75. ΠΕΥΚΑΚΙΟΝ-ΚΟΛΟΚΥΘΑΚΙ
Γράφει ο Βασίλης
Αποστόλου
Με
το Β.Δ με ημερομηνία 19-12-1918, ΦΕΚ Α 260/1918 ιδρύθηκε η κοινότητα Κοπρίβης
την οποία αποτέλεσαν οι οικισμοί Κοπρίβα, Γκουστόμ, Πισκό, Λούντσι (διορθώθη
στο ορθό Λουτσίσνο με Β.Δ 11-10-1919), Κολοκυθάκι, Πυλωρή (αποσπάσθηκε
11-8-1930,Πυλωροί,οι). Μετονομάσθηκε σε Πευκάκιον στις 30-10-64. Καταργήθηκε ως οικισμός στις
16/10/67.
Το
Κολοκυθάκι χτισμένο σε υψόμετρο 700 μέτρων βρίσκεται ανάμεσα των οικισμών
Πυλωρών και Κνίδης. Είναι ένα παλιό χωριό που λόγω της γεωγραφικής θέσης
γνώριζε οικονομική άνθιση. Τούτο συμπεραίνεται από τα καλής ποιότητας εδάφη
κατάλληλα για καλλιέργεια δημητριακών. Τα βοσκοτόπια, τα δάση βελανιδιάς
αποτελούσαν τις ευνοϊκές προϋποθέσεις για ενασχόληση με κτηνοτροφία. Σήμερα
δίπλα από το χωριό λειτουργεί η ΓΕΩΕΛΛΑΣ εργοστάσιο επεξεργασίας βιομηχανικής
αργίλου.
Εκκλησίες: Η οικονομική ευμάρεια είχε ως
αποτέλεσμα τη διατήρηση, συντήρηση
και λειτουργία τεσσάρων εκκλησιών
α) Της Κοιμήσεως της Θεοτόκου β)Του Αγίου Δημητρίου γ) Των Αγίων Ταξιαρχών
(σήμερα κατεστραμμένος) δ) Του Αγίου
Αθανασίου όπου και η αγιόπετρα που προσελκύει πλήθος ασθενών για προσκύνημα και
μεσολάβηση για ίαση από πάσης είδους ασθένειες. Ιερέας του χωριού το 1937 ήταν
ο Παναγιώτης Μαυρίδης.
Ο οικισμός στα χρόνια της
Τουρκοκρατίας αποτέλεσε τσιφλίκι Τούρκων. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών το
χωριό κατοικήθηκε το 1924. Χαρακτηριστική είναι η χάραξη σε πέτρα του τοίχους
στο δυτικό μέρος της εκκλησίας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Ο
ιερός ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ο οποίος σύμφωνα με τοιχογραφία που
υπάρχει στην κόγχη του ιερού Βήματος ανηγέρθη το έτος 1747. Στον περίβολο του
ναού διασώζεται το κοιμητήριο με σταυρούς φτιαγμένους από τοπική πέτρα. Ο
μαρμάρινος σταυρός της φωτογραφίας του 1782,
βρισκόταν εκτεθειμένος στο χώρο του κοιμητηρίου. Γνωστοποίησα την ύπαρξη του
σταυρού, τον κίνδυνο της απώλειας και τους παρακάλεσα να φυλαχτεί σε ασφαλές
μέρος, πράγμα που έγινε.
Στην επιτροπή Γεωργικής απογραφής
της κοινότητος Κνίδης που υπογράφεται από τον πρόεδρο Δημήτριο Δηλιάγκα στις
10-11-1929 για τον οικισμό Κολοκυθάκι την αποτελούσαν οι: Αναστάσιος
Μαυρίδης Πάρεδρος, από τον ιερέα
Παπαναγιώτη Μαυρίδη και το δημοδιδάσκαλο το Γεώργιο Τζώνο.
Οι περισσότεροι κάτοικοι μετά τον
εμφύλιο, 1946-1949, εγκατέλειψαν το χωριό κι εγκαταστάθηκαν στην Κνίδη και
κυρίως στην Παραλίμνη Γιανιτσών.
Τα αργιλώδη χώματα κίνησαν το
ενδιαφέρον επενδυτών. Η μεταλλευτική εταιρεία ΓΕΩ ΕΛΛΑΣ λειτουργεί εργοστάσιο
επεξεργασίας της βιομηχανικής αργίλου επί εικοσιτετραώρου βάσεως.
Πληθυσμός: Το
1874 κατοικούσαν 70 άρρενες χωρίς σχολείο,
το 1904 =37 κ, το 1913 =19, το 1928
=106, το 1940=138, το 1951 ακατοίκητο (δεν απεγράφη αυτοτελώς λόγω των
πολεμικών γεγονότων), το 1961= 62 και το 1971=10 κατοίκους.
Εκλογικό
κέντρο έτους 1953: Κνίδης (Δημ. Σχολείο Κνίδης). Οι
άνδρες και οι γυναίκες των κοινοτήτων Κνίδης και Πυλωρών και των συνοικισμών
Παλαιοκνίδης, Κολοκυθακίου, Ιτέας, Πιστικού, Αγάπης, Πόρου, Μικροκλεισούρας και
Λαγγαδακίων (Κνίδης).
Διεκδίκηση κτηματικής περιοχής
Βοϊδόλακκος: Με
την εγκατάσταση των προσφύγων κατοίκων στην περιοχή το έτος 1924 προσπαθούν να
διευρύνουν τα γεωγραφικά όρια. Ο Βοϊδόλακκος, με πολλά πηγαία νερά κατάλληλο
για βοσκότοπο διηρπάγη στα χρόνια της Τουρκοκρατίας από Τούρκους Μπέηδες. Με
την αποχώρηση των Τούρκων το 1924 η
περιοχή διεκδικείται από τους Εξαρχήτες και λίγο αργότερα από τους πρόσφυγες
του Κολοκυθακίου και από το Ζήση Βέρρο. Τελικά μεταπολεμικά παραχωρήθηκαν στο
Ζήση Βέρρο 150 στρέμματα γη για καλλιέργεια και ο βοσκότοπος στον οικισμό Κνίδη.
Αφιερωτές Ζάβουρδας: Αφιερωτές με όνομα «Κολοκυθάκη χωρίον» της Α΄Γραφής
1534 ως το 1692 έχουμε 28. Αφιερωτές Β΄Γραφής από το 1692 και εντεύθεν έχουμε συνολικά 54.
Σχολείο:
Οι κάτοικοι του
χωριού, συνολικά 25 οικογένειες, με πρότασή τους αναλαμβάνουν την ανέγερση
διδακτηρίου και προμήθεια των σχολικών ειδών. Έτσι ο Επιθεωρητής Ανασελίτσης
(Σιατίστης) προτείνει στις 25 -10-26 την ίδρυση σχολείου.
Από
επιθεώρηση του σχολείου στις 16-3-31 λαμβάνουμε την πληροφορία ότι το σχολείο είναι εγκατεστημένο σε δωμάτιο
μιας προσφυγικής οικίας υπογείου αποτελούμενης εκ δύο δωματίων. Τα υλικά είναι
μία θερμάστρα, χάρτες μικροί Ευρώπης και Ελλάδος, 1 κομμάτι λαμαρίνα για
μαυροπίνακα. Σχολικός κήπος και σχολική βιβλιοθήκη δεν υφίσταται. Είναι
εγγεγραμμένοι 15 μαθητές και κατά την επιθεώρηση βρέθηκαν άπαντες παρόντες.
Είναι το τρίτο έτος από της ιδρύσεως του σχολείου Κολοκυθακίου.
Διδάσκαλος είναι ο
Γεώργιος Τζώνου εκ Σιατίστης. Απολυτήριο γυμνασίου και δίπλωμα νομικού. Οι
μαθητές κάθονται στο πάτωμα ελλείψει θρανίων. Μεταχειρίζεται την καθαρεύουσα
γλώσσα και του υπεδείχθη να χρησιμοποιεί τη δημοτική
18-5-39: Στεγάζεται εις διαμέρισμα
ισόγειο, ιδιωτικής οικίας άνευ δαπέδου. Θρανία 3 παλαιά ανεπαρκή. Οι μισοί σχεδόν μαθητές κάθονται επί των σανιδωμάτων
οκλαδόν ελλείψει θρανίων. Εις πίναξ εκ τενεκέ, 2-3 χάρτες και τίποτε άλλο.
Αιτία η έλλειψη πόρων, διότι θέληση κατοίκων και ενδιαφέρον διδασκάλου δεν
εξέλειπε.
Με την επιμέλεια του
διδασκάλου Θεόδ. Θεοδωρίδη εφυτεύθη μία παρακειμένη λοφώδης έκταση με 4.000
διάφορα δασικά δενδρύλλια και κατά τέλειο τεχνικό τρόπο, με μορφή πάρκου
δασικού, εξόχου εμπνεύσεως. Ο λόφος αυτός με τα δένδρα θα αποτελέσει δασικό
σχολικό κήπο, κτήμα σχολείου. Συντελείται εισέτι εργασίας περιφράξεως.
Εγγεγραμμένοι μαθητές
26. Διδάσκαλος ο Θ.Θεοδωρίδης εξ Ελάτου πατήρ 5 τέκνων μετατεθείς εκ του 1/ξίου
Εξάρχου.
Από ενθύμηση σε μηναίο της εκκλησίας του Αγίου
Νικολάου Εξάρχου το έτος 1867 λαμβάνουμε
την πληροφορία ότι ο Αθανάσιος Ιωάννου από Κολοκυθάκι ήταν δάσκαλος στον Έξαρχο και το 1869 «Έμεινα διδάσκαλος εγώ ο
αθανάσιος Ιω. Ζηο Κολοκυθάκι και προόδεψα τα ιερά γράμματα». Αθανάσιος Ιωάννου
… από Κολοκυθάκι διδάσκαλος εις Έξαρχο Γράφω γράμμα στον άγιον Πατριάρχην 1868
Νοεμβρίου 19.
Πεσόντες: Μαυρίδης Κων/νος, μάχη Κορίτσας
4-1-1941.
Περιοδικό "Ο
Μπούρινος". Ετήσια έκδοση του Επιμορφωτικού- Εξωραϊστικού-Εκπολιτιστικού
Συλλόγου Εξάρχου Γρεβενών "Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ".
Έτος έκδοσης 2013,
σελίδες 160, κεφάλαια 86.
5o Τεύχος. Έτος 5ο.
Η επικαιρότητα που παρατίθεται στο παρόν τεύχος αφορά το 2012.
Επιμελητής έκδοσης:
Βασίλης Αποστόλου
ISSN:2241-0805
Σύνολο τευχών έξι (αρ.6):
2009=σελ.64
2010= σελ.80
2011= σελ.80
2012= σελ.96
2013= σελ.160
2014= σελ. 96.
