Περιοδικό "Ο Μπούρινος". Ετήσια έκδοση του Επιμορφωτικού- Εξωραϊστικού-Εκπολιτιστικού Συλλόγου Εξάρχου Γρεβενών "Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ".
Έτος έκδοσης 2014, σελίδες 96, κεφάλαια 55.
6o Τεύχος. Έτος 6ο.
Η επικαιρότητα που παρατίθεται στο παρόν τεύχος αφορά το 2013.
Επιμελητής έκδοσης: Βασίλης Αποστόλου
ISSN:2241-0805
Σύνολο τευχών έξι (αρ.6):
2009=σελ.64
2010= σελ.80
2011= σελ.80
2012= σελ.96
2013= σελ.160
2014= σελ. 96.
Κεφάλαιο 18. Πιστικόν Γρεβενών
Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου
Ο οικισμός Πισκό αποτέλεσε το 1918 συνοικισμός της κοινότητας Κνίδης. Μετονομάσθηκε σε Πιστικό στις 20-1-1927. Χτισμένος σε υψόμετρο 620 μέτρων μέσα σε πυκνά δρυοδάση, το υπέδαφος κρύβει σημαντικές ποσότητες λιγνίτη.
Πληθυσμός: 1873=90 άρρενες. 1913=67.1920=75.1928=80.1940=93. 1951=102.1961=130. 1971=111. 1981=126. 1991=93. 2001=80. 2011=50
Κοινοτικά: Η Γενική Διοίκησις Θεσσαλονίκης γνωστοποιεί με έγγραφο στο Νομάρχη στις 26 Αυγούστου 1926 ότι ειδικός πάρεδρος της κοινότητας Κοπρίβης για το συνοικισμό Πισκού διορίσθηκε ο Ιωάννης Κλεισιάρης.
Στην επιτροπή Γεωργικής απογραφής της κοινότητος Κνίδης που πραγματοποιήθηκε το 1929 ήταν ο πάρεδρος Ιωάννης Κλεισιάρης και μέλη ο Δημ. Επαμεινώνδας Βόγκολης κι ο ιερεύς της Αγάπης Παπά Χαράλαμπος Μωυσιάδης.
Ο ι κάτοικοι του Πιστικού με έγγραφο στο Νομάρχη στις 1-2-1952 αναφέρουν ότι τυγχάνουν κάτοικοι του Συν/μού Πιστικού της κοινότητος Κνίδης, αποτελούμενη εξ 27 οικογενειών με συνολικό πληθυσμό 126 ατόμων. Ως εμφαίνεται εκ του μικρού αριθμού οικογενειών οι συνθήκες διαβιώσεως δεν είναι ανθρώπινες και συναντούν πολλές δυσχέρειες σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής. Τα παιδιά δια τη μετάβαση στο Σχολείο είναι υποχρεωμένα να διατρέχουν καθημερινά την απόσταση των 2 χιλιομέτρων μέχρι Κνίδης. Επίσης είναι υποχρεωμένοι να στερούνται ιερέως. Γενικώς είναι απομονωμένοι και καθυστερημένοι σε όλες τις εκδηλώσεις. Συνεχίζοντας αναφέρουν ότι επειδή η απόσταση του Συνοικισμού εκ της έδρας της κοινότητος (χωρίον Κνίδη) είναι μόνον περίπου 2 χιλιόμετρα και συνεπώς η καλλιέργεια των αγρών είναι εφικτή εκ Κνίδης, συνελθόντες αποφάσισαν όπως μετοικήσουν στην Κνίδη με την προϋπόθεση κατασκευής οικιών εκ μέρους της στεγάσεως. Η σύμπτυξη με το χωρίον Κνίδη τους προσφέρει εξυπηρέτηση καθότι βελτιώνονται οι κοινωνικές συνθήκες. Η υπηρεσία στεγάσεως ουδεμία οικία ανήγειρε ή επισκεύασε στο συνοικισμό μέχρι τούδε, συνεπώς προκειμένου να ανεγερθεούν οικίες στο συνοικισμό τούτο να γίνεται στην Κνίδη. Οι αιτούντες: Παρασκευάς Κ., Νασιόπουλος Π., Νασιόπουλος Β., Κλεισιάρης Κ., Κλεισιάρης Σταμ., Παπαϊωάννου Γρηγ., Παπαϊωάννου Αθ., Δασκαλόπουλος Ν., Δασκαλόπουλος Κ., Χασιώτης Κων/νος, Γούλας Χρ., Γούλας Δ., Μπουρίκας Δ., Δραμτσίκας, Ντάγκαλος Β., Ντάγκαλος Γεώρ., Ντάγκαλος Κων., Δημόπουλος Χρ., Μπαρέκας Ηλίας, Φούλας Αθαν., Κασιάρας Ιωάν.
Ο πρόεδρος κοινότητας Κνίδης στις 12-4-53 αναφέρει ότι πλησίον του νεκροταφείου υπάρχει τάφος γερμανού ανθυπολοχαγού ο τάφος είναι γνωστός, αλλά δεν υπάρχει διακριτικό σημείο.
Οικονομία: Σημαντικός ο δασικός πλούτος στην περιοχή. Το Μάιο του 1957 ο Αναγκαστικός Δασικός Συνεταιρισμός Καυσοξυλεύσεως Σιατίστης ζητά να ξυλεύσουν καυσόξυλα από τη θέση “Πλάγια-Μπότσιαλη”. Ξύλευση πραγματοποιεί το 1958 κι ο υλοτομικός Συνεταιρισμός Πελεκάνου. Ο Βασίλειος Νασιόπουλος στις 28-5-52 ζητά άδεια υλοτομίας 5000 οκάδων ξυλανθράκων εκ της δασικής ξυλεύσεως Λυκοπήγαδο και Βαθιά Γούρνα της περιφέρειας Κνίδης.
Ο Αχιλλέας Ν.Τζιάλλας στις 16-5-53 κάτοικος Πυλωρών ζητά από το Δασονομείο Σιατίστης άδεια για κατασκευή άνθρακα σιδηρουργίας εκ κέδρου από την περιοχή Ισιώματα Πιστικού.
Το Δασαρχείο Κοζάνης στις 23-1-1957 με Δασική Αστυνομική Διάταξη απαγορεύει τη βοσκή αιγών επί τριετία στις τοποθεσίες Ρεύμα, Απότρυπες, Αρβανίτη πηγάδι, Ρεύμα Παπαδιάς, πηγάδι Αηλιά.
Ο Αναγκαστικός Συνεταιρισμός Καυσοξυλεύσεως Σιατίστης στις 11-5-57 με αναφορά στο Δασαρχείο Κοζάνης ζητά να ξυλεύσουν στη δασική έκθεση “Πλάγια –Μότσαλη” χωρίου Πιστικού το οποίο απέχει 20 χιλιόμετρα από τη δημόσια οδό (15.600 ζύγια). Αναφέρουν ότι ο συνεταιρισμός είναι νεοσύστατος, αποτελείται από 39 μέλη. Η διαβίωση των πολυμελών οικογενειών εξαρτάται εκ της διαρκούς εργασίας απαλάσσοντάς τους εκ του εφιάλτου της ανεργίας.
Η δασάρχης Κοζάνης Λυσίμαχος Λιάνη το 1957 γνωμοδοτώντας για τις ανάγκες υλοτομίας μικροεπαγγελματιών αναγκών Δασονομείου Σιατίστης για το έτος 1956 αναφέρεται για το δάσος Πιστικού ότι είναι εκτάσεως 400 εκταρίων σύγκειται εκ δασοσυστάδων δρυός με φυσική αναγέννηση και δύναται η απόληψη του οριστικού ποσού των 5000 οκάδων ξυλανθράκων σιδηρουργίας για τις μικροεπαγγελματικές ανάγκες επαγγελματιών των κατοίκων του δασονομείου Σιατίστης.
Εκκλησία: Το 1937 ιερέας του χωριού ήταν ο Χαράλαμπος Μωυσιάδης που παράλληλα ασκούσε τα ιερατικά καθήκοντα και στην Αγάπη. Στην έκθεση του Επιθεωρητή Γρεβενών Γ.Σακελλάρη (10-12-1941) αναφέρεται: «Η παράδοσις αναφέρει, ότι Βορειοδυτικά του χωρίου ήτο ποτέ ιερά μονή Αγίας Τριάδος, λείψανα της οποίας κατά καιρούς ανεφάνησαν. Επί της σήμερον δε τοποθεσίας, ένθα το χωρίον, αριθμούν περί τας δέκα οικογενείας, ήτο έδρα επισκόπου της εν λόγω μονής, εξ ου και το συγκεκομμένον όνομα του “πισκό”. Εκ των δύο εκκλησιών του χωριού, η μία «Kοίμησις της Θεοτόκου” φέρει χρονολογία 1848. Το γλωσσικό ιδίωμα των κατοίκων είναι καθαρώς ελληνικό».
Αφιερωτές στη Μονή Αγίου Νικάνορος: Σύνολο αφιερωτών 27 εκ των οποίων 16 της Α΄ γραφής, 11 της Β΄ γραφής.
Σχολείο: Το σχολικό έτος 1873-74 λειτουργούσε σχολείο με ένα δάσκαλο και 15
μαθητές και η ετήσια δαπάνη ανερχόταν σε 200 λίρες. Από ενθυμίσεις των μηναίων της εκκλησίας λαμβάνουμε σημαντικές πληροφορίες για την εκπαιδευτική κατάσταση του Πισκού.
Στις 4-1-27 ο επιθεωρητής δημοτικών σχολείων μετά από αναφορά των κατοίκων Πισκού-Βεντζίων, προσφύγων οικογενειών υπέρ τας 30 μετά του συνοικισμού Ράτσι (Αγάπη) με 25 παιδιά γνωμοδοτεί υπέρ συστάσεως δημ. σχολείου στο οποίο θα φοιτούν και οι πρόσφυγες του συνοικισμού Ράτσι υπό τον όρο οι κάτοικοι να εξεύρουν διδακτήριο και διδακτικά μέσα.
Στις 12 -7- 27 ο επιθεωρητής προτείνει την ίδρυση σχολείων στους προσφυγικούς συνοικισμούς 1)Ράτση-Πισκού 2)Λουτσίσινου-Γκουστόμης 3) Σαδοβίτσας 4)Βαΐπες Βεντζίων, Κολοκυθακίου. Ο Νομάρχης διορίζει στις 27-2-30 για μία πλήρη τριετία από της ημέρας της κοινοποιήσεως του διορισμού προς τους α) Κωνσταντίνο Χασιώτη, πρόεδρο της σχολικής επιτροπής του νεοϊδρυθέντος δημοτικού σχολείου Πιστικού β) Το Χρίστο Γούλα, ταμία της ιδίας σχολικής Επιτροπής και το Βασίλειο Νατσιόπουλο μέλος του δημοτικού σχολείου Πιστικού περιφέρειας Βοϊου, πρώην Ανασελίτσας
17-3-31: Η κατάσταση του διδακτηρίου ελεεινότατη. Υλικό 2 θρανία πολύεδρα απλά, θερμάστρα, κομμάτι πίνακος τραπέζι, ξύλινο κάθισμα, χάρτης μικράς Ελλάδος ξεσχισμένος. Σχολικός κήπος και βιβλιοθήκη δεν υφίσταται. Μαθητές εγγεγραμμένοι 14. Διδάσκαλος ο Επαμ. Βόγγολης εκ Σισατίστης απόφοιτος 4ης τάξεως εξαταξίου γυμνασίου.
11-6-31: Το σχολείο λειτούργησε με 10-12 μαθητές. Λειτούργησε με δύο τάξεις.
23-5-32: Ως προς το υλικό προσετέθη μία σημαία και εις χάρτης της Ελλάδος. Σχολική βιβλιοθήκη και κήπος δεν υπάρχουν. Εγγεγραμμένοι μαθητές 12 εκ των οποίων οι τρεις είναι τέκνα του διδασκάλου. Οι υπόχρεοι προς φοίτηση είναι εγγεγραμμένοι, αλλά δε φοιτούν κανονικώς. Το σχολείο από της συστάσεώς του ουδέποτε συγκέντρωσε το νόμιμο αριθμό. Ο επιθεωρητής θα προτείνει την κατάργηση και δια την ακαταλληλότητα του διδακτηρίου. Διδάσκαλος ο Επ. Βόγκολης.
30-6-39: Ατροφικός συνοικισμός Πιστικού αιτείται την ίδρυση Δημοτικού σχολείου. Έχει 18 παίδας προς φοίτηση. Στο συνοικισμό τούτο υπήρχε σχολείο από 15-12-1929 το οποίο καταργήθηκε στις 10-10-32 από έλλειψη του νομίμου αριθμού μαθητών. Οι κάτοικοι του χωριού από μόνοι των ανεγείρουν διδακτήριο δια τούτο ο επιθεωρητής Βοΐου προτείνει την ίδρυση δημοτικού σχολείου
30-3-1940: Ο επιθεωρητής Δημοτικών σχολείων Γρεβενών επανέρχεται στην προηγούμενη πρόταση και προτείνει στο εποπτικό συμβούλιο την ίδρυση δημοτικών σχολείων στα χωριά Αετιά (21), Παλαιοκόπρια (20), Ελευθεροχώρι (18), Αγάπη (19), Πιστικό (18), Λαγκαδάκια (17). Αναφέρει ότι ο δρόμος για τα πλησιέστερα χωριά είναι δύσβατος, ρεύματα επικίνδυνα παρεμβάλλονται. Το εποπτικό συμβούλιο εγκρίνει την πρόταση.
18 Ιουλίου 1941: Ο επιθεωρητής Δημοτικών σχολείων Γρεβενών εισηγείται και αποφασίζεται η ίδρυση Δημοτικού σχολείου στο Πιστικό διότι απέχει από το πλησιέστερο χωρίο 30 λεπτά κι ο δρόμος είναι δύσβατος με ρεύματα επικίνδυνα.
1978: Σύμφωνα με μαρτυρία του Κλεισιάρη οι κάτοικοι του χωριού με εθελοντική δουλειά και οικονομική εισφορά των κατοίκων ανήγειραν το παρόν σχολείο το οποίο στοίχισε 200.000 δραχμές.
