ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ 2ο ΤΕΥΧΟΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΓΙΑ ΒΕΝΤΖΙΑ-ΓΡΕΒΕΝΑ-ΚΟΖΑΝΗ

 Διατίθεται δωρεάν


Ετήσια έκδοση
του Επιμορφωτικού -Εξωραϊστικού -Εκπολιτιστικού
Συλλόγου Εξάρχου Γρεβενών
“Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ”

Επιμέλεια σύνταξης: Βασίλειος Αποστόλου



Το Διοικητικό Συμβούλιο:

Πρόεδρος: Αποστόλου Βασίλειος
Αντιπρόεδρος: Δεληζήσης Θεόδωρος
Γραμματέας: Αποστόλου Δημήτριος
Ταμίας: Θεοδωρίδου Αργυρώ
Μέλος: Αργυρίου Γεώργιος

Για δημοσιεύσεις, αποστολή φωτογραφιών,
εγγράφων, οικονομική ενίσχυση, διαφημίσεις
Αποστόλου Βασίλειος. Ολύμπου 27
50100 Κοζάνη. -Τηλ. 2461034029.
Κινητό: 6934872483
e-mail:vasilisapostolou@yahoo.gr
http://basileiosapostolou.blogspot.comκαι σε οποιοδήποτε μέλος του Διοικητικού
Συμβουλίου του Συλλόγου.

Τραπεζικές εντολές στο
ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ
Κατάστημα ΚΟΖΑΝΗΣ 3900
Αριθ.λογ.88844527-0

Η επικαιρότητα που παρατίθεται στο παρόν
τεύχος αφορά το 2009.
Κείμενα του παρόντος βιβλίου μπορούν να
αναδημοσιεύονται αρκεί να αναφέρεται η πηγή προέλευσης.

Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τις προσωπικές απόψεις των συντακτών.

Εξώφυλλο: Εξωτερικό και εσωτερικό σκήτης Οσίου Νικάνορος-Ζάβορδας

Την έκδοση στηρίζουν: Τα διαφημιζόμενα καταστήματα Γρεβενών-Κοζάνης, τα μέλη και φίλοι του συλλόγου, ο δήμος Βεντζίου και η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Γρεβενών.



1 Προλεγόμενα 1
2 Αποστόλου Βασίλη: Ιστορία συλλόγου Γρεβενιωτών Κοζάνης 1979-1980
3 Ντάγκα Ευάγγελου: Περιοδικό “Μπούρινος”
4 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Αποκριάτικη εκδήλωση στον Έξαρχο
5 Αποστόλου Δημήτρη: Δημοτικά τραγούδια
6 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Εικονοστάσι Δαφνερού
7 Σιαμπανόπουλου Ευάγγελου: Χρώμιο
8 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Πάσχα στον Έξαρχο
9 Σκρέκα Ευθύμιου: Το γλωσσάρι του λαού μας-Πνευματικά εντρυφήματα. Λαϊκά ρητά.
10 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Πολιτιστικός Αύγουστος στον Έξαρχο
11 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Οι γυναίκες με τις πίτες
12 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Συνεστίαση στον Έξαρχο. Το αρνί της λαχειοφόρου αγοράς
13 Τσαμπούρη Ζήση: Πηγή νερού στην κορυφή του Μπούρινου. Ιστορία της κατοχής
14 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Μικρά-Μικρά
15 Μάτσου Κατερίνα: Η τοπική ιστορία μέσα από τα έγγραφα της καθημερινότητας
16 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Χορευτικό συλλόγου Γρεβενιωτών
17 Δαλαμήσκου –Αποστόλου Αναστασία: Σοφά λόγια στο νερόμυλο
18 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Ποδοσφαιρική ομάδα Βάρης
19 Γκουτζιαμάνη Γιάννα: Προλεγόμενα παρουσίασης βιβλίων
20 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Το βιβλίο του Σιώζιου Γεωργίου: Ιερός ναός Αγίας Κυριακής Κονιβού-Ζάβορδας
21 Ζυγούρα Αναστασία: Το ποντιακό στοιχείο της Κνίδης
22 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Βιβλιοπαρουσίαση στα Γρεβενά
23 Αντιγόνη Ευαγγελία Παλιούρα: Διακοπές στον Έξαρχο
24 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Βιβλιοπαρουσίαση στην Κοζάνη
25 Μπελή Κατερίνα: Επαγγέλματα που έχουν χαθεί
26 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Προσκύνημα στη σκήτη του οσίου Νικάνορα
27 Τζεφερεμιναίου Βούλα: Έξαρχος
28 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Αποτελέσματα Νομαρχιακών εκλογών Γρεβενών 2006
29 Τζέτσιφα Λάμπρου: Τοπωνύμια Βάρης
30 Αποτελέσματα βουλευτικών εκλογών Γρεβενών 2006
31 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Αποτελέσματα εκλογής αρχηγού Ν.Δ
32 Ράπτη Ιωάννη: Μορφωτικός-Πολιτιστικός Σύλλογος Μεταμορφώσεως Κοζάνης.
33 Βασίλη Αποστόλου: Οι Γρεβενιώτες της Κοζάνης
34 Μάρκου Κώστας: Ποδοσφαιρική ομάδα Ποντινής
35 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Διακρίσεις
36 Παναγιωτίδου Βασιλική: Βοήθεια στο σπίτι
37 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Ποδοσφαιρική ομάδα Δαφνερού
38 Τσιούρβα Παρασκευή: Επίσκεψη στον Έξαρχο
39 Βασίλη Αποστόλου: Αυτοί που φεύγουν-Πέτρος Σιούλης
40 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Σκήτη οσίου Νικάνορα-Παρέμβαση φορέων
41 Πλιάτσιου Δημήτριου: Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ (ποίημα)-Αγριογούρουνα στο χωριό Βάρης
42 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Πολιτιστικές Εκδηλώσεις. Παλιοχώρι, Παλιόκαστρο, Κνίδη, Δαφνερό, Ποντινή
43 Βασίλη Αποστόλου: Χορωδία Δήμου Αιανής
44 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Γιορτή τσιγαρίδας και σουγλιμάδας
45 Οι Βεντζιώτες Μουσουλμάνοι (Ποντινή-Κέντρο, Νησί, Αγαλαίοι) - Κτηματολόγιο Ιερού Ναού “Αγίας Παρασκευής” Ποντινής 1866
46. Τριανταφύλλου Νικόλαος:Ο προστάτης της Δυτικής Μακεδονίας. Όσιος Νικάνωρ.
47. Σίσκου Τάκη: Γάμος στα Βέντζια
48 Βασίλη Αποστόλου: Συνδρομές-οικονομική ενίσχυση
49 Η ΣΥΝΤΑΞΗ: Τα βιβλία που λάβαμε


1. ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ

Η έκδοση του περιοδικού: Μετά από ετήσια κοπιαστική δουλειά, κατορθώσαμε να εκδώσουμε το δεύτερο τεύχος του περιοδικού για την περιοχή των Βεντζίων και την ευρύτερη περιοχή Γρεβενών Κοζάνης. Νιώθουμε βαθιά ικανοποίηση για το αποτέλεσμα. Για την έκδοση του περιοδικού μας συμπαραστάθηκαν πολλοί. Οι συγγραφείς, τα μέλη, οι φίλοι του συλλόγου, τα καταστήματα Γρεβενών-Κοζάνης με την οικονομική τους στήριξη μας έδωσαν κουράγιο, φτερά να πετάξουμε, να κάνουμε κάτι που φάνταζε δύσκολο.
Η προσπάθειά μας έχει τις δυσκολίες αλλά είναι όμορφη. Για να συνεχίσουμε σας θέλουμε δίπλα μας. Όλοι είναι χρήσιμοι. Όλους σας θέλουμε συμμέτοχους σ’ αυτήν την καινοτόμα προσπάθεια.
Μη διστάζετε να επικοινωνήσετε μαζί μας εάν έχετε κάτι σπουδαίο που κατά την άποψή σας πρέπει να δημοσιευτεί, ένα έγγραφο, μία φωτογραφία, ένα τραγούδι. Στο περιοδικό μπορούν να γράφουν όλοι: οι μαθητές, οι φοιτητές, οι ιστορικοί, οποιοσδήποτε.
Για εξώφυλλο επιλέξαμε το εξωτερικό και εσωτερικό μέρος της σκήτης του οσίου Νικάνορα. Το μνημείο τούτο αποτελεί σημείο αναφοράς της περιοχής Βεντζίων και της ευρύτερης περιοχής. Είναι ένα θέμα που απασχόλησε φορείς, κοινή γνώμη κατά το έτος 2009 μιας και απειλείται να κατακλυσθεί από τα ύδατα του φράγματος του υδροηλεκτρικού σταθμού του Ιλαρίωνος.
Η προσφορά των πολιτιστικών συλλόγων: Οι πολιτιστικοί σύλλογοι σήμερα είναι τα ζωντανά κύτταρα των μικρών κοινωνιών. Κάνουν ότι μπορούν να δώσουν χαρά στους λιγοστούς κατοίκους των χωριών. Αποτελούν το συνδετικό κρίκο με τους όπου γης συμπατριώτες τους. Αναβιώνουν έθιμα, πραγματοποιούν γιορταστικές εκδηλώσεις, νοιάζονται για το γενέθλιο τόπο. Αρκεί βέβαια τα κίνητρα των υπηρετούντων τους συλλόγους να είναι ανιδιοτελή. Βέβαια οι δυσκολίες λειτουργίας των συλλόγων είναι πολλές. Χρειαζόμαστε τη βοήθεια της τοπικής και Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Τους θέλουμε να είναι πάντα δίπλα μας.
Ασχολούμαστε με τον άνθρωπο, με τον πολιτισμό, την ιστορία μας, την παράδοσή μας, με τη διαπαιδαγώγηση της νεολαίας μας. Σε μία κοινωνία που διακατέχεται από άκρατο ατομισμό, από κερδομανία, οι ενεργοί πολιτιστικοί σύλλογοι με την εθελοντική εργασία αποτελούν την ελπίδα, το φως της κοινωνίας μας. Η λειτουργία των τότε και των νυν συλλόγων στηρίζεται σε ανθρώπους που θέτουν τον εαυτό τους στην υπηρεσία του συνόλου, στο καλό του τόπου, στην καλυτέρευση της κοινωνίας.

Βασίλης Αποστόλου 2-12-2009. Υπεύθυνος σύνταξης του περιοδικού.






Για τη δεύτερη έκδοση ευχαριστούμε τους παρακάτω χορηγούς.

1. Αντωνιάδη Λάζαρο, DREAMS, Ιπποκράτους 8 Κοζάνη. τηλ. 2461040997
2. Ευθυμίου Κωνσταντίνος, ΚΑΦΕ ΝΑΤURA, τηλ. 2465022683
3. Γκουτζιαμάνη Μαίρη, VODAFONE-PANAΦΟΝ ΑΕΕΤ Μ.Αλεξάνδρου 7, Σιάτιστα τηλ. 2465023599
4. Τριανταφύλλου Παρασκευάς, ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΠΑΡΗΣ, Αριστοτέλους & Βοσπόρου γωνία τηλ. 2461033342
5. ΜΚΜ ΔΟΜΗΣΗ ΑΕ ΒΙ.ΠΕ ΚΑΣΛΑΣ 2461023801
6. Τσαβδαρίδης Ιωάννης, Ζαχαρπλαστείο ΑΜΟΡΙΝΟ
7. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ expert Φιλίππου B; 25 Κοζάνη τηλ. 2461025048
8. Μαυρίδης Αναστάσιος, ΣΥΝΕΡΓΕΙΟ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗΣ ΚΟΥΦΩΜΑΤΩΝ τηλ. 6948866705
9. Νατσιόπουλος Ιωάννης, DISEGNIO, Τσιμηνάκη 7. Τηλ. 2461031700.
10. Θωμάς Κοτλίδας, ΥΔΡΑΥΛΙΚΑ-ΘΕΡΜΑΝΣΗ-ΕΙΔΗ ΥΓΙΕΙΝΗΣ Κ.Ταλιαδούρη 17. τηλ. 2462028529
11. Βλέτσος Παύλος, Θερμοπυλών 10 ΓΡΕΒΕΝΑ τηλ. 2462028529
12. Αυλαίς, παραδοσιακή ταβέρνα, Πλ. 25ης Μαρτίου 6, ΓΡΕΒΕΝΑ, τηλ. 2462025402
13. ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ-ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ Ιπποκράτους 12, Δίπλα στο ταχυδρομείο, ΚΟΖΑΝΗ τηλ. 2461033058
14. NASIOPOULOS TRAVEL-Γραφείο Γενικού Τουρισμού Φαρδυκάμπου 6 Γρεβενά. τηλ. 2462087410
15. Mega Electrics- ΑΦΟΙ Κ.ΤΖΗΜΑ Ο.Ε Γ.Μπουσίου 1. ΓΡΕΒΕΝΑ ΤΗΛ. 2462024530
16. Αντώνιος Ταγάρας. τέντες ΜΙΛΤΟΣ Θεσσαλονίκη 2310663.285. ΓΡΕΒΕΝΑ-ΚΟΖΑΝΗ 2462091293. ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ 2399091293
17. Ιωάννης Σκουτέλας, προϊόντα κρέατος ΚΡΟΚΟΣ 2Ο χιλ. Κοζάνης Κρόκου τηλ. 2461064127 (χορηγός τσιγαρίδας)
18. ΤΑΓΑΡΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ &ΥΙΟΣ Τεχνίτης ξυλουργικών εργασιών Β.ΗΠΕΙΡΟΥ 24 σιατιστα τηλ. 2465023205
19. ΚΑΥΖΑΛΙΔΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ SERVISE ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΕΡΑΙΩΝ Ι.ΤΡΑΝΤΑ 22 τηλ. 2461039926

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ 2009  (από 10 ευρώ και πάνω)
ΓΙΑ ΤΟ 2009: ΕΞΑΡΧΟΣ 91. ΔΑΦΝΕΡΟ 6. ΓΡΕΒΕΝΑ 5. ΒΑΡΗΣ 5. ΚΝΙΔΗ 4. ΠΟΝΤΙΝΗ 3. ΚΟΖΑΝΗ 3. ΣΙΑΤΙΣΤΑ 2. ΧΡΩΜΙΟ 2. ΠΥΛΩΡΟΙ 1. ΙΤΕΑ 1. ΑΙΑΝΗ 1. ΠΑΛΙΟΚΑΣΤΡΟ 1. ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ 1.ΠΙΣΤΙΚΟ 1. ΠΟΡΟΣ 1

ΤΙΜΗ ΤΕΥΧΟΥΣ  Διανέμεται δωρεάν

1η ΓΙΟΡΤΗ ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ ΣΟΥΓΛΙΜΑΔΑΣ 2008

5. Η ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΡΕΒΕΝΙΩΤΩΝ ΚΟΖΑΝΗΣ15-2-2010

5. Η ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΡΕΒΕΝΙΩΤΩΝ ΚΟΖΑΝΗΣ 15-2-2010

Ο σύλλογος Γρεβενιωτών Κοζάνης πραγματοποίησε στον αύλειο χώρο του ιερού ναού Αγίου Χαραλάμπους Κοζάνης για τρίτη συνεχή χρονιά εκδήλωση με νηστίσιμα.
Οι άσχημες καιρικές συνθήκες, το χιόνι δεν πτόησε τους Γρεβενιώτες, τους πολυπληθείς φίλους επισκέπτες που από νωρίς κατέκλυσαν το συγκεκριμένο χώρο.
Όλοι είχαν τη δυνατότητα να γευθούν τη νοστιμότατη φασολάδα, ελιές, πιπεριές, ταραμά, χαλβά. Δεν έλειπε βέβαια η παραδοσιακή λαγάνα. Όλα αυτά συνοδεύονταν με γρεβενιώτικο κρασί αρίστης ποιότητας. Δεν έλειψε ο χορός, το τραγούδι, το κέφι. Μαζί μας η αντινομάρχης Γρεβενών κ. Βάια Ντάγκα Μπιρμπίλη κι ο αντιδήμαρχος του δήμου Κοζάνης κ. Γιάννης Παπαγεωργίου.
Την εκδήλωση κάλυψαν τηλεοπτικά οι τρεις σταθμοί της πόλης μας, FLASH, TOP, WEST.

4. ΓΡΕΒΕΝΙΩΤΙΚΗ ΒΡΑΔΙΑ 10-2-2010

4. ΓΡΕΒΕΝΙΩΤΙΚΗ ΒΡΑΔΙΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΡΕΒΕΝΙΩΤΩΝ ΚΟΖΑΝΗΣ”

Ο ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΣ”

Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου, γραμματέας του συλλόγου

Τι έπρεπε να γίνει: Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του συλλόγου μας την Τετάρτη 10 Φεβρουαρίου 2010 το χορευτικό μας θα έδιδε παράσταση στην κεντρική πλατεία της πόλης στα πλαίσια της κοζανίτικης Αποκριάς. Για τον ίδιο σκοπό, θα ακολουθούσε το χορευτικό του πνευματικού κέντρου του δήμου Μετσόβου καλεσμένοι του συλλόγου μας. Αμέσως μετά, σειρά θα πραγματοποιούνταν η “ ΓΡΕΒΕΝΙΩΤΙΚΗ ΒΡΑΔΙΑ” στο χώρο του φανού της “ Γιτιάς” με την ορχήστρα του Απόστολου Κασιάρα. Στον ίδιο χώρο συμπληρωματικά θα ψηνόταν ποσότητες χοιρινού κρέατος με τη μορφή της σουγλιμάδας. Η έντονη συνεχής ολοήμερη βροχόπτωση ακύρωσε όλες τις παραπάνω εκδηλώσεις.
Τι έγινε: Δεν ακυρώσαμε την προσέλευση των εκλεκτών καλεσμένων μας. Έτσι το τεσσαρακονταμελές σχήμα του χορευτικού του πνευματικού κέντρου του δήμου Μετσόβου ντυμένο με τις παραδοσιακές στολές ήλθε στην πόλη μας. Εκείνο που έπρεπε να κάνουμε και το κάναμε ήταν να τους οδηγήσουμε στο σημείο αναφοράς της Κοζάνης “Στο Ιστορικό-Λαογραφικό και Φυσικής Ιστορίας Μουσείο Κοζάνης” του Συνδέσμου Γραμμάτων και Τεχνών Ν. Κοζάνης. Κατά την περιήγηση τους μιλήσαμε για το ιστορικό του μουσείου, για την ιστορία της πόλης. Όλοι τους ενθουσιάστηκαν για την αρτιότητα και τον πλούτο των εκθεμάτων. Η γυμνάστρια Μαριλένα Τζαλονίκου καταγοητευμένη από τη μοωαδικότητα του μουσείου τόνισε « δεν υπάρχει αλλού τέτοιο Μουσείο θα εισηγηθώ πραγματοποίηση επίσκεψης των μαθητών του σχολείου μου στο συγκεκριμένο μουσείο».
Στη συνέχεια τους προσφέραμε καφέ στο ιστορικό ζαχαροπλαστείο-ξενοδοχείο Ερμιόνιο. Οι ίδιοι ζήτησαν να χορέψουν, να τραγουδήσουν στον πεζόδρομο της πόλης. Έτσι κι έγινε η μετσοβίτικη ορχήστρα του Φώτη Καραφώτη έπαιξε ηπειρώτικους σκοπούς. Έτσι απλά στήθηκε το γλέντι με χορό, τραγούδι. Ο σύλλογος Γρεβενιωτών πρόσφερε στους περαστικούς κρασί, μανιταρόπιτες, τυρόπιτες, πρασόπιτες, όλα γρεβενιώτικης προέλευσης.
Ακολούθησε δεξίωση, γλέντι στην αίθουσα της Ευξείνου Λέσχης Κοζάνης στο Μπλιούρειο Εκκλησιαστικό Ίδρυμα. Αυθόρμητα ήλθε πολύς κόσμος ο οποίος διασκέδασε μαζί μας.
Εδώ θέλω να τονίσω το μέγα χορηγό του συλλόγου μας, την Εύξεινο Λέσχη Κοζάνης, που επί τρία συνεχή έτη μας παραχωρεί την αίθουσα για πρόβα του χορευτικού μας δωρεάν. Ένα μεγάλο ευχαριστώ αξίζει δημόσια στο Διοικητικό Συμβούλιο της Ευξείνου Λέσχης με πρόεδρο το Σανίδη Κωνσταντίνο, αντιπρόεδρο το Γρηγοριάδη Γιάννη, Γ.Γραμματέα την Τσακιρίδου Γεωργία, Ταμία τον Καλογερίδη Ιωάννη, οργανωτικό γραμματέα το Λεονταρίδη Ιγνάτιο, υπ. χορευτικού το Σαρηγιαννίδη Γεώργιο, Δημοσίων σχέσεων την Παπαδοπούλου Ρούλα.
Οι Μετσοβίτες καλεσμένοι μας πιστεύω φύγανε με τις καλύτερες εντυπώσεις. Με την αναχώρησή των τους δώσαμε αναμνηστικό Δίπλωμα συμμετοχής, το θυρεό του συλλόγου μας, βιβλίο, έντυπα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Γρεβενών και το περιοδικό “ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ” του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Εξάρχου Γρεβενών για την περιφέρεια Βεντζίων-Γρεβενών-Κοζάνης.

3. ΧΟΡΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΡΕΒΕΝΙΩΤΩΝ 6-2-2010

3. ΧΟΡΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΡΕΒΕΝΙΩΤΩΝ ΚΟΖΑΝΗΣ

Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου γραμματέας συλλόγου Γρεβενιωτών Κοζάνης “Ο ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΣ”

Μέσα σε μια ζεστή ατμόσφαιρα πραγματοποιήθηκε ο ετήσιος χορός του συλλόγου Γρεβενιωτών Κοζάνης “Ο ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΣ” το Σάββατο 6 Φεβρουαρίου 2010 στο κέντρο “Κοσμοκίνηση” Κοζάνης. Το πρόγραμμα ξεκίνησε με βράβευση των επιτυχόντων μαθητών στις Πανελλαδικές εξετάσεις του 2009 που διαμένουν στο Ν.Κοζάνης και έλκουν την καταγωγή από τα Γρεβενά. Οι βραβευθέντες σπουδαστές ήταν συνολικά 35. Τους απονεμήθηκε από το σύλλογο γραπτός έπαινος ο οποίος συνοδεύονταν από βιβλία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Γρεβενών και έντυπα Αγαπώ τα Γρεβενά, χάρτης του Ν. Γρεβενών, Παλαιοντολογικό μουσείο Μηλιάς, τρεις εικόνες με τοπία των Γρεβενών. Επίσης απονεμήθηκε το πρώτο τεύχος του περιοδικού “MΠΟΥΡΙΝΟΣ” του Επιμορφωτικού Εξωραϊστικού Εκπολιτιστικού συλλόγου Εξάρχου Γρεβενών.
Στη συνέχεια ακολούθησε κοπή πίτας. Ο τυχερός κέρδισε ένα ηχοσύστημα TEΛEMAX προσφορά της ALPHA THERM (Ιωνίας 15 Κοζάνη)
Η γρεβενιώτικη ορχήστρα του Απόστολου Κασιάρα διασκέδασε τους παραβρεθέντες μέχρι τις πρωινές ώρες.
Ακολούθησε λαχειοφόρος αγορά με πολλά και επιλεκτικά δώρα. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλους τους δωροθέτες, καταστηματάρχες της Κοζάνης και ιδιαίτερα το γραφείο τουρισμού NASIOPOULOS Φαρδυκάμπου 6 ΓΡΕΒΕΝΑ για 7ήμερο διακοπών στην Κρήτη, 4ήμερο στην Κων/πολη και HERMES TOYRS Ειρήνης 4 για 7/ήμερο διακοπών στη Σαντορίνη.
Επίσης τα ξενοδοχεία ATHENA PALLAS VILLAGE, Σιθωνία Χαλκιδικής, HOTEL SIMANTRO Κασσάνδρα Χαλκιδικής, HOTEL CITY, Hotel Paradise Bay, ΜΥΚΟΝΟΣ HOTEL Καλλικράτεια, ΑΧΙΛΛΕΙΟΝ HOTEL Γρεβενά, HOTEL “NEFELI” Καβούκα Απόστολου Κοζάνη για προσφορά διανυκτερεύσεων.

Στον ετήσιο χορό μας από τα Γρεβενά παραβρέθηκαν ο Νομάρχης κ. Δημοσθένης Κουπτσίδης, ο βουλευτής κ. Αθανάσιος Χαντάβας, η ειδική γραμματέας Μακεδονίας-Θράκης του υπουργείου οικονομίας - Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας κ. Μαίρη Παπαγεωργίου, η αντινομάρχης κ. Βάια Ντάγκα-Μπιρμπίλη, ο νομαρχιακός σύμβουλος κ. Τιμολέων Κοψαχείλης, ο δήμαρχος Γρεβενών κ. Γεώργιος Νούτσος, ο δήμαρχος Βεντζίων κ. Δημήτριος Αγνάντος με τους αντιδημάρχους Γεώργιο Νασιόπουλο, και Ματθαίο Καφετζή.
Από την Κοζάνη οι βουλευτές Αλέκος Αθανασιάδης, Μιχάλης Παπαδόπουλος, ο δήμαρχος της πόλης κ. Λάζαρος Μαλούτας, με τους αντιδημάρχους Νικολέτα Μπομπόναρη, Γιάννη Παπαγεωργίου.

Από την Κοζάνη οι βουλευτές Πάρης Κουκουλόπουλος, Αλέκος Αθανασιάδης, Γιάννης Βλατής, Μιχάλης Παπαδόπουλος, ο δήμαρχος της πόλης κ. Λάζαρος Μαλούτας, με τους αντιδημάρχους Νικολέτα Μπομπόναρη, Γιάννη Παπαγεωργίου

Άπό το χώρο της εκπαίδευσης παραβρέθηκαν ο κ. Ιωάννης Μπάκανος προϊστάμενος Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Α/θμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Μακεδονίας, η Βασιλική Τσιτούρα σχολική σύμβουλος Αγγλικών, ο Ανδρέας Πλιάτσιος υποδιευθυντής του Β΄Λυκείου Κοζάνης κ. Ανδρέας Πλιάτσιος, ο κ. Ιωάννης Ντόκος αιρετός του ΑΠΥΣΠΕ  ΔΥΤΙΚΉΣ  ΜΑΚΕΔΟΝΊΑΣ, ο τ. προϊστάμενος του 1ου γραφείου Α/θμιας Εκπαίδευσης Κοζάνης κ. Γιάννης Λαμπρόπουλος, ο π. διευθυντής του δημ. σχολείου Λευκόβρυσης κ. Βασίλειος Τσαφύλης, ο αντιπρόεδρος του συλλόγου εκπαιδευτικών Α/θμιας Εκπαίδευσης και διευθυντής του ν8ου Δημοτικού σχολείου Κοζάνης κ. Ντάγκας Γεώργιος, η γραμματέας του συλλόγου Εκπαιδευτικών Α/θμιας Εκπαίδευσης κ. Σοφία Κουϊρουκίδου.

Από το χώρο του πολιτισμού ο γραμματέας του συνδέσμου γραμμάτων και τεχνών ν. Κοζάνης κ. Ευάγγελος Σιαμπανόπουλος, ο πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου Παναγιάς κ. Απόστολος Καβούκας, ο πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου Λευκοπηγής " ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ" κ. Κερασιώτης Κων/νος,σύσσωμο το Διοικητικό συμβούλιο του πολιτιστικού συλλόγου Άγιος Αθανάσιος με πρόεδρο τον Ιωάννη Λαμπρόπουλο, Γραμματέα τη Μανταλά Δήμζα Γιώτα, τον ταμία Φτάκα Ζήνωνα, τον αντιπρόεδρο Τούνα, τον υπεύθυνο δημ. σχέσεων Τζέλιο Τριαντάφυλλο. Από τον πολιτιστικό σύλλογο "Πλατάνια" τον πρόεδρο Ρουσόπουλο Γεώργιο, το Γραμματέα Τσιάρα Κωνσταντίνο, τον αντιπρόεδρο Ζαρζώνη Νικόλαο.

2.ΤΟ ΧΟΡΕΥΤΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΡΕΒΕΝΙΩΤΩΝ ΚΟΖΑΝΗΣ ΣΤΑ ΓΡΕΒΕΝΑ

2. Ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΡΕΒΕΝΙΩΤΩΝ  ΚΟΖΑΝΗΣ ΣΤΑ ΓΡΕΒΕΝΑ

Το χορευτικό του συλλόγου Γρεβενιωτών  Κοζάνης το διήμερο 19 & 20 Απριλίου 2008 πραγματοποίησε επίσκεψη στον ορεινό όγκο του γενέθλιου τόπου με τη στήριξη της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Γρεβενών.
Πρώτος σταθμός ο οικισμός Μηλιά του Δήμου Ηρακλειωτών στο εκεί Παλαιοντολογικό Μουσείο το οποίο στεγάζεται στην αίθουσα του πρώην κοινοτικού γραφείου.
Εκεί η γεωλόγος Σπυριδάκη Μαρία με λόγια μεστά και κατανοητά μας μετέφερε εκατομμύρια χρόνια πίσω. Τότε που η πανίδα της περιοχής αποτελούνταν από ελέφαντες, βύσσωνες, ρινόκερους. Αποδεικτικά στοιχεία τα πλούσια ευρήματα που εκτίθενται στο μουσείο. Παρόμοια ευρήματα υπάρχουν σε όλο το λεκανοπέδιο της Δ. Μακεδονίας.
Εκείνο που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη είναι οι πρόσφατα ευρεθέντες χαυλιόδοντες μήκους 5,05 μέτρων. Είναι οι μεγαλύτεροι του κόσμου και προτάθηκε να καταχωρηθεί στο βιβλίο «Γκίνες»
Στην πόλη των Γρεβενών μια μικρή περιπλάνηση, ένας καφές, η ετοιμότητα της Ιφιγένειας Τζιουβάρα ιδιοκτήτρια καταστήματος πωλήσεως τυροκομικών να μας προσφέρει γεύσεις από τα αρίστης ποιότητας τυροκομικά γρεβενιώτικα προϊόντα.
Επόμενος σταθμός ο καταρράκτης της Αετιάς με ύψος 100 μέτρων. Εδώ η φύση προίκισε την περιοχή με ένα φυσικό στολίδι απαράμιλλο. Ο σχεδιασμός για λειτουργία υδροηλεκτρικού σταθμού στην περιοχή θα συμβάλλει όχι μόνο στην οικονομική ανάπτυξη, υδρευτική επάρκεια, αλλά και στην παραπέρα τουριστική αξιοποίηση.
Με το δειλινό φτάσαμε στο ξενοδοχειακό συγκρότημα “Leonidas” δύο χιλιόμετρα πριν από τον οικισμό Φιλιππαίων και δώδεκα χιλιόμετρα από το χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας. Εκείνο που μου έκανε εντύπωση ήταν το μέγεθος του ξενοδοχείου. Δύναται στις εγκαταστάσεις του να διανυκτερεύσουν επισκέπτες τριών λεωφορείων. Οι υπηρεσίες που προσφέρει είναι ποικίλες. Οι τετράτροχες μηχανές, (γουρούνες), τα άλογα για ιππασία στα καταπράσινα μονοπάτια, η πισίνα, το γήπεδο ποδοσφαίρου, γήπεδο 5Χ5, το «Mountain SPA Center», η αδειοδότηση για ελικοδρόμιο, η θέα προς τη Βασιλίτσα. Τα άνετα δωμάτια με τζάκι όλα γεμάτα με Έλληνες επισκέπτες αλλά και ξένους όπως Γάλλους, Γερμανούς, Ιταλούς. Τα όνειρα του Λεωνίδα Τσεπίδη πολλά. Προγραμματίζει κατασκευή συνεδριακού κέντρου, αναβατήρα για το χιονοδρομικό κέντρο, διπλασιασμό της δυναμικότητας του ξενοδοχείου. Να σ’ έχει ο θεός καλά Λεωνίδα να υλοποιήσεις όλα αυτά που έχεις στο μυαλό σου, γιατί ο τόπος, η πατρίδα μας, όλοι μας το έχουμε ανάγκη. Πιστεύω ότι η ανάπτυξη ενός τόπου πέρα από τα φυσικά πλεονεκτήματα που διαθέτει καθοριστικό και κύριο ρόλο παίζει ο παράγοντας άνθρωπος.
Στην περιοχή των Φιλιππαίων υπάρχουν και άλλα ξενοδοχεία που προσφέρουν άριστες υπηρεσίες όπως οι σουίτες του ξενοδοχείου του Μπαγκόλα, το Αγνάτι του Μπέγκα, το Άγανο, το Φιλίππειο του Μήλιου Γεώργιου.
Με το δειλινό επισκέφθηκα τον οικισμό Φιλιππαίων. Περιπλανήθηκα στους δρόμους. Τα σπίτια πολλά, περιποιημένα, μεγαλοπρεπή. Όλα περιμένουν νάρθει το καλοκαίρι να ανοίξουν τις θύρες στους ιδιοκτήτες που ζούνε σε διάφορα μέρη της πατρίδας μας. Εναγωνίως έψαχνα να βρω κάποιον κάτοικο. Ελάχιστα σπίτια είχαν φωτισμό.
Σταματώ έξω από ένα φωτισμένο αρχοντόσπιτο. Στην πρόσοψη με μεγάλα γράμματα το όνομα «ΙΟΥΛΙΑ». Ο σπιτονοικοκύρης ο Γεωργούλας ο Νίκος βγαίνει στην αυλή, πιάνουμε κουβέντα, μου δίδει την πληροφορία ότι το όνομα είναι γραμμένο για το γεγονός ότι έχασε την αδελφή του το 1947. Τόσο πολύ συγκλονίσθηκε που έδωσε το ίδιο όνομα και στην κόρη του. Του ανέφερα ότι και εγώ πήρα το ίδιο όνομα από τον αδικοχαμένο αδελφό του πατέρα μου ένα χρόνο αργότερα το 1948.
Άνοιξε τις πόρτες, με κάλεσε στο σπίτι, με κέρασε. Μίλησε για την κοινωνική του προσφορά, για τη συμμετοχή του στην τοπική Αυτοδιοίκηση, την υπηρεσία του στο πολιτιστικό σύλλογο των απανταχού Φιλιππιωτών «ο Άγιος Νικόλαος», για την έκδοση της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ ΤΩΝ ΦΙΛΙΠΠΑΙΩΝ». Βρήκαμε κοινά ενδιαφέροντα, μιλήσαμε για την ιστορία του χωριού. Μου έδειξε παλιές φωτογραφίες, ήταν σα να γνωριζόμαστε από χρόνια. Του μίλησα για το σύλλογο Φιλιππιωτών «Αστήρ» ο οποίος ιδρύθηκε στην Αμερική το 1907.
Εντυπωσιάστηκε. Αυτά μου λέει δεν τα γνωρίζουν τα δικά μας τα παιδιά.
Το χωριό Φιλιππαίοι δεν άλλαξε όνομα, έτσι λεγόταν από τα παλιά. Σύμφωνα με την παράδοση ο οικισμός ήταν ο αγαπημένος προορισμός για θερινές διακοπές της οικογένειας του Βασιλιά Φιλίππου, όπου και το χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας πήρε το όνομα απ’ αυτό το γεγονός.
Σε όλες τις οικογένειες των Φιλιππαίων παρά τις δύσκολες συνθήκες διατήρησαν τα ελληνικά ονόματα. Οι Φιλιππιώτες γονείς δίδουν στα παιδιά τους βασιλικά ονόματα Φίλιππος, Ολυμπιάδα, Αλέξανδρος ως και άλλα αρχαιοπρεπή Αριστομένης, Αριστοτέλης, Αριστείδης, Οδυσσέας, Ερμιόνη. Πάνω από τους Φιλιππαίους στη θέση Καστρί υπάρχουν τα τρίμετρα ντουβάρια, γεγονός που δείχνει την αρχαία καταγωγή της περιοχής. Ακόμη υπάρχει κοντά στο χωριό η «γκορτσιά της Πέλλας».
Το βράδυ στο ξενοδοχείο το χορευτικό τραγούδησε, χόρεψε παραδοσιακά τραγούδια μέχρι τις πρωινές ώρες. Ο χοροδιδάσκαλος Μπουκάλης Δημήτριος με το κλαρίνο του εντυπωσίασε τους παρευρισκομένους, ιδιαίτερα όταν χορέψανε τραγουδώντας Λαζαριώτικα τραγούδια.
Επόμενος προορισμός η Σαμαρίνα, κτισμένη στις πλαγιές του Σμόλικα, σε ύψόμετρο 1450 μ. είναι το ψηλότερο χωριό της Ελλάδας. Επισκεφθήκαμε την εκκλησία της Μεγάλης Παναγιάς. Σταθήκαμε στον εξωτερικό χώρο του ιερού, εκεί που ένα αιωνόβιο πεύκο έχει απλώσει τις ρίζες του στους τοίχους της πετρόκτιστης εκκλησιάς.
Πήραμε τον καφέ μας στη μοναδική λειτουργούσα καφέ ταβέρνα. Ωστόσο η παράδοση στο μεγαλείο. Στην ψησταριά ψηνόταν το αρνί, το πρόβειο κεμπάμ, το κοκορέτσι.
Ο τυροκόμος Κουκούλης Τάκης μένει μόνιμα στη Σαμαρίνα. Περιμένει τους Σαμαριναίους κτηνοτρόφους με τα 45.000 πρόβατα και τις 5.000 γίδια οι οποίοι θα ζωντανέψουν την κωμόπολη.
Ήτανε Κυρακή των Βαΐων. Ο Μανδραβέλης καταστηματάρχης μας ενημερώνει ότι ο σύλλογος Σαμαριναίων βρίσκεται στο Μεσολόγγι, να πάρει μέρος στις εορταστικές εκδηλώσεις της εξόδου των ηρώων. Οι Σαμαρινιώτες με καπετάνιο το Μίχο Φλώρο ενίσχυσαν τον αγώνα των πολιορκημένων. Με τη λήξη της πολιορκίας ο θανάσιμα λαβωμένος καπετάνιος δίδει την τελευταία διαταγή στα παλικάρια του, στα παιδιά της Σαμαρίνας, όπως λέει και το τραγούδι να μην πούνε τίποτε στη μάνα του και στην αδελφή του για το κακό που τον βρήκε, αλλά να τις πούνε ότι παντρεύτηκε καλή γυναίκα, τη μαύρη γης.
Τελευταίος προορισμός το Σπήλαιο. Πρώτα στην ταβέρνα η «Αετοφωλιά της Πίνδου» στον κατάφυτο Όρλιακα, εκεί που η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Γρεβενών με το δραστήριο, καινοτόμο Νομάρχη κ. Δημοσθένη Κουπτσίδη προγραμμάτισε την εγκατάσταση Αστεροσκοπείου, δημιουργία πλανηταρίου για εκπαιδευτικούς και ερευνητικούς σκοπούς κάτω από έναν ουρανό πεντακάθαρο χωρίς φωτορύπανση. Στην ταβέρνα συναντήσαμε την πολυπληθή οικογένεια Βατάλη Νικόλαου από Λευκοπηγή Κοζάνης.
Τιμήσαμε και το ηρωικό χωριό του Σπηλαίου. Με αφορμή το ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1853 που είχε ως αφορμή την αφαίρεση δικαιωμάτων των ορθοδόξων χριστιανών πάνω στα προσκυνήματα των Αγίων Τόπων και η παραχώρησή τους στους καθολικούς οι Μακεδόνες διψώντας για ελευθερία επαναστατούν. Ο Θεόδωρος Ζιάκας με υπαρχηγό τον Κοζανίτη Μάρκο Σιακαβάρα πρωτοστατούν. Η τελευταία μάχη δίδεται στο Σπήλαιο. Οχυρωμένος στους απόκρημνους βράχους αντιμετωπίζει με γενναιότητα, αποφασιστικότητα και επιτυχία τους Τούρκους. Αποχωρεί από το πεδίο της μάχης μετά από τη διαμεσολάβηση των προξένων Αγγλίας και Γαλλίας με το ένοπλο τμήμα του και τα γυναικόπαιδα του οικισμού.
Όταν επιστρέφαμε ο Πυρσός έδινε το δικό του αγώνα στη Σιάτιστα. Ο Φαρμάκης ο Γιώργος υπεύθυνος των πολιτιστικών εκδηλώσεων μας ενημέρωνε για το αποτέλεσμα. Τελικό αποτέλεσμα. Σιάτιστα-Πυρσός Γρεβενών 1-1.
Θα ήθελα να τονίσω τον επαγγελματισμό του οδηγού, ιδιοκτήτου λεωφορείου κ. Γεώργιου Νασιόπουλου. Άνθρωπος ευφυής, εύχαρις, με τα ανέκδοτά του και την αέναη διάθεσή του για ενημέρωση μας εντυπωσίασε υπέρμετρα.
Επίσης τα μέλη του χορευτικού ξεδιπλώνοντας τις αρετές των Γρεβενιωτών, πειθαρχικοί και ευγενικοί συντέλεσαν η περιήγηση να στεφθεί με πλήρη επιτυχία.

Βασίλης Αποστόλου

1. ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 2008

1. ΟΙ ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ 2008

ΓΡΕΒΕΝΙΩΤΩΝ  ΚΟΖΑΝΗΣ

Δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες ΚΟΖΑΝΗ, ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΡΕΒΕΝΩΝ, ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΓΡΕΒΕΝΩΝ, ΧΡΟΝΙΚΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ από Βασίλη Αποστόλου

Ο σύλλογος Γρεβενιωτών  Κοζάνης «Ο Αιμιλιανός» κατά τις Αποκριάτικες εκδηλώσεις Κοζάνης του 2008 έκανε έντονη την παρουσία του στα τοπικά δρώμενα.
Μετά από σχεδιασμό των εκδηλώσεων και την επίπονη εργασία του Διοικητικού Συμβουλίου με το Λαγιώτη Δημήτριο πρόεδρο, Μέμτσα Αθανάσιο αντιπρόεδρο, Αποστόλου Βασίλη γ.γραμματέα, Λέτσιου Αναστασία ειδική γραμματέα, Λότσιου Αθανάσιου ταμία, Τζημούρτα Νιοκόλαου υπεύθυνου Δημοσίων σχέσεων και Φαρμάκη Γεώργιο υπεύθυνο πολιτιστικών, πραγματοποίησε τις παρακάτω εκδηλώσεις.

Α) Στις 1 Μαρτίου πραγματοποίησε τον ετήσιο χορό στο κέντρο «Κοσμοκίνηση». Η προσέλευση των Γρεβενιωτών και φίλων του Συλλόγου άρχισε πριν την καθορισμένη 9η ώρα το βράδυ. Η εκδήλωση ξεκίνησε με την απονομή επαίνων σε 46 σπουδαστές που έλκουν την καταγωγή από Γρεβενά και διαμένουν στο Ν. Κοζάνης επιτυχόντων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση κατά τις Πανελλαδικές εξετάσεις το 2007.

Ο γραπτός έπαινος συνοδεύονταν από ένα βιβλίο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Γρεβενών και αντίστοιχο του Ινστιτούτου Βιβλίου και Ανάγνωσης Κοζάνης.
Την απονομή των επαίνων πραγματοποίησαν τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου.
Ακολούθησε χορός με γρεβενιώτικη παραδοσιακή μουσική με την ορχήστρα του Δημητρίου Μπουζιαλή και Νίκου Γκιουλέκα. Με επιτυχία ερμήνευσε τα τοπικά τραγούδια ο Κάραντος Δημήτριος. Ακόμη στη λύρα ήταν ο Τάσος Μακρίδης και στο νταούλι ο συμπατριώτης μας Παναγιώτης Χατζηπαναγιωτίδης.
Ο χορός συνεχίστηκε με αμείωτο κέφι μέχρι τις πρωινές ώρες.
Στο χορό παραβρέθηκαν από Γρεβενά: ο Νομάρχης κ. Δημοσθένης Κουπσίδης ο οποίος επαίνεσε την προσπάθεια του Διοικητικού Συμβουλίου του συλλόγου για τη γεμάτη αίθουσα, ο Γενικός Γραμματέας της Νομαρχίας κ. Σιούλης Πέτρος, η νομαρχιακή σύμβουλος κ. Ντάγκα Μπιρμπίλη Βάια, o πολιτευτής κ. Χαντάβας.
Από Κοζάνη ο Νομάρχης κ. Γεώργιος Δακής με τη σύζυγο κ. Ελένη Καραγιαννίδου ο οποίος στην ομιλία του μίλησε με ζέση για τους επιτυχόντες σπουδαστές, ο δήμαρχος Κοζάνης κ. Πάρης Κουκουλόπουλος, η αντινομάρχης κ. Κοντογούνη-Κερίδου Ιωάννα, ο πρόεδρος του ΙΝΒΑ Κοζάνης κ. Θεόδωρος Βασδάρης με τη σύζυγο κ. Αλεξάνδρα Γκιάτα, ο αντιδήμαρχος κ. Καραπάτσιος Ευάγγελος. Η αντιδήμαρχος κ. Νούλα Τουμπουλίδου, ο νομαρχιακός σύμβουλος κ. Φώτης Κεχαγιάς οι οποίοι τιμώντας το σύλλογο συμπλήρωσαν το Απογραφικό Δελτίο με την ιδιότητα του φίλου, τους οποίους και ευχαριστούμε.
Επίσης παρέστησαν ο νομαρχιακός σύμβουλος κ. Λαμπρόπουλος Δημήτριος, ο πρώην βουλευτής κ. Βλατής Ιωάννης, ο πρόεδρος του ΑΗΣ κ. Παπαδέλης, ο γυμνασιάρχης Κρόκου κ. Γκατζιούρας Γεώργιος.
Στο χαιρετισμό που μας απέστειλε ο Υπουργός Ανάπτυξης κ. Χρήστος Φώλιας τονίζει: «Σας ευχαριστώ από καρδιάς για την πρόσκλησή σας να παραβρεθώ στον ετήσιο χορό που διοργανώνετε καθώς και στη βράβευση επιτυχόντων μαθητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που κατάγονται από τα Γρεβενά. …».
Επίσης χαιρετισμό μας απέστειλαν οι βουλευτές: Μιχάλης Παπαδόπουλος ο οποίος τονίζει: «Τα συγχαρητήριά μου σε όλα τα παιδιά που πέτυχαν τους στόχους τους, αλλά και σε όλα τα παιδιά που προσπάθησαν», ο κ. Νίκος Τσιαρτσιώνης, ο βουλευτής κ. Γεώργιος Παπακωνσταντίνου τους οποίους και ευχαριστούμε για την επιδειχθείσα ευγένειά τους.
Εκείνο που εντυπωσίασε ήταν η μεγάλη συμμετοχή των επιχειρηματιών της Κοζάνης-Γρεβενών και Πτολεμαΐδας στη λαχειοφόρο αγορά. Οι επιχειρηματίες με το άκουσμα ότι πρόκειται για το σύλλογο Γρεβενιωτών με προθυμία έδιδαν τα καλύτερα.
Ακόμη ανταποκρίθηκαν τα ξενοδοχεία των Γρεβενών (Μηλιώνης, Μπακόλας-Φιλιππαίοι, Κυπαρίσσης -Σαμαρίνα, Ο ΠΛΑΤΑΝΟΣ-Πρόσβορο, Χριστούλης -Πολυνέρι , Δίπλα Αναστασία-Πολυνέρι, Αρκτος-Πολυνέρι, Τυμφαία -Αλατόπετρα, Το ΚΟΝΑΚΙ -Αλατόπετρα, LEFTERIS -Αλατόπετρα, Χαλκιδικής (ARISTOTELES- Ουρανούπολη, SIMANTRO -Κασάνδρα, MENDI -Κασάνδρα, RORTO KARRAS, Παιδικές κατασκηνώσεις Καλύβα, ΠΟΣΕΙΔΩΝ ΠΑΛΛΑΣ -Λεπτοκαριά, προσφέροντας διανυκτερεύσεις ακόμη και τα τουριστικά πρακτορεία της πόλης μας, HERMES TOYRS, KOTRIDIS, IKAROS.
Διανυκτέρευση προσέφερε και το ξενοδοχείο Νεφέλη, 2ο χιλ. Κοζάνης-Πτολεμαΐδας, του συμπατριώτου μας κ. Απόστολου Καβούκα.

Β) Η γρεβενιώτικη βραδιά ενταγμένη στο πρόγραμμα Αποκριάτικων εκδηλώσεων του Δήμου Κοζάνης πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 5 Μαρτίου στο χώρο του Φανού «Γιτιά» με την κατ’εξοχή στήριξη της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Γρεβενών και του Δήμου Κοζάνης. Εκείνο που εντυπωσίασε ήταν το πλήθος του κόσμου που παραβρέθηκε και συμμετείχε στην εκδήλωση. Για πρώτη φορά ένας φανός συγκέντρωσε τόσο πολύ κόσμο. Τα γρεβενιώτκα εδέσματα κεμπάπ, μανιταρόπιτα, πρασόπιτα, τυρόπιτα, σπανακόπιτα, το βιολογικό κρασί του Λαφτσίδη από την Καληράχη γίνανε ανάρπαστα.
Τη διανομή των εδεσμάτων την είχαν αναλάβει τα μέλη του χορευτικού συλλόγου μας η Νατάσα Σταύρου, Θεοδώρα Παυλίτσα, Κατερίνα Λαγιώτη, Θεοδώρα Ταγάρα, Δόμνα Λότσιου, Ευαγγελία Γκίνη. Καθοριστική ήταν η βοήθεια σε όλες τις εκδηλώσεις του συλλόγου των μελών μας Αθανάσιου Δήμτσα και Γεώργιου Σταύρου.
Στο χώρο της εκδήλωσης συνέχιζε μέχρι τις μεταμεσονύκτιες ώρες το ψήσιμο του κεμπάπ που έδινε το χρώμα και σηματοδοτούσε την παράδοση των Γρεβενών.

Τα σπιτάκια του φανού είχαν διακοσμηθεί από μεγάλες αφίσες με τα απείρου κάλλους γρεβενιώτικα τοπία όπως πέτρινα γεφύρια, εκκλησιές, μοναστήρια, ποτάμια, δάση.
Η συμμετοχή των παραβρισκόμενων στο χορό ήταν καθολική. Η γρεβενιώτικη ορχήστρα με τον Κασιάρα το Γιάννη βιολί, Αλέξη Κασιάρα κλαρίνο, Σωτήρη Ντίνα ντέφι, Σβώλο Δημήτριο λαούτο, Ρέππα τραγούδι, χωρίς σταματημό και με πολύ μεράκι απέδωσε τα παραδοσιακά τραγούδια, τον πολιτισμό των Γρεβενών με πολύ επιτυχία παρασύροντας τον κόσμο σ’έναν πρωτόγνωρο χορό.

Παραβρέθηκαν από Γρεβενά, ο Νομάρχης κ. Δημοσθένης Κουπτσίδης, η νομαρχιακή σύμβουλος Ντάγκα-Μπιρμπίλη, ο κ.Ζαρκογιάννης Δημήτριος μέλος του Οργανισμού Πολιτιστικής Ανάπτυξης Γρεβενών.
Επίσης από την Κοζάνη οι αντιδήμαρχοι Ιωάννης Παπαγεωργίου, Τάσα Σιώμου, ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Μανώλης Παφίλης, ο δημοτικός σύμβουλος Μάτσος Νικόλαος, ο δημοτικός σύμβουλος του δήμου Αιανής Λαμπρόπουλος Γιάννης, ο προϊστάμενος του 3ου Γραφείου Εκπαίδευσης Νικόλαος Φροντιστής, η σχολική σύμβουλος Αναστασία Κωστελίδου, ο πρόεδρος του ΚΕΚΠΑ Θωμάς Παπαγιώτας, ο πρόεδρος του Εκπολιτιστικού Μορφωτικού Αθλητικού Συλλόγου Λευκοπηγής «Ο Μέγας Αλέξανδρος» Κερασιώτης Κώστας, μέλη του συλλόγου Μακεδνών με την πρόεδρο Ειρήνη Μπαλιάκα.
Ευγενής στους τρόπους ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Φώλιας Χρήστος μας απέστειλε χαιρετισμό για την εκδήλωση της τοπικής παραδοσιακής Αποκριάς και τον οποίο ευχαριστούμε.

Γ) Στην εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπους στο 2ο χιλιόμετρο Κοζάνης- Γρεβενών, εκεί που ο σύλλογος Γρεβενιωτών «Ο ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΣ» χρηματοδότησε την αίθουσα δεξιώσεων, στον αύλειο χώρο προσφέρθηκαν την καθαρο-Δευτέρα νηστίσιμα στους Γρεβενιώτες και φίλους του συλλόγου.
Εκτός από τα παραδοσιακά εδέσματα οι φίλοι μας γεύτηκαν τη γρεβενιώτικη μανιταρόσουπα, ρεβιθόσουπα, φασολάδα, κρασί όλα από πιστοποιημένες βιολογικές καλλιέργειες Γρεβενών.
Ο κόσμος που προσήλθε στην εκδήλωση ξεπέρασε τις προσδοκίες μας. Διετέθησαν πάνω από χίλιες μερίδες νηστίσιμων. Ακολούθησε γλέντι με την ορχήστρα Κασιάρα, Ρέππα μέχρι τις μεταμεσημβρινές ώρες.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο δήμαρχος κ. Πάρης Κουκουλόπουλος, η κ. Άννα Νανοπούλου, ο γυμνασιάρχης Ποντοκώμης κ. Μπαλάφας Ιωάννης.
Το Δ.Σ ευχαριστεί θερμά τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Γρεβενών και ιδιαίτερα το Νομάρχη κ. Δημοσθένη Κουπτσίδη για την ηθική και υλική στήριξη των εκδηλώσεων. Επίσης τους χορηγούς του συλλόγου Μπιμπίκα Ανδρέα, Αφοί Παπαζήση και Χρήστο Σεμερτζίδη .
Επίσης τα κανάλια WEST και TOP για την τηλεοπτική κάλυψη των εκδηλώσεων.

ΒΙΒΛΙΟ 5: ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1916-1917 ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

ΒΙΒΛΙΟ 5: ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1916-1917 ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

Διατίθεται δωρεάν

ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΩΝ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΔΗΜΩΝ

ΠΗΓΕΣ:ΓΕΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΓΡΕΒΕΝΑ 2009

Στη μνήμη του αγαπητού μου κουνιάδου Τάσου Παναγιωτίδη από Φλάμπουρο Φλωρίνης.
+1957-2007

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Α. Δημήτριος 47
Α. Κυριακή 203
Α. Κώμη 109, 146, 160, 217
Α.Παρασκευή 180
Α. Χριστόφορος 183
Αυλαί 208
Αιανή 40,43,218
Αμύνταιο 150
Αναρράχη 193
Άργος 59, 70, 71, 72
Ασβεστόπετρα 189
Αυγερινός 150
Βελβενδός 76, 143, 204, 205
Βλάστη 116, 198, 199
Βογατσικό 68
Βυθός 153
Γαλατινή 56
Γραμματικόν 182
Γρεβενά 135, 175
Δίλοφον 155
Δροσερόν 197
Ελάτη 210
Εμπόριον 98,133,192
Εράτυρα 20
Ερμακιά 185
Ζώνη 131
Θεσσαλονίκη 149
Καισαρειά 162
Καρδιά 186
Καρυδίτσα 178
Καστοριά 65,66,130,154
Καταφύγιον 201, 202
Κηπουργιό 118
Κλεισούρα 144
Κοζάνη 4…
Κοίλα 24, 128
Κόμανον 184
Κρανίδια 207
Κρόκος 216
Λειβαδερόν 211
Λεύκαρα 63
Λευκοπηγή 179
Ματσκοχώριον 214
Μαυροπηγή 187
Μελίσσια 88
Μεταμόρφωσις 95, 200
Μεταξά 212
Μηλέα Κοζ. 219
Μηλοχώριον 84, 191
Μικρόβαλτον 209
Μικρόκαστρο 111
Μόρφη 44,114
Ν. Νικόπολη 73, 85
Νέα Σιγή 87
Νεάπολη 64, 125, 169
Ξηρολίμνη 90
Οκτώ Σπίτια 81
Ολυμπιάς 196
Παλαιογράτσανον 215
Πελεκάνος 112
Περδίκας 195
Πλατανόρευμα 213
Πολύμυλος 27
Πολύρραχον 147
Ποντοκώμη 145
Προάστειον 188
Πτολεμαΐδα 35, 45, 55, 67,80,113, 140,194
Πυλωροί Γρεβ. 168
Πύργος Εορδαίας 107,181
Σαμαρίνα 106
Σέρβια 92,104,136,139,206
Σιάτιστα 49, 108, 129, 137, 138, 158, 170, 172
Σκάφη 5
Φλώρινα 62, 105, 110, 119, 123, 151, 159, 165
Φούφας 190

1. Προλογικά

Το παρόν πόνημα είναι καρπός της τρίχρονης θητείας μου στα Γενικά Αρχεία του Κράτους-Αρχεία Νομού Κοζάνης (2005-2008). Κατά τη διερεύνηση των φυλασσομένων λυτών εγγράφων αντιλήφθηκα ότι πολλά απ’ αυτά αποτελούσαν σπάνιο ιστορικό υλικό κι έπρεπε κατά την άποψή μου να έλθουν στο φως της δημοσιότητας.
Άρχισα να καταγράφω τα κείμενα κατά χρονολογική σειρά σεβόμενος τη σύνταξη, την ορθογραφία. Όπου τούτο δεν ήταν εφικτό μετά από μελέτη κατέγραφα το κείμενο σε ελεύθερη απόδοση σεβόμενος το πνεύμα του συντάκτη.
Σημασία της έκδοσης: Το υλικό κατά μεγάλο μέρος είναι ανέκδοτο. Κυρίως περιλαμβάνει αιτήματα κατοίκων Χριστιανών και Μουσουλμάνων προς το Νομάρχη.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα κείμενα που απευθύνονται στον κ. Ηλιάκη στον κυβερνητικό Αντιπρόσωπο των Νομών Κοζάνης-Φλωρίνης της προσωρινής Κυβερνήσεως της Εθνικής Αμύνης με έδρα τη Θεσσαλονίκη υπό την ηγεσία του Ελ. Βενιζέλου. Ακόμη δίδουν φως στη Γαλλοκρατία που είχε επιβληθεί στη Μακεδονία με την αποβίβαση αγγλογαλλικών δυνάμεων τον Οκτώβριο του 1915 στη Θεσσαλονίκη, η οποία εδραιώθηκε ακόμη περισσότερο με τη διαίρεση της Ελλάδας σε δύο κράτη από 26 Σεπτεμβρίου 1916, στο βασιλικό κράτος των Αθηνών και στο Βενιζελικό της Θεσσαλονίκης μέχρι της παραίτησης του βασιλιά Κωνσταντίνου στις 2 Ιουνίου 1917. Είναι μία σκοτεινή πτυχή της τοπικής και εθνικής μας ιστορίας η οποία φωτίζεται στο παρόν βιβλίο κι αποτελεί πρωτογενές υλικό για παραπέρα μελέτη αυτής της περιόδου.
Η περιοχή ζούσε κάτω από ένα ιδιότυπο καθεστώς. Η εξουσία ήταν διττή. Η Γαλλική με τα στρατεύματά της και το κράτος της Εθνικής Αμύνης ως τον Ιούνιο του 1917 και το ενιαίο ελληνικό κράτος μετά. Τον πρώτο λόγο όμως είχαν οι Γάλλοι. Αυτοί τιμωρούσαν, φυλάκιζαν, εξόριζαν όσους συμπολίτες δεν ήταν αρεστοί, αυτοί προχωρούσαν σε επιτάξεις φορτηγών ζώων, προϊόντων για τις στρατιωτικές ανάγκες του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου.
Εκείνο όμως που εντυπωσιάζει είναι η σύνταξη των κειμένων, ο γλωσσικός πλούτος. Τα εκπαιδευτήρια της περιοχής έπαιζαν καθοριστικό ρόλο στη σωστή διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, η οποία είναι ουσιαστικό στοιχείο της παράδοσης. Είναι κείμενα που βοηθούν τον οιονδήποτε, κυρίως τους νομικούς, να συντάξουν αιτήματα προς τους κρατούντες όποιας εποχής.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αλλαγές των δημοτικών αρχόντων με την προσχώρηση της περιοχής στη σφαίρα επιρροής της Εθνικής Άμυνας, του Ελευθερίου Βενιζέλου.
Τα έγγραφα εκτός από την ιστορική τους αξία διακρίνονται για τον πλούτο των λέξεων που χρησιμοποιούν, τα οποία μελετώντας ο αναγνώστης δύναται να πλουτίσει το λεξιλόγιο, θα δύναται να συντάσσει ευχερέστερα αιτήσεις προς διάφορες Αρχές. Όλα αυτά δεικνύουν το επίπεδο γνώσης που παρείχαν τα γυμνασιακά ιδρύματα της περιοχής στους φοιτώντες μαθητές.
Γιατί ασχολήθηκα-Προσωπική διαδρομή: Τα σχολικά μου χρόνια τα πέρασα στη γενέτειρά μου στον Έξαρχο Γρεβενών. Οι δραστηριότητες των γονιών μου επηρέασαν τον ψυχικό μου κόσμο. Ο πατέρας μου ασχολούνταν με τα πάντα, με την τοπική αυτοδιοίκηση, το συνεταιρισμό, την εκκλησία. Παράλληλα διατηρούσε το μοναδικό καφενείο του χωριού. Σ’ αυτό το χώρο συγκεντρώνονταν ανδροπαρέες, παίζανε με τα παιγνιόχαρτα, πίνανε τσίπουρο, κρασί. Συζητούσαν τα προσωπικά τους προβλήματα και τα γενικότερα του χωριού. Συχνά υπήρχαν αντεγκλήσεις ενίοτε βίαιες.
Εκεί κλείνονταν όλες οι οικονομικές συμφωνίες των κατοίκων. Οι κρεοπώλες τις παραμονές του Πάσχα συμφωνούσαν για την τιμή των αμνοεριφίων, ο τυροκόμος για την αγορά του γάλακτος. Μεγάλες συζητήσεις γινότανε την περίοδο του αλωνισμού για το κλείσιμο της αλωνιστικής μηχανής. Είχα την τύχη να παρακολουθώ και τις ομιλίες των πολιτικών όπως του Παπακωνσταντίνου, του Βύζα, του Ταλιαδούρη, του Λαδά, του Νάτσινα.
Στο σπίτι μας διανυκτέρευαν οι υπηρεσιακοί παράγοντες της Νομαρχίας κι ο κάθε διαβάτης που χρειαζόταν φιλοξενία. Το σπίτι μας ήταν ανοιχτό για όλους. Δεν υπήρχε τότε το αυτοκίνητο.
Όλα αυτά με επηρέασαν αφάνταστα. Πάντα ήθελα να προσφέρω για το κοινωνικό σύνολο, για την ολότητα. Το 1978 πρωτοστατώ και ιδρύεται ο εκπολιτιστικός σύλλογος του χωριού μου με πλούσια δράση εξωραϊστική, ψυχαγωγική, αναβίωσης εθίμων. Το 1981 προμηθεύομαι πολύγραφο μελάνης πολύ δαπανηρό για την εποχή εκείνη. Εκδίδω δύο περιοδικά με τίτλο «ΕΞΑΡΧΟΣ’ 82» τα οποία διανέμω δωρεάν στους συγχωρίους μου. Το Μάρτιο του 2008 δραστηριοποιούμαι στο σύλλογο Γρεβενιωτών ν. Κοζάνης “ Ο ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΣ” όπου και τον υπηρετώ ως γ. γραμματέας κι από τον Ιούλιο του ιδίου έτους πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου Εξάρχου Γρεβενών “Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ”.

Μερικές από τις δραστηριότητές μου

Άρθρα-Δημοσιευσεις
1. «Έξαρχος, ένα χωριό για μίμηση». Εφημερίδα “Η Φωνή των Γρεβενών” 28-9-82.
2. «Γενικά περί Αγωγής». Εφημερίδα “Ο Περδίκκας και η Εορδαία” 18-5-1983.
3. «Κοινοτική Ανάπτυξη». «Το παιχνίδι ως μέσο αγωγής». Εφημερίδα “Τα Καμβούνια” Οκτ. Νοέμ. 1983.
4. «Επισημάνσεις». Εφημερίδα “Συνδικαλιστικά Νέα του Συλλόγου Δασκάλων και Νηπιαγωγών Κοζάνης”. Το έτος 1985 διατηρούσα μόνιμη στήλη με τον παραπάνω τίτλο. Ατύπως είχα αναλάβει την επιμέλεια της ύλης.
5. «Ολοήμερο σχολείο-το σχολείο του αύριο». Εφημερίδα “Θάρρος”, “Κοζάνη” 16-6-2004.
6. «Ιερά Μονή Αγίου Νικάνορος και η Κοζάνη». Εφημερίδα “Θάρρος”, 7-8-2004.
7. «Οι μαθητές του 1ου Δημοτικού Σχολείου Κοζάνης στο κρησφύγετο του Παύλου Μελά». Εφημερίδα “Θάρρος”, 6-10-2004.
8. Γεώργιος Λασσάνης. “Δυτικομακεδονικά Γράμματα”. Σύνδεσμος Γραμμάτων και Τεχνών Ν. Κοζάνης. Κοζάνη 2005 (σ.63-93).
9. «Ο Μανέντης και η συνταξιοδότηση των αγροτών». “Δυτικομακεδονικό ημερολόγιο”. Ζήση Μπέλλου. Κοζάνη 2006 (σ.84-85).
10. «Η παύση του αρχιερατικού Επιτρόπου Γρεβενών το 1878. Η προαγωγή της Επισκοπής Σερβίων και Κοζάνης σε Μητρόπολη. Τα στεφάνια της Επισκοπής Σερβίων 1863». Περιοδικό “Ελιμειακά” τεύχος 58, Ιουνίου 2007 (σ.55-64).
11. «Το όρος Μπούρινος και το χωριό Έξαρχος-Γρεβενών», “Δυτικομακεδονικά Γράμματα”. Κοζάνη 2007 (σ.151-167).
12. «Αποκριάτικες εκδηλώσεις του συλλόγου Γρεβενιωτών Ν. Κοζάνης» Εφημερίδες: “Πρωινή» Κοζάνης-Γρεβενών, “Φωνή των Γρεβενών”, “Κοζάνη” 17-3-2008.
13. «Ο Σύλλογος Γρεβενιωτών Ν. Κοζάνης στα Γρεβενά». Εφημερίδες: “Κοζάνη”, “Πρωινή” Κοζάνης-Γρεβενών, “Ημερησία” Γρεβενών 29-4-2008.
14. «Το πανηγύρι στη Βάρη Γρεβενών». Εφημερίδες: “Κοζάνη”, “Πρωινή” Κοζάνης-Γρεβενών, “Ημερησία” Γρεβενών 26-5-2008.
15. «Αποκαλυπτήρια αναθηματικής στήλης στον ΄Εξαρχο Γρεβενών». Εφημερίδες: “Κοζάνη”, “Γραμμή”, “Πρωινή” Κοζάνης-Γρεβενών, “Ημερησία” Γρεβενών 11-8-2008.
16. «Ιερά Μονή Οσίου Νικάνορος-Ζάμπουρντας». Εφημερίς “Κοζάνη”, “Γραμμή” 18-8-2008. “Ημερήσιος Λόγος” Γρεβενών 21-8-2008.
17. Δημοτικό σχολείο Γ. Κονταρής Κοζάνης. “Πρωινή” 17-9-2008, “Κοζάνη” 15-9-2008.
18. Προτομή του Παύλου Μελά. Επίσκεψη των μαθητών των Δημοτικών σχολείων Γ. Κονταρής και 8ου Κοζάνης στο κρησφύγετο. Τοπικός τύπος Κοζάνης 23-10-2008. www.giapraki.com
19. Έξαρχος Γρεβενών. www.giapraki.com
19. Σούρβα-Γιορτή τσιγαρίδας και σουγλιμάδας στον Έξαρχο Γρεβενών “Πρωινή”, “Πρωινός Λόγος”, “Θάρρος” 7-1-2009 www.giapraki.com
Παρουσιάσεις βιβλίων
1. «Αεροπορική τραγωδία -ΓΙΑΓΚΟΒΛΕΦ», Εφημερίς “Λόγος” 15-12-2007.
2. «Ημερολόγιο της Ν.Α. Γρεβενών», Εφημερίς “Κοζάνη”, 11-2-2008.
3. «Εν Μικροβάλτω-Προσωνυμία Σχολείων», Εφημερίς “Θάρρος”, “Κοζάνη” 1-4-2008.
4. «Εν τω φωτί του προσώπου σου, θάνατος και αισθήσεις στην εξόδιο ακολουθία» του Αχιλλέα Δελλόπουλου. Εφημερίς “Πρωινή”, “ Κοζάνη” 14-5-2008.
Εκδόσεις
1. «ΕΞΑΡΧΟΣ ’82» Τεύχος 1ο σελ. 20. Αυτοέκδοση. Δεκέμβριος 1982.
2. «ΕΞΑΡΧΟΣ ’82» Τεύχος 2ο σελ 24. Αυτοέκδοση. Μάιος 1983.
3. «Η συμβολή των Δυτικομακεδόνων στην Επανάσταση του Γένους- Πορεία προς την ανεξαρτησία. Για τη γιορτή της 25ης Μαρτίου». ΚΟΖΑΝΗ 2005 (σελ.28) ISBN 960-630-683-6. Διανεμήθηκε δωρεάν στα δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια Ν. Κοζάνης –Ν. Γρεβενών.
4. «Προτομές-Ανδριάντες-Μνημεία Κοζάνης». Έκδοση: Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης. Κοζάνη 2006 (σελ.238). ISBN 960-87195-6-9.
5. «Οι οικισμοί της Ανασελίτσης το 1922». Έκδοση: Δήμος Ασκίου Κοζάνη 2006 (σελ.104). ISBN 960-631-212-7.
6. «Δυτική Μακεδονία 1912-15» Έκδοση: Αθλητικός -Εκπολιτιστικός Σύλλογος Μηλέας (Μυλωτίνης) Κοζάνης “Ο ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΣ”. Κοζάνη 2009. ISBN: 978-960-931052-9.
7. «ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ» Έκδοση του Πολιτιστικού Εξάρχου Γρεβενών για την περιοχή των Βεντζίων και την ευρύτερη περιοχή. Έξαρχος Γρεβενών 2009. Επιμέλεια σύνταξης. ISBN 978-960-98702-0-7.
Μέσα από την εκπαιδευτική μου παρουσία επιμελήθηκα τις παρακάτω εκδόσεις.
Δημ. Σχ. Καρδάμαινας Κώ. Εφημερίδα με τίτλο «ΧΑΡΑΥΓΗ» σχ. έτος 1980-81.
Δημ. Σχ. Τετραλόφου. Εφημερίδα με τίτλο «ΤΕΤΡΑΛΟΦΟΣ» σχ. έτος 1983-84.
Φωτοτυπημένα πολυσέλιδα βιβλία των μαθητών μου με τίτλο:
ΚΑΡΥΔΙΤΣΑ 1986 (σ.113 ). ΠΕΤΡΑΝΑ 1987 (σ.125). ΠΕΤΡΑΝΑ 1988 (σ.87). ΚΟΖΑΝΗ 2002 (σ.124)
ΚΟΖΑΝΗ 1994 (σ.89). ΚΟΖΑΝΗ 1999 (σ.61). ΚΟΖΑΝΗ 2002 (σ.124). ΚΟΖΑΝΗ 2005 (σ.201).
Βιβλιοπαρουσίαση
Τα βιβλία «Προτομές-Ανδριάντες- Μνημεία Κοζάνης» και «Οι οικισμοί της Ανασελίτσης το 1922» παρουσιάσθηκαν στις 17-12-2006 με διοργανωτές: Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης, Σύλλογος Εκπαιδευτικών Α/μιας Εκπαίδευσης Κοζάνης, Σύλλογος γονέων και κηδεμόνων του Δημοτικού σχολείου Κοζάνης Γ. Κονταρής, Σύλλογος Βοϊωτών Κοζάνης «Η Αγία Παρασκευή», Σύλλογος Γρεβενιωτών Κοζάνης «Ο Αιμιλιανός», Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης. Τα βιβλία παρουσίασαν οι: α) Αδαμίδης Νικόλαος, μεταπτυχιακός φοιτητής του Πανεπιστήμιου Δ. Μακεδονίας. β) Γάγαλης Ηλίας, μεταπτυχιακός φοιτητής του Πανεπιστήμιου Δ. Μακεδονίας. γ) Καλιανιώτης Αθανάσιος, υποψήφιος διδάκτωρ Ιστορίας του Α.Π.Θ. δ) Μιχαηλίδης Απόστολος, μετεκπαιδευόμενος στο Διδασκαλείο Δ. Γληνός. Συντονίστρια της παρουσίασης η γραμματέας του συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάμιας Εκπαίδευσης Κοζάνης νηπιαγωγός Σοφία Ιορδανίδου.
Θεατρική Παράσταση.
Στις 24 Μαρτίου 2005 δόθηκε θεατρική παράσταση με τους μαθητές μου στο Κέντρο Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων Κοζάνης με το έργο μου «Η Συμβολή των Δυτικομακεδόνων στην Επανάσταση του Γένους. Πορεία προς την Ανεξαρτησία».
Ομιλία
Με απόφαση του Νομάρχη Κοζάνης Γ. Δακή εκφώνησα ομιλία στις 9 Μαΐου 2007, την ημέρα λήξης του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, στο Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Κοζάνης με θέμα: «Οι εθνικοί αγώνες και η αντίσταση κατά το φασισμό και ναζισμό 1940-1944».
Τηλεοπτικές εμφανίσεις
Το Δεκέμβριο του 2007 πραγματοποίησα δύο τηλεοπτικές εμφανίσεις στο τοπικό κανάλι “TOP TSANEL” . Στην εκπομπή «Δεύτερο Πλάνο» του Κώστα Χρυσάκη δυόμισι ωρών σε απ’ ευθείας μετάδοση και πενήντα λεπτών αντίστοιχα στην εκπομπή «Περί Τέχνης λόγου και βιβλίων» με επιμελήτρια και παρουσιάστρια την Κατερίνα Μάτσου σχετικά με το περιεχόμενο των βιβλίων μου «Προτομές-Ανδριάντες-Μνημεία Κοζάνης», «Οι οικισμοί της Ανασελίτσης το 1922» και «Η συμβολή των Δυτικομακεδόνων στην Επανάσταση του Γένους- Πορεία στην Ανεξαρτησία».
Επιλογή Διευθυντή
Τέλος ήθελα να αναφέρω ότι στις 24-10-2007, διανύων το 30ο έτος της υπηρεσίας, συμμετείχα για πρώτη φορά στη διαδικασία επιλογής Διευθυντών σχολείων με μέλη του Περιφερειακού Υπηρεσιακού Συμβουλίου το Δ/ντή Α/θμιας Εκπαίδευσης ν. Κοζάνης, τον Προϊστάμενο του 1ου Γραφείου Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Κοζάνης, τον Προϊστάμενο του 2ου Γραφείου Πτολεμαϊδας, τον αιρετό της ΠΑΣΚ Εκπαιδευτικών Α/μιας Εκπαίδευσης ν. Κοζάνης και τον αντίστοιχο αιρετό της ΔΑΚΕ. Επί εκατόν δεκαπέντε (αρ.115) συμμετασχόντων κατετάγην ως προς την προφορική βαθμολογία ενενηκοστός έβδομος (αρ.97) με βαθμολογία κατά σειρά 18,18,17,20,17.
Όλες οι παραπάνω δραστηριότητες με καλούν να συνεχίσω να προσφέρω προς την τοπική κοινωνία. Προσωπικά με γοητεύει η ανάδειξη της τοπικής ιστορίας. Μ’ αρέσει να προσφέρω στο γενέθλιο τόπο, εδώ που ζω, εδώ που γεννήθηκαν και μεγαλώνουν τα παιδιά μου.

Διάρθρωση του βιβλίου: Για τα έτη 1916 και 1917 υπάρχει χρονολόγιο με τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα που διαδραματίσθηκαν σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Ακολουθούν τα έγγραφα κατά χρονολογική σειρά με τίτλο τον τόπο έκδοσης του οικισμού ή της πόλης. Τα έγγραφα που αναφέρονται για το έτος 1916 είναι ταξινομημένα στο φάκελο με στοιχεία ΑΒΕ 60 ΣΑΕ 1975 και για το 1917 στο φάκελο με στοιχεία ΑΒΕ 60 ΣΑΕ 1972 των Γενικών Αρχείων του Κράτους - Αρχεία ν. Κοζάνης.

 ISBN:978-960-98681-05
ΤΙΜΗ: Διανέμεται δωρεάν ΤΗΛ. 2461034029 Ή 6934872483

ΒΙΒΛΙΟ 4: ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1912-1915

ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1912-1915 ΤΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ KOZANH 2009

Διατίθεται δωρεάν

ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΩΝ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΔΗΜΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ-ΥΠΟΔΙΟΙΚΗΤΩΝ

ΠΗΓΕΣ:ΓΕΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΑΡΧΕΙΑ Ν.ΚΟΖΑΝΗΣ-ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΕΚΔΟΣΗ: ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ-ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΗΛΕΑΣ(ΜΥΛΩΤΙΝΗ)ΚΟΖΑΝΗΣ "Ο ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΣ"


Αφιερώνεταιστη μνήμη του εκ Μηλέας Κοζάνης δασκάλου Ιωάννου Π.μΟΥΤΣΙΟΎΝΑ, +1959-1987

Στη μνήμη των γνωστών πεσόντων του χωριού μου Έξαρχος Γρεβενών. Αποκαλυπτήρια αναθηματικής στήλης στις 27 Ιουλίου 2008 από τον επιμορφωτικό-Εξωραϊστικό-Εκπολιτιστικό σύλλογο Εξάρχου "Ο ΜΠΟΥΡΙΝΟΣ"

Ευαγγελόπουλος Ιωάννης του Αθανασίου 1918, ετών 20.
Κεφάλας Γεώργιος του Δημητρίου 1922, ετών 28
Παπαστάμου Ιωάννης 1922, ετών 27
Σκόδρας Ευάγγελος του Γεωργίου 1943, ετών 48
Σκόδρας Νικόλαος του Ευαγγέλου 1943, ετών 13
Τσιάνης Γεώργιος του Ιωάννη 1943, ετών 37
Πιπεράς Αργύριος του Σπύρου 1943, ετών 60
Κεφάλας Κώστας του Δημητρίου 1948, ετών 32
Πιπεράς Σπύρος του Αργυρίου 1948, ετών 31
Αποστόλου Βασίλειος του Δημητρίου 1949, ετών 23.



περιεχόμενα αρ. κεφ.
Προλογικά 1
Χρονολόγιο Α΄ Βαλκανικού πολέμου, 1912 2
Προλογικά του1913 36
Χρονολόγιο Βαλκανικών πολέμων, 1913 37
Κληροδοτήματα 49
Προλογικά του 1914 50
Χρονολόγιο του 1914 51
Χρονολόγιο του 1915 100
Εκδόσεις Βιβλίων 156
Σφραγίδες Δήμων-Κοινοτήτων 157
Εκδόσεις Βιβλίων 158
Βιβλιογραφία 159









Α. Κώμη 39,127
Αγίασμα 46
Αετιά Γρεβ. 22
Αηδονοχώρι 42
Αθήναι 137
Αιανή 114, 148
Ανασελίτσα (όλοι οι οικισμοί) 131
Αυγερινός 46,77
Βελανιδιά 46
Βελβενδός 47,48,97,155
Βεύη 113
Βλάστη 8, 9, 11, 85, 86, 99
Βυθός 46, 69
Γαλατινή 46
Γρεβενά 61,68,104, 141,142, 145,146
Γρεβενά (όλοι οι οικισμοί)135
Δεσκάτη 74, 98, 102, 103, 115
Δρέπανο 19
Ελασσώνα 109
Εράτυρα 46, 129
Ερμακιά 18
Ζώνη 105
Θεσσαλονίκη 13, 101
Ίμερα 55, 65
Κ.Κώμη 24, 25
Καρδιά 108
Καταφύγι 106
Κοζάνη (όλοι οι οικισμοί) 132 …
Κριμήνιον 46,138
Λευκόβρυση 34
Λευκοθέα 46
Μαυροπηγή 110
Μελίσσια 23, 32
Μεταμόρφωση 12
Νεάπολη 46
Παλαιογράτσανο 63
Πεντάλοφος 46,77
Περδικιά 149
Πλατανόρευμα 67
Πολύμυλος 64, 144
Πολύρραχον 7
Πτολεμαΐδα (όλοι οι οικισμοί)134
Πτολεμαΐδα 139
Ροδοχώρι 46
Σέρβια 30,43,44,75,81, 143
Σέρβια (όλοι οι οικισμοί) 133
Σιάτιστα 29,35,41,46,76,77,80
Σκαλοχώρι 46
Τρικοκκιά 11
Τσοτύλιον 46, 77
Φούφας 33


















































1. Προλογικά

Το περιεχόμενο του βιβλίου. Το περιεχόμενο του παρόντος πονήματος κατά μεγάλο μέρος είναι ανέκδοτο. Είναι καρπός της καθημερινής πολύωρης και μακρόχρονης ενασχόλησής μου με το αρχειακό υλικό που φυλάσσεται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους-Αρχεία Νομού Κοζάνης. Ένα μέρος των κειμένων προέρχονται από τα Ιστορικά Αρχεία Μακεδονίας με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για αιτήματα χριστιανών και μουσουλμάνων κατοίκων, συλλόγων, κοινοτήτων, συντεχνιών της περιόδου 1912-1915.
Αποτελούν σημαντικά κείμενα γιατί αποτυπώνουν τις κοινωνικές, οικονομικές συνθήκες εκείνης της περιόδου. Είναι τα πρώτα αιτήματα των ελευθέρων χριστιανών Ελλήνων κατοίκων της περιοχής που απευθύνονται στους πρώτους αντιπροσώπους του ελληνικού κράτους. Από την άλλη πλευρά οι μουσουλμάνοι που στην πλειοψηφία τους δεν ακολούθησαν τον υποχωρούντα τουρκικό στρατό ζώντες σε περιοχές που ενσωματώθηκαν στο ελληνικό κράτος υποβάλουν τα αιτήματά των στους Έλληνες αξιωματούχους. Από τις αιτήσεις συνάγεται ότι οι αιτούντες Οθωμανοί, οι πλείστοι εξ αυτών, ήταν αγράμματοι. Το οθωμανικό κράτος δεν ενδιαφερόταν για τη μόρφωση και εκπαίδευση των μελών του. Αυτή η αλλαγή των ρόλων παρουσιάζει έντονο διαφέρον σε κάθε περίοδο της ιστορίας.
Ακόμα ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πρώτες βουλευτικές εκλογές του Μαΐου και Δεκεμβρίου του 1915, η ανάθεση της καθαριότητας και του φωτισμού της πόλης σε εργολάβο, η υπάρχουσα φορολογία των δήμων, ο τρόπος του διορισμού κοινοτικών αγροφυλάκων.
Ο τρόπος της έκδοσης. Αρχικά για κάθε έτος κάνω μία αναφορά για τα σημαντικότερα γεγονότα που διαδραματίσθηκαν τοπικά και γενικά. Στη συνέχεια παρατίθενται τα κείμενα κατά χρονολογική σειρά. Κατά τη μεταγραφή των κειμένων σεβάστηκα το λεξιλόγιο, τη σύνταξη, την ορθογραφία όπως και στο αντίστοιχο πόνημα «Οι οικισμοί της Ανασελίτσης το 1922». Χρησιμοποίησα το μονοτονικό σύστημα.
Σε πολλές αιτήσεις συναντάμε πληθώρα υπογραφών που πολλές απ’ αυτές είναι δυσανάγνωστες. Η διαφορά με το παραπάνω βιβλίο έγκειται στο ότι στο προσφερόμενο σήμερα οι συντάκτες των αιτήσεων είναι πολλοί, ενώ στο προαναφερθέν ο συντάκτης ήταν ένας, ο ευρυμαθής Γ. Χαρισίου. Έτσι υπάρχει μια ποικιλότητα ως προς τη δομή των κειμένων, των επιχειρημάτων και κυρίως αυτό που συναρπάζει είναι η διαφορετικότητα των θεμάτων.
Υπάρχουν και κείμενα τα οποία προσφέρονται στο παρόν βιβλίο διασκευασμένα γιατί δεν ήταν δυνατόν να αποδοθούν ως είχαν.
Τα έγγραφα που δημοσιεύονται στο παρόν πόνημα περιέχονται στους φακέλους των ΓΑΚ-Αρχεία ν. Κοζάνης, για το 1912 (ΑΒΕ 60-ΣΑΕ 1601), 1913 (ΑΒΕ 60-ΣΑΕ 1602), 1914 (ΑΒΕ 60-ΣΑΕ 1603 ) 1915 (ΑΒΕ 60-ΣΑΕ 1605)

Σημασία της έκδοσης. Το βιβλίο είναι ένα χρήσιμο υλικό για όλους. Αποτυπώνει τα ανακύψαντα προβλήματα των τελευταίων τριών εμπόλεμων μηνών του 1912, τις πυρπολήσεις οικισμών, τις επιθέσεις των μουσουλμάνων, τα προβλήματα των κατοίκων, την ανασφάλεια μέχρι της εδραιώσεως της τάξης και εφαρμογής των νόμων του ελληνικού κράτους.
Εκείνο που μου έκανε εντύπωση με την μακρόχρονη ενασχόλησή μου με τη συγγραφή του βιβλίου είναι η ποιότητα της ελληνικής γλώσσας που παρατίθεται στα κείμενα. Είναι μία γλώσσα κατανοητή με πλούσιο λεξιλόγιο, πράγμα που σημαίνει ότι τα εκπαιδευτήρια της περιοχής Βαλταδώρειο (1900), Τραμπάντζειο (1883), Τσοτύλειο (1873) γυμνάσιο έκαναν πολύ καλά τη δουλειά τους αν και λειτουργούσαν μόνο με τη συνδρομή της εκκλησίας και της κοινότητας. Οι συντάκτες των εγγράφων ήταν ανωτέρας μορφώσεως, άριστοι γνώστες της ελληνικής μας γλώσσας.
Είναι χρήσιμο για μαθητές, σπουδαστές, εργαζομένους στην τοπική αυτοδιοίκηση, δικηγόρους, ιστορικούς, για όλους.

Ευχαριστίες: Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Υπουργό Μακεδονίας Θράκης κ. Μαργαρίτη Τζήμα και τον υπουργό Ανάπτυξης κ. Χρήστο Φώλια για τη στήριξη της παρούσας έκδοσης.
Το Διοικητικό συμβούλιο του Αθλητικού Εκπολιτιστικού συλλόγου Μηλέας Κοζάνης “Ο ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΣ” που αναγνωρίζοντας την σπουδαιότητα του περιεχομένου του βιβλίου δέχθηκαν με προθυμία να αναλάβουν την έκδοση του παρόντος πονήματος.
Τους συναδέλφους Αθανάσιο Ζάχο και Δημήτριο Μαδίκα που στήριξαν την έκδοση του παρόντος βιβλίου.
Ένα αίτημά μου στις 8 Μαΐου 2008 στο σύλλογο γ.ν.κ για παραχώρηση των συγγραφικών δικαιωμάτων του παρόντος έργου και έκδοση με την ίδια διαδικασία ως παραπάνω, με σκοπό οι εισπράξεις να διατίθενται για τη χρηματοδότηση περιοδικού του συλλόγου του οποίου αναλάμβανα αφιλοκερδώς την επιμέλεια σύνταξης απορρίφθηκε με πλειονοψηφία.
Κοζάνη, 19-10-2008

 ISBN:978-960-98681-05

 ΤΙΜΗ: Διανέμεται δωρεάν    2461034029 Ή 6934872483

ΒΙΒΛΙΟ 3: ΠΡΟΤΟΜΕΣ ΑΝΔΡΙΑΝΤΕΣ ΜΝΗΜΕΙΑ ΚΟΖΑΝΗΣ ΒΑΣΙΛΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

ΒΙΒΛΙΟ 3: ΠΡΟΤΟΜΕΣ ΑΝΔΡΙΑΝΤΕΣ ΜΝΗΜΕΙΑ ΚΟΖΑΝΗΣ ΒΑΣΙΛΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ ΤΟΥ ΑΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΟΖΑΝΗΣ. ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ ΚΟΖΑΝΗ 2006

Αφιερώνεται στη σύζυγο Βάσω και στις κόρες μου Τάνια και Βάσω.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η ανάπτυξη ενός τόπου έχει σχέση με ένα πλήθος παραγόντων. Η γονιμότητα του εδάφους, οι επαρκείς υδάτινοι πόροι, οι προσπελάσιμοι βοσκότοποι, οι ήπιες κλιματολογικές συνθήκες αποτελούν τα θεμέλια δημιουργίας βιώσιμου οικισμού. Εκτός από τους φυσικούς παράγοντες που συντελούν στην οικονομική αυτάρκεια κι εξυπηρετούν τις βιολογικές ανάγκες των μελών, καταλυτικό ρόλο στην πληθυσμιακή διατήρηση κι αύξηση παίζει ο ανθρώπινος παράγοντας.
Η δημιουργία θεσμών κοινά αποδεκτούς από την ολότητα, ο σεβασμός της προσωπικότητας, της περιουσίας, της ελευθερίας των μελών αποτελούν το συνεκτικό δεσμό που προάγουν τις σχέσεις κι οδηγούν τον οικισμό στην πρόοδο, στη δημιουργία, στην ανάπτυξη.
Το 1354 οι Τούρκοι πατούν το πόδι τους στην Ευρώπη. Κατακτούν το φρούριο της Καλλίπολης επί των στενών του Ελλησπόντου. Με τη νικηφόρα μάχη του Κοσσυφοπεδίου το έτος 1389 κρίθηκε και η τύχη της Βαλκανικής χερσονήσου.
Οι γηγενείς κάτοικοι της Κοζάνης κατοικούντες στην περιοχή Καλύβια Σιόποτου, ειρηνόφιλοι, ανοιχτά μυαλά, συμπονετικοί και φιλόξενοι αποδέχονται τους πρώτους Ηπειρώτες εποίκους το έτος 1390 από την Κόσδιανη της Πρεμετής. Αρχικά οι Ηπειρώτες είχαν εγκατασταθεί στη σημερινή Εράτυρα στην περιοχή Παλιοκόζιανη όπως σώζεται σήμερα σχετικό τοπωνύμιο.
Βέβαια η περιοχή της Κοζάνης λόγω γεωγραφικής θέσης κατοικήθηκε από αρχαιοτάτων χρόνων. Τα αρχαιολογικά ευρήματα στην περιοχή Τρίδεντρου (Αγίου Κωνσταντίνου), στην περιοχή Μπίλιως τα Νημόρια (πλατεία 25ης Μαρτίου, Αλώνια), περιοχή Αγίου Αθανασίου, της οδού Φιλίππου νότια του σημερινού νεκροταφείου, όπως και σ’ άλλες περιοχές δείχνουν ότι η πόλη έχει μια οικιστική συνέχεια και μία διαρκή παρουσία στο συγκεκριμένο τόπο που ενισχύθηκε με σοβαρές μετοικεσίες κατά την έναρξη της Τουρκοκρατίας
Με την κατάληψη του κάστρου των Σερβίων στο τέλος του 14ου αιώνα οι Τούρκοι εγκαθίστανται στα γύρω ακμάζοντα ελληνοχώρια. Η Κόσδιανη, η οποία μετονομάζεται σε Κόζιανη και Κοζάνη αργότερα κι η γειτονική Σιάτιστα λειτουργούν ως τόποι εγκατάστασης αδούλωτων, ανήσυχων Ελλήνων. Στην οχυρή Σιάτιστα εγκαθίστανται κάτοικοι από τα χωριά Έξαρχος, Σαρακίνα, Τσιαρούσινο, Παλιόκαστρο, Σαμαρίνα, Σισάνι, Γιάνκοβη, Πέλκα, Πέτροβο. Το ίδιο και στην Κοζάνη χριστιανοί από τα Σέρβια, Δρέπανο κι από τα γύρω χωριά βρίσκουν καταφύγιο στον ασφαλή οικισμό.
Ο εποικισμός της πόλης συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό. Οι κάτοικοι ανεκτικοί. Δέχονται τους κυνηγημένους Έλληνες, αυτούς που θέλανε να ζουν λεύτεροι. Τούτο το βλέπουμε στο πλήθος αφιερωτών προσκυνητών στον κώδικα της ιεράς μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (Ζάμπουρντα). Οι αφιερωτές προς το μοναστήρι από το 1534 ως το 1692 από το χωρίον Κόζιανη ήταν 92, από το 1692 ως το 1915 ανήλθαν στους 192.
Το 1611 η επανάσταση του επισκόπου Διονυσίου του φιλόσοφου στην Ήπειρο και Θεσσαλία αποτυγχάνει. Οι επαναστάτες κυνηγημένοι για να γλιτώσουν τα αντίποινα του κατακτητή, έρχονται με τις οικογένειές τους κι εγκαθίστανται στην πόλη το 1612. Αρχικά μένουν στα κελιά του Αγίου Δημητρίου. Σε ανάμνηση του γεγονότος τελούν κατ’ έτος αγρυπνία στις 14 Σεπτεμβρίου στον ιερό ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, χαμηλός Αϊ-Λιάς. Την επομένη τελούν θεία λειτουργία. Με την εγκατάστασή τους αναπτύσσουν έντονη βιοτεχνική δραστηριότητα. Γνωρίζουν άριστα την τεχνική της βαφής και της εριουργίας.
Το 1646 οι πρόγονοι του ιατροφιλόσοφου Σακελλάριου από το Χόρμοβο της Ηπείρου, κοντά στα Ακροκεραύνια όρη, με οικιστή τον Παπαγκίκα και πενήντα οικογένειες εγκαθίστανται στην πολυπληθή πια κωμόπολη.
Το 1649 Αλβανοί λεηλατούν και καταστρέφουν το γειτονικό Χτένι. Εκατόν είκοσι οικογένειες του χωριού με πρωτοβουλία του ισχυρού άντρα Ιωάννη Τράντα επιλέγουν για τόπο κατοικίας την Κόζιανη.
Εκείνος όμως που έπαιξε κυρίαρχο ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη, πνευματική άνθιση, στην αυτονομία της πόλης ήταν ο γιος του Χαρίσιος. Διπλωμάτης και οικονομικά ισχυρός κατάφερε το ακατόρθωτο. Η πόλη με σουλτανικό διάταγμα, μαλικιανέ, έγινε πόλη ελεύθερη, ελληνική, χριστιανική. Κανένας Τούρκος, κανένας στρατιώτης, κανένα τζαμί, κανένα αλλόγλωσσο σχολείο.
Οι Κοζανίτες απαλλαγμένοι από τον κατακτητή πλουτίζουν, λειτουργούν και συντηρούν σχολεία. Κατά το Χαρίσιο Μεγδάνη (Αγγελία σ. 46) πρώτος δάσκαλος της «Ελληνικής Σχολής» Κοζάνης υπήρξε ο Γεώργιος Κονταρής από το 1668-1671. Επιφανείς δάσκαλοι, όπως ο Ευγένιος Βούλγαρης που δίδαξε το 1746-1750 στη σχολή με τη νέα επωνυμία «Στοά ή Ανωτέρα Σχολή», ο Στέφανος Σταμκίδης (1805-1810 με χορηγία των αδελφών Τακιατζή) καλούνται να διδάξουν στα φημισμένα σχολεία.
Μ’ αυτές τις ευνοϊκές συνθήκες η πόλη καθίσταται ακμαίο, οικονομικό, εμπορικό κέντρο. Σε ιδιαίτερη άνθιση βρίσκεται η νηματουργία, η κεραμοποιία, η χαλκουργία, η βυρσοδεψία, η σαπωνοποιία, η υποδηματοποιία, η βαρελοποιία.
Τα κοζανίτικα καραβάνια μεταφέρουν τα προϊόντα στις ακμάζουσες πόλεις της Ευρώπης, Βιέννη, Οδησσό, Βουκουρέστι, Βελιγράδι, Λειψία εκεί που οι Κοζανίτες διευθύνουν αξιόλογους εμπορικούς οίκους.
Παράλληλα με τον κερδώο Ερμή δίδουν βαρύτητα και στο λόγιο Ερμή. Σπουδάζουν στα πανεπιστήμια της Ευρώπης, ασχολούνται με παντός είδους επιστήμες, με τα πνευματικά τους έργα φωτίζουν το υπόδουλο γένος. Οι μορφωμένοι γράφουν, οι πλούσιοι χρηματοδοτούν τις εκδόσεις (σήμερα δεν υπάρχουν Τακιατζήδες), ιδρύουν και συντηρούν σχολεία στη γενέτειρα πόλη.
Δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι καθοριστικό ρόλο στην ανάδειξη, στην πρόοδο, στην αναβάθμιση μιας περιοχής παίζουν τα μέλη της. Ωστόσο μεταξύ των μελών υπάρχουν προσωπικότητες που καταβάλλουν ιδιαίτερες προσπάθειες στην οικονομική ανάπτυξη, στην πνευματική άνθηση, στην κοινωνική συνοχή, στην καλυτέρευση των συνθηκών διαβίωσης. Μερικές απ’ αυτές τιμήθηκαν από τους πολίτες της Κοζάνης στήνοντας τα ηρώα τους σε περίοπτες θέσεις.
Ο Ιωάννης Τράντας θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους οικιστές της πόλης.
Ο Χαρίσιος Μεγδάνης κι ο γαμβρός του Γεώργιος Σακελλάριος εκπρόσωποι του νεοελληνικού διαφωτισμού με τα γραπτά τους στήριξαν, παρηγόρησαν, ενθάρρυναν την ελληνική ψυχή στα σκοτεινά χρόνια της σκλαβιάς.
Ο έμπορος και λόγιος Γεώργιος Ρουσιάδης πλούτισε με πλήθος συγγράμματα τη βιβλιοθήκη της πόλης.
Ο Γεώργιος Λασσάνης με τα θεατρικά του έργα, με τη συγγραφή της ελληνικής ιστορίας, με δημοσιεύσεις πατριωτικού περιεχομένου στον ευρωπαϊκό τύπο, με πρωταγωνιστικό ρόλο στη συγκρότηση της φιλικής εταιρείας επιτάχυνε το χρόνο έκρηξης της επανάστασης του Γένους. Αφιέρωσε τη ζωή του στην προετοιμασία της επανάστασης, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους δασκάλους του Γένους.
Οι αδελφοί Βαλταδώροι θωράκισαν πνευματικά την πόλη κτίζοντας και λειτουργώντας γυμνασιακό ίδρυμα.
Ο Ίωνας Δραγούμης, ο Μακεδόνας πολιτικός, με τις πράξεις του οργάνωσε τον υπόδουλο ελληνισμό της Μακεδονίας κι απέτρεψε την ενσωμάτωσή του στη Βουλγαρική Εξαρχία.
Ο Κωνσταντίνος Δρίζης, με τη διαθήκη του, ίδρυσε ίδρυμα με σκοπό την αποκατάσταση απόρων κορασίδων.
Ο Παύλος Μελάς ο πρωτομάρτυρας του Μακεδονικού Αγώνα κατά τη δευτέρα έξοδό του στη Μακεδονία επισκέφθηκε αποκλειστικά την Κοζάνη με σκοπό την οργάνωση ανταρτικού σώματος.
Ο λογοτέχνης, ο πολιτικός, ο διαπρεπής δικηγόρος Τσιτσελίκης βοήθησε στην ανάπτυξη της πόλης συμμετέχοντας ενεργά σε πλήθος επιτροπών.
Ο Αναστάσιος Στάμκος κι ο Κωνσταντίνος Μαμάτσιος ευεργέτησαν την πόλη ανεγείροντας σύγχρονο νοσοκομείο.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος με την πολιτική του ιδιοφυΐα διπλασίασε την Ελλάδα. Ο πρώτος ανδριάντας που στήθηκε επί ελληνικού εδάφους ήταν αυτός της Κοζάνης.
Ο Μητροπολίτης Ιωακείμ λαμβάνει μέρος στην Εθνική Αντίσταση, 1941-44, κατά της τριπλής κατοχής.
Ο πολιτικός, ο λογοτέχνης, ο γιατρός Μανέντης στάθηκε κοντά στον ανήμπορο, στον αγρότη προσφέροντας τις ιατρικές και πολιτικές υπηρεσίες του.
Ο Μέγας Αλέξανδρος, ο μέγας στρατηλάτης, διέδωσε τον ελληνικό πολιτισμό στα πέρατα της οικουμένης.
Οι θυσιασθέντες Κοζανίτες στα πεδία των μαχών λαμπρύνουν την τοπική ιστορία, τιμήθηκαν με μνημείο στην πλατεία Συντάγματος.
Η ομαδική εκτέλεση των 43 πατριωτών από τους Γερμανούς κατακτητές κατά την περίοδο της κατοχής που φανερώνει το απάνθρωπο πρόσωπο του φασισμού, τιμήθηκε με λαμπρό μνημείο.

Γιατί ασχολήθηκα.

Διορίστηκα δάσκαλος το έτος 1978 στην Προφύλια της Ρόδου. Διδάσκοντας το μάθημα της Ιστορίας διαπίστωσα ότι δε γινόταν καμιά αναφορά στους Μακεδόνες αγωνιστές του ’21. Όταν ζεις μακριά από το γενέθλιο τόπο η σκέψη σου ταξιδεύει στα πατρογονικά σου. Έτσι στη γιορτή της 25ης Μαρτίου έπρεπε να παρουσιάσω κάτι σχετικό από τη Μακεδονία. Ετοίμασα τις βιογραφίες, του Λασσάνη, του Φαρμάκη, του Κασομούλη, του Γεωργάκη Ολύμπιου τις οποίες διάβασαν οι μαθητές. Παράλληλα δίδαξα και το τραγούδι «Εσείς παιδιά Κλεφτόπουλα», τους αγωνιστές της Σαμαρίνας
που αντιτάχθηκαν στον κατακτητή. Έκτοτε σε κάθε γιορτή παρουσιάζω και την προσφορά της περιοχής στην Επανάσταση του Γένους.
Το 1998 παρακολούθησα το πρόγραμμα της εξομοίωσης του Παιδαγωγικού Τμήματος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στο μάθημα της Λειτουργικής χρήσης της Γλώσσας ο καθηγητής μας κ. Σωφρόνιος Χατζησσαβίδης μας ανέθεσε να παρουσιάσουμε μία εργασία. διδασκαλίας της γλώσσας. Ετοιμάσθηκα να παρουσιάσω τα επαγγέλματα.
Μεταβαίνοντας από την οικία μου προς το Τ.Ε.Ι της Κοζάνης περνώ από την πλατεία. Τα μάτια μου πέσανε στις προτομές του Λασσάνη, του Σακελλάριου, στον ανδριάντα του Μητροπολίτη Ιωακείμ. Σκέφτηκα ότι είναι το καλύτερο θέμα παρουσίασης. Επίσκεψη με τους μαθητές, βιογραφία, συνέντευξη με κατοίκους, ερωτηματολόγιο, γραπτό κείμενο, αποστολή του με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ.
Το Σεπτέμβριο του 2002 με την έναρξη του σχολικού έτους στα πλαίσια του προγράμματος «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση», με υπεύθυνο το συνάδελφο Νίκο Μπλάντζα, αποφασίσαμε με τους μαθητές ν’ ασχοληθούμε με την ιστορία του τόπου μας. Ξεκινήσαμε από τη βιβλιοθήκη. Η προϊσταμένη της δημοτικής βιβλιοθήκης κ. Γιάννα Στεργιοπούλου μας μίλησε για την ιστορία της, μας έδειξε παλιά βιβλία, χειρόγραφα, τη χάρτα του Ρήγα. Με τους μαθητές καθίσαμε στο αναγνωστήριο, δανεισθήκαμε βιβλία, μελετήσαμε, εξοικειωθήκαμε με το χώρο.
Μέσα στο Νοέμβριο η προσοχή μας στράφηκε προς τις προτομές της πόλης. Το παρελθόν ξαναζωντάνεψε. Κάναμε επισκέψεις, μάθαμε τη βιογραφία των ηρώων, γράψανε οι μαθητές ποιήματα. Συντάξαμε ερωτηματολόγιο, το θέσαμε υπόψη στους εργαζομένους του Δήμου, των Δικαστηρίων, της Νομαρχίας. Οι εργαζόμενοι με ενδιαφέρον μελετούσαν και απαντούσαν στις ερωτήσεις. Πολλοί νιώθανε ντροπή για την ιστορική άγνοιά τους. Άλλοι μας παρότρυναν να δημοσιεύσουμε τα πορίσματα.
Θέλαμε να το συνεχίσουμε και το επόμενο έτος. Να κάνουμε κι άλλες επισκέψεις. Τούτο δεν κατέστη δυνατό. Το σχολείο μας για πρώτη φορά λειτούργησε τμήματα ολοήμερα. Ο αριθμός των μαθητών υπερβολικός. Πάνω από 70 μαθητές. Αντιπροσώπευε το 45 % της δύναμης. Ανέλαβα υποδιευθυντής του ολοήμερου.
Από κει και πέρα συνέχισα μόνος. Θέλησα να παρουσιάσω κάτι ολοκληρωμένο. Να αναδείξω την τοπική ιστορία. Τις πρωινές ώρες επισκεπτόμουν τη βιβλιοθήκη. Άνοιξα, μελέτησα φακέλους του ιστορικού αρχείου σχετικούς με τους τιμηθέντες ήρωες. Το καλοκαίρι του 2004 μελέτησα τον τοπικό τύπο, «Ηχώ της Μακεδονίας», «Βόρειος Ελλάς». Ώρες ατέλειωτες. Από κει πήρα αρκετά στοιχεία. Αρκετό υλικό του παρόντος βιβλίου είναι ανέκδοτο.

Τι επιδιώκω.

Η ιστορία της πόλης πρέπει να γίνει ευρύτερα γνωστή. Οι μαθητές μελετώντας τις βιογραφίες των προσωπικοτήτων σίγουρα θα νιώσουν περηφάνια για τους προγόνους των. Θα επιδιώκουν να συνδέσουν το όνομά τους με την πόλη. ΄Εχοντας ως πρότυπο τους Κοζανίτες λογίους, τους εκπροσώπους του νεοελληνικού διαφωτισμού, θα θελήσουν να συνεχίσουν το έργο τους κληροδοτώντας στην πόλη και το κοινό της πνευματικά δημιουργήματα, που θα στοχεύουν στην επικράτηση ενός πνευματικού πολιτισμού, που θα ρυθμίζει τις διαπροσωπικές σχέσεις των πολιτών βιώνοντας τις διαχρονικά αναλλοίωτες αξίες της αγάπης, της ειρήνης, της ελευθερίας, της ισότητας, της αλληλεγγύης, του σεβασμού της ανθρώπινης ύπαρξης, της προσφοράς.
Θα αποκτήσουν ιστορική συνείδηση, θα κατανοήσουν καλύτερα την εθνική ιστορία γνωρίζοντας την τοπική ιστορία, όπως τη σχέση του Λασσάνη, του Κασομούλη, των φιλικών της περιοχής, την προσφορά των λογίων προς την επανάσταση του Γένους. Τη σχέση των εποίκων της πόλης με τα προεπαναστατικά κινήματα. Τον Παύλο Μελά, την αποκλειστική επίσκεψή του στην Κοζάνη με σκοπό τη συγκρότηση ανταρτικών σωμάτων και συμμετοχή τους στον ένοπλο Μακεδονικό Αγώνα. Τη σχέση του Ρήγα Φεραίου με το Γεώργιο Σακελλάριο και τους Σιατιστινούς Μαρκίδες Πούλιου, Τουρούντζια, Δούκα.
Την οικονομική ακμή της περιοχής με τα τόσα αρχοντικά, την ίδρυση σχολείων και τόσα άλλα που ο ευρηματικός δάσκαλος μπορεί να αναδείξει κατά τη διδασκαλία του μαθήματος της εθνικής ιστορίας. Τους ευεργέτες, τους Τακιατζήδες που με τη γενναιοδωρία τους και την υπέρμετρη αγάπη προς το γενέθλιο τόπο συντήρησαν σχολεία, χρηματοδότησαν εκδόσεις βιβλίων Κοζανιτών.
Ακόμα οι νέοι με τις επιτυχημένες οικονομικές δραστηριότητες οφείλουν να έχουν υπόψη τις θέσεις του αξιόλογου τέκνου της πόλης Γ. Λασσάνη. « Ότι τον πλούτο δεν πρέπει να τον χρησιμοποιούν ως όργανο αισχρών και μυσαρών επιθυμιών κι όργανο αδικίας και πλεονεξίας αλλά προς ωφέλεια του γένους και της ανθρωπότητος». Κι η πόλη ανέδειξε τέτοιους πολλούς μα πάρα πολλούς που βοήθησαν ποικιλότροπα την πόλη. Έχτισαν και συντήρησαν σχολεία, βιβλιοθήκες, νοσοκομεία, εξωράισαν τον τόπο, έχτισαν το καμπαναριό σύμβολο της εθνικής ενότητας και θρησκευτικής πίστης, σημείο αναφοράς της πόλης, συνέδεσαν το όνομά τους με την αιωνιότητα.
Θεωρώ ότι αυτές οι προτομές, οι ανδριάντες, τα μνημεία λειτουργούν ως ανοιχτές σελίδες της ιστορίας. Το περιεχόμενο των σελίδων είναι οι πράξεις τους, τα έργα τους. Με τη μελέτη των βιογραφιών οι πολίτες της πόλης θα είναι σε θέση να ενημερώνουν τους επισκέπτες της πόλης για την αιτιότητα της ύπαρξης των προτομών. Αντίθετα οι ίδιοι επισκεπτόμενοι άλλες περιοχές με σεβασμό και δέος θα πλησιάζουν τα μνημεία και θα θέλουν να μάθουν την προσφορά των αναπαριστώμενων στην τοπική κοινωνία.
Το Μάιο του 2003 το σχολείο μας πραγματοποίησε εκδρομή στην Έδεσσα. Όταν επισκεφτήκαμε το δημοτικό κήπο, αβίαστα και χωρίς τη δική μου παρότρυνση οι μαθητές μου πλησίασαν τις εκεί προτομές και ζήτησαν να μάθουν για την προσφορά τους στον τόπο.
Συμπερασματικά καταλήγουμε ότι η ύπαρξή μας οφείλει να συνδυαστεί με την προσφορά στο κοινωνικό σύνολο είτε με έργα πνευματικά είτε με υλικά που θα υπηρετούν το κοινωνικό σύνολο.
Ένας συνδυασμός οικονομικής και πνευματικής δραστηριότητας των πολιτών με σκοπό την πολύπλευρη ανάπτυξη της πόλης κρίνεται απαραίτητος.
Καλό είναι να έχουμε υπόψη τη ρήση του ιατροφιλόσοφου Γ. Σακελλάριου που μαζί με την προτομή του Λασσάνη αποτελούν το δίδυμο στο οποίο καταθέτουμε στεφάνια και ψάλλουμε επιμνημόσυνες δεήσεις κατά τις εθνικές επετείους: «Τα δώρα του Ερμή δεν είναι σταθερά καθ’ ότι έχουν σχέση σφαίρας, ενώ τα καλά που δίδει ο Απόλλων και η Αθηνά είναι στερεά με βάση κύβου».

Ευχαριστίες

Ευχαριστώ θερμά το Νομάρχη Κοζάνης κ. Ιορδάνη Ανδρεάδη και τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση που ενέταξαν το βιβλίο μου στο εκδοτικό πρόγραμμα της Νομαρχίας. Είναι μία πράξη που δείχνει την υψίστη προτεραιότητα για ανάδειξη της τοπικής ιστορίας.
Ευχαριστώ το προσωπικό της δημοτικής βιβλιοθήκης Κοζάνης κ. Γιάννα Στεργιοπούλου, Αργυροπούλου Ευαγγελία, Χατζηαναστασίου Αρσινόη, Χαρσώνη Ιωάννη, Μητράγκα Ιωάννα που με διευκόλυναν στο να έχω πρόσβαση στη βιβλιογραφία και στις αρχειακές πηγές.
Ευχαριστώ την υπάλληλο του Ληξιαρχείου του Δήμου Κοζάνης Παπαδοπούλου Βασιλική και την υπάλληλο της γραμματείας του Δημαρχείου Κοζάνης Κάβουρα Μαριάνθη.

Κοζάνη, 19 Νοεμβρίου 2004