Άργιλος Κοζάνης

 

Άργιλος,ο (Γενήκιοϊ, Άργιλλος)

Από το βιβλίο του Βασίλη Αποστόλου “Οικισμοί Δήμου Κοζάνης σ.226  Κοζάνη 2022”

Γενικά: Πεδινός οικισμός, χτισμένος σε υψόμετρο 720 μ. Γειτνιάζει με τη ΖΕΠ (Ζώνη Ενεργού Πολεοδομίας) όπου εκεί συνυπάρχουν το Διοικητήριο της Περιφέρειας, το Πανεπιστήμιο, οι εργατικές κατοικίες, τη Λευκόβρυση, Πρωτοχώρι,  Νέο Κλείτος, Νέα Ποντοκώμη.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του περιοδικού «Πανδώρα» στον οικισμό το 1872 ζούσαν δέκα τουρκικές οικογένειες.

Στον οικισμό εγκαταστάθηκαν προσφυγικές οικογένειες με την ανταλλαγή των πληθυσμών  σύμφωνα με το  άρθρο 3 της σύμβασης της Λοζάνης που υπογράφτηκε στις 30-1-1923 περί ανταλλαγής των ελληνικών και τουρκικών πληθυσμών.

Στο χωριό λειτουργεί από το 2000 το πρώτο δημόσιο Κέντρο Αποθεραπείας – Αποκατάστασης, Διημέρευσης και Ημερήσιας Φροντίδας A.μεA. (ατόμων με αναπηρία) στην Ελλάδα, η "Κιβωτός" με εγκεκριμένη άδεια λειτουργίας σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ΠΔ 395/93 και του Ν.2072/92 (Βικιπαίδεια).

Απέχει από την Κοζάνη 7 χλμ. Στο 2ο χιλ. Κοζάνης - Αργίλου βρίσκονται οι ιδιόκτητες γηπεδικές εγκαταστάσεις της Ε.Π.Σ. Κοζάνης σε μια έκταση 25 περίπου στρεμμάτων.

Εκλογικά: Για τις πρώτες βουλευτικές εκλογές στις 30-5-1915 ο οικισμός ψήφισε στο εκλογικό κέντρο Ξηρολίμνης. Το όγδοον με έδραν το χωρίον Σαχινλέρ –Σαϊνλέρ (Ξηρολίμνη) ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτου ως και οι των χωρίων Τσεκούρ Αμπάρ (Γεράκιον), Δραβουτάνιστα (Μεταμόρφωσις), Ντιντιλέρ (Σκήτη), Κιρμιτζίκιοϊ (Κοκκιναράς), Καλμπουτζιλάρ (Κοσκινιά-Ανθότοπος), Μπαξιλόβασι (Κηπάριο), Σαριχανλάρ (Αλωνάκια) και Γενήκιοϊ  (Άργιλος), τόπον δε ψηφοφορίας ορίζομεν το Μουσουλμανικόν τέμενος (Αποστόλου 1916).

Στον εκλογικό κατάλογο της Υποδιοικήσεως Κοζάνης του 1915 ήταν εγγεγραμμένοι 96 άρρενες εκλογείς άπαντες μουσουλμάνοι.

Με την απογραφή που πραγματοποιήθηκε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή το 2011 από τους 71 κατοικημένους οικισμούς που απογράφηκαν  στο Δήμο Κοζάνης  ο Άργιλος ως προς τον πληθυσμό βρισκόταν στην 25η θέση.

Εκπαιδευτικά: Το διδακτήριο επισκευασθέν και μεταρρυθμισθέν κατέστη κατάλληλον, η επίπλωσις όμως πενιχρά. Κάτοικοι 206 πρόσφυγες, μαθητές 35. Διδάσκαλος ο Αθαν. Μαυροματίδης (4-10 ως 18/12/1926  ΑΒΕ 70 ΣΑΕ73).

Μαθητές 30 (14/4/34).

Βιβλιοθήκη και σχολικός κήπος δεν υπάρχουν (9-11-1934 ΑΒΕ 70 ΣΑΕ 122).

Το διδακτήριο είναι παλιό τουρκικό σχολείο με μία αίθουσα, ανεπαρκώς φωτιζομένη και αεριζομένη και μικρό δωμάτιο δια κατοικία του διδασκάλου. Έχει 8 πεπαλαιωμένα θρανία τετράεδρα και 3 δίεδρα ημικαινουργή, δύο πίνακες εκ των οποίων ο ένας πολύ μικρός, 4 χάρτες πολιτικούς, εφθαρμένους και 2 εικόνες ηρώων του 1821. Μαθητές 52 (12-3-37).

Το διδακτήριο επεκτάθηκε κατά μία αίθουσα στην οποία στεγάζεται το κοινοτικό γραφείο (31/5/39).

Διδάσκαλος: Μάστορας Δημήτριος εκ Κοζάνης, 1890, απόφοιτος γυμνασίου (Άργιλλος 37).

Ιερά: Ενοριακός ναός Αγίου Γεωργίου 1936. Μέχρι το 1936 εκκλησιαζόταν στο εγκαταλειμμένο τζαμί. Αγία Ειρήνη στο δασάκι 1975.

 Ιστορικά: Τρόφιμα Αγγλικού ομίλου  στις 27-1-1926 διανεμήθηκαν στα παρακάτω χωριά. Σαϊνλέρ Καραγιαννίων άτομα 42. Γενήκιοϊ-Άργιλλος άτομα 19. Χασλάρ – Σταυρωτή άτομα 4. Οκτσιλάρ –Άγιοι Θεόδωροι Πολυμύλου 13. Δεϊνλή (Λυγερή) 15. Τουρασλάρ-Περδικιά Ν. Νικοπολεως 11 (60/1455).

Στο χωριό Άργιλος στις 14-1-41 στις 10 και 50 ώρα σμήνος εχθρικών αεροπλάνων έρριψε από μεγάλο ύψος  37 εκρηκτικές βόμβες επί λόφων και χαραδρών νοτίως χωριού. Εκ τούτων δύο ερρίφθησαν περί τα 800 μέτρα στη Λευκοπηγή, χωρίς να προκαλέσουν υλική ή ανθρώπινη ζημία.

Το 1944 ο οικισμός πυρπολήθηκε από γερμανικά στρατεύματα.

 

Κοινοτικά: Σύσταση της κοινότητας  στις 31/12/1918 με έδρα τον οικισμό Γενή Κιόϊ. Μετονομάζεται στις 1/2/1927 σε Άργιλλος και στις 16/10/1940 σε Άργιλος. Στις 31/8/1994  προσαρτάται στο δήμο Κοζάνης.

Στις κοινοτικές εκλογές 25-10-1925 ψήφισαν 42 εκλογείς και οι υποψήφιοι έλαβαν Κωνσταντίνος Κακουλίδης 24, Ιωάννης Χαντζίδης 18, Ισαάκ Πόζογλου 15, Βασίλειος Καρπούζης 4, Αναστάσιος Τανόγλου 3.

Εισφορά της κοινότητας στις 24-4-1930 υπέρ του οικοτροφείου θηλέων Κοζάνης δρχ. 200.

Υπέρ του Εθνικού οικοτροφείου Θηλέων Κοζάνης χρηματικό ένταλμα 100 δρχ. (16-4-1927).

Το κοινοτικό συμβούλιο με πρόεδρο τον Ισαάκ Μπόζογλου στις 11 Ιουλίου 1937 διόρισε πληρεξούσιο δικηγόρο τον Ιωάννη Χρυσοχόο να διενεργήσει τα νόμιμα για το διασαφηνισμό των ορίων με την κοινότητα Πρωτοχωρίου. Αναφέρουν ότι η Δευτεροβάθμια Επιτροπή που συγκροτήθηκε για καθορισμό των ορίων το έτος 1922 μεταξύ των δύο κοινοτήτων είναι συγκεχυμένα και άγνωστα στις δύο κοινότητες. Οι ανταλλαγέντες μουσουλμάνοι ούτε μόνιμα και σταθερά ορόσημα είχαν αλλά ούτε και στοιχεία κατέλειπαν. Αποτέλεσμα τούτων είναι να προκύπτουν πλείστες αμφισβητήσεις, καθημερινά να υπάρχουν έριδες, διαπληκτισμοί και δικαστικοί αγώνες (60/1952).

Ο πρόεδρος της κοινότητας Αργίλου βεβαιώνει ότι ο Γραμματέας της κοινότητας Δημήτριος Κακουλίδης τυγχάνει αρχηγός εξαμελούς οικογένειας, πυροπαθής , άπορος, προσφέρει τις υπηρεσίες του χωρίς καμία μισθοδοσία καθ’ όσον το ταμείο της κοινότητας είναι εντελώς κενό. Ο Γραμματέας ζητά να του χορηγηθούν είδη ιματισμού  και υποδήσεως της Ούνρρα, καθ’ ότι μέχρι σήμερα δεν έλαβε τίποτε (60/446).

Για τον έρανο του Παναγίου Τάφου ο οικισμός πρόσφερε το ποσό  των 238 δρχ. (Β.Ε 1-10-39).

Κτηματικές διαφορές: Ο Νομάρχης Κοζάνης με έγγραφο στον πρόεδρο της κοινότητος Πρωτοχωρίου στις 8-11-32 απαντώντας σε αναφορά αναφέρει ότι μετά από επιτόπιο έρευνα του Σταθμάρχου Χωροφυλακής Ξηρολίμνης και της εξετάσεως του χάρτου της κτηματογραφήσεως της Γεωργικής υπηρεσίας προκύπτει ότι η πηγή «Κενεβλίκ» ευρίσκεται ακριβώς επί των ορίων των δύο κοινοτήτων. Αφέθη δε εις την θέση ταύτη από την υπηρεσία της Ε.Α.Π με σκοπό να ποτίζονται από την πηγή ταύτην τα ζώα αμφοτέρων των κοινοτήτων. Καθιστά υπεύθυνο τον πρόεδρο και το κ.σ δια πάσα διατάραξη της τάξεως στο μέλλον. Να διαταχθούν οι αγροφύλακες να μην υποβάλλουν μηνύσεις στο μέλλον. Να επιστραφούν στους ιδιοκτήτες τα κατασχεθέντα δύο πρόβατα των κατοίκων του Αργίλου (60/1906).

Πληθυσμός:1913=326. 1920= 386, 1928=313. 1940=320. 1951=317. 1961=292. 1971=234. 1981=208. 1991=257. 2001=285. 2011=379.

Προσφυγικά: Ο πρόεδρος της κοινότητας συνέταξε κατάλογο με τις οικογένειες που δικαιούνται κλινοσκεπάσματα  Γενίκιοϊ-Άργιλος. Οικογένειες 53 (8-3-24).

Ο προϊστάμενος του Εποικισμού Κοζάνης αναφέρει ότι οι  εγκατεστημένοι πρόσφυγες  στις 2/10/1928 ήταν  Μικρασιάτες 6, πόντιοι 44 (ΔΑΠ ΣΑΕ 58, ΑΒΕ 22).

Στις 27-1-1926 διανεμήθηκαν τρόφιμα Αγγλικού ομίλου  για  19 άτομα (60/1455).

Σύλλογοι: Αθλητικός Μορφωτικός Σύλλογος Αργίλου “H Αναγέννηση”. Από τις δραστηριότητες (ποδοσφαιρική ομάδα, ποντιακό γλέντι).

 

Δρέπανον,το (Καρατζηλάρ) Κοζάνης

 

 

Δρέπανον,το (Καρατζηλάρ)

Από το βιβλίο του Βασίλη Αποστόλου “Οικισμοί Δήμου Κοζάνης σ.226  Κοζάνη 2022”

Γενικά: Χτισμένος σε υψόμετρο 700 μ. πολύ κοντά στην Κοζάνη και στον νεότευκτο οικισμό Νέα Χαραυγή. Η οδός Κοζάνης-Θεσσαλονίκης διασχίζει το χωριό. Πολλά καταστήματα δεξιά και αριστερά του δρόμου δίνουν εικόνα μιας μικρής κωμόπολης. Έδρα του κατή και διοικητικό κέντρο με 30 μικροσυνοικισμούς  στην οποία συμπεριλαμβανόταν και η Κοζάνη στα χρόνια της Τουρκοκρατίας (χειρόγραφο Χρ.Μεγδάνη) (Λαπαρίδης). Με την ανταλλαγή των πληθυσμών στον οικισμό εγκαταστάθηκαν 336 προσφυγικές οικογένειες.

         Σύμφωνα με οθωμανικό κατάστιχο του έτους 1528 ο οικισμός κατοικούνταν από Μουσουλμάνους (Τσότσος Ελιμειακά 64).

Εκλογικά: Στις πρώτες βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 30 -5-1915 απετέλεσε το πέμπτον με έδραν το χωρίο Καρατζηλάρ (Δρέπανον), ένθα θέλουσι ψηφίσει οι εκλογείς του χωρίου τούτου και των χωρίων Μορανλή (Ρυάκιον), Σαρμουσαλάρ (Πτελέα), Ιλεσλή (Οινόη), Ραχμανλή (Γαλιάνα), Τσακιρλλή (Γαλάνιον), Τοπτσιλάρ (Ά.Δημήτριος), Ισκιουλέρ (Κοιλάς), Χατζιλάρ (Άνυδρον), Καραμανλή (Κρεμαστή) και Σαϊνλάρ (διαλυμένος οικισμός περιοχής Καπνοχωρίου), τόπον δε ψηφοφορίας ορίζομεν το Μουσουλμανικόν τέμενος (Αποστόλου 1912)

Στον εκλογικό κατάλογο της Υποδιοικήσεως Κοζάνης του 1915 ήταν εγγεγραμμένοι 207 άρρενες εκλογείς άπαντες μουσουλμάνοι.

Με την απογραφή που πραγματοποιήθηκε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή το 2011 από τους 71 κατοικημένους οικισμούς που απογράφηκαν  στο Δήμο Κοζάνης  το Δρέπανον ως προς τον πληθυσμό βρισκόταν στην 6η θέση.

Εκπαιδευτικά: Με απόφαση του Εποπτικού Συμβουλίου στις 6/9/1923 ιδρύονται μονοτάξια  δημοτικά σχολεία σε προσφυγικούς συνοικισμούς Ντορταλή μαθητές και μαθήτριες 6-12 ετών 34, Καρατζιλάρ 28, Τοπτσιλάρ 44, Μορανλή 26, Πορτοράζ 29, Σαϊνλέρ 25, Σοφουλάρ 23, Τσομπανλή 24, Ινεσλή 49, Σαρτακλή 21, Μπουγιούκ Τεκελέρ 48, Ινόμπαση 33, Ιλεσλή 23, Σούλποβον 49, Ούτσανα 27, Ινέοβα 24, Κουζλούκιοι 21, Καραγάτς 31, Χαϊδαρλή 40, Τζουμά 29, Τσόρι 20,  Χατζήρανη 38, Κιουτσούκ Ματλή 51, Ίσβορον 30, Χεϊμπελή 55, Ερτομούς 50, Κότσανα 60, Κρίμσια 50, Χάρμπινα 30 (18/10/1923).

Το εποπτικό συμβούλιο προτείνει τη σύσταση τριών πλήρων δημοτικών σχολείων σε οθωμανικούς οικισμούς Καρατζιλάρ, Σαϊνλέρ. Καϊλαρίων. Διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας (7-12-1918 ΑΒΕ 70 ΣΑΕ 41).

         Το τουρκικό τζαμί επισκευασθέν και μεταρρυθμισθέν ριζικώς κατέστη καταλληλότατο δια τριτάξιον διδακτήριον. Υπολείπεται μόνο η αποπεράτωση μιας αίθουσας και η εσωτερική και εξωτερική αμμοκονίαση, κάτοικοι 885 πρόσφυγες. Μαθητές 93 άρρενες και 47 θήλεις (4-10 ως 18/12/1926  ΑΒΕ 70 ΣΑΕ73).

Το διδακτήριον αποπερατώθη. Υπολείπεται μόνο η εξωτερική αμμοκονίαση. Επίπλωσις πενιχρά. Εποπτικά μέσα σπανίζουν (Σχ. έτος 1927-28 ΑΒΕ 70 ΣΑΕ73).

Εντός του σχολικού κήπου συντηρούνται τρεις κυψέλες μελισσών νέου τύπου. Μαθητές 156 κατά την επιθεώρηση βρέθηκαν 132 (1933).

Μαθητές 205 εκ των οποίων οι 104 άρρενες (16-11-1934 ΑΒΕ 70 ΣΑΕ 122).

Το διδακτήριο είναι παλιό τζαμί διασκευασμένο και επεκταμένο κατά μίαν αίθουσα, έχει τρεις αίθουσες παραδόσεως και εν γραφείο. Σχολικός κήπος υπάρχει εκτάσεως ενός στρέμματος καλλιεργούμενος υπό των μαθητών. Μαθητές 183 (24/5/37).

Διδάσκαλοι: Σαλονικίδης Χαράλαμπος εκ Κων/πόλεως, 1897, τελειόφοιτος γυμνασίου (Δρέπανο 39)

Ευαγγελίδου Ευθαλία από Εξάστερο Ανατολικής Θράκης, 1988, απόφοιτος των Αρχιγενείων Διδακτηρίων των Επιβατών (Δρέπανο 39)

Γιαπράκα Ευανθία εκ Κοζάνης, 1915, πτυχιούχος 5/ξίου διδασκαλείου (Δρέπανο 39)

Ιερά: Ενοριακός ναός Αγίας Τριάδας στο πάρκο του χωριού 1954. Εδώ τελείται η ετήσια πανήγυρη (τριήμερη) την εορτή του Αγίου Πνεύματος. Αναλήψεως του Κυρίου 1960.

Στο Άνω Δρέπανο  Κοιμήσεως της Θεοτόκου 1927, ενοριακός ναός. Ιερός ναός του Αγίου Γεωργίου.

Κοινοτικά: Σύσταση της κοινότητας στις 31/12/1918 με έδρα τον οικισμό Καρατζιλάρ (μετονομάζεται στις 1/2/1927 σε Δρέπανον). Ο οικισμός Τσακιρλή (Γαλάνι) προσαρτάται στην κοινότητα Καρατζιλάρ.

Αναγνώριση των οικισμών Αλώνια και Λιβάδι στις 14/3/1971 και προσάρτησή των  στην κοινότητα Δρεπάνου. Αναγνώριση του οικισμού Ακρίτας  στις 17/3/1991 και προσάρτησή του στην κοινότητα Δρεπάνου. Ο οικισμός Αλώνια της κοινότητας  στις 17/3/1991 καταργείται και προσαρτάται στον οικισμό Δρέπανον της κοινότητας. Ο οικισμός Λιβάδι της κοινότητας  στις 17/3/1991καταργείται και προσαρτάται στον οικισμό Δρέπανον της κοινότητας. Οι οικισμοί  Δρέπανον, Γαλάνι, Ακρίτας  στις 4/12/1997 αποσπώνται από την κοινότητα και προσαρτώνται στο δήμο Ελλησπόντου και το 2010 στο δήμο Κοζάνης.

Στις κοινοτικές εκλογές, 25-10-25, ψήφισαν 177 και έλαβαν ψήφους οι Γεώργιος Αμοιρίδης 116,  Ιωάννης Ντολματζής 97, Κων/νος  Τσολάκης 87, Δημήτριος Παπαδόπουλος 86, Γεώργιος Κυριάκος 65, Σάββας Σαλκίδης 59, Χαράλαμπος Κ. Μαντζαρίδης 40.

Το κ.σ με πρόεδρο το Γεώργιο Μωϋσίδη  στις 16-11-1930 ψήφισε δαπάνη για αγορά 500 καλλωπιστικών δέντρων προς 1 δρχ. έκαστον. Δια αγορά 60 καρποφόρων δέντρων προς 7,5 δρχ. έκαστον. Δια τη μεταφορά των δέντρων εκ Σερβίων δρχ. 250 (60/1959).

Εισφορά της κοινότητας στις 24-4-1930 υπέρ του οικοτροφείου θηλέων Κοζάνης δρχ. 500.

Για τον έρανο του Παναγίου Τάφου ο οικισμός πρόσφερε 646 δρχ. (Β.Ε 1-10-39).

Το κ.σ Δρεπάνου στις 26-2-40 με πρόεδρο το Δ. Σικαλόπουλο επιβάλλει ανταποδοτικό τέλος καπνού των καπνοπαραγωγών της κοινότητας Δρεπάνου για μισθοδοσία των καπνοτεχνιτών δια την επεξεργασία καπνού 1 δραχμή κατ’ οκά (60/1719).

Κατοχή: Ο Ιωάννης Ντολματζής κάτοικος Δρεπάνου Κοζάνης   στις 25-2-41 με αίτησή του στον Επόπτη Αγορανομίας Κοζάνης αναφέρει ότι στο Δρέπανο διατηρεί καφενείο συστηματικό επί της κεντρικής οδού της Κοινότητος (αγούσης από Κοζάνη δια Βέροια). Εξυπηρετεί ολόκληρη την κοινότητα. Διαθέτει ραδιόφωνο και παράσχει όλες τις ανέσεις από απόψεως τουρισμού της κοινότητας. Ζητά να του χορηγηθεί καφές, ζάχαρη, πετρέλαιο καθ’ ότι φιλοξενεί όλους τους διερχομένους της κοινότητας, τους δημοσίους υπαλλήλους, όργανα ασφαλείας ως και τα μέλη της Ε.Ο.Ν Δρεπάνου (60/1621).

Η κοινότητα Δρεπάνου με έγγραφο στις 11-6-1941 προς το Νομάρχη αναφέρει ότι στην κοινότητα ζουν 300 οικογένειες κι έχει ανάγκη ελαίου, σάπωνος, πετρελαίου, είδη πρώτης ανάγκης (60/1013).

Οι παραγωγοί κάτοικοι της κοινότητας Δρεπάνου με υπόμνημα στις 2-8-41 προς το Νομάρχη ζητούν τη διάθεση 20 οκάδων σπόρου κατά στρέμμα αντί 15 δια να μην επέλθει αραίωση της βλαστήσεως. Να υπολογισθεί ότι μετά το μποράτισμα, κοσκίνισμα αφαιρείται εκ του ακαθαρίστου συνολικού ποσού, παραγωγής σίτου, κριθής, σικάλεως, ποσοστό 10% αποτελούν την  ήραν και ξένας ύλας και γι’ αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη. Ζητούν από την παραγωγή να παρακρατηθεί το 15% για την παρασκευή τραχανάδων, πλιγούρι, χωρικών μακαρονιών, εκτός της καθορισθείσης ποσότητας 120 οκάδες κατά άτομο. Η παράδοση σιτηρών στο ΚΕΠΕΣ μετά την παρακράτηση για σπορά και διατροφή ως και η μικρή τιμή 15 δρχ. κατά οκά και λόγω της υπερτιμήσεως των ειδών πρώτης ανάγκης σε ρουχισμό και υπόδηση θα φέρει προβλήματα στη διαβίωση και ζητούν λογική αύξηση της τιμής. Η κοινότητα αποτελούμενη από 280 οικογένειες και 1200 άτομα περίπου αποζούν αποκλειστικώς και μόνο με την γεωργία στερούνται όλων των ειδών πρώτης ανάγκης ως σάπωνος, ελαίου, σακχάρεως. Απειλούνται δε οι οικογένειες εκ της ελλείψεως σάπωνος, καθόσον μέχρι τούδε δεν εχορηγήθη, ουδέ εν χιλιόγραμμο τοιούτου εις την κοινότητα, κινδυνεύουν  να προσβληθούν εκ φθειριάσεως, οι συνέπειεςι της οποίας είναι γνωστές (60/1013).

         Ο πρόεδρος της κοινότητας Δρεπάνου στις 29-11-41 υποβάλλει στο Νομάρχη ονομαστικό κατάλογο  με το είδος των προς παράδοση σφαγίων, προβάτων τα οποία δεσμεύτηκαν κατά 20%.  Ως προς τους χοίρους δεν υπάρχουν στην κοινότητα διότι εσφάγησαν προ πολλού και τούτο ελλείψει νομής (αραβοσίτου). Αναφέρει ακόμη ότι κατά την εισβολή των στρατευμάτων κατοχής επετάχθησαν και εσφάγησαν περί τα 96 αροτριώντα ζώα και ούτω η κοινότης, ανεξαρτήτως των εκ του πολέμου ετέρων δεινοπαθημάτων εστερήθη και σεβαστού αριθμού αροτριώντων. Σήμερα έχουν μείνει ελάχιστα αροτριώντα και γαλακτοφόρα και παρακαλεί το Νομάρχη να απαλλάξει την κοινότητα από τη συνεισφορά των μεγάλων ζώων (60/1013).

Ο Νομάρχης Κοζάνης  στις 21-9-42 προς τους προέδρους κοινοτήτων Νομού

«Η συλλογή των αμυγδάλων των δεσμευθέντων εντολή Γερμανικών Αρχών Κατοχής ανετέθη εις την εταιρεία Μαρατσίνας και Σωτ. Καρατζά .

Ο αντιπρόσωπος εξουσιοδοτείται παρ’ημών όπως οσάκις παρίσταται ανάγκη επικαλείται την συνδρομή  του οικείου Σταθμάρχου Χωρ/κής, υποχρέου εις ενίσχυσιν δυνάμει της παρούσης. Ο αντιπρόσωπος οφείλει απευθυνόμενος εις τον πρόεδρον εκάστης κοινότητος να ζητήσει κατάστασιν εκείνων οίτινες εξ εμπορίας ή παραγωγής κατέχωσιν αμύγδαλα. Εις την κατάστασιν ταύτην θα αναγράφονται τα μέλη της οικογενείας του παραγωγού τα κατοικούντα μετ’ αυτού.

         Οι κάτοχοι αμυγδάλων παραδίδοντες ταύτα εις τον αντιπρόσωπον δικαιύνται να παρακρατήσουν  δια τας ανάγκας των  από 4 κιλά δι’ έκαστον άτομον της οικογενείας των. Τιμή των αμυγδάλων ορίζεται 2000 δρχ. κατ’ οκά της ψίχας και 500 δραχμάς του φλοιού των καταβαλλομένη κατά την παράδοσιν του προϊόντος βάσει διπλοτύπου αποδείξεως.

Οι ανακαλυπτόμενοι ως αποκρύπτοντες οιανδήποτε ποσότητα αμυγδάλων, όχι μόνον θα στερηθώσι ταύτην άνευ αποζημιώσεως, αλλά και θα τιμωρούνται παρά των Γερμανικών Στρατοδικείων, της πράξεως ταύτης θεωρουμένης ως σαμποτάζ, εφόσον το προϊόν τούτο προορίζεται δια τον μαχόμενον Γερμανικόν Στρατόν. Οι κ.κ πρόεδροι να αναφέρωσι και ημίν ποίαι ποσότητες παρελήφθησαν εκ της οικείας κοινότητος».

Επιταχθέντες ποσότητες αμυγδάλων σε οκάδες το Σεπτέμβριο του 1942 υπέρ του Γερμανικού Στρατού. Η πληρωμή ορίσθηκε 500 δρχ. κατά οκά. Άργιλος  2000, Αλωνάκια 1800, Βελβενδός 2000, Βοσκοχώρι 1000, Δρέπανον 4000, Καλαμιά 2400, Κοίλα 3500, Κοιλάδα 5000, Κρόκος 2000, Λιβερά 2500, Σοφουλάρ 10.000, Ξηρολίμνη 5000. Κάρυα: Άνω-Κώμη 1500, Αιανή 3000, Βελβενδός 6000, Δρέπανον 5000, Καλαμιά 2000, Κρανίδια 2500, Οινόη 3000, Σέρβια 4000.

Η  Όλγα Δεληχανίδου με επιστολή προς το Νομάρχη στις 23-11-43 αναφέρει ότι το 1941 εγκαταστάθηκε λόγω πείνης στο Δρέπανο. Τώρα αποφάσισε να επιστρέψει στη μόνιμη κατοικία στη Ν.Σμύρνη. Επειδή στερείται εισιτηρίων ζητά τη συνδρομή του Νομάρχη (60/841).

Πρωταίτιοι αρνούμενοι να παραδώσουν σφάγια στο Δρέπανο στη διάρκεια της κατοχής ήταν οι Κων/νος Κυτίδης, Βασίλειος Φασουλάς και Παύλος Σιδερόπουλος (60/1013).

Ο πρόεδρος κοινότητας Δρεπάνου Λεόντιος Καλαμαράς με Δήλωση ζημιών πολέμου στις 12-2-46 αναφέρει ότι κατά την είσοδο των Γερμανικών στρατευμάτων οι Γερμανοί αφήρεσαν από το κοινοτικό γραφείο, μία γραφομηχανή, εν γραφείο, δύο κρεβάτια κοινοτικού ξενώνος μετά των κλινοσκεπασμάτων, έν πλεκτήριον, 2 ψεκαστήρες (60/2099).

Πάλη με γύπα: «Χθες έφερον και εξέθεσαν εις την πόλιν μας έναν υπερμεγέθη γύπα (όρνεο) τον οποίο εφόνευσε την Παρασκευήν εις το χωρίον Δρέπανον ο μικρός μαθητής Ι.Τ (10 ετών). Ο μικρός βόσκων το μανάρι του αντελήφθη να επιπίπτει το αρπακτικόν κατά του αρνίου του και να το αγκαλιάζη δια των γαμψών ονύχων του δια να το ανυψώσει. Ο μικρός με ετοιμότητα ώρμησε κατά του επιδρομέως και ήρχισε πάλη αναμεταξύ των. Ευτυχώς ένα δρεπάνι έσωσε την κατάσταση. Με αυτό κατεφέρθη ένα κτύπημα κατά του τραχήλου του αρπακτικού και έμεινε άπνουν. Ζυγίζει περί τας 11 οκάδας. Αι δε πτέρυγες έχουσι άνοιγμα 2,50 μέτρων» (Β.Ε 8-9-40).

Πεσόντες: Στον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-41 έπεσαν υπέρ πατρίδος οι Αποστολίδης Παντελής και Σαντσετσίδης Ιωάννης.

Προσφυγικά: Ο Νομαρχών προς την επιτροπή προσφύγων Καρατζιλάρ (Δρέπανον) στις 11-3-24 αναφέρει όπως χωρίς να προκαλέσει επεισόδια να στεγάσει  εις εν μικρόν δωμάτιον του Ουζεΐρ Μπέη εκκενωθέν χθες, τον άστεγον Χαράλαμπον Κ. Ματζαρίδην, μετά της οικογενείας του και του παραχωρήσει εις τον αχυρώνα μέρος για τον σταυλισμό των ζώων του (60/1373).

Οι στρατιώτες Αναστασίου Αναστάσιος του Ευστρατίου, Ρούσος Ευστάθιος του Αθανασίου, Ρούσος Δημήτριος του Αθανασίου πρόσφυγες εκ Δερμεντζίκ Δαραδανελίων εγκαταστημένοι στο χωρίον Καρατζιλάρ  (Δρέπανον) με αίτηση στο Υπουργείο στρατιωτικών στις 22 Μαρτίου 1928 αναφέρουν: «Κατά την έκρηξιν του ευρωπαϊκού πολέμου κατεφύγαμεν εις την Ελλάδα συνεπεία διώξεώς μας υπό των Τούρκων και εγκατεστάθημεν προσωρινώς εις Σοφάδες ένθα οι γονείς μας μάς ενέγραψαν εν αγνοία μας εις τα κοινοτικά Μητρώα Σοφάδων. Κατά το έτος 1920 ότε περιήλθαν τα μέρη μας εις την αγγλικήν κατοχήν και απετέλουν ουδετέραν ζώνην επανήλθομεν εις αυτά. … Εκ των μερών μας  εκριζωθέντες δια δευτέραν φοράν συνεπεία   κατεφύγαμεν εκ νέου στην Ελλάδα εγκατασταθέντες αγροτικώς εις το ανωτέρω χωρίον «Καρατζιλάρ» Δυτικής Μακεδονίας. Αναφέρουν ότι γράφτηκαν στα Μητρώα αρρένων της κοινότητας Καρατζιλάρ. Επειδή όμως αγνοούσαν και την εγγραφή των στα κοινοτικά Μητρώα Σοφάδων και μη γνωρίζοντες ότι υπήρχε στρατιωτική υποχρέωση δεδομένου ότι ήταν ανήλικοι όταν είχαν εγγραφεί. Επειδή οι πρόσφυγες απαλλάσσονται στρατιωτικής υποχρεώσεως όταν είναι άνω των 23 δεν προσήλθαν στην υπηρέτηση των υποχρεώσεων αλλά δε γνωρίζανε ότι είχαν αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια κατά την εγγραφή των στην κοινότητα Σοφάδων. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να συλληφθούν ως ανυπότακτοι να διανύσουν την κεκανονισμένη θητεία ως και την εξ αγνοίας επιπρόσθετον στρατιωτική υποχρέωση. Ζητούν από τον υπουργό να απαλλαγούν της στρατιωτικής υποχρεώσεως την άρσιν της εξ αγνοίας προεχομένης προσθέτου τοιαύτης  (60/1499).

Ο πρόεδρος της κοινότητας συνέταξε κατάλογο με τις οικογένειες που δικαιούνται κλινοσκεπάσματα, σύνολο 207. 

 Ο προϊστάμενος του Εποικισμού Κοζάνης αναφέρει ότι οι  εγκατεστημένοι πρόσφυγες στις 2/10/1928 ήταν θράκες 48,  Μικρασιάτες 107, πόντιοι 88.

Ο αριθμός των πολυτέκνων οικογενειών σύμφωνα με πίνακα με μερομηνία 7/12/1932 ήταν 16.

Ηρώο: Οι έφεδροι και κάτοικοι της κοινότητος Δρεπάνου της Κοζάνης με αίτηση στο Νομάρχη Κοζάνης στις 7-5-1931 αναφέρουν τα παρακάτω:

         «Εν τω χωρίω ημών Δρεπάνω και παραπλεύρως της οικίας Γεωργίου Ιωαννίδου υπάρχει έκτασις γης δέκα (10) περίπου στρεμμάτων ακαλλιέργητος και ανεκμετάλλευτος από πολλών ετών μη χρησιμεύουσα τελείως εις την κοινότητα Δρεπάνου, συνορευομένη γύρωθεν με δρόμο Κοζάνης Δρεπάνου με οικίας Γεωργίου Μπόζιου, Αναστασίου Αναστασάκη και Γεωργίου Ιωαννίδου. Επειδή την ως άνω έκτασιν και προς καλλωπισμό του χωρίου ημών και εις μνήμην υπέρ των εν πολέμοις πεσόντων αδελφών ημών προτιθέμεθα να εγείρωμεν  Ηρώον, περιτοιχίζοντες και φυτεύοντες εν αυτώ διάφορα καρποφόρα και μη δέντρα.

           

Δια ταύτα

Παρακαλούμεν Υμάς κύριε Νομάρχα όπως, ευαρεστούμενοι, εγκρίνητε και επιτραπή εις ημάς η ανέγερσις Ηρώου υπέρ των εν Πολέμοις πεσόντων αδελφών ημών εν τη ως άνω αναφερομένη εκτάσει γης. Οι αιτούντες έφεδροι και κάτοικοι που υπέγραψαν ήταν 48 εκ των οποίων 12 αγράμματοι (60/1966).

Αναθηματική στήλη στήθηκε στο Δρέπανο το έτος 1936 σύμφωνα με έγγραφο της κοινότητος στις 25-10-39.  Περιφράχθηκε με αγκαθωτό σύρμα, στον κήπο της εκκλησίας και σε περίοπτη θέση (60/957).

Οικονομικά: Ο Λάζαρος Αποστολίδης κάτοικος Δρεπάνου με αίτηση στο Νομάρχη Κοζάνης στις 28-9-32 ζητά να μεριμνήσει δια την εισαγωγή του υιού του στο οικοτροφείο Καστοριάς καθότι τυγχάνει πολύτεκνος και ο γεωργικός κλήρος δεν επαρκεί για τα επίλοιπα τέσσερα άρρενα τέκνα. Προσπάθησε για την παίδευση τούτου και τον έστειλε στο γυμνάσιο επί δύο έτη αλλά λόγω της οικονομικής κρίσεως τον εξήντλησε τελείως και η απόδοση της γεωργικής παραγωγής μόλις επαρκεί δια τη διατροφή της εννεαμελούς οικογενείας. Στην περιοχή της Κοζάνης δεν υπήρχαν κενές θέσεις (60/1613).

         Πανηγύρι: Το φετινό πανηγύρι δεν ήτο το ίδιο όπως τις άλλες χρονιές. Με μια ματιά ο ξένος διακρίνει τα τρομερά συμπτώματα της κρίσεως. Πού είναι το άλλοτε πλήθος που ολόκληρα αλώνια σκεπάζονταν από αυτοκίνητα, βοδάμαξα και από τους πανηγυρίζοντες Ρωμιούς και τους ζουρνάδες και ταμπούρλα κλαρίνα και βιολιά και τέλος με την αθάνατο ποντιακήν λύραν. Ποδοσφαιρικός αγών που διεξήχθη μεταξύ της νεολαίας Δρεπάνου και Ολυμπιακού Κοιλάδος έληξε 3-1 (Μ.Β 3-7-32).

         Πληθυσμός:1913=769. 1920=660. 1928=823. 1940=913. 1951=952. 1961=1199. 1971=817. 1981=838. 1991=1083. 2001=1340. 2011=1287

Σύλλογοι: Η  Ένωση Νεολαίας Δρεπάνου την 1^η Ιανουαρίου ε.ε έπαιξε το πατριωτικό έργο «Εσμέ» στο Δημοτικό Σχολείο. Ήταν η πρώτη θεατρική παράσταση που παίχτηκε στο χωριό (Μ.Β 15-3-33).

Εν ενεργεία το Σωματείον Ακτημόνων Καλλιεργητών «Το καλό χωριό» στις 29/11/55 (60/773).

Ο Νομάρχης  στις 6-4-1936 με έγγραφο στον πρόεδρο Πρωτοδικών διαβιβάζει 123 φακέλους Σωματείων και ζητά τη διαγραφή των καθότι ταύτα δεν υφίστανται. Μορφωτικός Σύλλογος «Ένωση Νεολαίας Δρεπάνου».  Αθλητικός  ποδοσφαιρικός Σύλλογος «ο Κεραυνός» Δρεπάνου

Ηρακλής Δρεπάνου αθλητικό σωματείο, έτος ιδρύσεως 1978.