87. Περιβολάκιον, το
Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου (Από το βιβλίο μου "ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΓΡΕΒΕΝΩΝ" σελ.386 Κοζάνη 2018
Γενικά: Είναι χτισμένος σε υψόμετρο 926 μέτρων με
πλησιέστερους οικισμούς Ζάκας, Πανόραμα, Λάβδα.
Κοινοτικά: Ο οικισμός Λυπινίτσα στις 31-12-1918 προσαρτάται στην
κοινότητα Τίστης. Στις 17-10-19 διορθώνεται σε Λεπενίτσα και το 1928
μετονομάζεται σε Περιβολάκι. Το 1997 προσαρτάται στο Δήμο Θ.Ζιάκα και το 2010
στο Δήμο Γρεβενών.
Οι κάτοικοι του συνοικισμού στις 18-10-36 ζητούν από
το Νομάρχη να μην ορισθεί ως έδρα συνδέσμου κοινοτήτων το Σπήλαιο το οποίο
απέχει τρεις ώρες από το χωριό. Ζητούν να ορισθεί ως έδρα κοινότητος ο οικισμός
Ζιάκα καθόσον απέχει μόνο μία ώρα και αποτελεί έδρα δημοσίων αρχών όπως
ειρηνοδικείο, δασονομείο, δημόσιου εισπράκτορα. Υπογράφεται από 33 κατοίκους. Παπαδημήτ. Σ. Σπυρόπουλος, Ανδρέας
Βέργος.
Εκπαίδευση: Το 1901-1902 λειτουργούσε Γραμματοδιδασκαλείο με 30
μαθητές (Αδάμου).
Διδακτηριακή
κατάσταση του σχολείου το έτος 1937: «Στερούμενον
ειδικού διδακτηρίου στεγάζεται σε ιδιωτικό οίκημα αντί ετησίου μισθώματος 3600
δραχμών. Το οίκημα είναι μονώροφον μεθ’ υπογείου συγκείμενον εκ δύο δωματίων
συνολικής εκτάσεως 32 τ.μ, εκ των οποίων το εν ενοικιασθέν διετέθη υπέρ του
σχολείου και είναι εκτάσεως 22 τ.μ. Ο αριθμός των μαθητευομένων μαθητών 25. Το
οίκημα μη ανταποκρινόμενο εις τους στοιχειώδεις όρους της σχολικής
αρχιτεκτονικής και μη εκπληρούν απαραιτήτους παράγοντες της σχολικής υγιεινής,
φέρεται ακατάλληλο τόσο δια την παρούσα, όσο και δια τη μελλοντική στέγαση, του
διδακτηρίου, είναι σκοτεινόν, υγρόν και ξένον προς τις ηλιακές ακτίνες. Όσον
φορά δια την πραγματική μισθωτική αξία του οικήματος νομίζω ότι η ήδη
εγκριθείσα είναι επαρκής.
Δια κατασκευή νέου διδακτηρίου εγένοντο
προ τριετίας ενέργεια προς έγκριση πιστώσεως εξ 150.000 δρχ. Δυστυχώς ουδεμία
έγκρισις εγένετο, η δε Μηχανική υπηρεσία, δι’ εκθέσεώς της απαγόρευσε τη
λειτουργία του παλαιού διδακτηρίου ως επικινδύνως ετοιμόρροπου και έκτοτε
περιπλανώμεθα εις υπόγεια και τρώγλας (60/619)».
Ιερά: Ενοριακός ναός Προφήτη Ηλία, όπου στο προαύλιο γίνεται το ετήσιο
πανηγύρι στις 20 Ιουλίου. Στον κώδικα αρ.201 της Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος
Ζάβορδας αναφέρεται ως Λεπενίτζα χωρίον με 13 αφιερωτές της Α΄ Γραφής
(1532-1692).
Οικονομία: Οι κάτοικοι με επιστολή στον Εξοχότατο Πρόεδρο
της Κυβερνήσεως στις 11-9-37 αναφέρουν ότι «τυγχάνουν
κτηνοτρόφοι ασχολούμενοι στην
αιγοκτηνοτροφία στο μικρό χωρίον Περιβολάκι το οποίο αποτελείται από 25 μόνον οικογένειες. Οι
κάτοικοι του χωρίου ανέκαθεν ασχολούνταν με την αιγοκτηνοτροφίαν χωρίς τα εκ
δρυός πυκνά δάση να υποστούν μείωση καθόσον ο αριθμός των αιγών ανέρχεται μόνον
στις 450, η δε δασώδης έκταση του χωρίου τυγχάνει μεγάλη, προσέτι δε και τα
δέντρα υψηλά και ουδεμία ζημία δύνανται να προξενήσουν εις αυτά οι αίγες. Ήδη
το Δασαρχείον Γρεβενών δι’ απαγορευτικής του διατάξεως απαγορεύει τη βοσκή των
αιγών στις δρυώδεις εκτάσεις και δια του μέτρου τούτου επέρχεται η τελευταία
καταστροφή». Ζητούν την άρση της απαγόρευσης, προκειμένου να τους σώσουν
από το θανατηφόρο πλήγμα για να μην καταστραφεί μία τάξις ανθρώπων η οποία
πολλά προσφέρει εις την κοινωνίαν. Υπογράφεται από 19 κατοίκους μεταξύ των οποίων
Παπαδημήτρης Σπυρόπουλος, Βασίλειος Σπυρόπουλος, Χρυσόστομος Παπαγεωργίου,
Β.Δ.Βέργος (60/1413).
Λειτουργούσαν δύο νερόμυλοι (Παπαδημητρίου. Σελίδες ιστορίας Γ΄ σελ. 40.[1]).
Πεσόντες: Στρ.Τζιατζιάφης Στέργιος του Νικολάου, γεννήθηκε το
1908, 9ο Σ.Πυροβολικού. Πέθανε στο Πρόσκαιρο Στρατιωτικό Νοσοκομείο
Κορυτσάς στις 6-1-1941 (ΔΙΣ).
Πληθυσμός: 1913=89. 1920=84. 1928=118. 1940=141. 1951=2. 1961=22.
1971=11. 1981=46. 1991=24. 2001=30. 2011=12. (103ος κατά σειρά από
τους 112 απογραφέντες οικισμούς της Π.Ε Γρεβενών με την απογραφή του 2011). Στο κατάστιχο του έτους 1564 (ΤΤ 350) των
Οθωμανικών αρχείων της Κων/πολης ήταν 44 κατοικίες και ο φόρος ήταν 4.000 άσπρα
ενώ το 1579 ήταν 80 κατοικίες και ο φόρος ήταν 5.750 άσπρα.