Περιβολάκιον Γρεβενών

87. Περιβολάκιον, το 

Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου (Από το βιβλίο μου "ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΓΡΕΒΕΝΩΝ" σελ.386 Κοζάνη 2018

Γενικά: Είναι χτισμένος σε υψόμετρο 926 μέτρων με πλησιέστερους οικισμούς Ζάκας, Πανόραμα, Λάβδα.

Κοινοτικά: Ο οικισμός Λυπινίτσα στις 31-12-1918 προσαρτάται στην κοινότητα Τίστης. Στις 17-10-19 διορθώνεται σε Λεπενίτσα και το 1928 μετονομάζεται σε Περιβολάκι. Το 1997 προσαρτάται στο Δήμο Θ.Ζιάκα και το 2010 στο Δήμο Γρεβενών.

Οι κάτοικοι του συνοικισμού στις 18-10-36 ζητούν από το Νομάρχη να μην ορισθεί ως έδρα συνδέσμου κοινοτήτων το Σπήλαιο το οποίο απέχει τρεις ώρες από το χωριό. Ζητούν να ορισθεί ως έδρα κοινότητος ο οικισμός Ζιάκα καθόσον απέχει μόνο μία ώρα και αποτελεί έδρα δημοσίων αρχών όπως ειρηνοδικείο, δασονομείο, δημόσιου εισπράκτορα. Υπογράφεται από 33 κατοίκους. Παπαδημήτ. Σ. Σπυρόπουλος, Ανδρέας Βέργος.

Εκπαίδευση: Το 1901-1902 λειτουργούσε Γραμματοδιδασκαλείο με 30 μαθητές (Αδάμου).

Διδακτηριακή κατάσταση του σχολείου το έτος 1937: «Στερούμενον ειδικού διδακτηρίου στεγάζεται σε ιδιωτικό οίκημα αντί ετησίου μισθώματος 3600 δραχμών. Το οίκημα είναι μονώροφον μεθ’ υπογείου συγκείμενον εκ δύο δωματίων συνολικής εκτάσεως 32 τ.μ, εκ των οποίων το εν ενοικιασθέν διετέθη υπέρ του σχολείου και είναι εκτάσεως 22 τ.μ. Ο αριθμός των μαθητευομένων μαθητών 25. Το οίκημα μη ανταποκρινόμενο εις τους στοιχειώδεις όρους της σχολικής αρχιτεκτονικής και μη εκπληρούν απαραιτήτους παράγοντες της σχολικής υγιεινής, φέρεται ακατάλληλο τόσο δια την παρούσα, όσο και δια τη μελλοντική στέγαση, του διδακτηρίου, είναι σκοτεινόν, υγρόν και ξένον προς τις ηλιακές ακτίνες. Όσον φορά δια την πραγματική μισθωτική αξία του οικήματος νομίζω ότι η ήδη εγκριθείσα είναι επαρκής.

Δια κατασκευή νέου διδακτηρίου εγένοντο προ τριετίας ενέργεια προς έγκριση πιστώσεως εξ 150.000 δρχ. Δυστυχώς ουδεμία έγκρισις εγένετο, η δε Μηχανική υπηρεσία, δι’ εκθέσεώς της απαγόρευσε τη λειτουργία του παλαιού διδακτηρίου ως επικινδύνως ετοιμόρροπου και έκτοτε περιπλανώμεθα εις υπόγεια και τρώγλας (60/619)».

Ιερά: Ενοριακός ναός Προφήτη Ηλία, όπου στο προαύλιο γίνεται το ετήσιο πανηγύρι στις 20 Ιουλίου. Στον κώδικα αρ.201 της Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ζάβορδας αναφέρεται ως Λεπενίτζα χωρίον με 13 αφιερωτές της Α΄ Γραφής (1532-1692).

Οικονομία: Οι  κάτοικοι με επιστολή στον Εξοχότατο Πρόεδρο της Κυβερνήσεως στις 11-9-37 αναφέρουν ότι «τυγχάνουν κτηνοτρόφοι ασχολούμενοι στην  αιγοκτηνοτροφία στο μικρό χωρίον Περιβολάκι το οποίο  αποτελείται από 25 μόνον οικογένειες. Οι κάτοικοι του χωρίου ανέκαθεν ασχολούνταν με την αιγοκτηνοτροφίαν χωρίς τα εκ δρυός πυκνά δάση να υποστούν μείωση καθόσον ο αριθμός των αιγών ανέρχεται μόνον στις 450, η δε δασώδης έκταση του χωρίου τυγχάνει μεγάλη, προσέτι δε και τα δέντρα υψηλά και ουδεμία ζημία δύνανται να προξενήσουν εις αυτά οι αίγες. Ήδη το Δασαρχείον Γρεβενών δι’ απαγορευτικής του διατάξεως απαγορεύει τη βοσκή των αιγών στις δρυώδεις εκτάσεις και δια του μέτρου τούτου επέρχεται η τελευταία καταστροφή». Ζητούν την άρση της απαγόρευσης, προκειμένου να τους σώσουν από το θανατηφόρο πλήγμα για να μην καταστραφεί μία τάξις ανθρώπων η οποία πολλά προσφέρει εις την κοινωνίαν. Υπογράφεται από 19 κατοίκους μεταξύ των οποίων Παπαδημήτρης Σπυρόπουλος, Βασίλειος Σπυρόπουλος, Χρυσόστομος Παπαγεωργίου, Β.Δ.Βέργος (60/1413).

            Λειτουργούσαν δύο νερόμυλοι (Παπαδημητρίου. Σελίδες ιστορίας  Γ΄ σελ. 40.[1]).

Πεσόντες: Στρ.Τζιατζιάφης Στέργιος του Νικολάου, γεννήθηκε το 1908, 9^ο Σ.Πυροβολικού. Πέθανε στο Πρόσκαιρο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Κορυτσάς στις 6-1-1941 (ΔΙΣ).

Πληθυσμός: 1913=89. 1920=84. 1928=118. 1940=141. 1951=2. 1961=22. 1971=11. 1981=46. 1991=24. 2001=30. 2011=12. (103^ος κατά σειρά από τους 112 απογραφέντες οικισμούς της Π.Ε Γρεβενών με την απογραφή του 2011). Στο κατάστιχο του έτους 1564 (ΤΤ 350) των Οθωμανικών αρχείων της Κων/πολης ήταν 44 κατοικίες και ο φόρος ήταν 4.000 άσπρα ενώ το 1579 ήταν 80 κατοικίες και ο φόρος ήταν 5.750 άσπρα.

---

Παρόρειον Γρεβενών

86.Παρόρειον,το

Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου (Από το βιβλίο μου "ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΓΡΕΒΕΝΩΝ" σελ. 386 Κοζάνη 2018

Γενικά: Χτισμένο σε υψόμετρο 810 μέτρων, είναι ένα πανέμορφο χωριό του ορεινού όγκου, με πλησιέστερους οικισμούς  το Τρίκωμον, Σπήλαιο, Κοσμάτι.

Κοινοτικά: Το 1918 ο οικισμός Ριάχοβον προσαρτάται στην κοινότητα Ζαλόβου (Τρικώμου). Στις 1-2-1927 μετονομάζεται σε Παρόρειον, το 1997 εντάσσεται στο Δήμο Θ. Ζιάκα και το 2010 στο Δήμο Γρεβενών.

  Οι κάτοικοι του συνοικισμού Παρορείου στις 18-10-36 αναφέρουν στο Νομάρχη Κοζάνης  ότι πληροφορήθηκαν από τον ΄Επαρχο Γρεβενών ότι το χωρίο συνεπτύχθη με σύνδεσμο κοινοτήτων με έδρα το Σπήλαιον. Ζητούν να ορισθεί ως έδρα κοινότητος το χωριό Ζιάκα καθ’ ότι εδώ έχουν την έδρα   το ειρηνοδικείο, το δασονομείο, ο δημόσιος εισπράκτωρ, το δε Σπήλαιο είναι μεμονωμένο, σε μέρος τελείως ανώμαλο. Υπογράφουν 21 κάτοικοι του Παρορείου Κων. Παπανίκος, Ν.Ι Παπανίκος, Ευα. Δ.Αντωνιάδης, Β. Ν.  Λαμπρόπουλος, Ιωάννης Ν. Λαμπρόπουλος  (60/1404).   

           

Διαβατήρια: α) Παπανίκος Γεώργιος του Δημητρίου γεννηθείς στο Παρόρειο το έτος 1928 επαγγέλματος υποδηματοποιού ζητά διαβατήριο για Αργεντινή (μέσω Ιταλίας και Γαλλίας) για μετάβαση και παραμονή πλησίον του καλούντος πατρός στις 16-11-53. β) Παναγιώτα Παπανίκου σύζυγος του Γεωργίου Παπανίκου γεννηθείσα το 1928 ζητά διαβατήριο για Αργεντινή στις 16-11-53. γ) Αικατερίνη σύζυγος Ιωάννου Παπανίκου γεννηθείσα στο Τρίκωμο το έτος 1900 και κατοικούσα εις Παρόρειον ζητά στις 10 Ιουλίου 1953 διαβατήριο για Αργεντινή.

Εκπαίδευση: Διδακτηριακή κατάσταση του σχολείου το έτος 1937: Οίκημα δημόσιον. Ο αριθμός μαθητών ανέρχεται στους 30. Η κάτοψις αυτού μεσημβρινή (60/619).

Ιερά: Ενοριακός ναός του Προφήτη Ηλία. Στον κώδικα αρ.201 της Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ζάβορδας τον οικισμό το συναντάμε ως Ριαχοβίτζα με έναν αφιερωτή  (Κύρου) της Α΄ Γραφής 1534-1692. 

       

Οικονομία: Ιδρυτικά μέλη του Πανεπαρχιακού Αμπελουργικού Συλλόγου Γρεβενών με ημερομηνία ιδρύσεως 12 Σεπτεμβρίου 1926 ήταν ο Λαμπρόπουλος Νικ.

Δηλώνεται από την κοινότητα  ότι το 1950 υπάρχουν καλλιέργειες αμπέλου 180 στρ. 

Πληθυσμός: 1859=5 στεφάνια. 1913=77. 1920=76. 1928=102. 1940=124. 1951=120. 1961=92. 1971=27. 1981=34. 1991=45. 2001=33. 2011=12. (103^ος κατά σειρά από τους 112 απογραφέντες οικισμούς της Π.Ε Γρεβενών με την απογραφή του 2011. Τον ίδιο πληθυσμό εμφανίζουν το Δασύλλιον και Περιβολάκιον). Στο κατάστιχο του έτους 1564 (ΤΤ 350) των Οθωμανικών αρχείων της Κων/πολης ήταν 10 κατοικίες και ο φόρος ήταν 1.300 άσπρα ενώ το 1579 ήταν 11 κατοικίες και ο φόρος ήταν 1.100 άσπρα.

Παρασκευή Γρεβενών

85.Παρασκευή,η 

Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου (Από το βιβλίο μου "ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΓΡΕΒΕΝΩΝ" σελ. 386 Κοζάνη 2018

Γενικά: Ο οικισμός είναι χτισμένος σε υψόμετρο 780 μέτρα. Πλησιέστεροι οικισμοί Δεσκάτη, Δασοχώρι, Διασελλάκι, Παλιουριά. Απελευθερώθηκε από τους Τούρκους στις 7-10-1912. Είναι γενέτειρα της δημοσιογραφικής οικογένειας Βελλίδη εκδότη της εφημερίδας Μακεδονία-Θεσσαλονίκη[1].

Κοινοτικά: Στις 31-12-1918  ορίζεται έδρα κοινότητας. Στις 21-1-43 αποσπάται από την επαρχία Γρεβενών για την επαρχία Ελασσώνος του Ν.Λαρίσης. Στις 30-10-64 προσαρτάται στην επαρχία Γρεβενών του Ν.Γρεβενών. Στις 4-12-1997 εντάσσεται στο Δήμο Δεσκάτης. Στις κοινοτικές εκλογές του 1924 ψήφισαν 26 άρρενες εκλογείς. Εκλέχτηκαν: Ιωάννης Κ. Γραμμένος 25, Κωνσταντίνος Γκαμπούρης 25,  Κων/νος Πολίτης 23, Ευάγγελος Ζώτος 19, Χρίστος Ι. Βελής 16, Νικ. Βελής 11, Χρίστος Ι. Μπουρονίκος 7.

Διαβατήρια: Ασπασία σύζυγος Ευαγγέλου Ζώτου εξ Παρασκευής Δεσκάτης γεννηθείσα το 1884 και ο υιός της Τρύφων Ευαγγέλου Ζώτου γεννηθείς το 1927  ζητάνε στις 14 Ιουνίου 1929  διαβατήριο δια Σέπερι Αργυροκάστρου Αλβανίας προς συνάντηση των εκεί διαμενόντων συγγενών. Θα συνοδεύεται παρά του εξαδέλφου Στεφάνου Δούκα.

Ιερά: Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος 1850. Δίπλα ακριβώς ανηγέρθη νέα ομώνυμη εκκλησία.  Η παλιά είναι υπό την προστασία της Αρχαιολογίας.  Αγία Παρασκευή. Το χωριό πανηγυρίζει στις 13 Νοεμβρίου. Προφήτης Ηλίας. Εκκλησιαστικά ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Ελασσώνος. Την περίοδο 1882-1896 ανήκε στη νεοσύστατη Μητρόπολη Δεσκάτης η οποία καταργήθηκε.

Οικονομία: Οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία και κτηνοτροφία. Η προβλεπόμενη παραγωγή για καλλιέργειες το 1933  σύμφωνα με τον πρόεδρο της κοινότητας Χρήστο Βελλή  ήταν  σε οκάδες  γλεύκος 600, ρόβη 800, αραβόσιτος ξηρικός 45.000. 

Πεσόντες ΕΙ πολέμου: Τσαγκανάκης Γεώργιος του Ζήση, γεννηθείς το 1906, 53ΣΠ, πέθανε από πολεμικό τραύμα στο 2^ο Στρατ. Νοσοκομείο Αθηνών στις 9-9-41(ΔΙΣ).

Πληθυσμός: 1913=127. 1920=140. 1928=161. 2011=108. (48^ος κατά σειρά από τους 112 απογραφέντες οικισμούς της Π.Ε Γρεβενών με την απογραφή του 2011).

---

[1] Πηγές: www.deskati.gr.