερομένου παντοπώλου μετά δύο αποδείξεων παραλαβής τροφίμων και ν’ αναφέρω ότι τα εν αυταίς αναφερόμενα είδη τροφίμων επιτάχθησαν παρά του Διοικητού ημών και διετέθησαν δια τας ανάγκας του Στρατού μας και ότι ούτω ο αιτών έχει λαμβάνειν υπόλοιπον της αξίας των χορηγηθέντων τροφίμων δραχμάς 4170. Δι ο και παρακαλώ όπως ενεργήσετε δια την καταβολή του ποσού τούτου. Ο Διοικητής της Διοικήσεως Ιωάννης Καλαφατάκης».

Ο Διοικητής της Υποδιοικήσεως Ιωάννης  Καλαμακάκης (ή Καλαφατάκης), υπομοίραρχος με αναφορά  στη Στρατιωτική Διοίκηση Κοζάνης στις 6 Μαρτίου 1941 αναφέρει τα παρακάτω, σχετικά με τα χορηγηθέντα τρόφιμα παρά του παντοπώλου Καραμήτσου: «Αναφέρω ότι το έλαιον απεστάλει μετ’ άλλων τροφίμων άρτου κλπ την 1^η Νοεμβρίου 1940 εις Σαμαρίνα προοριζόμενο δια τη θέση Ρωμιός κ.λ.π. μαχόμενο τάγμα υπό του Ταγματάρχη κ. Πανταζή. Ενώ όμως ο άρτος και άλλα τρόφιμα έτοιμα και αμέσου ανάγκης προωθήθηκαν και παραδόθηκαν, το έλαιον και ορισμένη ποσότης αλεύρου παρέμεινε στο Σταθμό Χωροφυλακής μερίμνη του οποίου παρασκευάζετο άρτος δια το αυτό τάγμα. Τις απογευματινές ώρες όμως της αυτής ημέρας το εν λόγω τάγμα υπεχώρησε και το χωρίο κατελήφθη υπό του εχθρού, όσα δε τρόφιμα μεταξύ των οποίων και το έλαιον ελλείψει μεταγωγικών δεν ηδυνήθη να παραλάβει ο Σταθμάρχης κατά την αναχώρησή του, κατεστράφησαν παρ’ αυτού. Το εν λόγω τάγμα κατά την κήρυξη του πολέμου είχε έδρα το Κάντσικον και ανήκε στο Σύνταγμα Επταχωρίου, αγνοούμε όμως τον αριθμόν μονάδας όπερ φέρει. Τα υπόλοιπα τρόφιμα παρεδόθησαν στο Σύνταγμα του Συνταγματάρχου Γιαννακόπουλου, παρέλαβε δε τοιούτον κατά διαταγή του ως άνω Συνταγματάρχου, ο ταγματάρχης κ. Τριανταφυλλόπουλος. Το Σύνταγμα τούτο είναι το 66^ον Χαλκιδικής, αγνοούμε όμως και τούτου τον αριθμόν Μονάδος ον φέρει» (60/1672).

Επισιτιστική βοήθεια: Η τοπική επιτροπή Διανομών Πολυνερίου  στις 23-5-46 βεβαιώνει ότι ο Δημήτριος Λέτσιος ανάπηρος πολέμου Αλβανίας δεν έλαβε ιματισμό και υπόδηση. Τον Ιούνιο του 1950 διανεμήθηκαν ανά 6 οκάδες και 600 δράμια αλεύρι σε 192 άτομα. 

Ιερά: Ενοριακός ναός, Κοίμησις της Θεοτόκου 1900. Αγία Παρασκευή (1600). ΄Αγιος Νικόλαος. Αγίων Θεοδώρων κτίσθηκε με δομικά υλικά του αρχαιολογικού χώρου “Καστρί”. Το πανηγύρι που προσελκύει πολλούς επισκέπτες είναι της Αγίας Παρασκευής (25-26-27 Ιουλίου) με πολλά παραδοσιακά εδέσματα όπως η σουγλιμάδα. Ένα άλλο πανηγύρι είναι της  Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου στην κατάφυτη περιοχή Ξούλια όπου εκεί βρίσκεται η ομώνυμη εκκλησία. Στον κώδικα αρ. 201 της Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ζάβορδας αναφέρεται ως Βοδινισκό χωρίον με 6 αφιερωτές της Α΄ Γραφής (1534-1692) και 12 της Β΄ Γραφής 1692 και εντεύθεν.

Μακεδονομάχοι: Δημήτριος Πλατής μάχη της Οσνίτσανης (1906). Γκασιαβέλης και Ζέρβας ή Πλήκας έδρασαν υπό τον Γκούντα.

Οδοποιία: Το Β΄ σώμα στρατού στις 2-6-39 απευθυνόμενος στους νομάρχες Κοζάνης, Τρικάλων, Λαρίσης, Φθιοτιφωκίδας  τους παρακαλεί να τοποθετήσουν στις διασταυρώσεις των εθνικών και κοινοτικών οδών πινακίδες που να δείχνει την κατεύθυνση που οδηγεί η οδός, τη χιλιομετρική απόσταση για να διευκολύνεται η κυκλοφορία των αυτοκινήτων και οι νυχτερινές κινήσεις μονάδων. Ο σταθμός Πολυνερίου Γρεβενών στις 14-9-39 αναφέρει ότι ουδεμία κοινότητα δεν τοποθέτησε πινακίδες.

Οικονομία: Λειτουργούσαν δύο νερόμυλοι εκ των οποίων ο ένας εκκλησιαστικός (Παπαδημητρίου. Σελίδες Ιστορίας Γρεβενών σ. 307).

Πεσόντες:α)Καραγιάννης Ιωάννης του Γεωργίου 1914, 27 ΣΠ, Υψ. 2148 Κάμια, 12-2-41 β)Χριστούλης Αθανάσιος του Γεωργίου, 1916, 27ΣΠ,Υψόμετρο 1548 Μόροβα στις 28-11-40 (ΔΙΣ).

Πληθυσμός: 1859=42 στεφάνια. 1913=655. 1920=351. 1928=594. 1940=593. 1951=259. 1961=209. 1971=113. 1981=221. 1991=239. 2001=221. 2011=85. (57^ος κατά σειρά από τους 112 απογραφέντες οικισμούς της Π.Ε Γρεβενών με την απογραφή του 2011. Τον ίδιο πληθυσμό εμφανίζει και το Δίπορον). Στο κατάστιχο του έτους 1564 (ΤΤ 350) των Οθωμανικών αρχείων της Κων/πολης ήταν 30 κατοικίες και ο φόρος ήταν 3.000 άσπρα ενώ το 1579 ήταν 57 κατοικίες και ο φόρος ήταν 3.100 άσπρα.

Σύλλογοι: Σύλλογος νέων Βοδεντσικού «η Αναγέννησις» (31-10-26).

Σύλλογος Πολυνερίου “Η Ξούλια”. Μέλη του Γεωργικού-Πιστωτικού Συνεταιρισμού στις 10-4-51. Πρόεδρος Βασίλειος Κ.Κότας. Αντιπρόεδρος  Κων/νος Σ.Γιώτας. Ταμίας Αναστάσιος Κ. Καρκόπουλος. Γραμματέας Τριγώνης Ι.Ανδρέας. Μέλος Τζήκας Χαράλαμπος Αριστ. (60/1320).

            «ΔΑΣ ο άγιος Νικόλαος Περιβολίου» 2004 με δραστηριότητα στη δασοκομία.