1ο Δημοτικό Σχολείο Κοζάνης-Γ.Κονταρή Βιογραφικό Γ.Κονταρής

 48. Από το βιβλίο του Βασίλη Αποστόλου 1ο Δημοτικό Σχολείο Κοζάνης Γ.Κονταρής 1900-2011     σ.208

Κεφάλαιο 29. Γεώργιος-Γρηγόριος Κονταρής (1638-1698)[1]

 

Γεννήθηκε το 1638 στα Σέρβια, απόγονος επιφανών προγόνων, και έμαθε τα πρώτα γράμματα. Χειροτονήθηκε ιερέας και μετά το θάνατο της γυναίκας του θα γίνει ιερομόναχος και θα αλλάξει το βαπτιστικό του όνομα σε Γρηγόριος.

Γνώριζε ιταλικά και λατινικά και από το 1668 ως το 1675 υπηρετεί ως “επόπτης” του Φλαγγίνιου Γυμνασίου της Βενετίας.Αυτός ο διορισμός είναι κι η επίσημη αναγνώριση της λογιοσύνης του Κονταρή και του κύρους που απολάμβανε στους κύκλους των Ελλήνων της Βενετίας.

Διετέλεσε πρώτος δάσκαλος της Σχολής της Κοζάνης για τρία χρόνια από το 1671 περίπου που τοποθετείται η ίδρυση της σχολής:αριστοτελικός στη σκέψη, πειστικός στους λόγους και σεμνός στους τρόπους.

Το 1682 διδάσκει στη Θεσσαλονίκη, στην ιερά μονή της Καμαριώτισσας που ήταν γνωστή τον ΙΔ αι. κοντά στην περιοχή της Αχειροποίητου.Τα μαθήματα που δίδασκε ο Κονταρής σε όλα τα σχολεία που υπηρέτησε δεν ήταν κολυβογράμματα αλλά ανώτερα μαθήματα του επιπέδου της λεγόμενης “Κυκλοπαιδείας”. Ασχολήθηκε με το σχολιασμό του Αριστοτέλη και συνέταξε ένα υπόμνημα στην “Περί ουρανού και κόσμου” πραγματεία του όπως αυτό συμπεραίνεται και από έναν  Ιεροσολυμικό κώδικα που φέρει την επιγραφή: “Φυσική ακρόασις κατά Αρισοτέλην εμού του εν ιερομονάχοις ελάχιστου Γρηγορίου κατά κόσμον Κονταρή”. Μετά απόάλλη μια σύτομη παραμονή στη Βενετία (1683-1684) και πάλι στο Φλαγγινιανό Γυμνάσιο “επόπτης” επιστρέφει στην Ελλάδα και χειροτονείται επίσκοπος Σερβίων (1684-1690). Για ένα διάστημα βρέθηκε στην Αθήνα, όχι όμως ως επίσκοπος όπως αναφέρει ο Χ.Μεγδάνης.

Μετά τη θητεία του στα Σέρβια τον βρίσκουμε επίσκοπο Σμύρνης. Το 1668 ηΣμύρνη μετά από ένα φοβερό σεισμό σχεδόν καταστράφηκε. Σ΄αυτόν σκοτώθηκε ο Μητροπολίτης

Ιγνάτιος.Ο διάδοχος στον επισκοπικό θρόνο ανέβαλε την εγκατάστασή του εκεί από φόβο γι αυτό αντικαταστάθηκε από τον τολμηρότερο Γρηγόριο Κονταρή.

Το 1691 ο Κονταρής έχει εγκατασταθεί στη Σμύρνη και έχει ανοικοδομήσει το μητροπολιτικό ναό της πόλης την ιστορική Αγία Φωτεινή. Ήταν μεγάλος βιβλιόφιλος. Τα βιβλία του αποτέλεσαν τον πυρήνα της βιβλιοθήκης της περίφημης Σχολής της Σμύρνης. Πέθανε τον Απρίλιο του 1698 με ένα περίεργο τρόπο, από την αποπληξία λόγω ισχυρού θυμού μετά από διαπληκτισμό που είχε με κάποιο μοναχό ονόματι Νεκτάριο.

Ο Κονταρής ήταν άριστος κεντητής αμφίων με χρυσόσυρμα . Ο χρυσοκέντητος επιτάφιος θρήνος που βρίσκεται στο στο βορεινό κλίτος του αγίου Νικολάου Κοζάνης είναι έργο δικό του.

Στη Βενετία το 1675 εκδίδει το βιβλίο με τον τίτλο “Μαργαρίται, ήτοι λόγοι διάφοροι του …Ιωάννου …του Χρυσοστόμου”, δηλαδή μετάφραση διαφόρων λόγων του Ι.Χρ. στην κοινή γλώσσα.

Το 1675 επίσης δημοσίευσε στη Βενετίατ ην πρώτη ιστορία της πόλεως των Αθηνών με τον τίτλο “Ισορίαι παλαιαί και πάνυ ωφέλιμοι της περιφήμου πόλεως Αθήνης” το οποίο είναι το πρώτο νεοελληνικό βιβλίο που αναφέρεται στην αρχαία ελληνική ιστορία. Ο Γ.Κονταρής υπήρξε στη ζωή του πολυπράγμων:δάσκαλος, κωδικογράφος, χρυσοκεντητής, συγγραφέας, μεταφραστής, επιμελητής εκδόσεων, ιερέας και τέλος επίσκοπος.

 

---

[1] Το κείμενο είναι του Ινστιτούτου Βιβλίο &Ανάγνωσης Κοζάνης το οποίο δόθηκε σε κορνίζα στην τελετή μετονομασίας του σχολείου τον Ιούνιο του 2000.